Umowy zlecenia i umowy o dzieło w praktyce

HRSOLUTIONSTRENDS
6grudnia2016r.
Warszawa,6grudnia2016r.
Umowyodziełoi
umowyzlecenia
wpraktyce
orzeczniczej
2
Umowaodzieło
§ cywilnoprawna forma umowy (co do zasady nie mają do niej zastosowania regulacje
Kodeksu pracy, lecz Kodeksu cywilnego);
§ cechy charakterystyczne umowy:
§ wzajemność (przyjmujący zamówienie na mocy takiej umowy zobowiązuje się do
wykonania określonego dzieła, a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty umówionego
wynagrodzenia),
§ celem jest rezultat, czyli wykonanie na zamówienie konkretnej rzeczy lub innego
przedmiotu zamówienia (tzw. dzieło, które musi powstać w przyszłości),
§ odpłatność – strony powinny określić wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła;
§ umowa nie podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz wypadkowym
(nieoskładkowana).
3
Umowazlecenia
§ cywilnoprawna forma umowy (co do zasady nie mają do niej zastosowania regulacje
Kodeksu pracy, lecz Kodeksu cywilnego);
§ cechy charakterystyczne umowy:
§ świadczenie jednej ze stron, czyli świadczenie usług polegających na spełnieniu
czynności dla drugiego podmiotu,
§ umowa starannego działania, czyli celem nie jest osiągnięcie rezultatu, lecz czynienie
starań w celu jego osiągnięcia (ryzyko związane z rezultatem obciąża dającego
zlecenie),
§ odpłatność lub nieodpłatność;
§ umowa co do zasady podlega ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym oraz
wypadkowym na zasadach przewidzianych w ustawie o systemie ubezpieczeń
społecznych.
4
Umowyodziełoizleceniajakoformazatrudnienia
§ umowy cywilnoprawne są powszechnie stosowane jako forma zatrudnienia,
§ o rodzaju danej umowy nie decyduje jej nazwa, ale m.in.:
§ treść,
§ sposób wykonywania umowy,
§ cel i zgodny zamiar stron;
§ ryzyko uznania przed odpowiednie organy (PiP, ZUS, US, sąd), że dana umowa ma
charakter umowy o pracę lub innej cywilnoprawnej (możliwość opodatkowania i
oskładkowania).
5
Umowyodziełoworzecznictwie
§ wykonywanie prostych, powtarzalnych czynności nie jest kwalifikowane jako przedmiot
umowy o dzieło (SA w Łodzi z dnia 25.05.2016 r., III AUa 1472/15),
§ przy umowie o dzieło w wyniku prac wykonawcy powinno dojść do uzyskania
określonego rezultatu, umówionego indywidualnie przez strony; dopiero indywidualnie
uzgodniony parametr pozwala kontrolować dzieło pod kątem istnienia wad; w innym
wypadku kontrola obejmuje usługę a nie rezultat (SA w Białymstoku z dnia 18.05.2016 r.,
III AUa 1317/15),
§ trudno jest uznać za umowę o dzieło umowę, której istota sprowadzała się do
podejmowania powtarzalnych czynności dozoru mienia, a także bliżej nieokreślonych
„innych” prac; szereg powtarzalnych czynności – nawet gdy prowadzi do wymiernego
efektu – nie może być rozumiany jako jednorazowy rezultat i kwalifikowany jako realizacja
umowy o dzieło; przedmiotem umowy o dzieło nie może być osiąganie kolejnych, bieżąco
wyznaczanych rezultatów (WSA w Warszawie z dnia 04.05.2016 r., VI SA/Wa 3038/15).
6
Umowyodziełoworzecznictwie– przykłady(1)
§ pakowanie ogórków do słoików nie jest dziełem (SA w Łodzi z dnia 25.05.2016 r., III AUa
1472/15),
§ wykonanie projektu wizualizacji pomieszczeń biurowych, rozmieszczenia roślin w hotelu,
wykonanie projektu firan, etykiet, zawieszek do archiwizowania dokumentów nie jest
dziełem (SA w Szczecinie z dnia 02.06.2016 r., III AUa 792/15),
§ przygotowanie i przeprowadzenie zajęć, choćby w oparciu o samodzielnie wybrane i
przystosowane materiały dydaktyczne, a nie narzucony z góry program, nie jest dziełem
(SA w Gdańsku z dnia 20.05.2016 r., III AUa 61/16),
§ umowa dotycząca jednorazowego wykładu lub wykładu przeprowadzonego w czasie
krótkotrwałego szkolenia może być przedmiotem umówionego dzieła, jeżeli dotyczyła
ściśle określonego tematu, a warunki umowy poddawały się weryfikacji; wykłady
prowadzone w dłuższym okresie mogą być przedmiotem dzieła, jeśli miały autorski
charakter i zostały ucieleśnione np. w postaci utworu audio-wizulanego (SN z dnia
10.05.2016 r., II UK 217/15),
§ dozór mienia (ochrona) nie jest dziełem (WSA w Warszawie z dnia 04.05.2016 r., VI
SA/Wa 3038/15).
7
Umowyodziełoworzecznictwie- przykłady(2)
§ nauczenie w placówce oświatowej nie jest dziełem (SA we Wrocławiu z dnia 21.04.2016
r., III AUa 1930/15),
§ przygotowywanie świetlicy do różnych uroczystości nie jest dziełem (SA w Szczecinie z
dnia 26.04.2016 r., III AUa 805/15),
§ nauczenie drugiej osoby gry na instrumencie nie jest dziełem (SA w Lublinie z dnia
06.04.2016 r., III AUa 740/15),
§ wykonanie inscenizacji obozu historycznego i zaprezentowanie turystom tego procesu na
targach może być przedmiotem umowy o dzieło (SA w Białymstoku z dnia 30.03.2016 r.,
III AUa 1115/15),
§ przeprowadzenie zajęć języka obcego nie jest dziełem (SA w Szczecinie z dnia 10.03.2016
r., III AUa 515/15),
§ montaż kanałów instalacji grawitacyjnej, mechanicznej, wentylacyjnej nie jest dziełem
(SA w Łodzi z dnia 21 grudnia 2015 r., III AUa 355/15),
§ sklejanie kartonów w ramach prowadzonej produkcji nie jest dziełem (SA w Szczecinie z
dnia 10.12.2015 r., III AUa 195/15).,
§ czynności księgowe czy rachunkowe nie są dziełem (SA we Wrocławiu z dnia 08.12.2015
r., III AUa 546/15).
8
Umowyzleceniaworzecznictwie
§ wykonanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności), bez względu na
to, jaki rezultat czynność ta przyniesie, jest cechą charakterystyczną tak dla umów
zlecenia (gdy chodzi o czynności prawne - art. 734 § 1 k.c.), jak i dla umów o świadczenie
usług nieuregulowanych innymi przepisami, gdy chodzi o czynności faktyczne - art. 750
k.c. (SA w Gdańsku z dnia 24.11.2015 r., III AUa 745/15),
§ dopuszczalne jest wykonywanie tych samych obowiązków zarówno w ramach
zatrudnienia pracowniczego lub cywilnoprawnego (SA w Białymstoku z dnia 14.07.2015
r., III AUa 1876/14),
§ jeżeli współpracownik nie ma bezwzględnego obowiązku osobistego świadczenia pracy,
to wyklucza możliwość zakwalifikowania stosunku prawnego jako umowy o pracę (SN z
dnia 28.10.1998 r., I PKN 416/98),
§ jeżeli zawarta przez strony umowa zawiera cechy umowy o pracę oraz umowy zlecenia to
wówczas dla oceny rodzaju stosunku prawnego decydujące jest ustalenie, które z tych
cech mają charakter przeważający; jeżeli umowa wykazuje wspólne cechy dla umowy o
pracę i umowy prawa cywilnego z jednakowym ich nasileniem, o jej rodzaju decydują
zgodny zamiar stron i cel umowy (SN z dnia 14.06.1998 r., I PKN 191/98).
9
Planowane
zmianywprawie
10
Planowanezmianywprawie(1)
Dnia 1 stycznia 2017 r. wchodzą w życie zmiany ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za
pracę
§ wprowadzono pojęcie „minimalnej stawki godzinowej”, która określa minimalną
wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług,
§ od dnia 1 stycznia 2017 r. minimalna stawka godzinowa będzie wynosić 13.00 zł brutto,
§ wypłata wynagrodzenia będzie musiała być dokonywana co najmniej raz w miesiącu,
§ strony umowy powinny wskazać w umowie sposób potwierdzania liczby godzin
wykonania zlecenia lub świadczenia usług (w przeciwnym przypadku przejmujący
zlecenie lub świadczący usługi będzie przedkładał informację o liczbie godzin),
§ przedsiębiorca będzie zobowiązany do przechowywania dokumentacji związanej z
umową i ewidencjonowaniem ilości godzin przez okres 3 lat od dnia, kiedy
wynagrodzenie stało się wymagalne.
(ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.2016.1265).
11
Planowanezmianywprawie(2)
Ustawa o ograniczeniu handlu w niedzielę (projekt obecnie znajduje się na etapie prac w
komisji)
§ ustawa określa m.in. zasady zakazu handlu w placówkach handlowych w niedzielę oraz w wigilię
Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę,
§ definicja „placówki handlowej” obejmuje wszelkie obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż
towarów i wyrobów w zakresie hurtowym i detalicznym, w tym sprzedaż towarów i wyrobów
kupionych w celu ich odsprzedaży w formie sklepów, stoisk, straganów, hurtowni, składów węgla,
składów materiałów budowlanych, domów towarowych, domów wysyłkowych, biur zbytu oraz w
formie sklepów internetowych,
§ ustawa swoim uregulowaniem obejmie m.in. pracowników zatrudnionych na podstawie umów o
pracę i umów cywilnoprawnych, pracowników tymczasowych, franczyzobiorców, przedsiębiorców
wykonujących handel obwoźny i obnośny.
12
Planowanezmianywprawie(3)
Inne planowane zmiany:
§ ustawa o zmianie ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców (ustawa zakłada
zmiany w wielu ustawach, w tym m.in. w Kodeksie pracy; zmiana m.in. ma dotyczyć ustalania
regulaminów wynagradzania, regulaminów pracy oraz tworzenia ZFŚS – próg do 50 pracowników),
§ ustawa o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (wprowadzono limity
korzystania z pracy tego samego pracownika tymczasowego do 18 miesięcy w okresie obejmującym
36 kolejnych miesięcy, wprowadzono zakaz przechodzenia pracownika tymczasowego przez różne
agencja pracy u tego samego klienta, regulacja pracy tymczasowej dotyczą też zatrudnienia na
podstawie umowy cywilnoprawnych),
§ nowy kodeks pracy (we wrześniu 2016 r. została powołana nowa komisja kodyfikacyjna, która
wykorzysta projekty wypracowane przez poprzedników; w ciągu 18 miesięcy powinien być znany
projekt kodeksów; trudno przewidzieć skutki gdyż ostateczny kształt regulacji nie jest jeszcze znany).
13
DomańskiZakrzewskiPalinkasp.k.
Warszawa
RondoONZ1|00-124Warszawa
T:+48225577600|F:+48225577601
Poznań
ul.Paderewskiego8|61-770Poznań
T:+48616424900|F:+48616424950
Wrocław
ul.Gwiaździsta66|53-413Wrocław
T:+48717124700|F:+48717124750
www.dzp.pl
www.linkedin.com/company/dzp