Edukacja publiczna a partycypacja
Transkrypt
Edukacja publiczna a partycypacja
Edukacja publiczna a partycypacja 29 i 30 maja br. w Warszawie dobyło się ostatnie już seminarium projektu "Decydujmy razem" w ramach cyklu pt. "Teoria i praktyka animacji lokalnych polityk publicznych". To zamykające wydarzenie poświęciliśmy zagadnieniu kluczowemu, które niejednokrotnie pojawiało się podczas seminaryjnych spotkań, a także styczniowej konferencji „Rzeczpospolita Lokalna”, zarówno w wystąpieniach jak i pracach zespołów roboczych. Mowa tu o edukacji do partycypacji czyli edukowaniu w zakresie działań partycypacyjnych i animacyjnych jako sposobu na upowszechnianie się postaw i zachowań obywatelskich. Spotkanie rozpoczęto panelem „25 lat partycypacji. Formalna i nieformalna edukacja obywatelska: samorząd-szkoła-organizacje pozarządowe”. – Partycypacja obchodzi 25 lecie. Warto dziś przypomnieć, że gdy we wrześniu '89 roku Tadeusz Mazowiecki wznosił palce na znak zwycięstwa, dał nam znak, że oto mamy demokrację. Dzisiaj o tym chyba trochę zapomnieliśmy, że jesteśmy partnerami równymi sobie. Po drodze, w toku transformacji, utrwalił się dogmat dążenia do demokracji idealnej. Demokracja to układanie się ludzi ze sobą, wzajemne porozumienie. Nie zapominajmy, że ona nie jest idealna, ale korzystajmy z tego, że jest. – mówiła prof. Maria Mendel z Instytutu Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. O edukacji zaangażowanej mówiła m.in. Aleksandra Mróz z Fundacji Zmian Społecznych „Kreatywni” (Gdynia). O klubie Osiedlowym „Apteka”, w którym organizowane są kursy, szkolenia i spotkania partycypacyjne dla mieszkańców piszemy również w naszej Bazie Dobrych Praktyk Partycypacji: http://dobrepraktyki.decydujmyrazem.pl/x/638285 (film, opis przypadku). Prelegentka mówiła też – W Polsce jest wiele dobrych praktyk. Znam mnóstwo bibliotek, w których zmienia się rzeczywistość. Ale w nas nie ma dumy, brakuje w nas zadowolenia z własnej pracy. Cala sztuka partycypacji, zachęcania ludzi do wspólnej pracy, to myślenie o tym jak włączyć więcej osób, a nie „dlaczego na spotkanie przyszło ich tak mało?”. Prof. Leszek Korporowicz z Uniwersytetu Jagiellońskiego zwrócił uczestnikom uwagę na kwestię podmiotowości w procesach demokratycznych oraz funkcjonowaniu rozwiązań systemowych – Nie zrozumiemy istoty partycypacji bez tej kategorii. To właśnie podmiotowość jest wyjaśnieniem sensu partycypacji. Mamy demokratyzację i nowe środki komunikacji lecz jeśli spojrzymy na realia współczesności to widzimy podmiotowość i godność jako wartości bardzo ukryte. Zaskakuje nas przedmiotowość. Przykładem jest m.in. ewaluacja, która stała się elementem nadzoru pedagogicznego, kontrolą na skutek nie podmiotowości i działań demokratyzujących lecz na skutek działań uprzedmiatawiających. Dlaczego nie możemy mówić o społecznej odpowiedzialności edukacji? Gdzie jest refleksja etyczna i odpowiedzialność za długofalową redukcję podmiotowości środowisk szkolnych i edukacyjnych? Energia społeczna, świadomość i wrażliwość są ratunkiem dla makroupolitycznionych doktryn – profesor podkreślał też – Edukacja publiczna jest bardzo ważna w skali ogólnonarodowej. Jako wartość społeczna jest poważnym zadaniem. Prof. Maria Mendel podkreśliła, że z etycznością i problemem urzeczowienia jest szansa by sobie poradzić jeżeli będziemy myśleć o demokracji jako kondycji, w której już jesteśmy, a nie do której dopiero zmierzamy. – Żeby demokracja mogła się udać nie możemy jej planować. Założenie, że demokracja jest, każe nam traktować każdego jak równego sobie partnera i nie oznacza to, że możemy robić wszystko, ale możemy robić to, do czego w wyniku negocjacji i kompromisów umówiliśmy się. To układanie się ludzi ze sobą, wzajemne porozumienie. Monika Popow z Fundacji Inicjatyw Społecznych „Się Zrobi!” opowiedziała o edukacji artystycznej i instytucji kultury w kontekście demokracji zaangażowanej – Naszym celem jest by sztuka i kultura były medium, które pozwala oddziaływać całościowo i doprowadzać do zmian społecznych nawet w mikroobszarze. Jeśli chodzi o edukację artystyczną to jesteśmy w dużym rozkroku. Sztuka jest niejednoznacznym obszarem, bo działanie na rzecz zmiany społecznej np. wyrównywanie szans czy działania rewitalizacyjne, to długotrwały proces. Nie da się tego załatwić jednym eventem. Musimy myśleć w sposób długofalowy. Podjęty został też temat animacji kultury / community art. oraz artystów jako rzeczników społecznej zmiany. W dyskusji pojawiły się również głosy z Sali. M.in. dr Dorota Gierszewski z Uniwersytetu Jagiellońskiego mówiła – Jeżeli nie da się spowodować by pieniądze wędrowały tam, gdzie ich najbardziej potrzeba to nic z tych idei nie będzie. Państwo ma fundusze na kulturę i oddaje je instytucjom zamiast społecznościom lokalnym. Ponadto, przeszkodą w systemie jest to, że nie ma wskaźnikowania edukacji. Samorząd dostaje pieniądze, ale nie interesuje go efekt edukacji. System jest tak skonfigurowany, że wymaga ogromnej determinacji ngo i nauczycieli. Głos zabrała również pani Dorota Rybarska-Jarosz z UM w Szczecinie – Nie mamy w Polsce pokolenia przygotowanego do demokracji. Nie jesteśmy nauczeni partycypacji poprzez system, a to właśnie szkoła powinna temu służyć. Również formalnie, jako grupy zawodowe, nie potrafimy sobie poradzić z otwartością i dialogiem. Jeśli wszyscy, w tym instytucje publiczne, otworzą się na to by pozwolić biorcom naszych usług zostawić kawałek do moderowania świata, to przyczynilibyśmy się do edukacji do partycypacji. Do takiej właśnie pozytywnej zmiany. Podczas panelu „Edukacja lokalna – ucząca się społeczność i rola edukatorów lokalnych” przedstawiciele miasta, w tym burmistrz Marek Miros, przedstawili case study samorządu Gołdapi. Gołdap, należy do Subregionu EGO. W ramach realizacji projektu „Decydujmy razem”, pracuje w wybranym obszarze polityki publicznej: integracja społeczna. Powołany w tym celu Zespół zadaniowy ds. partycypacji wraz z uczestnikami grupy roboczej, reprezentującej społeczność lokalną przygotował System profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną w gminie Gołdap. Program wspierania rodziny. Drugiego dnia seminarium rozpoczęło się od prezentacji dorobku Akademii Lokalnej Polityki Publicznej. W latach 2011-2014 podczas 47 warsztatów i 12 wizyt studyjnych dzięki działaniom Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, partnera projektu, przygotowano do wdrażania partycypacji 297 samorządów (569 osób). https://www.youtube.com/watch?v=T1_Sxbvnt_Y Spotkanie zakończył panel okrągłego stołu: „Edukacja a zarządzanie publiczne – perspektywy pedagogiki publicznej”.