SŁOWO BOŻE BUDUJE KOŚCIÓŁ

SŁOWO BOŻE BUDUJE
KOŚCIÓŁ
Chociaż żyjemy w czasach, kiedy słowo przestało być niemal
jedynym środkiem przekazywania myśli ludzkich, nie straciło jednak
ono swego znaczenia. To znaczenie zostało nieco osłabione przez
cywilizację obrazu, szczególnie w filmie i telewizji, ale również
dzisiaj nie może być całkowicie pominięte. Przecież nie mamy
obecnie niemych filmów i niemej telewizji. Przekazywanym za
pomocą obrazu myślom towarzyszą zwykle słowa. A więc nawet
cywilizacja obrazu nie może się bez nich obywać. Słowo jest nadal
niezastąpionym sposobem komunikacji międzyludzkiej, jeśli nie masowej, to szczególnie tej
indywidualnej - osobistej, serdecznej, intymnej, osobowej. Łączność między ludźmi, szczególnie
łączność osobowa, powstaje przez słowa, przez dokonującą się za ich pomocą wymianę. Przez
słowa człowiek wychodzi z własnego ja, nawiązuje więź międzyludzką. Dokonuje się spotkanie
ludzi. Następuje dialog między ludźmi.
Słowo jednak nie tylko służy jako środek wymiany myśli, otwarcia się na drugich, dzielenia
się własnym życiem wewnętrznym. Słowo potrafi człowieka przemienić. Doświadczamy nieraz
dotknięcia nim zarówno w sensie dodatnim jak i w sensie ujemnym. Słowa potrafią zaważyć na
naszym życiu. Przywódcy słowami kształtują bieg dziejów świata. Wpływają na wolę człowieka.
Rozgrzewają serca. Skłaniają do miłości i poświęcenia, czasem do nienawiści i niszczenia. Moc
słowa leży nie w jakimś magicznym jego działaniu, lecz w sile międzyosobowego spotkania, która
wyzwala niezwykły dynamizm.
Pismo święte mówi, że do człowieka przemawia również Bóg. „Wielokrotnie i na różne
sposoby przemawiał niegdyś Bóg do ojców przez proroków, a w tych ostatecznych dniach
przemówił do nas przez Syna” (Hbr 1,1-2). Słowo Boże objawia i przekazuje prawdę i jest
równocześnie narzędziem działania. Jeżeli przez słowo człowiek oddziałuje swoją osobowością na
innych, to jaką moc przez swoje słowo okazuje Wszechmocny i Święty Bóg! Moc słowa ludzkiego,
rozumiana i doświadczana jako sposób kształtowania człowieka i społeczności ludzkich, przybliża
nam, pozwala zrozumieć i doświadczyć działania Boga przez Jego słowo kierowane do ludzi.
Działanie Boga przez słowo jest bliższe doświadczeniu człowieka niż działanie np. przez
sakramenty, które nie mają takiego odpowiednika, takiego podobieństwa w świecie przyrodzonych
doświadczeń ludzkich. Również skutki działania słowa Bożego są bardziej odczuwalne.
Kościół wierzy i wyznaje, że jego założycielem i twórcą jest Jezus Chrystus. „Niezależnie od
tego, kiedy i w jaki sposób tego dokonał, co jest kwestią dyskutowaną, pozostaje niewątpliwym
faktem, że Kościół zawdzięcza swe istnienie całemu Jego życiu, postępowaniu, przepowiadaniu,
Jego śmierci i zmartwychwstaniu. Kościół powstał więc dzięki całemu Chrystusowemu
wydarzeniu. Dlatego w Pismach Ojców Kościoła często powraca określenie: Ecclesia creatura
Verbi - Kościół stworzony przez Słowo - przy czym Słowo oznacza tu Syna Bożego, drugą osobę
boską. Można jednak tę nazwę rozumieć również w znaczeniu, że Kościół został stworzony przez
wypowiedziane słowo Chrystusa, że powstał wskutek głoszenia słowa przez Boga człowieka”. Bóg
wszedł i wchodzi w kontakt z człowiekiem przez objawienie się za pomocą słowa. Zatem
i wspólnota z Bogiem, którą jest Kościół, nie mogła powstać inaczej niż przez słowo. Jezus
nauczając (zob. Mt 4, 23) gromadził ludzi (zob. Łk 6, 17-18), powoływał uczniów (zob. Mt 4, 1822), wybrał apostołów (zob. Łk 6, 13), polecił im nauczać wszystkie narody (zob. Mt 28, 19). Sam
Chrystus posługiwał się słowem w gromadzeniu przy sobie ludzi, w budzeniu i umacnianiu w nich
wiary, dzięki której powstawała wspólnota ludzi z Bogiem.
Podkreślenie roli słowa Bożego w utworzeniu i rozwoju Kościoła nie przekreśla znaczenia
czynów Chrystusa i samej Jego Osoby w powstaniu i rozwoju wspólnoty Ludu Bożego. To
Chrystus bowiem tworzy Kościół, posługując się słowem i czynem. Nauczał i uzdrawiał, wypędzał
złe duchy, odpuszczał grzechy, wskrzeszał umarłych, umarł i zmartwychwstał. Ale wiele czynów
zbawczych wykonywał słowem: „...rzekł do paralityka: <<Synu, odpuszczają ci się twoje
grzechy>> (...) <<Mówię ci: Wstań, weź swoje łoże i idź do domu!>> On wstał” (Mk 2, 5. 11-12).
Słowami i czynami gromadził ludzi przy sobie: „...szło do Niego mnóstwo wielkie [ludzi] na wieść
o Jego wielkich czynach” (Mk 3, 8).
Biblia cały akt twórczy przedstawia w postaci nakazu wydanego słowem: „On przemówił,
a wszystko powstałoę (Ps 33, 9; zob. Rdz 1). Podobnie w dziele zbawienia słowo Boże nie tylko
ukazuje myśli Boga, ale jest również wyrazem Jego zbawczego działania. Słowem Chrystus
sprawiał czyny i wyjaśniał ich zbawcze znaczenie, jak to widać na przykład w opowiadaniu
o uzdrowieniu paralityka (zob. Mk 2, 1-12) czy w tłumaczeniu znaczenia męki i śmierci
(zob. Łk 24, 25-27). Czyny Jezusa przemawiały do ludzi Jemu współczesnych same z siebie
i dzięki ich wyjaśnieniu. Innym muszą być głoszone za pomocą słowa. Bez niego nie docierałyby
do ludzi wszystkich czasów i wszystkich miejsc, nie rodziłyby wiary, która gromadzi wierzących
w jeden Lud Boży. Zatem zwiastowane słowo Boże przekazuje nie tylko naukę Bożą, ale również
zbawcze czyny Boga, wśród których najważniejszym jest śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa,
jak o tym świadczy nauczanie apostołów począwszy od pierwszego orędzia św. Piotra
(zob. Dz 2, 22-36). W czasach apostolskich Kościół rodził się i rozszerzał przez głoszenie słów
i czynów Chrystusa, a przede wszystkim Jego śmierci i zmartwychwstania. Głoszenie nauki Bożej
i zbawczych czynów Boga było i jest znakiem obecności Chrystusa w swoim Kościele, który
istnieje przez słowo, przez sakramenty święte i przez chrześcijańskie życie wiernych.
Głoszenie słowa Bożego powierzył Chrystus apostołom i ich następcom jako główny środek
tworzenia i umacniania Kościoła. Polecił czynić uczniów ze wszystkich narodów i uczyć
wszystkiego, czego On sam uczył, oraz obiecał być z nauczającymi aż do skończenia świata
(por. Mt 28, 19-20), co wskazuje, że słowo Boże będzie zawsze pierwszym środkiem rozszerzania
i umacniania Kościoła. „Sami bowiem Apostołowie, na których Kościół został założony, idąc
w ślady Chrystusa, <<głosili słowo prawdy i rodzili Kościoły>>. A zadaniem ich następców jest
nieustannie prowadzić to dzieło, aby <<nauka Boża szerzyła się i była wysławiona>> (...) i aby
królestwo Boże na całym świecie głoszono i zakładano” (DM 1).
„Głównym środkiem do zakładania Kościoła jest głoszenie Ewangelii Jezusa Chrystusa, do
której przepowiadania posłał Pan swoich uczniów na cały świat, aby ludzie odrodzeni dzięki słowu
Boga włączani byli przez chrzest do Kościoła, który jako Ciało Słowa Wcielonego karmi się i żyje
słowem Bożym i chlebem eucharystycznym” (DM 6). Kościół więc powstaje i żyje dzięki słowu
Bożemu i sakramentom świętym, które muszą być poprzedzone słowem Bożym rodzącym wiarę
niezbędną do ich owocnego działania. Wyraźnie to podkreśla Sobór Watykański II w następującej
wypowiedzi: „Duch Święty, który przez nasienie Słowa i głoszenie Ewangelii wzywa wszystkich
ludzi do Chrystusa i budzi w sercach posłuszeństwo wierze - kiedy wierzących w Chrystusa rodzi
we chrzcie do nowego życia, wówczas gromadzi ich w jeden Lud Boży” (DM 15). Zatem
i działalność Ducha Świętego jako niezbędnego środka do tworzenia i umacniania Kościoła
potrzebuje słowa Bożego.
„Na pewno słowo nie jest jedynym czynnikiem powołującym Kościół i tworzącym
społeczność kościelną. Działają tu również sakramenty, zwłaszcza chrzest i Eucharystia, a przede
wszystkim Duch Święty, który działa w ludziach i nakłania ich do zespalania się i łączenia z innymi
we wspólnotę wiernych. Słowo, chociaż nie jest obiektywnie biorąc czynnikiem najważniejszym,
można tu jednak w pewnym sensie umieścić na pierwszym miejscu, ponieważ umożliwia
człowiekowi wiarę, która jest jego osobistym, niczym nie zastąpionym aktem. Wiara też dokonuje
podziału między tymi, którzy przyjęli słowo Chrystusa i zdecydowali się pójść za nim, a tymi,
którzy z tych czy innych względów pozostali obojętni wobec słowa albo je odrzucili. Dlatego też
słowo tworzy, niejako samo przez się, więź zespalającą wierzących (...) Słowo jest podstawowym
elementem tej jedności. Zanim bowiem Kościół skupi się wokół chrzcielnicy, musi najpierw być
zespolony przez słowo Boże”.
Kościół jest społecznością ludzi zbawianych, będących w drodze do osiągnięcia pełni
zbawienia. A „słowo jest samo w sobie mocą, dzięki której dokonuje się zbawienie. Wzrost
Kościoła - to zarazem wzrost słowa Bożego (zob. Dz 6, 7) (...) Temu słowu chrześcijanie
zawdzięczają swoje odrodzenie, jeśli tylko naprawdę uwierzą w nie i przyjmą chrzest święty”. Do
istotnych zadań Kościoła należy zbawianie ludzi, czyli jednoczenie ich z Bogiem. A o tym
zbawieniu tak mówi św. Piotr: „Jesteście bowiem ponownie do życia powołani nie z ginącego
nasienia, ale z niezniszczalnego, dzięki słowu Boga, które jest żywe i trwa” (1 P 1, 23). A więc
życie Boże, bez którego nie ma Kościoła, istnieje dzięki słowu Bożemu. Skoro słowo Boże stanowi
tak istotny element przy powstaniu, istnieniu i rozwoju Kościoła, to jego owocne działanie
w ludziach jest równocześnie rozwojem Kościoła.
Żyjemy w Kościele i stanowimy jego cząstkę. W Kościele nieustannie rozbrzmiewa słowo
Boże. Chodzi o to, abyśmy zrozumiali i akceptowali związek słowa Bożego z Kościołem, z jego
powstaniem, istnieniem, rozwojem i zbawczą działalnością. Zrozumienie i akceptacja
kościelnotwórczej mocy słowa Bożego umożliwia takie słuchanie go, które przyczynia się owocniej
do rozwoju i doskonalenia Kościoła. A przecież po to poznajemy tajemnice Kościoła, abyśmy byli
doskonalszą jego cząstką i przyczyniali się do dzieła ewangelizacji. Osiągamy to za pomocą
owocnie słuchanego i głoszonego słowa Bożego.
Aby rzeczywiście spełniało ono rolę kościelnotwórczą, trzeba zrozumieć i przyjąć jego
znaczenie w powstaniu, w istnieniu i rozwoju Kościoła, w działalności Jezusa Chrystusa
i apostołów i w obecnej działalności Ludu Bożego.
Zrozumienie i przyjęcie z wiarą prawdy, że Chrystus słowem i czynem oraz całą swoją Osobą
ukształtował Kościół, oraz że będąc obecny wśród swoich uczniów w czasach apostolskich przez
głoszone słowo Boże i świadectwo życia chrześcijan rozszerzał i umacniał wspólnotę życia
z Bogiem, pomaga nam głębiej rozumieć i przeżyć z wiarą rzeczywistość obecności Chrystusa
również w dzisiejszym Kościele. Chrystus dzisiaj jest obecny w Kościele i przez słowo Boże oraz
świadectwo życia chrześcijan tworzy, umacnia i rozszerza wspólnotę ludzi z Bogiem.