3 J - prof. Dr hab. Piotr Liszka CMF

o. prof. Dr hab.
Piotr Liszka CMF
o. prof. Dr hab. Piotr Liszka CMF
51-611 Wrocław, ul. Wieniawskiego 38
www.piotr-liszka.strefa.pl
+ 3 J 13-14. Żywotność słów Jezusa również po ostatecznym zredagowaniu
Ewangelii. Słowo Boże przemawia do człowieka również po ostatecznym
zredagowaniu Ewangelii. „Dla ostatniego redaktora (J 21) zamknięcie tekstu
nie oznacza zamknięcia słowa. Słowo Jezusa kontynuuje swe oddziaływanie
w życiu człowieka. Zamknięcie księgi oznacza proces, który pozwala na
kontynuacje słów w życiu, oddziaływanie ich w świecie (J 21, 25). Według 2 J
12 nie można wszystkiego napisać, a 3 J 13-14 kładzie nacisk na żywe
słowo. Według czwartej Ewangelii mamy zatem dwa typy pisma: pismo
historyczne – księga jako interpretacja działalności publicznej Jezusa, oraz
pismo żywe – życie Kościoła, cały świat za pośrednictwem wiary apostolskiej.
W takim ujęciu słowa Jezusowego ostatnia redakcja czwartej Ewangelii
zbiega się z myślą drugiego zakończenia Ewangelii św. Marka (por. Mk 16,
20)”. Interpretacja tekstu biblijnego odgrywała wielka rolę w judaizmie,
począwszy od końca I wieku. „W kręgach rabinicznych pod koniec I w. po
Chr. Istniał jednak problem stosunku między tekstem a jego interpretacją.
Już w Qumran odróżniano teksty prorockie, narracyjne, które poddawano
alegorycznej interpretacji, od tekstów prawnych, do których stosowano inne
reguły hermeneutyczne. Faryzeusze przyjmowali boski autorytet ksiąg
świętych, ale w praktyce powoływali się na ustną Torę. Judaizm rabiniczny,
nawiązujący do faryzeuszów, zaraz w swych początkach sformułował
doktrynę o inspiracji biblijnej i określił kanon ksiąg świętych (świadczy o tym
4 Ezd 14, 44-46; Józef Flawiusz, Contra Apionem 1, 8; Bab 14b-15a), ale całą
swą ideologię oparł nie na tekście biblijnym, lecz na jego interpretacji przez
rabinów” 04 107.
+ 3 J 5. Współpraca chrześcijanina na rzecz prawdy obejmuje wszystkie
formy czynnej pomocy udzielanej wędrownym misjonarzom głoszącym słowo
Boże. Służba prawdzie należy do istoty życia Kościoła Chrystusowego. „Św.
Jan, który pisząc pod koniec I wieku mógł już krytycznie ustosunkować się
do kilkudziesięcioletniej praktyki apostolskiej Kościoła i wraz ze swymi
wspólnotami doznał ostrych prześladowań z powodu ewangelii, w swych
listach oraz w Apokalipsie podaje zasady, którymi powinien kierować się
wierny świadek słowa Bożego. Wzorem Jezusa oraz Jego apostołów każdy
uczeń Chrystusa, w ramach swego powołania, ma przede wszystkim
obowiązek „dawać świadectwo prawdzie” i „pracować dla prawdy”. Oba te
pojęcia rozumie on bardzo szeroko. Nie chodzi mu tylko o „mówienie prawdy”
lub „unikanie kłamstwa”. Według niego, praca i współpraca na rzecz prawdy
obejmuje wszystkie formy czynnej pomocy udzielanej wędrownym
misjonarzom głoszącym słowo Boże (3 J 5), gościnność wobec nich (3 J 8),
pomoc materialną (3 J 6), jak również przekazywanie, poznawanie i
pogłębianie prawdy” /F. Mickiewicz SAC, Jezus Chrystus – Świadek wierny i
prawdomówny (Ap 3, 14), w: Tajemnica Trójcy Świętej, Kolekcja „Communio”
13, Pallotinum 2000, 242-258, s. 257/.
+ 3 J 6. Pomoc materialna dla misjonarzy głoszących słowo Boże. Służba
prawdzie należy do istoty życia Kościoła Chrystusowego. „Św. Jan, który
1
o. prof. Dr hab.
Piotr Liszka CMF
pisząc pod koniec I wieku mógł już krytycznie ustosunkować się do
kilkudziesięcioletniej praktyki apostolskiej Kościoła i wraz ze swymi
wspólnotami doznał ostrych prześladowań z powodu ewangelii, w swych
listach oraz w Apokalipsie podaje zasady, którymi powinien kierować się
wierny świadek słowa Bożego. Wzorem Jezusa oraz Jego apostołów każdy
uczeń Chrystusa, w ramach swego powołania, ma przede wszystkim
obowiązek „dawać świadectwo prawdzie” i „pracować dla prawdy”. Oba te
pojęcia rozumie on bardzo szeroko. Nie chodzi mu tylko o „mówienie prawdy”
lub „unikanie kłamstwa”. Według niego, praca i współpraca na rzecz prawdy
obejmuje wszystkie formy czynnej pomocy udzielanej wędrownym
misjonarzom głoszącym słowo Boże (3 J 5), gościnność wobec nich (3 J 8),
pomoc materialną (3 J 6), jak również przekazywanie, poznawanie i
pogłębianie prawdy” /F. Mickiewicz SAC, Jezus Chrystus – Świadek wierny i
prawdomówny (Ap 3, 14), w: Tajemnica Trójcy Świętej, Kolekcja „Communio”
13, Pallotinum 2000, 242-258, s. 257/.
+ 3 J 8. Gościnność chrześcijańska wobec misjonarzy głoszących słowo Boże.
Służba prawdzie należy do istoty życia Kościoła Chrystusowego. „Św. Jan,
który pisząc pod koniec I wieku mógł już krytycznie ustosunkować się do
kilkudziesięcioletniej praktyki apostolskiej Kościoła i wraz ze swymi
wspólnotami doznał ostrych prześladowań z powodu ewangelii, w swych
listach oraz w Apokalipsie podaje zasady, którymi powinien kierować się
wierny świadek słowa Bożego. Wzorem Jezusa oraz Jego apostołów każdy
uczeń Chrystusa, w ramach swego powołania, ma przede wszystkim
obowiązek „dawać świadectwo prawdzie” i „pracować dla prawdy”. Oba te
pojęcia rozumie on bardzo szeroko. Nie chodzi mu tylko o „mówienie prawdy”
lub „unikanie kłamstwa”. Według niego, praca i współpraca na rzecz prawdy
obejmuje wszystkie formy czynnej pomocy udzielanej wędrownym
misjonarzom głoszącym słowo Boże (3 J 5), gościnność wobec nich (3 J 8),
pomoc materialną (3 J 6), jak również przekazywanie, poznawanie i
pogłębianie prawdy” /F. Mickiewicz SAC, Jezus Chrystus – Świadek wierny i
prawdomówny (Ap 3, 14), w: Tajemnica Trójcy Świętej, Kolekcja „Communio”
13, Pallotinum 2000, 242-258, s. 257/.
+ 3 J 8. Praca dla prawdy inspirowana przez Ducha Świętego. Duch Święty
jako Stwórca. 2. Pneumatologiczna restauracja stworzenia. 1° Twórczość.
„Duch Święty jest Duchem twórczości, czynu, dzieła, pracy. Inspiruje nie
tylko „trud miłości” (1 Tes 1, 3), „pracę dla prawdy” (3 J 8), „czynienie dobra”
(3 J 11), ale także daje moc do wszelkich działań, wysiłków, prac, sztuk,
nauk, technik, dokonań stwórczych i zbawczych (1 Kor 12, Ml; 1 J 3, 24; Jk
2, 14-17). Przede wszystkim Duch Święty daje życiu, dziejom (biernym i
czynnym), pracom, działaniom – wyższą skuteczność, owocność, „udanie
się”. W powszechnym procesie stwórczym i zbawczym to, co jest wyższym
rezultatem, wywodzi się w szczególny sposób z Ducha Świętego. Dlatego też
On prowadzi wszelkie dzieje i procesy do ostatecznego celu, bilansu, finału i
„owocu żniwnego”. We współpracy z Nim i człowiek może wpływać na
„dojrzewanie” historii własnej i powszechnej, a nawet na „przyśpieszenie”
paruzji i na całą eschatologię, która jest domeną Ducha (2 P 3, 12). Dzięki
mocy i miłości Ducha Świętego nastąpi spełnienie się wszystkich „pragnień
rzeczywistości”: „W owym dniu odpowiem na pragnienia niebios, a one
odpowiedzą na pragnienia ziemi” (Oz 2, 23). Przy tym owoc pozytywny nie
2
o. prof. Dr hab.
Piotr Liszka CMF
jest jakimś dodatkiem z zewnątrz. Jest on raczej wzbudzany przez Ducha w
samej głębi wnętrza stworzenia. Ostatecznie stwórcza i zbawcza działalność
Ducha Świętego otwiera stworzenie na transcendencję. I tak stworzenie
przechodzi w „nad-stworzenie”” /Cz. S. Bartnik, Dogmatyka Katolicka, t. 1,
Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999, s. 294.
+ 3 J Jan Prezbiter autorem listu. „[Ja] prezbiter – do umiłowanego Gajusa,
którego miłuję w prawdzie. Umiłowany, życzę ci wszelkiej pomyślności i
zdrowia, podobnie jak doznaje powodzenia twoja dusza. Ucieszyłem się
bardzo z przybycia braci, którzy zaświadczyli o prawdzie twego [życia], bo ty
istotnie postępujesz zgodnie z prawdą. Nie znam większej radości nad tę,
kiedy słyszę, że dzieci moje postępują zgodnie z prawdą. Ty, umiłowany,
postępujesz w duchu wiary, gdy pomagasz braciom, a zwłaszcza
przybywającym skądinąd. Oni to świadczyli o twej miłości wobec Kościoła;
dobrze uczynisz zaopatrując ich na drogę zgodnie z wolą Boga. Przecież
wyruszyli w drogę dla imienia Jego nie przyjmując niczego od pogan.
Powinniśmy zatem gościć takich ludzi, aby wspólnie z nimi pracować dla
prawdy. Napisałem kilka słów do gminy, lecz Diotrefes, który pragnie być
pierwszym wśród nich, nie przyjmuje nas. Dlatego, gdy przybędę, upomnę go
za jego wystąpienia i złośliwe wypowiedzi przeciwko nam. A nadto, jakby mu
jeszcze było tego za mało, odmawia on udzielania gościny braciom, a tym,
którzy chcą to czynić, zabrania, a nawet wyklucza ich z Kościoła. Umiłowany,
nie naśladuj zła, lecz dobro! Ten, kto czyni dobrze, jest z Boga; ten zaś, kto
czyni źle, Boga nie widział. O Demetriuszu wszyscy dobrze świadczą, a nawet
sama Prawda. Takie samo świadectwo wydajemy i my, a wiesz, że
świadectwo nasze jest prawdziwe. Wiele mógłbym ci napisać, ale nie chcę
użyć atramentu i pióra. Mam bowiem nadzieję, że zobaczę cię wkrótce, i
wtedy osobiście porozmawiamy. Pokój niech będzie z tobą! Przyjaciele ślą ci
pozdrowienia. Pozdrów imiennie każdego z przyjaciół!” (3 J 1-15).
+ 3 J Księga Nowego Testamentu pominięta w przekładzie dokonanym przez
biskupa Rabbula z Edessy (411-435). „Łacińskie tłumaczenie Pisma św.,
dokonane w latach 382-406 przez św. Hieronima, nosi nazwę Wulgata. Słowo
wulgata pochodzi od łac. vulgatus = ogólnie przyjęty, popularny,
rozpowszechniony. Hieronim przełożył Stary Testament z tekstu
hebrajskiego. Jedynie przekład Psałterza oparł na LXX, rewidując go według
Heksapli Orygenesa. Nowy Testament w Wulgacie jest tylko poprawioną
wersją Vetus Latinae. Na marginesie tekstu Hieronima umieszczano
poprawki. Z czasem tekst został przemieniony tak bardzo, że trzeba było
wielkiego wysiłki dla dojścia do tekstu oryginalnego. Pierwsze próby
oczyszczenia tekstu miały miejsce już w VI wieku. Ostatecznie dopiero
benedyktyni z opactwa św. Hieronima w Rzymie odtworzyli tekst, który został
promulgowany przez Jana Pawła II i nosi nazwę „nowa Wulgata” /J. Czerski,
Metody interpretacji Nowego Testamentu, Wydział Teologiczny Uniwersytetu
Opolskiego, Opolska Biblioteka Teologiczna 21, Opole 1997, s. 47/. „Tacjan
zestawił obok siebie w kolumnach cztery Ewangelie (Diatesseron). Dzieło to
zaginęło. Znane jest obecnie częściowo z cytatów i komentarzy św. Efrema
(ok. 310-373), który jednak nie cytował Diatesseron dosłownie. Najstarsze
przekłady Nowego Testamentu na język syryjski noszą nazwę Vetus Syra. Do
naszych czasów zachowały się tylko dwa, niepełne rękopisy tego przekładu:
Kodeks Cereutonianus oraz Kodeks Synaiticus, pochodzące prawdopodobnie
3
o. prof. Dr hab.
Piotr Liszka CMF
z IV lub V w. Kodeksy te bazowały na Diatesseronie. Najstarsze tłumaczenia
Pisma św. na język syryjski (Vetus Syra) dość szybko zostały wyparte przez
nowy przekład zwany Peszitta (tłumaczenie proste, powszechne). Nie jest to
tłumaczenie
oryginalne,
lecz
przepracowana
wersja
przekładów
starosyryjskich. Tłumaczenie to wyparło również wcześniejszy tekst (w języku
greckim) zwany Diatesseron. Przekładu Nowego Testamentu dokonał biskup
Rabbul z Edessy (411-435). Pominięte zostały w nim 2 i 3 J, 2 P, Jud i Ap.
Peszitta stała się urzędowym tekstem Pisma św. Kościoła syryjskiego”
/Tamże, s. 48.
+ 3 J pominięty w tłumaczeniu Nowego Testamentu na język syryjski
zwanym Peszitta. Najstarsze tłumaczenia Pisma św. na język syryjski (Vetus
Syra) dość szybko zostały wyparte przez nowy przekład zwany Peszitta
(tłumaczenie proste, powszechne). Nie jest to tłumaczenie oryginalne, lecz
przepracowana wersja przekładów starosyryjskich. Tłumaczenie to wyparło
również wcześniejszy tekst (w języku greckim) zwany Diatesseron. Przekładu
Nowego Testamentu dokonał biskup Rabbul z Edessy (411-435). Pominięte
zostały w nim 2 i 3 J, 2 P, Jud i Ap. Peszitta stała się urzędowym tekstem
Pisma św. Kościoła syryjskiego 03 48.
4