szkolny program profilaktyki - Szkoła Podstawowa im. Tadeusza

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI
w BIAŁEJ PISKIEJ
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Biała Piska, 2011 r.
1
I. WSTĘP
Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne człowieka, to
udzielanie pomocy uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia i
nabywania umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom.
W czasach o przyspieszonym tempie przemian zwiększyła się liczba czynników
destrukcyjnych oddziaływujących na dzieci, a skutkiem tego wzrosła liczba osób
przejawiających niewłaściwe zachowania takie jak: uleganie nałogom, agresja i
przestępczość. Aby temu przeciwdziałać, konieczne jest podejmowanie
wielopoziomowych działań profilaktycznych.
Szkoła wypełnia znaczną część aktywnego życia dzieci i młodzieży, a zatem jest
miejscem realizacji profilaktyki, głównie tej pierwszorzędowej polegającej na
promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom oraz uczeniu radzenia
sobie w trudnych sytuacjach.
II. DIAGNOZA SYTUACJI WYCHOWAWCZEJ SZKOŁY
Opracowanie niniejszego programu poprzedziło rozpoznanie sytuacji w szkole diagnoza środowiskowa, za pomocą rozmów przeprowadzonych z uczniami i
rodzicami dotyczącymi poczucia bezpieczeństwa, zaobserwowanych lub
doświadczonych przejawów przemocy, informacji od nauczycieli o bieżących
problemach wychowawczych, spostrzeżeń pedagoga szkolnego, obserwacji
zachowań uczniów i ich wypowiedzi oraz analizy dokumentacji ( dzienniki, zeszyty
uwag). Rozpoznanie to dostarczyło nam informacji na temat różnych zagrożeń oraz
niewłaściwych zachowań dzieci. Uwzględniono też dotychczasowe działania
podejmowane przez szkołę w dziedzinie profilaktyki, wnioski z ewaluacji
poprzedniego programu profilaktycznego.
Przeprowadzona analiza wskazuje, że dzieci czują się w szkole bezpiecznie ( tak
też uważają rodzice ), ale czasami zdarzają się sytuacje wymagające działań
profilaktycznych. Takimi problemami mogą być:











niszczenie mienia szkolnego,
agresja słowna – ośmieszanie, używanie wyzwisk, przekleństw,
agresja fizyczna - bójki, popychanie,
kradzieże,
wagary,
palenie papierosów,
niebezpieczne zachowania w szkole i poza nią,
brak dyscypliny i niska kultura języka,
zaburzone relacje w grupie,
brak motywacji do nauki, niski potrzeby edukacyjne,
ubóstwo materialne rodziców (brak podręczników, przyborów szkolnych,
śniadań),
2

uzależnienie od telewizji, komputera i telefonu komórkowego.
III. ZAŁOŻENIA PROGRAMU
1. Programem profilaktyki zostaną objęci uczniowie klas 1- 6.
2. Działania zamierzone w programie profilaktyki zostały zaprojektowane na
podstawie diagnozy problemów i dostosowane do potrzeb uczniów oraz
środowiska lokalnego.
3. Realizatorami programu są wszyscy pracownicy szkoły wykonujący zadania
zgodnie ze swoimi kompetencjami oraz rodzice/opiekunowie i osoby
współpracujące ze szkołą w zakresie profilaktyki.
4. Program jako całość jest realizowany przez okres 5 lat.
5. Program profilaktyki jest spójny z programem wychowawczym szkoły.
6. Podstawę prawną do prowadzenia działań profilaktycznych w szkole stanowią
następujące przepisy:
- rozporządzenie MENiS z dn. 31.01.2002r.
- rozporządzenie MEN z dn. 23.12.2008r.
IV. CELE PROGRAMU
Celem Szkolnego Programu Profilaktyki jest chronienie ucznia przed
zagrożeniami i reagowaniem na nie, a także kształtowanie postaw i zachowań
społecznie pożądanych, a w szczególności:
1.
2.
3.
4.
5.
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią.
Profilaktyka zachowań agresywnych.
Promowanie zdrowego stylu życia.
Zapobieganie uzależnieniom.
Profilaktyka niepowodzeń szkolnych.
V. REALIZATORZY PROGRAMU
Realizatorami programu są wszyscy pracownicy szkoły wykonujący zadania
zgodnie ze swoimi kompetencjami.
Zadania dyrektora:
- umożliwia nauczycielom i gościom spoza szkoły realizację profilaktycznych zajęć
edukacyjnych,
- umożliwia nauczycielom udział w szkoleniach i kursach poszerzających ich wiedzę
z obszaru profilaktyki oraz zakres umiejętności interpersonalnych.
Zadania wychowawcy klasy:
- diagnozuje sytuację wychowawczą w prowadzonej przez siebie klasie i rozpoznaje
zagrożenia na drodze rozwoju uczniów, a dzięki stałemu kontaktowi z
uczniami może:
 poznać zespół- jego strukturę, relacje panujące między członkami, stopień
spójności klasy, poziom akceptacji w grupie,
3
 obserwować uczniów w różnych sytuacjach (podczas wycieczek i imprez
klasowych),
 poznać środowisko rodzinne uczniów i tkwiące w nim zagrożenia rozwojowe,
- planuje pracę wychowawczą w klasie, uwzględniając problematykę profilaktyczną
(w ramach zajęć gddw),
- stale współpracuje z pedagogiem szkolnym, pielęgniarką oraz przedstawicielami
instytucji wspierającymi pracę profilaktyczną szkoły,
- omawia sytuację wychowawczą w klasie w czasie spotkań z rodzicami, na bieżąco
informuje o zaistniałych problemach,
Zadania pedagoga:
- wspomaga pracę zespołu opracowującego szkolny program profilaktyki,
- współpracuje z wychowawcami klas i wspiera ich pracę w zakresie profilaktyki,
- prowadzi badania służące zdiagnozowaniu sytuacji wychowawczej,
- monitoruje przebieg realizacji programu profilaktyki,
- współpracuje z instytucjami i organizacjami zajmującymi się udzielaniem pomocy
rodzinie i dziecku.
Zadania nauczycieli:
- uczestniczą w diagnozie i planowaniu oddziaływań profilaktyczno wychowawczych w szkole,
- dokonują okresowej analizy efektywności oddziaływań profilaktyczno wychowawczych,
- realizują zadania profilaktyczno- wychowawczych poprzez włączenie do swojego
programu nauczania treści o charakterze profilaktycznym,
- systematycznie współpracują z wychowawcami klas, pedagogiem,
- doskonalą umiejętności zawodowe w obszarze działań profilaktyczno wychowawczych.
Zadania rodziców:
- uczestniczą w diagnozie potrzeb uczniów w zakresie profilaktyki,
- systematycznie współpracują z wychowawcą klasy w zakresie zaspokojenia
potrzeb swoich dzieci,
- włączają się, w miarę możliwości, do realizacji niektórych zadań programu,
- uczestniczą w organizowanych przez szkołę prelekcjach, warsztatach, szkoleniach,
- opiniują (przez Radę Rodziców) Szkolny Program Profilaktyki.
VI. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU
-
rozmowy indywidualne i grupowe,
pogadanki, dyskusje, „burze mózgów”,
praca z tekstem,
scenki, przedstawienia,
szkolne i klasowe uroczystości,
prelekcje, pokazy, projekcje filmów,
próbne alarmy,
apele, spotkania, np. z policjantem, strażakiem, pielęgniarką,
konkursy, turnieje,
4
-
kiermasze, festyny, akcje charytatywne,
kampanie profilaktyczne i prozdrowotne,
gazetki, plakaty, wystawy, ulotki, ankiety,
wycieczki, wyjazdy na basen, do kina, do teatru,
zawody sportowe, gimnastyka, rajdy rowerowe,
pomoc koleżeńska,
VII. EFEKTY DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
1. Pozyskanie rodziców do aktywnej współpracy.
2. Wyciszenie agresji.
3. Nabycie umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktów
przez uczniów.
4. Poprawa w relacjach uczeń - uczeń, uczeń - osoba dorosła.
5. Podniesienie poziomu poczucia bezpieczeństwa w szkole.
6. Wolność od nałogów.
7. Wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenia sobie
w trudnych sytuacjach wychowawczych.
8. Wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność dokonania samooceny.
9. Podniesienie poziomu świadomości występujących zagrożeń i sposobów
zapobiegania im.
10. Poprawa sytuacji wychowawczej wśród uczniów.
11. Objęcie opieką jak najwięcej dzieci zaniedbanych środowiskowo
i niedożywionych.
12. Zmniejszenie deficytów rozwojowych.
13. Poprawa kultury zachowań i kultury języka.
14. Podniesienie poziomu nawyków higienicznych.
15. Uzyskanie wyższej świadomości nawyków żywieniowych.
16. Wypracowanie umiejętności organizowania czasu wolnego.
17. Podniesienie poziomu świadomego i umiejętnego korzystania z komputerów,
telewizji i telefonów komórkowych.
18. Wyrobienie prawidłowych reakcji w sytuacji zagrożenia.
VIII. EWALUACJA
Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki polegała będzie na sprawdzeniu i
ocenieniu skuteczności przeprowadzonych działań profilaktycznych, a jej wyniki
zostaną zawarte w sprawozdaniu z realizacji działań wychowawczych na koniec
każdego roku szkolnego. Sformułowane wnioski posłużą do przeprowadzenia zmian i
korekt w programie.
Załączniki: Działania profilaktyczne dla klas I – III i IV – VI
Autorzy: Hanna Braun, Anna Wojsław, Beata Zapolska, Bronisława Romankiewicz,
Aleksandra Gardocka, Elżbieta Reska, Danuta Chmielewska, Ryszard Wojsław.
5