Co nas różni, co nas łączy?

Transkrypt

Co nas różni, co nas łączy?
książka 4
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 1
Sc. 4
Co nas różni, co nas łączy?
klas
y
4–6
Liczba uczestników
10–15 uczniów
Cele
●●
●●
●●
integracja grupy
pokazanie, że wszyscy różnimy się od siebie, ale także mamy ze sobą sporo wspólnego
uświadomienie, że wszyscy jesteśmy równi
Materiały pomocnicze
●●
●●
●●
tyle samo krzeseł, co uczestników zajęć
duża kartka (flipchart)
flamastry
4
5
U20913
min
Przebieg
Cechy tylko moje
Poproś uczniów, by utworzyli okrąg, w którym każdy siedzi na krześle. Następnie zachęć dzieci,
by pomyślały o wydarzeniu, cesze, osobistej sprawie, które jest w tej grupie charakterystyczne
tylko dla nich.
Powiedz uczestnikom, że za chwilę wybierzesz jedną osobę, która zacznie i powie głośno, o czym
wyjątkowym pomyślała. Na przykład: „Trzykrotnie odwiedziłem Turcję” lub „Potrafię mówić po
japońsku”. Jeśli nikt inny w grupie nie uzna, że to zdanie jest prawdziwe także dla niego, następna
osoba mówi, o czym pomyślała. Jeżeli jednak ktoś jeszcze może podpisać się pod wygłoszonym
stwierdzeniem, krzyczy: „Ja też!” i siada na kolanach osoby, która wygłosiła stwierdzenie odnoszące się również do niego. Jeśli kilkoro uczestników naraz krzyknie „Ja też” – wszyscy siadają
sobie po kolei na kolanach. Następnie dzieci wracają na swoje miejsca, a osoba, której stwierdzenie ktoś współdzieli, musi spróbować jeszcze raz powiedzieć coś, co byłoby charakterystyczne
tylko dla niej. Kiedy już się jej to uda, to następna osoba w kole zaczyna prezentować swoje
stwierdzenie. Pierwsza rudna kończy się, gdy każdy wypowie zdanie, zawierające stwierdzenie
charakterystyczne tylko dla niego.
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
Sc1–10.indd 15
15
13-08-22 19:38
książka 4
Sc. 4
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 1
Szukamy wspólnych cech
Teraz pora na rundę drugą. Wyjaśnij, że polega ona na szukaniu cech WSPÓLNYCH z resztą
grupy. Zabierz jedno krzesło i poproś, by osoba zaczynająca stanęła w środku koła. Niech pomyśli o czymś, co łączy ją z innymi osobami w grupie i niech to głośno powie. Na przykład:
„Lubię muzykę”, „Często czytam książki”.
Wszyscy, którzy się zgadzają, muszą wstać, krzyknąć „Ja też” i przesiąść się na inne krzesło.
Osoba, która stoi w środku próbuje zająć czyjeś krzesło, aby ktoś inny znalazł się na jej miejscu
i wypowiedział kolejne zdanie.
Omówienie i podsumowanie1
Po skończeniu zabawy zapytaj uczniów:
■■
■■
■■
co było łatwiejsze: znaleźć cechy, które nas odróżniają od innych, czy te, które upodabniają
nas do innych,
kiedy, w codziennym życiu, lubimy czy cenimy sobie bycie wyjątkowym, innym, a kiedy lubimy
czuć się podobni do innych,
czy sprawy wspólne dla każdego w grupie byłyby wspólne także dla wszystkich ludzi na całym
świecie?
U20913
Możliwe zachowania problemowe uczniów
1.Uczniowie podają wymyślone, nieprawdziwe, jakby rodem z bajek o superbohaterach,
sytuacje.
Wskazówka: Zwróć uwagę uczniów na to, że ich zadaniem jest przywoływanie wydarzeń i cech, które są prawdziwe, czyli takich, które naprawdę przydarzyły się im, brali
w nich udział lub są/były ich udziałem.
2.Uczniowie prowokują, podając sytuacje zabarwione przemocą i/lub dyskryminacją
(np. „biegałem/biegałam w butach po meczecie”, „uderzyłem/uderzyłam murzyna”,
„oplułem/oplułam cygankę).
Wskazówka: Zapytaj uczniów, czy to, co mówią jest prawdą, kiedy dane zdarzenie
miało miejsce i dlaczego tak postąpili (prawdopodobnie większość z nich od razu wycofa się z „fałszywych zeznań” – jest raczej mało prawdopodobne, by dzieci rzeczywiście kogoś pobiły lub opluły); gdy wyjdzie na jaw, że dziecko mówi nieprawdę, zapytaj
skąd mu przyszło do głowy opisanie takiego zdarzenia? Porozmawiaj z uczniami
o szacunku, powiedz, że szacunek należy się każdemu człowiekowi niezależnie od jego
koloru skóry, kraju pochodzenia, języka, jakim się porozumiewa, tego czy jest bogaty,
czy biedny. Jeśli okaże się, że uczeń naprawdę dopuścił się któregoś z opisywanych
czynów, to po zajęciach porozmawiaj z nim na osobności.
16
Sc1–10.indd 16
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
13-08-22 19:38
książka 4
Sc. 4
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 1
Możliwe zachowania problemowe uczniów cd.
Inne wskazówki
■■
■■
■■
To ćwiczenie należy prowadzić w szybkim tempie i z rytmem.
Podczas drugiej rundy wiele razy mogą padać najprostsze stwierdzenia typu: „Mam
ręce, nogi”. Wtedy poproś uczniów o wymyślenie czegoś innego.
Dobrze będzie, jeśli również włączysz się do zabawy.
Pogadanka
Poproś uczniów, by wyobrazili sobie kogoś, kto pochodzi z innego kraju. Dużą kartkę podziel na
dwie części i z jednej strony napisz: „rożni nas”. Poproś uczniów, by wymienili to, co odróżnia ich
od osoby, którą sobie wyobrazili, np.: kolor skóry, inny język, alfabet (np. cyrylica), religia. Gdy
skończą wymieniać różnice, na drugiej połowie kartki napisz: „łączy nas” i poproś dzieci, by
teraz wymieniły to, co jest wspólne dla nich i wymyślonej osoby, np.: chodzenie do szkoły, oglądanie filmów, kłócenie się z rodzicami, uprawianie sportu.
U20913
Zachęcaj uczniów, by wymienili jak najwięcej różnic i podobieństw. Po stworzeniu listy odczytaj
to, co się na niej znalazło. Zapytaj dzieci:
■■
■■
1
co sądzą o tej liście,
jak sądzą, co bardziej zbliża ludzi: podobieństwa, czy różnice? (Zwróć uwagę dzieci, że zarówno podobieństwa jak i różnice mogą pomagać w poznawaniu się i budowaniu relacji.
Fajnie jest posłuchać razem muzyki, którą wspólnie się lubi, ale równie interesujące jest zaciekawić kogoś muzyką, której nie znał, a którą my lubimy.)
Źródło: Pakiet „Każdy inny, wszyscy równi”
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
Sc1–10.indd 17
17
13-08-22 19:38
książka 4
Sc. 5
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 2
Jesteśmy różni i to nas łączy
klas
y
4–6
Liczba uczestników
10–15 uczniów
Cele
●●
●●
●●
pokazanie, jak różnią się pierwsze wrażenia różnych ludzi, dotyczące innych osób
uświadomienie, że różnorodność jest wartością
pokazanie, że gdyby wszyscy byli tacy sami, byłoby po prostu nudno
Materiały pomocnicze
●●
●●
●●
●●
●●
kartki formatu A4 (tyle, ilu jest uczestników)
czasopisma, kolorowe magazyny
nożyczki
klej
długopisy lub ołówki (tyle, ilu jest uczestników)
U20913
Przygotowanie
Przed zajęciami wybierz i wytnij z magazynów i czasopism zdjęcia twarzy różnych ludzi – o różnym
kolorze skóry, reprezentujących jakąś subkulturę, starszych, młodych, uśmiechniętych, poważnych, przestraszonych itp. Przyklej u góry kartki po jednym zdjęciu, zostawiając dużo miejsca
pod spodem. Przygotuj po jednej takiej kartce dla każdego ucznia.
4
5
min
Przebieg
Pierwsze wrażenie
Zachęć uczestników, aby usiedli w kole i wręcz każdemu z nich jedną kartkę z naklejoną twarzą.
Poproś uczniów, by spojrzeli na zdjęcie i zapisali na dole kartki pierwsze wrażenie w związku z daną
osobą, pierwszą myśl jaka przychodzi im do głowy, gdy patrzą na zdjęcie. Następnie dzieci zaginają
dół strony tak, aby schować to, co napisali i podają kartkę osobie siedzącej po ich lewej stronie.
Powiedz uczestnikom, żeby spojrzeli na kolejne zdjęcie i zapisali swoje pierwsze wrażenie tuż nad
zgięciem. Następnie niech zagną kartkę jeszcze raz zakrywając to, co napisali i podadzą ją dalej.
Powtarzaj to polecenie dopóki kartki nie wykonają trasy pełnego koła. Teraz poodginaj wszystkie
kartki i niech każdy przeczyta zapisane na nich różne „pierwsze wrażenia”.
18
Sc1–10.indd 18
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
13-08-22 19:38
książka 4
Sc. 5
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 2
Poproś pierwsze dziecko, by najpierw pokazało wszystkim zdjęcie, a potem przeczytało na głos
pierwsze wrażenia, jakie zostały pod nim zapisane. Następnie to samo polecenie wykonuje kolejne dziecko itd.
Omówienie i podsumowanie1
Zapytaj uczniów, na jakiej podstawie zapisywali swoje pierwsze wrażenie. Poproś, by podali
przykłady sytuacji, gdy mieli całkowicie nieprawdziwe pierwsze wrażenie dotyczącej jakiejś osoby i zapytaj, czy miało to jakieś konsekwencje, czy doprowadziło do jakiejś ciekawej, trudnej lub
wesołej sytuacji.
Powiedz dzieciom, że pierwsze wrażenie jest bardzo ważne, ale może być mocno mylące. Poproś
uczniów, by o tym pamiętali, gdy poznają nowe osoby.
Możliwe zachowania problemowe uczniów
Niektórzy uczniowie użyli do opisania swojego pierwszego wrażenia obraźliwych epitetów.
Podczas głośnego odczytywania część uczniów jest rozbawiona tym faktem, część oburzona, rozpoczyna się dyskusja.
U20913
Wskazówka: Ponieważ uczniowie na ogół znają swoje charaktery pisma, będzie wiadomo kto jest autorem danego opisu, zapytaj więc autorów obraźliwych opisów o to, dlaczego takie jest ich pierwsze skojarzenie z danym obrazkiem. Rozpocznij dyskusję. Zapytaj
innych uczniów o ich zdanie na temat danego podpisu. Potraktuj te obraźliwe podpisy
poważnie – uczniowie wymyślają takie podpisy, by prowokować i raczej nie podejrzewają,
że nauczyciel odniesie się do nich i rozpocznie dyskusję np. o szacunku, wartościach czy
stereotypach, raczej spodziewają się nagany i tego, że zaimponują kolegom lub rozbawią
grupę.
Inne wskazówki
■■
■■
■■
■■
■■
Upewnij się, czy uczniowie zrozumieli instrukcję. Jeśli nie, pokaż im gdzie mają pisać
i jak zaginać kartkę.
Kartki powinny „wędrować” dość szybko. Nie pozwól uczniom myśleć zbyt długo, to ma
być ich pierwsze wrażenie.
Unikaj wybierania zdjęć sławnych ludzi i znakomitych osobistości.
Spróbuj zaprezentować osoby w różnym wieku, z odmiennych kultur, grup etnicznych,
z różnymi zdolnościami i niesprawnościami.
Bądź przygotowany na gwałtowne argumenty dotyczące postaw i nastawienia do innych.
Nie pozwól uczestnikom krytykować nawzajem swoich opinii, ale skup dyskusję na istotnych uwagach.
Źródło: Pakiet edukacyjny Każdy inny, wszyscy równi, http://uchodzcydoszkoly.pl/files/kazdy_inny_wszyscy_rowni.pdf (24 lipca 2013)
1
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
Sc1–10.indd 19
19
13-08-22 19:38
książka 4
Sc. 5
Wartości wielokulturowości
Spotkanie 2
Jaki byłby świat bez różnic?2
Zachęć uczniów, by usiedli w kręgu i poproś, by zamknęli oczy i wyobrazili sobie świat bez różnic, w którym wszyscy ludzie są jednakowi, podobni do siebie jak dwie krople wody. Niech wyobrażą sobie, że wszyscy ludzie mówią tym samym językiem, mają taką samą barwę głosu,
jednakowy kolor oczu i włosów. Każdy nosi identyczne ubranie, mieszka w takim samym domu
jak inni i jeździ jednym modelem samochodu. W świecie tym również rośliny i zwierzęta się nie
różnią. W tym świecie wszystko jest takie same, włącznie z ludzkimi uczuciami – wszyscy czujemy
i myślimy to samo.
Następnie poproś uczniów, by zastanowili się:
■■
jak w świecie bez różnic rozpoznaliby swój dom, swoich rodziców?
■■
z kim by się przyjaźnili?
■■
co mogłoby być w takim świecie rozrywką?
Teraz poproś uczniów, żeby pomyśleli o świecie, który ich otacza, w którym żyją. Niech pomyślą
o ludziach mówiących w różnych językach, z których każdy wygląda inaczej, a domy, w których
mieszkają mają ciekawe formy.
Zapytaj uczniów:
■■
■■
Co podoba im się najbardziej w kulturze ich narodu (zwyczaje, język, tańce ludowe, piosenki)?
■■
Czym chcieliby zainteresować ludzi innej narodowości?
■■
Co interesuje ich w innych kulturach? – poproś o podanie przykładów.
U20913
Czy to dobrze, że ludzie różnią się od siebie, mówią w różnych językach, mają różny kolor
skóry, różne zwyczaje?
Źródło: Wielokulturowość na co dzień – materiały dla nauczycieli, http://www.fundacja.znak.org.pl/files/wieloscen.pdf (24 lipca 2013)
2
20
Sc1–10.indd 20
Aktywna świetlica, www.aktywnaswietlica.raabe.pl
13-08-22 19:38