Pokaż treść!

Wieúci
aniøowskie
Nr 12 (70)
GrudzieÒ 2002
Cena 1,50 z≥.
ISSN 1509-6025
W NUMERZE MI DZY INNYMI:
Radny Adamczyk odczyta≥ rotÍ úlubowania: "Wierny Konstytucji i prawu Rzeczypospolitej Polskiej, úlubujÍ uroczyúcie obowiπzki radnego sprawowaÊ godnie, rzetelnie i uczciwie, majπc na wzglÍdzie dobro mojej
gminy i jej mieszkaÒcÛw", po czym kolejno kaødy z
radnych wypowiedzia≥ s≥owo "úlubujÍ" oraz doda≥ "Tak
mi dopomÛø BÛg".
ciπg dalszy na str. 2
Pomys≥ ten zrodzi≥ siÍ duøo wczeúniej, wymaga≥
jednak wielu konsultacji i wnikliwej analizy, gdyø tego
typu rekolekcje sπ "pierwszπ jaskÛ≥kπ", ktÛra pojawi≥a siÍ na terenie diecezji sandomierskiej. WziÍ≥o w
nich udzia≥ oko≥o 350 m≥odych ludzi, poczπwszy od
ostatnich klas szko≥y podstawowej aø po studentÛw.
Drodzy Czytelnicy!
¯yczymy Wam radosnego prze¿ywania
Œw i¹t
i ¹t B o ¿ eg o Na r od z eni a . N i e c h
zadowolenie i dostatek w Waszych domach
p³yn¹ce z b³ogos³awieñstwa Bo¿ej Dzieciny
towarzysz¹ Wam wszêdzie i w ka¿dym dniu
Nowego Roku 2003.
Redakcja
ciπg dalszy na str. 4
2
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Z okazji zbli¿aj¹cych siê Œwi¹t Bo¿ego Narodzenia oraz Nowego Roku
¿yczenia spokojnych i weso³ych Œwi¹t oraz wszelkiej pomyœlnoœci i b³ogos³awieñstwa Bo¿ego
dla wszystkich mieszkañców gminy
¿ycz¹
Wójt Gminy
Jan Niemczyk
i
Przewodnicz¹cy Rady Gminy
Marian Indyk
Z PRAC RADY GMINY
I SESJA RADY GMINY
W dniu 20 listopada 2002 r. mia≥a miejsce I inauguracyjna sesja Rady Gminy IV kadencji. Obrady otworzy≥ przewodniczπcy w poprzedniej kadencji Marian
Indyk, witajπc wszystkich przyby≥ych, po czym zgodnie z obowiπzujπcπ ustawπ o samorzπdzie gminnym
przekaza≥ dalsze prowadzenie najstarszemu z radnych
Janowi Adamczykowi. Pierwszym punktem porzπdku
obrad by≥o z≥oøenie úlubowania. Radny Adamczyk
odczyta≥ rotÍ úlubowania: "Wierny Konstytucji i prawu
Rzeczypospolitej Polskiej, úlubujÍ uroczyúcie obowiπzki radnego sprawowaÊ godnie, rzetelnie i uczciwie,
majπc na wzglÍdzie dobro mojej gminy i jej mieszkaÒcÛw", po czym kolejno kaødy z radnych wypowiedzia≥
s≥owo "úlubujÍ" oraz doda≥ "Tak mi dopomÛø BÛg".
NastÍpnie przewodniczπcy obrad przystπpi≥ do kolejnego punktu porzπdku obrad - wyboru komisji skrutacyjnej do wyboru przewodniczπcego Rady. Po podaniu kandydatÛw spoúrÛd radnych, ich przeg≥osowaniu, komisja ukonstytuowa≥a siÍ w nastÍpujπcym sk≥adzie: Marian Pomyka≥a - przewodniczπcy, Miros≥aw
Nowak, Stanis≥aw Sudo≥.
PrzysiÍgÍ sk≥ada najm≥odszy radny Henryk StÍpieÒ.
Moment z≥oøenia przysiÍgi przez wÛjta Jana Niemczyka. Z lewej Henryk
Bajek - ustÍpujπcy wÛjt, z prawej mgr Mariusz NatoÒski - radca prawny.
Radny Marian Pomyka≥a zg≥osi≥ na stanowisko przewodniczπcego Rady Gminy w Raniøowie Mariana Indyka. Innych kandydatur nie
by≥o. W g≥osowaniu tajnym Marian
Indyk zdoby≥ mandat zaufania
wszystkich radnych. Po przeg≥osowaniu uchwa≥y o wyborze przewodniczπcego rady, Jan Adamczyk przekaza≥ dalsze prowadzenie sesji na
rÍce nowego przewodniczπcego.
NastÍpnym punktem porzπdku
obrad by≥o podjÍcie uchwa≥y o odwo≥aniu sekretarza gminy. Przewodniczπcy poinformowa≥, øe przed z≥oøeniem úlubowania przez nowego
wÛjta, musi on wczeúniej zostaÊ odwo≥any z funkcji sekretarza. Po przy-
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
3
Rada Gminy IV kadencji. Stojπ od lewej: Stanis≥aw Sudo≥, W≥adys≥aw WilczyÒski, Edward Pruú, Leon Najowicz, Marian Indyk, Marian Pomyka≥a,
Jan Niemczyk - wÛjt, Henryk Olszowy, W≥adys≥aw Kobylarz, JÛzef Fila, Jan Adamczyk, JÛzef Gawe≥, Stefan Gancarz, Henryk StÍpieÒ, Bronis≥aw
Stec, Miros≥aw Nowak.
jÍciu powyøszej uchwa≥y nastπpi≥ moment úlubowania przez wÛjta Jana Niemczyka: "Obejmujπc urzπd wÛjta
gminy, uroczyúcie úlubujÍ, øe dochowam wiernoúci prawu, a powierzony mi urzπd sprawowaÊ bÍdÍ tylko dla
dobra publicznego i pomyúlnoúci mieszkaÒcÛw gminy". Na koniec wÛjt doda≥ "Tak mi dopomÛø BÛg". Rada
przyjÍ≥a úlubowanie stojπc.
Po tym nastπpi≥y s≥owa podziÍkowaÒ pod adresem ustÍpujπcego wÛjta od przewodniczπcego Rady, nowego wÛjta oraz radnych, ktÛrzy dwie kadencje wstecz byli inicjatorami powo≥ania Henryka Bajka na najwyøsze
stanowisko w gminie.
Z kolei Rada powo≥a≥a dwÛch wiceprzewodniczπcych. Zostali nimi radni: Edward Pruú i W≥adys≥aw Kobylarz.
Przewodniczπcy poinformowa≥, øe w zwiπzku ze zmianami w ustawie o samorzπdzie gminnym, zachodzi
koniecznoúÊ dokonania zmian w
statucie gminy i regulaminie
rady. Dlatego teø naleøy powo≥aÊ komisjÍ statutowπ, ktÛra zajmie siÍ opracowaniem poprawek. Na jej przewodniczπcego
zg≥oszono radnego Miros≥awa
Nowaka, a nastÍpnie do sk≥adu
weszli: Leon Najowicz, Bronis≥aw Stec, Stefan Gancarz, W≥adys≥aw Kobylarz, Henryk Olszowy, Henryk StÍpieÒ, JÛzef Fila.
Na zakoÒczenie radni otrzymali znowelizowanπ ustawÍ o samorzπdzie gminnym oraz projekt budøetu gminy na 2003 rok.
Opr. Stanis≥aw Samojedny
Wybory przewodniczπcego Rady. G≥os wrzuca radny Stefan Gancarz. Za sto≥em komisja skrutacyjna:
Miros≥aw Nowak, Marian Pomyka≥a, Stanis≥aw Sudo≥ i radny - senior Jan Adamczyk.
4
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Rekolekcje Ewangelizacyjne dla m³odzie¿y
Wychodzπc naprzeciw oczekiwaniom rodziny, Koúcio≥a i Ojczyzny, a przede wszystkim m≥odych ludzi, w dniach od 22 do 24 listopada 2002 r. w budynku Szko≥y Podstawowej w Raniøowie mia≥y miejsce d≥ugo oczekiwane rekolekcje dla m≥odzieøy z ca≥ej gminy.
Pomys≥ ten zrodzi≥ siÍ duøo wczeúniej,
wymaga≥ jednak wielu konsultacji i wnikliwej
analizy, gdyø tego typu rekolekcje sπ "pierwszπ jaskÛ≥kπ", ktÛra pojawi≥a siÍ na terenie diecezji sandomierskiej. WziÍ≥o w nich udzia≥ oko≥o 350 m≥odych ludzi, poczπwszy od ostatnich
klas szko≥y podstawowej aø po studentÛw. Na
uwagÍ zas≥uguje spontanicznoúÊ m≥odych ludzi, ktÛrzy po prostu przyszli, bo chcieli zobaczyÊ, no i zostaÊ przez ca≥e 3 dni.
W przygotowaniu rekolekcji naleøa≥o zadbaÊ przede wszystkim o kadrÍ, ktÛra poprowadzi spotkania z m≥odzieøπ. Nieustanne mod≥y
sprawi≥y, øe uda≥o siÍ pozyskaÊ ks. pra≥ata Tade- Do zgromadzonej m≥odzieøy przemawia proboszcz raniøowski ks. Henryk SmaroÒ.
usza Bia≥ego z Przemyúla, jak i katechetkÍ p. Z prawej ks. Tadeusz Bia≥y.
ElÍ, ktÛrzy jak siÍ przekonali m≥odzi ludzie, potrafili (tylko w nie, ale i z wielkπ kulturπ reagowali na wszystko to, co dzia≥o siÍ
Bogu wiadomy sposÛb) nawiπzaÊ tak wspania≥y kontakt z nimi. podczas konferencji, spotkaÒ w grupach, podczas úpiewu i zaNie mniej waønπ rolÍ w pracy z m≥odzieøπ w grupach i nie tylko, baw. Kaødy wnikliwy obserwator mÛg≥ w pe≥ni dostrzec inne niø
odegrali animatorzy ruchu "åwiat≥o - Øycie". I tutaj nisko chyli- do tej pory przeøywanie Eucharystii przez m≥odych ludzi, pe≥ne
my czo≥o przed moderatorami diecezjalnymi tego ruchu: ks. pra- zamyúlenia, skupienia, ale i ogromnej radoúci.
≥atem Stanis≥awem Barem z Tarnobrzegu, ktÛry osobiúcie zaanG≥Ûwnym przes≥aniem do rozwaøaÒ rekolekcyjnych by≥o
gaøowa≥ siÍ w przyjazd 16 animatorÛw na nasze rekolekcje. Nie zawo≥anie: "Zaufaj Chrystusowi, bo On zaufa≥ Tobie" oparte
by≥o to ≥atwe, gdyø ci m≥odzi ludzie to studenci z Krakowa, na czterech prawach øycia duchowego.
Lublina, Ostrowca åwiÍtokrzyskiego czy Rzeszowa. Kiedy w
M≥odzi ludzie podczas ca≥ego czasu trwania na rekolekprzerwach rozmawialiúmy z nimi, czym kierowali siÍ, aby przy- cjach mogli nie tylko s≥uchaÊ innych, ale takøe pytaÊ o nurtujechaÊ aø z tak daleka, rezygnujπc z dni wolnych od wyk≥adÛw jπce ich problemy. Przede wszystkim zaú mogli zetknπÊ siÍ i
na konto jakøe wyczerpujπcej pracy z m≥odzieøπ, odpowiadali z poznawaÊ nowπ kulturÍ øycia, obcowania z drugim cz≥owieradoúciπ: "Nie ma piÍkniejszej i waøniejszej sprawy, niø nieúÊ kiem. Ta nowa kultura ukazuje m≥odym prawdÍ, øe wolnym
úwiat≥o Chrystusa innym, dzieliÊ siÍ Jego mi≥oúciπ, radoúciπ i jest tylko ten, kto øyje bez uzaleønieÒ, bez alkoholu, nikotyny,
pokojem z tymi, ktÛrzy Go potrzebujπ".
narkotykÛw. Jedynπ zaú si≥π, ktÛra pozwala korzystaÊ z kaødeTo zafascynowanie, jakby na nowo odkrytym Chrystusem, go uzaleønienia, jest sam Jezus Chrystus, ktÛrzy stwarzajπc nas,
udzieli≥o siÍ wielu m≥odym ludziom, ktÛrzy jakøe spontaniczzawierzy≥ i zaufa≥ do koÒca cz≥owiekowi. Ileø
radoúci by≥o w úwiadectwach animatorÛw, ktÛrzy øyjπ w úrodowiskach studenckich, jakøe
czÍsto zdegradowanych. Wiara w Jedynego
Boga pozwala im trwaÊ, rozwijaÊ siÍ i bardzo
radoúnie braÊ øycie, ktÛre dla nas przygotowa≥.
Te úwiadectwa pozwoli≥y wielu m≥odym
ludziom uwierzyÊ na nowo, øe úwiat jest piÍkny, øe tak naprawdÍ moøna i trzeba øyÊ inaczej, radoúniej.
Efekty? - jak mÛwi dyrektor Gimnazjum
p. inø. Zofia Suska - ostatnia zabawa andrzejkowa by≥a pierwszπ tak spokojnπ i roztaÒczonπ w naszej szkole.
Nie by≥oby pewnie tych rekolekcji, gdyby nie prÍønie rozwijajπca siÍ oaza ruchu "åwiat≥o - Øycie" z naszej parafii RaniøÛw. Cotygodniowe spotkania ks. wikariusza Tadeusza Kopacza i grupy animatorÛw: Ilony, Sebastiana,
Krzysztofa, Marty i Anety oraz ma≥øeÒstw z KrÍRecepcja rekolekcyjna.
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
gu Rodzin (ktÛry jest czÍúciπ ruchu "åwiat≥o Øycie") z jego animatorami JÛzefπ i Janem Matu≥a doprowadzi≥y do przygotowania w najdrobniejszych szczegÛ≥ach tego wielkiego dzie≥a. Podczas
prac przygotowawczych odczuwaliúmy ogromnπ
przychylnoúÊ osÛb, do ktÛrych zwracaliúmy siÍ o
pomoc, zarÛwno modlitewnπ jak i finansowπ, czy
rzeczowπ.
Raz jeszcze sk≥adamy serdeczne podziÍkowania: by≥emu wÛjtowi Henrykowi Bajkowi oraz obecnemu wÛjtowi Janowi Niemczykowi, dyrektorom
szkÛ≥ (SP i Gimnazjum), paniom z kuchni i paniom
sprzπtajπcym. SzczegÛlnie zaú gorπco dziÍkujemy
za dar serca pani dyrektor Gimnazjum i jej nauczycielom pe≥niπcym nieodp≥atnie dyøury podczas ca≥ego czasu trwania rekolekcji.
Serdeczne "BÛg zap≥aÊ" kierujemy do wszystkich tych, ktÛrzy odpowiedzieli materialnie na s≥owa Chrystusa: "By≥em g≥odny, a nakarmiliúcie Mnie"
- za wszystko dobro - niech BÛg hojnie wynagrodzi.
DziÍki sk≥adamy rÛwnieø tym, ktÛrzy codziennie pochylali siÍ w modlitwie przez tak d≥ugi okres w koúciele i w domu, aby wypraszaÊ potrzebne b≥ogos≥awieÒstwo w rekolekcjach. DziÍkujemy dyrektorom szkÛ≥ w Woli Raniøowskiej i
Staniszewskiem za pomoc rzeczowπ.
Z radoúciπ informujemy, øe Msza úw. w intencji wszystkich ludzi dobrej woli, ktÛrzy wsparli
rekolekcje w jakiejkolwiek formie, by≥a odprawiona 8 grudnia o godz. 1130.
5
Podsumowanie rekolekcji. Siedzπ od lewej: animatorzy Jan i JÛzefa Matu≥owie, ks.
wikariusz Tadeusz Kopacz, dyr. Gimnazjum inø. Zofia Suska, ks. Henryk SmaroÒ.
Organizatorzy:
Oaza ruchu "åwiat≥o - Øycie"
z ks. Tadeuszem Kopaczem
oraz Krπg Rodzin Domowego Koúcio≥a
z ks. proboszczem Henrykiem Smaroniem
WspÛlne úpiewanie powodowa≥o jednoczenie rπk i serc.
åwiadectwo rekolekcyjne sk≥ada animatorka
Ilona Rzeszutek.
Muzycnza grupa z oazy ruchu ìSwiat≥o - Øycieî, z lewej ks. Tadeusz Bia≥y oraz pani
Ewa z Przemyúla.
6
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Dobra ziemskie w Raniøowie
Gutzverwalung in Ranischau
RÛwnoczeúnie z wysiedlaniem ludnoúci w naszej okolicy i
ca≥ym obszarze planowanych poligonÛw Niemcy rozpoczÍli ich
zagospodarowywanie wed≥ug w≥asnych planÛw. Zadanie to by≥o
realizowane w zrÛønicowanych warunkach zaleønie od ich potrzeb i rÛønym natÍøeniu w czasie, co wynika≥o juø z sytuacji
politycznej i militarnej prowadzonej przez nich wojny. Dzia≥ania te wchodzi≥y w zakres tzw. logistyki wojskowej (wspÛ≥czesna nazwa), tj. przygotowania bazy, koncentracji wojsk, reorganizacji sprzÍtu, szkolenia, ich wypoczynku i zaopatrzenia. Miejsce wyznacza≥a bliskoúÊ granicy z ZSRR - przewidywanego
obiektu agresji. PotrzebÍ i trafnoúÊ tej lokalizacji potwierdzi≥a w
nastÍpnych latach przewlek≥oúÊ wojny ze Zwiπzkiem Radzieckim, ktÛra nie zosta≥a zakoÒczona w 1942 roku blitzkrygiem
(b≥yskawicznie), jak planowa≥o dowÛdztwo niemieckie, a takøe
znacznπ i bezpiecznπ odleg≥oúciπ od Rzeszy, ktÛra by≥a niszczona nalotami przez AliantÛw w kolejnych latach wojny. SzczegÛ≥owiej postaram siÍ przedstawiÊ dzia≥alnoúÊ NiemcÛw w tym
obszarze na przyk≥adzie poligonu Luftwaffe w GÛrnie z uwzglÍdnieniem gminy RaniøÛw i przyleg≥ych okolic.
Przy decyzji lokalizacji Niemcy uwzglÍdnili w≥aúciwoúci
terenu z punktu widzenia wojskowego, infrastruktury komunikacyjnej i ekonomicznych moøliwoúci.
Waøne by≥y linie kolejowe i drogi otaczajπce teren, wÍz≥y
kolejowe (RzeszÛw, RozwadÛw, Tarnobrzeg, Mielec, DÍbica).
Przy tych zamierzeniach wzros≥a rola nieduøej stacji £Ítownia
na pÛ≥nocny wschÛd od GÛrna. W tempie przyspieszonym rozpoczÍto przebudowÍ drÛg ze øwirowych na tzw. asfaltÛwki od
Rzeszowa przez Soko≥Ûw do Niska i z Soko≥owa do Leøajska,
oraz budowÍ lotniska wojskowego w Jasionce. Przystπpiono do
budowy wπskotorowej linii kolejowej Rudnik - Mielec. Na terenach wchodzπcych w obszar poligonu zaplanowano wysiedlenie 24 miejscowoúci. Za≥oøenia te w wiÍkszoúci by≥y w toku
realizacji. Na lokalizacjÍ g≥Ûwnego oúrodka poligonu wybrano
GÛrno leøπce na wschÛd od szosy Soko≥Ûw - Nisko. Przypomnijmy, øe w "Der Grosser Ubungplatz der Luftwaffe" obejmowa≥
tereny na po≥udniu od szosy Soko≥Ûw - RaniøÛw - Dzikowiec, do
linii kolejowej RozwadÛw - Sarzyna na pÛ≥nocy i od rubieøy
Dzikowiec - RozwadÛw na zachodzie do miejscowoúci Rudnik £Ítownia, Wola Øarczycka, WÛlka Soko≥owska na wschodzie.
RozbudowÍ oúrodka w GÛrnie rozpoczÍto latem 1940 roku. Za≥oøono tu miÍdzy GÛrnem, WÛlkπ Soko≥owskπ, Starπ Turzπ,
RÍkawem i Markowiznπ po obu stronach szosy Soko≥Ûw - Nisko
trzy osady (lagry) wojskowe liczπce ponad setkÍ barakÛw i budynkÛw, nazwane Lager S¸d, Lager Nord i Massiw, po≥πczonych sieciπ betonowych drÛg. Baraki budowano z typowych
elementÛw wykonywanych w zak≥adach stolarskich na fundamentach betonowych. Budynki koszarowe po zachodniej stronie szosy (pÛüniej sanatorium, obecnie Hospicjum w GÛrnie) z
ceg≥y (niektÛre z tzw. pruskiego muru - konstrukcji drewnianej
wype≥nionej ceg≥π). Ceg≥y dostarcza≥y okoliczne cegielnie, ktÛre przekazano pod zarzπd wojskowy, miÍdzy innymi cegielnie w
Trzebusce. Wiodπcπ firmπ budowlanπ by≥a wyspecjalizowana w
tym zakresie niemiecka firma Almir John.
Wybudowane obiekty przeznaczone by≥y na koszary, magazyny i sk≥ady materia≥Ûw, pomieszczenie lecznicze, administracyjne i gospodarcze.
Latem 1941 r. po zakoÒczeniu dzia≥aÒ w Europie Zachodniej oúrodek ten przyjπ≥ oko≥o 5 tys. wojska (øo≥nierzy i ofice-
rÛw) i oddzia≥Ûw s≥uøb mundurowych. W koszarach zostali zakwaterowani piloci obs≥ugujπcy lotnisko w Jasionce, elewi szko≥y
lotniczej, oddzia≥y obs≥ugi technicznej, artylerii przeciwlotniczej dzia≥ajπcej w powiπzaniu z lotniskiem (w Jasionce pozostawa≥y grupy pe≥niπce s≥uøbÍ i alarmowe). Jednoczeúnie w GÛrnie
znajdowa≥y siÍ oddzia≥y bezpieczeÒstwa tzw. gestapo i SS, stanowiπce os≥onÍ wszystkich obiektÛw na terenie poligonu, a takøe oddzia≥y wartownicze. W tym czasie (wiosna 1941) rozwiπzano administracjÍ "samorzπdowπ" gmin znajdujπcych siÍ w obszarze poligonu. Planowano utworzenie wielkiej niemieckiej
gminy w Raniøowie zwiπzanej z administracjπ wojskowπ w Raniøowie (Gemeine in Ranischau), czego nie dokoÒczono. Dla
obs≥ugi oúrodka w GÛrnie zatrudniono mieszkaÒcÛw GÛrna i
okolicznych miejscowoúci albo robotnikÛw zamiejscowych,
ktÛrym wyznaczono zakwaterowanie w barakach.
Na wysiedlonym terenie w wybranych miejscowoúciach
zak≥adano gospodarstwa rolnicze i leúne bÍdπce pod zarzπdem
wojskowym, wykorzystujπce miejscowπ si≥Í roboczπ oraz w czÍúci przesiedleÒcÛw z sπsiednich miejscowoúci. Gospodarstwa
takie zak≥adano w Groblach, Kamieniu, £owisku, WÛlce £Ítowskiej, Kopciach. Jedno z wiÍkszych gospodarstw zorganizowano w Raniøowie. Siedziby gospodarstw leúnych (leúniczÛwki)
zorganizowano na bazie juø istniejπcych lub organizowano w
nowych miejscowoúciach. Przed ostatecznπ organizacjπ trwa≥a
faza wstÍpna, przygotowawcza, wysiedlenie i przesiedlenie ludnoúci, tworzenie bazy mieszkaniowej, technicznej i produkcyjnej, organizowania administracji. Celem tworzenia gospodarstw
by≥a produkcja øywnoúci na zaopatrzenie stacjonujπcych wojsk,
administracji gospodarczej oraz eksploatacja surowcÛw (drewna, øywnoúci, roúlin przemys≥owych), zasobÛw si≥y roboczej.
Wraz z wysiedleniem czÍúci mieszkaÒcÛw z trenu gminy
(oko≥o 50%), w tym w wiÍkszoúci z Woli Raniøowskiej (4.000)
podjÍto reorganizacjÍ administracji terenowej. RozpoczÍto od
likwidacji dotychczasowego samorzπdu gminy w marcu 1942
roku.
Po przesiedleniu kolonistÛw niemieckich do Woli P≥awskiej (Weizenbring) za Mielcem, dotychczasowy wÛjt gminy
Alfons Schmalenberg (tytularny burmistrz) zosta≥ mianowany
burmistrzem w SÍdziszowie. ZastÍpca wÛjta JÛzef Dul zosta≥
nominalnym wÛjtem bez zarzπdu, z by≥ym goÒcem gminnym
JÛzefem Nieduøym w roli sekretarza. Biura umieszczone w jednym z pomieszczeÒ poøydowskiego budynku (obecnie Januszowej) przy ulicy Koúcielnej. Sekretarz urzÍdu Stanis≥aw PÍkalski wraz z dokumentacjπ zosta≥ przeniesiony do Soko≥owa.
UrzÍdnicy biurowi zostali zwolnieni. Kazimierz Rzucid≥o i Jerzy Seremet podjÍli pracÍ w organizowanej administracji gospodarczej. WkrÛtce dokumentacjÍ UrzÍdu Gminy z Raniøowa przekazano do GÛrna. Plan utworzenia wielkiej gminy od 1943 r. w
Raniøowie nie zosta≥ zrealizowany mino powo≥ania wÛjta tej
jednostki administracyjnej w osobie Niemca Rainbergera, ktÛry
pozosta≥ przy komendanturze poligonu w GÛrnie.
Na stanowisko kierownicze w administracji organizowanych gospodarstwach rolnych i leúnych kierowano osoby zmobilizowane do s≥uøby wojskowej, ale o mniejszej przydatnoúci
w jednostkach liniowych ze wzglÍdu na wiek, stan zdrowia, kondycjÍ fizycznπ. By≥y to osoby posiadajπce przewaønie przygotowanie administracyjne, rolnicze lub pokrewne ekonomiczne,
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
7
techniczne, zootechniczne. Na stanowiskach podrzÍdnych osa- JÛzef, Kasica W≥adys≥aw, Zuba, Chmielowski JÛzef). StrÛøem
obejúcia by≥ Wilk ze Staniszewskiego. Dyrekcji podlegali indzano inwalidÛw, czasem teø by≥ych wojskowych.
Dyrekcja Gutzverwaldung in Ranischau (Administarcja spektorzy terenowi: Zolks (Niemiec) i Bajek (wysiedlony z poDÛbr Ziemskich w Raniøowie) rozmieúci≥a siÍ na plebani w Ra- znaÒskiego, rodak z Woli Raniøowskiej).
Dobra raniøowskie obejmowa≥y obszar tworzπcy kombinat
niøowie. W tym celu wyznaczono termin 15 kwietnia 1942 r. na
rolniczy
podzielony na 3 sekcje o ≥πcznej powierzchni ponad
opuszczenie budynku plebani i pomieszczeÒ gospodarczych
przez ks. dziekana Wojciecha Parysza ze wskazaniem osiedlenia 4.500 ha, w tym oko≥o 1.200 z gminy Dzikowiec, co stanowi≥o
siÍ w zabudowaniach po przesiedlonym koloniúcie Jakubie Ku- oko≥o po≥owy area≥u uprawowego gminy. Z tego uprawπ objÍto
ok. 3.500 ha, resztÍ powierzchni o glebach s≥abych pozostawiorzu na ul. Wolskiej (dziú posesja po Franciszku Czarneckim).
Proúba ks. dziekana Parysza do ks. biskupa Bardy w Prze- no pod zalesienia. W tym mieúci≥y siÍ teø nieuøytki, laski, krzamyúlu o przeniesienie do GÛrna, gdzie zmar≥ w tym czasie ks. ki, pastwiska, gorsze ≥πki.
Sekcje odpowiada≥y gospodarstwom:
proboszcz nie zosta≥a zatwierdzona pozytywnie. Miejsce to ob- pierwsze gospodarstwo RaniøÛw - pÛ≥noc,
jπ≥ proboszcz ks. Franciszek Borysiewicz ze åpi, ktÛre zosta≥y w
- drugie gospodarstwo Wola Raniøowska,
tym czasie wysiedlone wraz z sπsiednimi miejscowoúciami para- trzecie gospodarstwo Lipnica.
fii (wysiedlono ca≥π parafiÍ).
Teren przeznaczony pod zalesienia podlega≥ administracji
Dla zapewnienia warunkÛw pracy administracji Zarzπdu
leúnej.
Obszar leøπcy na po≥udnie od drogi Soko≥Ûw - Dzikowiec
wydzielono teren przy ul. Koúcielnej od plebani przesiedlajπc
zosta≥
podzielony na 50-cio arowe dzia≥ki dla pracownikÛw.
Wiπcka Micha≥a i Puzio Wojciecha, z rÛwnoczesnym rozbiorem
Podobne
dzia≥ki mieli pracownicy pozostali w Lipnicy. Ponieich budynkÛw mieszkalnych i gospodarczych. Wybudowano
dwa nowe budynki mieszkalno-biurowe w g≥Íbi stworzonego w waø Wola Raniøowska by≥a wysiedlona ca≥kowicie, dzia≥ek tam
ten sposÛb ogrodu. Do≥πczono do tego pomieszczenia dwÛch
murowanych budynkÛw poøydowskich, pomieszczenia wikarÛwki oraz piÍtrowy budynek
Kobylarzowej, w ktÛrej znajdowa≥a siÍ poczta i przed wrzeúniem Posterunek Policji. Zamieszka≥o w nich kilka rodzin
niemieckich pracownikÛw (ok.
15) zatrudnionych w Dyrekcji.
RÛwnoczeúnie doprowadzono
wodÍ bieøπcπ z g≥Íbinowej studni wywierconej po pÛ≥nocnej
stronie rynku (obecnie posesja
Janiny Wiπcek) oraz oúwietlenie elektryczne od zmierzchu
do godz. 23 z agregatu prπdotwÛrczego zlokalizowanego w
wybudowanym baraku w ogrodzie åmieszka. Dla celÛw rekreacyjnych spiÍtrzono wodÍ w
rzece na Zyzodze za obiektem
Dyrekcji.
Pracownicy Polacy dochodzili do pracy z w≥asnych lub
przydzielonych mieszkaÒ.
Naczelnym dyrektorem
Obszar gm. RaniøÛw z przyleg≥oúciami z rozmieszczeniem miejscowoúci. W okresie 1942 - 1944 miejscowoúci
zosta≥ Niemiec Waltzhaber. Zawysiedlone Wola Raniøowska, ze Stecami i Krzakami Wolskimi oraz PorÍby Wolskie i Posuchy nie istnia≥y
mieszka≥ wraz z rodzinπ (øona i
dzieci) w przeniesionym budynku Szczypkowej. WkrÛtce jed- nie by≥o. Rodziny zamieszka≥e w Raniøowie mia≥y je przydzienak wyjecha≥. NastÍpnym naczelnym dyrektorem zosta≥ dr Ruge, lone w miejscu zamieszkania.
pe≥ni≥ tÍ funkcjÍ do koÒca okupacji, mieszka≥ wraz z szefem
Najwaøniejsze gospodarstwo, jakby bazowe, by≥o w Ranibiura dyrekcji Rolandem w nowo wybudowanym budynku na øowie. Przy nim znajdowa≥y siÍ firmy i zak≥ady obs≥ugi techplacu PuziÛw (obecnie Janiny KopeÊ). Budynek Szczypkowej nicznej, brygady rzemieúlnicze oraz zaopatrzenie materia≥owe
wykorzystywano od tego czasu czÍúciowo na biura, w czÍúci dla wszystkich trzech sekcji. Ca≥oúÊ zatrudnia≥a wed≥ug szacunwraz z podpiwniczeniem na pralniÍ zatrudniajπce kilka kobiet. kÛw oko≥o 2.000 pracownikÛw, w wiÍkszoúci w Raniøowie.
W biurze na plebani pracowa≥o 3 Niemki, adwokat Nowodwor- Rozbudowano tu teø baraki na warsztaty zak≥adowe rÛønych
ski ze Lwowa z øonπ (by≥o to rodzeÒstwo øydowskie - brat i branø, spichlerz na zboøe, stajnie dla koni, byd≥a itp. Gospodarsiostra), by≥y urzÍdnik Zarzπdu Gminy Kazimierz Rzucid≥o. Poza stwem w Raniøowie zarzπdzali Niemcy. Poczπtkowo Niemiec
pomieszczeniami biurowymi znajdowa≥a siÍ tam kuchnia i sto- Brandenburg, a po jego wyjeüdzie nastÍpca o nazwisku Engels,
≥Ûwka dyrekcji zatrudniajπca kierowniczkÍ, kucharkÍ, magazy- ktÛrzy mieszkali w budynkach krawca Paw≥a Pruchnika na SkotnierkÍ i kilka pracownic kuchni.
ni, przesiedlonego do domu i obejúcia Micha≥a Wiπcka (emeryW stajniach by≥o od 8 do 10 koni do bryczek i pod wierzch
pod opiekπ piÍciu kucierÛw konnych, pracujπcych pod kierunciπg dalszy na stronie 8
kiem starszego Paw≥a Roso≥a - bryczkowego dyrektora (£ach
8
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Biskup w Rani¿owie
W dniu 15 grudnia 2002 r. parafiÍ raniøowskπ z wizytπ
duszpasterskπ odwiedzi≥ ks. biskup Marian Zima≥ek. G≥Ûwnym celem przyjazdu dostojnego goúcia by≥o udzielenie kilkudziesiÍciu m≥odym ludziom sakramentu bierzmowania
oraz spotkanie siÍ z organizacjami katolickimi dzia≥ajπcymi w parafii.
Biskup Marian Zima≥ek urodzi≥ siÍ 9 maja 1931 r. we wsi MakÛw,
par. Skaryszew z ojca JÛzefa i Tekli ze Sma≥zÛw. Szko≥Í podstawowπ
ukoÒczy≥ w Ma≥Íczynie. NastÍpnie uczÍszcza≥ do gimnazjum im. Kochanowskiego w Radomiu. W 1948 r. wstπpi≥ do Niøszego Seminarium
Duchownego w Sandomierzu, gdzie otrzyma≥ úwiadectwo maturalne.
Studia seminaryjne rozpoczπ≥ w 1950 r. úwiÍcenia kap≥aÒskie przyjπ≥
dnia 29 maja 1955 r. w katedrze sandomierskiej z rπk ks. bpa Jana
Kantego Lorka. Jako neoprezbiter zosta≥ skierowany na studia prawa
kanonicznego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie uzyska≥
doktorat w 1959 r. NastÍpnie mianowano go natariuszem Sπdu Biskupiego i prefektem m≥odzieøy szkÛ≥ úrednich w Sandomierzu. By≥ rÛwnieø dyrektorem Wydzia≥u Duszpasterstwa i rektorem koúcio≥a úwiÍtego Ducha. Od 1972 r. pe≥ni funkcjÍ profesora, w 1973 roku mianowany
wicerektorem, a trzy lata pÛüniej rektorem WSD w Sandomierzu. Dzia-
Czcigodnego goúcia witajπ w imieniu wszystkich dzieci Gabriela
i Magdalena Rzeszutek.
≥a≥ rÛwnieø jako moderator Diecezjalnego Oúrodka Powo≥aÒ, by≥ egzaminatorem prosynodalnym i sÍdziπ Sπdu Biskupiego. W 1976 roku
wszed≥ do Kapitu≥y Katedralnej Sandomierskiej jako kanonik gremialny. Pe≥ni≥ funkcjÍ konsultora Trybuna≥u Prymasowskiego, jest cz≥onkiem diecezjalnej Rady Kap≥aÒskiej i Kolegium KonsultorÛw.
30 kwietnia 1987 r. ks. dr Marian Zima≥ek zosta≥ og≥oszony biskupem pomocniczym Diecezji Sandomiersko-Radomskiej ze stolicπ tytularnπ Isola. Jako has≥o biskupie obra≥ s≥owa: "spem alere - oøywiaÊ
nadziejÍ". Konsekracji dokona≥ Prymas Polski ks. JÛzef Kardyna≥ Glemp,
w Radomiu 8 maja 1987 r. Po przyjÍciu sakry zosta≥ Wikariuszem Generalnym.
25 marca 1992 r. przeniesiony do diecezji sandomierskiej na stanowisko biskupa pomocniczego. Od dnia 25 marca do 28 kwietnia 1992
roku pe≥ni≥ obowiπzki Administratora Apostolskiego diecezji sandomierskiej. Po przekazaniu rzπdÛw diecezji ks. Biskupowi Wac≥awowi
åwierzawskiemu zgodnie z nominacjπ z dnia 25 marca 1992 roku podjπ≥
obowiπzki biskupa pomocniczego diecezji sandomierskiej.
Udzielanie sakramentu bierzmowania przez ks. biskupa.
Dobra ziemskie w Raniøowie
ciπg dalszy ze strony 7
ta), ktÛrego z kolei przesiedlono do domu SondejÛw na ul. Nowa
Wieú.
Engels - szef gospodarstwa w Raniøowie mia≥ obok mieszkania biuro, gdzie zatrudnia≥ jednπ z dwÛch m≥odych kobiet pracownic gospodarstwa. Faktycznie biuro znajdowa≥o siÍ w
barakach w miejscu obecnego stadionu. Sekretarzem biura by≥
Be≥za, raniøowianin, przedwojenny emeryt policji, znajπcy dobrze jÍzyk niemiecki. Druga z kobiet kierowa≥a pracami w ogrodzie, gdzie zatrudniano 30 pracownic. Gospodarstwa uprawiajπce ziemiÍ posiada≥y w tym czasie w≥asne si≥y pociπgowe, kilka
ciπgnikÛw, sprzÍt rolniczy, konie robocze, pod wierzch, wo≥y
robocze, zespo≥y obs≥ugi, zespo≥y robotnikÛw zabezpieczajπce
najpilniejsze potrzeby: remontowe, naprawcze, jak np. rymarskie, úlusarskie, remontowo-budowlane, a takøe zespÛ≥ røniÍcia
drewna na opa≥, sk≥adajπcy siÍ z kilku rÍbaczy. Byli to mÍøczyüni niemi. By≥y rÛwnieø liczne brygady robotnikÛw polowych i
nadzorujπcy ich pracÍ Worarbaiterzy.
Stanis≥aw Samojedny
Gospodarstwem w Woli Raniøowskiej zarzπdza≥ kierownik
o nazwisku Nowacki. Mieszka≥ z øonπ w pozostawionym domu
kierownika szko≥y. Razem z nim zamieszkiwali w Woli Raniøowskiej pracownicy biurowi i nadzoru: Rajkowski, Zawadzki
oraz 9 wachmanÛw przydzielonych na okres miesiπca z kompanii wartowniczej z GÛrna. Pe≥nili s≥uøbÍ ochronnπ nocπ. Funkcjonowa≥a teø kuchnia i sto≥Ûwka dla pracownikÛw.
Gospodarstwo poza rolπ mia≥o oko≥o 60 koni roboczych i
pod wierzch, 60 sztuk krÛw, kilkadziesiπt sztuk wo≥Ûw do prac
polowych. Do pracy dochodzi≥o stale 120 robotnikÛw (tyle by≥o
øywionych - úniadania i obiady). Okresowo w miarÍ potrzeb pracowali inni robotnicy z Raniøowa z firm i zak≥adÛw specjalistycznych, np. brygada remontowo-budowlana i inne.
Zarzπdcπ gospodarstwa w Lipnicy by≥a kobieta - Niemka,
sekretarzem jej biura by≥ raniøowianin Jakub Warcho≥, znajπcy
dobrze jÍzyk niemiecki, pracujπcy wczeúniej jako t≥umacz w
Dyrekcji w Raniøowie. WúrÛd robotnikÛw w Lipnicy pracowali
przewaønie jej mieszkaÒcy i przesiedleÒcy z Woli Raniøowskiej.
Ciπg dalszy nastπpi
Julian Wiπcek
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
9
W trosce o zdrowie i bezpieczeÒstwo dzieci
Stwarzanie warunkÛw do kszta≥towania zachowaÒ sprzyjajπcych zdrowiu i bezpieczeÒstwu to jedno z wielu zadaÒ edukacji prozdrowotnej Zespo≥u PlacÛwek Oúwiatowych w Mazurach. Realizowane sπ one w czasie zajÍÊ lekcyjnych, godzin
wychowawczych i zajÍÊ pozalekcyjnych.
Dnia 11 grudnia 2002 r. uczniowie klasy I wykazali siÍ
znajomoúciπ przepisÛw ruchu drogowego poprzez aktywne
uczestnictwo w przedstawieniu "Czerwony Kapturek". Ich m≥odsi oraz starsi koledzy i koleøanki przekonali siÍ, øe moøna mieÊ
wp≥yw na przebieg niektÛrych zdarzeÒ. W zaprezentowanej
bajce Czerwony Kapturek dziÍki posiadanej wiedzy i umiejÍt-
noúci jej wykorzystania doszed≥ bezpiecznie do babci, a wilk
zawstydzony uciek≥ do lasu.
Aktywne uczestnictwo oparte na sytuacjach, w ktÛrych
uczeÒ uczy siÍ przez doúwiadczenie, dzia≥anie i przeøywanie,
to forma pracy czÍsto wykorzystywana w naszej placÛwce. Zakres oddzia≥ywaÒ jest procesem rozciπgniÍtym w czasie jako
systematyczna dzia≥alnoúÊ wychowawcza adresowana do dzieci
i rodzicÛw. Oparta jest na podstawowych strategiach profilaktycznych: informacyjnej, edukacyjnej i dzia≥aÒ alternatywnych.
Lucyna Wiπcek
Œwiêta i obrzêdy zimowe - wigilia
Poœnik (postnik), wieczerza wigilijna, to obrzêd w ca³ym
tego s³owa znaczeniu sakralny, ale i rodzinny. Szczególn¹
uwagê zwraca³a nies³ychana iloœæ przygotowywanego jad³a,
ale i przestrzeganie surowego postu, w tym sensie, ¿e poza
olejem nie wolno by³o u¿ywaæ innego t³uszczu.
Wierzono œwiêcie, ¿e ten dzieñ zdecydowanie rzutuje na
ca³y przysz³y rok, ¿e to, co stanie siê w tym w³aœnie dniu,
bêdzie powtarza³o siê przez najbli¿szy rok. Dlatego ludzie pilnowali siê, aby nie zrobiæ czegoœ, co uprzykrza³oby im ¿ycie. Od
rana przestrzegano dzieci, aby zachowywa³y siê grzecznie.
Przedtem jednak, jeszcze przed œwitem, gospodarz zerka³ w
kierunku wschodnim, czy jasno b³yszczy jutrzenka - poranna
gwiazda. Jeœli poranek by³ pogodny, bez chmur, i jutrzenka
b³yszcza³a jaskrawo, zwiastowa³o to pomyœlny rok.
S¹siedzi ¿yj¹cy ze sob¹ po ludzku, potrzebowali swej pomocy szczególnie w taki dzieñ, jak wilia. Chêtnie widziano jako
pierwszego goœcia mê¿czyznê, kto by to nie by³. Zwiastowa³ on
bowiem pomyœlnoœæ na ca³y rok, choæ równie¿ zapowiada³ byczka od pierwszej ocielonki (wszêdzie z wielk¹ radoœci¹ witano
cielisiê, któr¹ mo¿na by³o przychowaæ). (...) Niektóre kobiety,
zazdrosne i zawistne, ¿yj¹ce w niesnaskach z s¹siadami, umyœlnie wybiera³y siê do nich z jak¹œ potrzeb¹, aby przynieœæ ze
sob¹ nieszczêœcie. Jeœli zobaczono tak¹ kobietê zbli¿aj¹c¹ siê
do domu, zamykano przed ni¹ drzwi. Mog³a staæ i pukaæ do
maja. (...)
Wieczór wigilijny by³ okresem ró¿norodnych wró¿b na ca³y
przysz³y rok. (...) Gospodarz by³ przede wszystkim ciekaw, jaka
bêdzie pogoda. Siada³ wiêc na ³awie, bra³ kilka dorodnych
cebuli, mniej wiêcej jednakowej wielkoœci, przecina³ jej po osi z
góry nam dó³ i z tych po³ówek wy³uskiwa³ dwanaœcie jakby
muszelek czy miseczek, w miarê mo¿noœci równych. Do ka¿dej
wsypywa³ tak¹ sam¹ iloœæ soli i ustawia³ to na oknie. Ka¿da
miseczka symbolizowa³a jeden miesi¹c: od stycznia do grudnia. Dopiero rano zagl¹da³ tam. Nie tyle miseczki, ile sól w
nich mówi³a mu, jaki bêdzie który miesi¹c. Jeœli sól stopnia³a
ca³kowicie - dany miesi¹c mia³ byæ mokry. Inny, w zale¿noœci
od stopnia rozpuszczenia siê soli, mokry lub suchy. Poniewa¿
dawniej ludzie rzadko umieli pisaæ, natomiast cieszyli siê œwietn¹ pamiêci¹, dobrze pamiêtali wigilijn¹ wró¿bê i wed³ug niej
dysponowali ziemi¹.
Doros³e dziewczêta - dziwochy, bêd¹ce na wydaniu, których matki ju¿ pomalowa³y œciany cha³upy znakami, ¿e ja³óweczka jest do sprzedania - z przejêciem wró¿y³y sobie, czy w
przysz³ym roku bêd¹ mia³y wesele, czy jeszcze nie. Wyci¹ga³y
z wigilijnego siana trzykrotnie po jednym ŸdŸble. Jeœli która
wyci¹gnê³a czyste ³ody¿ki - nic z ma³¿eñstwa. Ale jeœli z listeczkami, i to trzy razy, zam¹¿pójœcie mia³o byæ pewne.
Jeœli zebra³o siê kilka dziewcz¹t, k³ad³y na ziemi po kawa³ku chleba czy czegoœ innego, chocia¿by po pierogu. Nastêpnie wpuszcza³y psa. Której chleb porwa³ najpierw, ta pierwsza
mia³a wyjœæ za m¹¿. (...) Zaœ przysz³y m¹¿ mia³ przyjœæ z tej
strony, sk¹d dolecia³o pierwsze szczekanie psa.
Kiedy domownicy ju¿ nieco odpoczêli, z "dziada" czyli wi¹zki
s³omy wyci¹gali po jednym ŸdŸble. Kto wyci¹gn¹³ najd³u¿sze,
mia³ najd³u¿ej ¿yæ...
Franciszek Kotula
"Przeciw urokom"
LSW Warszawa 1989
10
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Korczowiska i okoliczne tereny
- charakterystyka przyrodnicza
PO£OØENIE
Korczowiska po≥oøone sπ zgodnie z
podzia≥em fizyczno-geograficznym w
prowincji ZewnÍtrznych Karpat, makroregionie - Kotlinie Sandomierskiej i mezoregionie - P≥askowyøu Kolbuszowskim. Ta niewielka miejscowoúÊ znajduje siÍ w pÛ≥nocno-centralnej czÍúci mezoregionu. Graniczy od strony pÛ≥nocnej i wschodniej z duøym kompleksem
leúnym-Morgi. Wieú znajduje siÍ na niewielkim wzniesieniu powsta≥ym w wyniku wczeúniejszego wycofania siÍ lodowca, na ktÛrym zdπøy≥y zajúÊ procesy
eoliczne. Przesuwajπc siÍ od centralnej
czÍúci wsi do jego granic teren opada do
charakterystycznych zag≥ÍbieÒ polodowcowych, w ktÛrych lÛd zalega≥ znacznie
d≥uøej i pozostawi≥ øyüniejsze nie przewiane utwory. Ca≥y obszar omawianej
okolicy leøy miÍdzy gÛrami, a nizinami
w pobliøu wschodniej czÍúci Europy.
Wszystkie te wymienione elementy
wp≥ywajπ na ciekawe zrÛønicowanie orograficzne (wysokoúciowe) terenu i duøπ
rÛønorodnoúÊ przyrodniczπ wsi i otaczajπcej jej najbliøszej okolicy. Wieú po≥oøona jest w centralnej czÍúci Soko≥owsko-Wilczowolskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Korczowiska znajdujπ
siÍ w pÛ≥nocnej czÍúci wojewÛdztwa
podkarpackiego, w powiecie kolbuszowskim, gminie RaniøÛw. W okolicznych
lasach gospodarkÍ leúnπ w≥asnoúci Skarbu PaÒstwa prowadzi Nadleúnictwo Kolbuszowa. Ono teø sprawuje nadzÛr nad
lasami prywatnymi.
CHARAKTERYSTYKA TERENU
Korczowiska i jej najbliøsza okolica leøy na utworach pozostawionych
przez zlodowacenie krakowskie, ktÛrych
czÍúÊ poruszy≥ wiatr. Centralne wzniesienie wsi budujπ w≥aúnie takie piaski luüne
pochodzenia eolicznego i mniej przewiane piaski s≥abo gliniaste. Gleby wytworzone z tych utworÛw sπ ma≥o i úrednio
øyzne. S≥absze porastajπ lasy, a nieco bogatsze sπ zagospodarowane rolniczo w
postaci pÛl uprawnych, ≥πk i pastwisk. W
pÛ≥nocnej czÍúci wsi przebiega niewielki ciek wodny. W jej p≥askiej dolinie
wykszta≥ci≥y siÍ mady rzeczne, ktÛre
g≥Ûwnie porasta roúlinnoúÊ ≥πkowa, a w
czÍúci leúna w postaci olsu. Po zejúciu z
wzniesienia do niøszych partii otaczajπcych teren spotkamy øyüniejsze utwory
Aleja dÍbowa w Morgach
NajchÍtniej zbierany grzyb - borowik
pozostawione przez lodowiec. Budujπ je
osady moreny dennej bardziej spoiste gliny pylaste, zwiÍz≥e i piaszczyste. Utwory
te porastajπ g≥Ûwnie lasy mieszane i liúciaste. Wszystkie te utwory leøπ na i≥ach
krakowieckich, ktÛre znajdujπ siÍ na rÛønej g≥Íbokoúci. Na charakter ukszta≥towania terenu wp≥ywajπ rÛwnieø formy antropogeniczne w postaci rowÛw melioracyjnych i nasypÛw drogowych. Centralna czÍúÊ wsi z zwiπzku z jej ukszta≥towaniem odznacza siÍ brakiem wÛd powierzchniowych zebranych w ciek wodny. PÛ≥nocna czÍúÊ wsi natomiast schodzi w dolinÍ, ktÛra zbiera wody w ciek
wodny nazywany "Øurawiπ rzekπ". £πczy
siÍ jeszcze z kilkoma ma≥ymi ciekami
wodnymi i wpada jako prawy dop≥yw do
rzeki Turka. Wody jej wpadajπ w okolicy Woli Raniøowskiej do rzeki Zyzogi,
na ktÛrej wybudowano zbiornik wodny
"Maziarnia". Wody gruntowe o swobodnym zwierciadle wystÍpujπ w dolinie cieku wodnego i w wierzchowinie. Pierwsze
zasilane sπ przez wody rzeki i opadowe,
o poziomie znajdujπcym siÍ na g≥Íbokoúci od 0,6-2,0 m. Poziom tych wÛd zaleøy od intensywnoúci i d≥ugotrwa≥oúci
opadÛw atmosferycznych. Obszar drugi
to zbudowany g≥Ûwnie z osadÛw piaszczystych z wodπ gruntowπ zalegajπcπ na
g≥Íbokoúci od 1,0 do 8,5 m. Poziom ich
zaleøy od iloúci opadÛw atmosferycznych i moøe ulegaÊ wahaniom od 0,5-1,5
m. Omawiany teren jest pod wp≥ywem klimatu zaliczonego do atlantyckiego (ciep≥e i wilgotne zimy, a lato zimne i mokre
), gdzie jednak zarysowuje siÍ wp≥yw
kontynentalizmu (mroüne i suche zimy,
gorπce i bez opadÛw lata). årednia roczna temperatura powietrza dla omawianego terenu wynosi 8∞C, úrednia temperatura lipca oko≥o 18,5∞C, úrednia temperatura stycznia -3∞C. åredni okres zalegania úniegu wynosi oko≥o 85 dni, a suma
opadÛw rocznych úrednio wynosi oko≥o
650 mm. Ciekawy jest zaobserwowany w
ostatnich piÍciu latach wzrost sumy opadÛw rocznych do wartoúci zbliøonych dla
terenÛw podgÛrskich, a nawet gÛrskich.
Okres wegetacyjny trwa tu oko≥o 220 dni.
Rozpoczyna siÍ na prze≥omie marca i
kwietnia, a koÒczy w listopadzie. Wszystkie te wymienione elementy charakteryzujπce teren wp≥ywajπ nierozerwalnie na
wystÍpujπcπ tu szatÍ roúlinnπ i úwiat zwierzπt.
SZATA ROåLINNA
Praktycznie ca≥π wieú zajmujπ pola
uprawne, pastwiska i ≥πki z charakterystycznπ dla niej roúlinnoúciπ.
Obrzeøe wsi i okolicÍ, szczegÛlnie
od strony pÛ≥nocnej Korczowisk porastajπ lasy. WystÍpujπ one w duøym i zwartym kompleksie, co znacznie wp≥ywa na
ich duøπ rÛønorodnoúÊ i zwiÍksza atrakcyjnoúÊ terenu. G≥Ûwnymi gatunkami
drzewiastymi budujπcymi tutejszy kompleks leúny sπ: poczπwszy od najliczniejszej sosny zwyczajnej przez olszÍ czarnπ, dÍba szypu≥kowego, graba pospolitego, buka zwyczajnego, jod≥Í pospolitπ, aø do wystÍpujπcego w najmniejszej
iloúci klona jawora.
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
puszczajπcego tylko niewielkπ czÍúÊ promieniowania i to tylko poúredniego, warstwa dolna jest bardzo uboga. RoúlinnoúÊ
krzewÛw i runa ma szansÍ rosnπÊ tylko
przed rozwojem liúci. Jednak wystÍpowanie jej tylko w "aspekcie wczesnowiosennym" w pe≥ni rekompensuje piÍkna mozaika stworzona przez kwitnπce kwiaty.
Przed rozwojem liúci buka dno lasu jest
ozdobione bia≥ymi kwiatami únieøyczki
przebiúnieg i zdrojÛwki rutewkowatej,
urozmaicone kwiatami niebieskimi przylaszczki pospolitej i barwinka, czerwono-niebieskimi miodunki, purpurowych
kokoryczy, zielonych szczyrÛw, czerwonawych øywcÛw gruczo≥owatych i bulwiastych, øÛ≥tej z≥oci i rÛøowych ≥uskiewnika i krzewu wawrzynka wilcze≥yko tworzπcych niepowtarzalny obraz z
pe≥nπ gamπ barw i ich odcieni. Natomiast
jesieniπ dziÍki przebarwiajπcym siÍ w rÛønym stopniu liúciom buczyna przybiera
Bluszcz pospolity oplatajπcy drzewo
W dolinie cieku wodnego, w miejscach w ktÛrych nie da≥o siÍ prowadziÊ
gospodarki rolnej wystÍpujπ olsy. Drzewostan tworzy olsza z niewielkπ domieszkπ jesiona. W warstwie krzewÛw moøna
spotkaÊ trzmielinÍ zwyczajnπ, kalinÍ koralowπ, bez koralowy oraz porzeczkÍ czerwonπ i czarnπ. Runo wczesnπ wiosnπ
ozdabiajπ øÛ≥te kwiaty knieci b≥otnej
(pospolicie nazywanej kaczeÒcami),
mniejszego ziarnop≥onu wiosennego,
obficie wystÍpujπcej úledzienicy skrÍtolistnej i nieco pÛüniej zakwitajπcego kosaÊca øÛ≥tego. RÛøowymi kwiatami ozdabia dolinÍ lepiÍønik rÛøowy, ktÛry pÛüniej wype≥ni przestrzeÒ runa duøymi liúÊmi kszta≥tu sercowatego. W pe≥ni okresu wegetacyjnego bogato wype≥nia dolinÍ pokrzywa zwyczajna. W miejscach
gdzie moøliwe by≥o za≥oøenie upraw rolnych, wykszta≥ci≥y siÍ pÛ≥naturalne zbiorowiska nieleúne, zajmujπce obszar
wzd≥uø krÛtkiego odcinka cieku wodnego w postaci ≥πk trzÍúlicowych i sitowych.
Od kilku lat nie sπ one uøytkowane rolniczo, co znacznie wp≥ynÍ≥o na ich silne
zachwaszczenie, zakwaszenie oraz powoli pojawiajπcπ siÍ sukcesjπ naturalnπ.
Bardzo cennym zbiorowiskiem roúlinnym jakie wykszta≥ci≥o siÍ w fragmentach lasu okalajπcego Korczowiska jest
buczyna karpacka w formie podgÛrskiej.
Jest ona tutaj postaciπ mniej typowπ, odchylonπ w kierunku grπdÛw (øyznych
lasÛw liúciastych). Zbudowana jest g≥Ûwnie z buka zwyczajnego z niewielkπ domieszkπ gatunkÛw drzewiastych klona
jawora, graba zwyczajnego i dÍbu szypu≥kowego. W zwiπzku z tworzeniem
przez drzewostan bukowy w okresie pe≥nej wegetacji zwartego "parasola" prze-
ånieøyczka przebiúnieg wiosnπ
znaczπco na piÍknie i stwarza niepowtarzalny charakter. W zwiπzku z duøπ ekspansjπ gatunkÛw grπdowych g≥Ûwnie
graba tylko sta≥a i konsekwentna ingerencja cz≥owieka zapewnia zachowanie
cennego zbiorowiska jakim jest lita buczyna.
WúrÛd øyznych lasÛw liúciastych
szeroko rozprzestrzenione sπ grπdy. Lasy
te to wielogatunkowe drzewostany dÍbowo - grabowe z domieszkπ brzozy, klona
jawora, jod≥y, buka, wiπzu, osiki i olchy.
W wielu fragmentach drzewa dorastajπ
bardzo sÍdziwego wieku i osiπgajπ imponujπce rozmiary. W warstwie krzewÛw
spotkamy: bez koralowy i czarny, leszczynÍ pospolitπ, jarzπba pospolitego i
czeremchÍ pospolitπ. Runo zape≥nia bia≥o kwitnπcy zawilec gajowy, marzanka
11
wonna, ciekawy czworolist pospolity,
niebieskie fio≥ki, øÛ≥ty gajowiec, ciekawie pachnπcy czosnek niedüwiedzi i charakterystyczne dla zbiorowiska czartawa
pospolita, prosownica rozpierzch≥a oraz
per≥Ûwka zwis≥a.
Na uboøszych w sk≥adniki pokarmowe miejscach wystÍpuje las lub bÛr
mieszany ≥πczπcy w sobie cechy lasÛw iglastych i liúciastych. Takie lasy
wystÍpujπ w samych Korczowiskach
i najbliøszym jej otoczeniu. Drzewostan buduje sosna zwyczajna i dπb
szypu≥kowy w mniejszym lub wiÍkszym udziale. W domieszce wystÍpuje jod≥a pospolita, brzoza, topola osika, grab i buk. W warstwie krzewiastej spotkaÊ moøna kruszynÍ pospolitπ, jarzÍbinÍ, úliwÍ tarninÍ i czeremch Í zwy czaj n π . R u n o poras ta
m.in.:.borÛwka czarna, pszeniec zwyczajny, jastrzÍbce, gwiazdnica wielokwiatowa, przetacznik leúny, niecierpek pospolity, sa≥atnik leúny, tomka
wonna, kopytnik pospolity i wilczomlecz migda≥olistny.
Na najwyøszym wzniesieniu wsi
gdzie gleba jest jeszcze bardziej uboga w sk≥adniki pokarmowe, a rolnictwo sta≥o siÍ mniej dochodowe w≥aúciciele gruntÛw za≥oøyli uprawy leúne. G≥Ûwnym ich sk≥adnikiem jest
sosna zwyczajna z domieszkπ brzozy
brodawkowatej.
W niewielkiej wsi Korczowiska
roúlinnoúÊ jest úrednio zrÛønicowana,
ale otaczajπcy jπ las bogaty w duøπ
iloúÊ siedlisk, najczÍúciej øyznych,
tworzπcy rÛønorodnπ i bogatπ mozaikÍ. W zwiπzku z tym moøna úmia≥o
stwierdziÊ, øe atrakcyjnoúÊ przyrodnicza okolicy jest bardzo wysoka.
Tekst i fotografie
Bart≥omiej Peret
Nadleúnictwo Kolbuszowa
Czworolist pospolity
12
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Œwiêty Miko³aj w Przedszkolu
"W ciemnπ mrocznπ noc grudniowπ,
Kiedy ca≥y RaniøÛw úpi,
Schodzi z nieba nasz Miko≥aj
A serduszko mocno drøy..."
W dniu 6 grudnia br., gdy dzieci g≥oúno recytowa≥y s≥owa
tego wiersza w Przedszkolu w Raniøowie, zjawi≥ siÍ w≥aúnie
åwiÍty Miko≥aj z ogromnym worem bogatych prezentÛw. Dzieci powita≥y go gromkimi brawami i z bijπcym mocno serduszkiem, ale b≥yskiem radoúci w oku oczekiwa≥y na prezenty, ktÛre okaza≥y siÍ bardzo bogate w s≥odycze, owoce i przybory
szkolne.
Dyrektor Przedszkola, nauczyciele i dzieci pragnπ z≥oøyÊ
gorπce podziÍkowania sponsorom: pani Graøynie Bandura i
panu Mieczys≥awowi Tylutkiemu. PodziÍkowania naleøπ siÍ
rÛwnieø rodzicom za zorganizowanie "miko≥aja" - pani Aleksandrze Tylutkiej i pani Annie Surdej.
OG£OSZENIE - PRZETARG
WÛjt Gminy RaniøÛw og≥asza przetarg nieograniczony
na wybÛr wykonawcy robÛt "Modernizacja budynku Domu
Ludowego w Zielonce, gmina RaniøÛw".
Termin rozpoczÍcia robÛt: z dniem podpisania umowy.
Termin zakoÒczenia robÛt: 30 kwietnia 2003 r.
Miejsce i termin sk≥adania ofert: sekretariat UG RaniøÛw
do godz. 9.30 dnia 23.12.2002 r.
Otwarcie ofert nastπpi dnia 23.12.2002 r. w sali nr 1 UrzÍdu Gminy o godz. 10.00.
SpecyfikacjÍ istotnych warunkÛw zamÛwienia moøna uzyskaÊ za odp≥atnoúciπ 20 z≥. w UrzÍdzie Gminy, pok. nr 23 lub
za zaliczeniem pocztowym.
Pracownikiem upowaønionym do udzielania informacji
jest Henryk Bajek, tel. 7442552.
Miko≥aj w drodze do Przedszkola.
PostÍpowanie bÍdzie prowadzone z zastosowaniem preferencji krajowych.
PostÍpowanie nie zosta≥o poprzedzone wstÍpnπ kwalifikacjπ.
W przetargu mogπ wziπÊ udzia≥ oferenci nie wykluczeni
na podstawie art. 19 i art. 22, ust. 7, spe≥niajπcy warunki zawarte w art. 22, ust. 2 ustawy o zamÛwieniach publicznych oraz
warunki dodatkowe: spe≥niajπ warunki okreúlone w specyfikacji istotnych warunkÛw zamÛwienia.
Udzia≥y w Serwitucie
Zarzπd Leúnej WspÛlnoty Gruntowej "SERWITUT"
w Raniøowie zwraca siÍ z apelem do cz≥onkÛw o aktualizacjÍ udzia≥Ûw.
Aktualny wykaz udzia≥owcÛw jest niezbÍdny do prawid≥owego funkcjonowania WspÛlnoty i zapobiegnie konfliktom w przysz≥oúci.
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
13
Ma≥a i tajemnicza wioska o wielu tradycjach
Co roku od ponad dziesiÍciu lat Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu og≥asza konkurs "Europa w szkole". Konkurs ten
odbywa siÍ pod patronatem Rady Europy,
WspÛlnoty Europejskiej i Europejskiej Fundacji Kultury. Organizatorami polskiej edycji sπ:
ï Ministerstwo Edukacji Narodowej i
Sportu
ï Centrum Europejskie Uniwersytetu
Warszawskiego z Oúrodkiem Informacji Rady
Europy
ï M≥odzieøowy Dom Kultury im. W≥adys≥awa Broniewskiego w Warszawie we
wspÛ≥pracy z Zamkiem KrÛlewskim w Warszawie
i pod honorowym patronatem Prezydenta RP - Aleksandra Kwaúniewskiego.
Celem konkursu jest krzewienie idei jednoczπcej siÍ Europy i w≥πczanie siÍ dzieci oraz
Laureatki konkursu ìPodkarpackie znane i nieznanleî z marsza≥kiem Bogdanem RzoÒcπ.
m≥odzieøy w kszta≥towanie ogÛlnoeuropejCzwarta z lewej - autroka artyku≥u.
skich wartoúci, wykorzystywanie kultury jako
uniwersalnego úrodka porozumienia.
Zwiedziliúmy rÛwnieø OgrÛd Saski, Belweder, Pa≥ac Prezydencki,
Tegoroczna XI juø polska edycja przebiega≥a pod has≥em: a takøe wiele innych znanych budowli.
"Nasze historie - nasza europejska przysz≥oúÊ".
To wyrÛønienie by≥o przede wszystkim wielkim zaszczytem
16 lutego 2002 roku zakoÒczy≥ siÍ etap szkolny konkursu. oraz doúwiadczeniem i przeøyciem w øyciu kaødego laureata.
M≥odzieø IX Liceum OgÛlnokszta≥cπcego przy Zespole SzkÛ≥ OgÛlZespÛ≥ SzkÛ≥ OgÛlnokszta≥cπcych Nr 1 w Rzeszowie w tym
nokszta≥cπcych Nr 1 w Rzeszowie przystπpi≥a bardzo licznie. konkursie zdoby≥ dyplom i nagrodÍ pieniÍønπ, za ktÛrπ zosta≥
RÛwnieø ja podjÍ≥am siÍ tego zadania. Pracowa≥am nad swojπ zakupiony sprzÍt s≥uøπcy uczniom tejøe szko≥y.
pracπ pod czujnym okiem mojej wychowawczyni mgr Czes≥awy
ZSO Nr 1 w Rzeszowie to jedna ze szkÛ≥ w wojewÛdztwie
Miú - nauczycielki polonistki. Tematem mojej pracy by≥o has≥o: podkarpackim, ktÛrej "leøy na sercu" promowanie m≥odych ludzi,
"Historia mojej "ma≥ej ojczyzny" i jej ciπg dalszy w europejskiej ich lepszy start w øyciu dziÍki udzia≥owi w konkursach, zw≥aszcza
przysz≥oúci". W pracy tej wykorzysta≥am mojπ dotychczas zdoby- na skalÍ przysz≥ej Europy.
tπ wiedzÍ na temat Raniøowa oraz materia≥y z miesiÍcznika "WieUwaøam, øe przez ukazanie tradycji i zwyczajÛw Raniøowa,
úci Raniøowskie". Ukaza≥am zabytki, tradycje i obyczaje mojej chcia≥am przybliøyÊ jego dzieje. Moøe on wiele zaoferowaÊ Euroma≥ej, ale jakøe piÍknej i tajemniczej wioski jakπ jest RaniøÛw, pie choÊ jest to ma≥a i tajemnicza wioska o wielu tradycjach. W
leøπcej zaledwie 26 km od Rzeszowa.
ubieg≥ym roku szkolnym rÛwnieø uczestniczy≥am w tym konkurSzkolna Komisja Konkursowa, w sk≥adzie ktÛrej zasiedli:
sie, dziÍki ktÛremu przyczyni≥am siÍ do promowania Raniøowa,
ï mgr Czes≥awa Miú - polonistka
jego wewnÍtrznego úwiata. PielÍgnowanie naszego dziedzictwa to
ï mgr Maria Tomkiewicz - polonistka
obowiπzek, tylko czujπc siÍ sobπ moøemy innych wzbogacaÊ i od
ï mgr Danuta Dworak - nauczycielka historii
nich czerpaÊ. By≥ to konkurs "Podkarpackie znane i nieznane", orï mgr Anna Roga - nauczycielka informatyki
ganizowane przez Urzπd Marsza≥kowski w Rzeszowie. Tematem
Komisja wyrÛøni≥a 75 prac, ktÛre przes≥ano do Warszawy, mojej pracy by≥o has≥o: "Jest w nas tyle do zaoferowania dla lepszej
gdzie odby≥ siÍ etap ogÛlnopolski. Prace te nie pozosta≥y bez Europy" dziÍki ktÛrej zosta≥am laureatkπ etapu szkolnego.
echa, poniewaø juø 7 maja 2002 r. jechaliúmy do Zamku KrÛlew14 lutego 2001 r. zostaliúmy zaproszeni do teatru im. Wandy
skiego w Warszawie po odbiÛr nagrÛd za wyrÛønione prace. Byli- Siemaszkowej w Rzeszowie na uroczystoúÊ wrÍczenia dyplomÛw.
úmy pe≥ni obaw jak i ciekawi nowego doúwiadczenia.
WrÍczy≥ je Ûwczesny marsza≥ek wojewÛdztwa podkarpackiego BogUroczystoúÊ przebiega≥a w sposÛb bardzo elegancki, a pro- dan RzoÒca.
wadzi≥ jπ Maciej Dowbor, syn znanej prezenterki telewizyjnej
Czynny udzia≥ w konkursie by≥ doskona≥π okazjπ do promowaKatarzyny Dowbor z programu II Telewizji Polskiej S.A.
nia samego siebie, w≥asnego úrodowiska i ukazanie swojej "ma≥ej
Swojπ obecnoúciπ zaszczyci≥ nas Prezydent R P Aleksander ojczyzny" na skalÍ przysz≥ej Europy.
Kwaúniewski. By≥o to dla mnie mi≥ym zaskoczeniem i dumπ iø
Na koniec pragnÍ przytoczyÊ znamienne s≥owa Jana Paw≥a II o
mia≥am okazjÍ spotkaÊ siÍ z g≥owπ paÒstwa, a przecieø to niecozjednoczonej Europie wypowiedziane 3 czerwca 1997 r. w Gnieünie:
dzienne wydarzenie. W swoim przemÛwieniu pogratulowa≥ laure"Nie bÍdzie jednoúci Europy, dopÛki nie bÍdzie ona wspÛlatom osiπgniÍÊ, a przede wszystkim wiedzy kaødemu z uczestninotπ ducha. Ten najg≥Íbszy fundament jednoúci przynios≥o EukÛw konkursu o naszej historii i jej dalszego rozwoju w przysz≥oropie i przez wielu umocni≥o chrzeúcijaÒstwo(...)
úci oraz zachÍci≥ do dalszego uczestnictwa w konkursach.
Jest bowiem historia Europy wielkπ rzekπ, do ktÛrej wpaOprÛcz prezydenta byli teø: Minister Edukacji Narodowej
dajπ
rozliczne dop≥ywy i strumienie, a rÛønorodnoúÊ tworzπKrystyna £ybacka, ktÛra wrÍczy≥a wyrÛønienia, a takøe Marszacych
jπ tradycji i kultur jest jej wielkim bogactwem"
≥ek Sejmu i wiele innych znanych osobistoúci polskich.
Ma≥gorzata Tyburczy
Po skoÒczonej uroczystoúci zwiedziliúmy Zamek KrÛlewucz. kl. IVa IX LO w Rzeszowie
ski, gdzie dziÍki przewodnikowi poznaliúmy historiÍ tego zamku.
14
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
Rolnicze przypomnienia
ï dla wiÍkszoúci roúlin doniczkowych powietrze w mieszkaniach jest zbyt suche. Naleøy zwiÍkszyÊ jego wilgotnoúÊ
stosujπc nawiløanie, zraszajπc roúliny bπdü ustawiaÊ je ko≥o
pojemnikÛw z wodπ. Roúliny ustawiÊ przy oknach. Brak úwiat≥a powoduje spowolnienie procesÛw øyciowych dlatego ograniczamy podlewania.
Zima potrafi byÊ rÛwnieø wspania≥ym artystπ.
ï byliny zimozielone oraz roúliny dwuletnie po pierwszych silniejszych przymrozkach najlepiej okryÊ ga≥Íziami
drzew iglastych, torfem, suchymi liúÊmi;
ï zgrabiÊ liúcie z trawnika, pozostawione spowodujπ gnicie trawy pod nimi;
ï wieloletnie kwiaty balkonowe (pelargonie, fuksje, werbeny, z≥oty deszcz), ktÛre przenieúliúmy do domu, przechowujemy w jasnych, ch≥odnych pomieszczeniach. Podlewamy jeden raz na dwa tygodnie;
ï wokÛ≥ krzewÛw ozdobnych gubiπcych jesieniπ liúcie
usypujemy kopczyk z ziemiπ, krzewy zimozielone zaú os≥aniamy stroiszem z ga≥Ízi drzew iglastych, wyúciÛ≥kowaÊ ziemiÍ
pod magnoliami, rÛøanecznikami. Gruba warstwa kory zabezpieczy przed przemarzniÍciem ich wraøliwy system korzeniowy;
ï przy jesiennych porzπdkach w ogrÛdkach zostawiÊ trochÍ zeschniÍtych kwiatostanÛw, øeby nrÛz mia≥ co "malowaÊ";
ï brzoskwinie, na ktÛrych w roku bieøπcym wystπpi≥a
choroba kÍdzierzawoúÊ liúci opryskaÊ roztworem Miedzianu
1% lub Sylitem 0,5%, aby zniszczyÊ zarodniki grzyba, ktÛre
zimujπ na korze pÍdÛw;
ï drzewa i krzewy stare i chore lepiej wykarczowaÊ niø je
leczyÊ , a pozosta≥e pod koronami zgni≥e owoce zebraÊ i zakopaÊ;
ï pnie i najgrubsze konary drzew bieliÊ pod koniec grudnia lub w styczniu tzw. mlekiem wapiennym (2 kg wapna palonego rozpuszczonego w 10 l wody). Dla lepszej przyczepnoúci
do roztworu tego dodaÊ trochÍ gliny lub mπki;
ï w ogrodach przydomowych, ktÛre nie sπ ogrodzone
drzewka owinπÊ s≥omπ lub grubym papierem falistym, co zabezpieczy je przed uszkodzeniami powodowanymi przez zajπce;
ï kontrolowaÊ stan przechowywania ziemniakÛw. Przed
nadejúciem mrozÛw zabezpieczyÊ kopce dodatkowπ okrywπ
s≥omy i ziemi;
ï wykonaÊ orki pod wszystkie uprawy wiosenne;
ï okres zimowy to czas zwrÛcenia szczegÛlnej uwagi na
zagadnienia zwiπzane z produkcjπ zwierzÍcπ:
V
w øywieniu zwierzπt nie wolno skarmiaÊ kiszonek
zepsutych, gdyø mogπ byÊ przyczynπ silnego skaøenia mleka
mykotoksynami i wystπpienia stanÛw zapalnych wymienia;
V
przestrzegaÊ zasad zadawania pasz dla przeøuwaczy.
Prawid≥owa kolejnoúÊ powinna byÊ nastÍpujπca:
r
rano:
1
siano lub s≥oma pozosta≥e z nocy,
1
okopowe,
1
kiszonka + pasza treúciwa,
r
po≥udnie:
1
okopowe,
1
pasze treúciwe,
r
wieczÛr:
1
siano lub s≥oma na
zak≥adkÍ,
V
pasze treúciwe nie powinny byÊ podawane rano na
"pusty ø≥Ûb", gdyø przyczyniajπ siÍ do zwiÍkszenia kwasowoúci øwacza,
V
wzbogacaÊ karmÍ dla drobiu noúnego w pasze o
wiÍkszej zawartoúci bia≥ka (mleko, serwatka, otrÍby pszenne,
susz z zielonek motylkowych, pokrzywy).
Krystyna KoúciÛ≥ek
WODR Boguchwa≥a
Fragment Raniøowa - PiaskÛw w zimowym, mroønym otoczeniu.
APEL
Urzπd Gminy w Raniøowie zwraca siÍ do
wszystkich mieszkaÒcÛw gminy - w≥aúcicieli posesji i dzia≥ek oraz kierownictw instytucji przylegajπcych do chodnikÛw dla pieszych usytuowanych
wzd≥uø drÛg publicznych o czyszczenie ich nawierzchni ze úniegu i lodu oraz usuwanie b≥ota poúniegowego i innych zanieczyszczeÒ.
Dobrodziejstwo korzystania z chodnikÛw jest
efektem naszych staraÒ, ktÛre pozwalajπ bezpiecznie poruszaÊ siÍ poza jezdniπ i nie pozwÛlmy, aby
sta≥y siÍ niefunkcjonalne w okresie zimowym.
Nadmienia siÍ, øe obowiπzek ten wynika z art. 5,
ust. 1, pkt. 4 ustawy z dnia 20 listopada 1996 r. o utrzymaniu czystoúci i porzπdku w gminach (Dz.U. Nr 132,
poz. 662 z pÛün. zm.).
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
15
Biblioteka proponuje
Wybory do Izb Rolniczych
Gminna Biblioteka Publiczna w Raniøowie informuje, øe
posiada w swoich zbiorach wiele najnowszych wydaÒ ksiπøek.
Paniom na d≥ugie zimowe wieczory proponujemy romanse Danielle Steel "RadoúÊ przez ≥zy", "W sieci" jak rÛwnieø "Goúcinne wystÍpy", "Ostatnia uczciwa kobieta", "Prywatne skandale"
Nory Roberts. Natomiast m≥odzieøy polecamy powieúci psychologiczne, takie jak: "Alchemik" czy "Weronika postanawia umrzeÊ" znanego pisarza Paulo Coelho.
Godnπ uwagi jest teø powieúÊ o wπtku kryminalnym
Umberto Eco "ImiÍ rÛøy". Akcja powieúci rozgrywa siÍ w úredniowiecznym opactwie w pÛ≥nocnych W≥oszech. Klucz do
rozwiπzania zagadki kryje siÍ w biblioteceÖ
Dla m≥odzieøy studiujπcej biblioteka zakupi≥a ksiπøki
naukowe z takich dziedzin, jak: psychologia, ekonomia, marketing, biochemia, botanika oraz wiele innych.
Nie zapominajmy o najm≥odszych, na ktÛrych czekajπ
bajki, baúnie i opowiadania.
JÛzefa Sa≥ek
W dniu 8 grudnia 2002 roku odby≥y siÍ wybory do Powiatowej
Izby Rolniczej.
OkrÍgowa komisja wyborcza w Raniøowie zarejestrowa≥a
czterech kandydatÛw:
1. Hartfelder JÛzef zam. Korczowiska 64,
2. Ozga JÛzef zam. Wola Raniøowska 367,
3. Stec Bronis≥aw zam. Wola Raniøowska 81,
4. Suski Jan zam. Mazury 12.
W g≥osowaniu na ogÛlnπ liczbÍ 1889 uprawnionych udzia≥
wziÍ≥o zaledwie 72 osoby, co stanowi 3,8%.
G≥osowanie odbywa≥o siÍ jednym lokalu wyborczym dla ca≥ego
terenu gminy, ktÛry znajdowa≥ siÍ w UrzÍdzie Gminy. By≥y
podstawione autobusy dla rolnikÛw chcπcych uczestniczyÊ w
g≥osowaniu. Autobus podstawiony w Woli Raniøowskiej w czasie
dwÛch kursÛw przywiÛz≥ 4 osoby.
Udzia≥ rolnikÛw w g≥osowaniu przedstawia≥ siÍ nastÍpujπco :
1. RaniøÛw
3 osoby
2. Wola Raniøowska
26 osÛb
3. Mazury
17 osÛb,
4. Zielonka
2 osoby,
5. Staniszewskie
1 osoba,
6. Korczowiska
17 osÛb,
7. Posuchy
5 osÛb,
8. PorÍby Wolskie
1 osoba.
PoszczegÛlni kandydaci otrzymali nastÍpujπcπ liczbÍ g≥osÛw.
1. Hartfelder JÛzef
- 26 g≥osÛw
2. Ozga JÛzef
- 25 g≥osÛw
3. Stec Bronis≥aw
- 24 g≥osy
4. Suski Jan
- 34 g≥osy
Do Powiatowej Izby Rolniczej wybrani zostali .
1. Hartfelder JÛzef,
2. Suski Jan.
(inf. w≥.)
Tañcz, nie ¿a³uj pod³ogi,
tañcz, niech nios¹ ciê nogi…
W sali kina "Kujawiak" w
Raniøowie prowadzony jest
kurs taÒca towarzyskiego I stopnia dla m≥odzieøy gimnazjalnej.
Zorganizowany zosta≥ przez
Gminny Oúrodek Kultury, Sportu i Rekreacji, a prowadzi go instruktor Genowefa Krudysz. W
ramach zajÍÊ tanecznych m≥odzieø nauczy siÍ walca wiedeÒskiego, tanga, fokstrota, cza-czÍ,
polkÍ. NadmieniÊ naleøy, øe
kurs jest nieodp≥atny.
(inf. w≥.)
16
Wieúci Raniøowskie nr 12 (70)
KINO
KU J A W I A K
Data
Godz.
Tytu≥ filmu
15.12.
15 00
"Potwory i spÛ≥ka"
15.12.
18 00
"Crossroads- dogoniÊ marzenia"
22.12.
18 00
"Wieczny student"
24.12.
21 45
"DzieÒ åwira"
29.12.
18 00
"Przepowiednia"
5.01.2003
18 00
"Ostroønie z dziewczynami"
12.01.
18 00
"Asterix i Obelix- Misja Kleopatra"
19.01.
15 00
"Stuart malutki II"
19.01.
18 00
"Faceci w czerni II"
Wieczny student
Wed≥ug teorii Van Wildera, wiecznego studenta - weterana uczelni, studia
nie sπ czasem przygotowujπcym do øycia - to jest samo øycie, w ktÛrym codziennie naleøy mierzyÊ siÍ z przeciwnoúciami losu, takimi jak, na przyk≥ad, brak pieniÍdzy. Kiedy ojciec Van Wildera postanawia wstrzymaÊ dop≥yw gotÛwki, Van
natychmiast odnajduje siÍ w nowej sytuacji i zak≥ada firmÍ "Naturalni korepetytorzy", oferujπca us≥ugÍ dziÍki ktÛrej przeciÍtny mÍøczyzna przeobraøa siÍ w "dzikiego samca".
Obsada: Ryan Reynolds, Tara Reid, Kal
Penn, Tim Matheson
Gatunek: komedia
Kraj: USA,
Czas: 92 min.
Przepowiednia
John Klein doskonale wie, øe przeøywa najszczÍúliwszy okres swego øycia.
Ma ambitnπ i zapewniajπcπ niez≥y dochÛd pracÍ i piÍknπ kochajπcπ øonÍ. W≥aúnie znaleüli wymarzony dom. Droga
powrotna up≥ywa w radosnym nastroju,
gdy wypadek, ktÛry nie powinien siÍ zdarzyÊ, niweczy plany na przysz≥oúÊ. Mi≥oúÊ mÍøa nie wystarczy, by utrzymaÊ
Prod.
Od lat
USA
b/o
Mary przy øyciu.
John przypomina
USA
12
sobie ostatnie s≥owa
USA
15
Mary - "Ty nic nie
Polska
15
USA
15
widzia≥eú, prawda?"
USA
18
i odkrywa szkicowFrancja
12
nik pe≥en dziwnych
USA
b/o
podobizn tej samej
USA
15
postaci. Zaczyna go
przeúladowaÊ niejasne uczucie, øe úmierÊ
Mary nie by≥a jedynie przypadkiem.
Gatunek: thriller
Kraj: USA
Czas: 114 min.
Asterix i Obelix Misja Kleopatra
ZAPRASZA
k≥em jest najbliøsze piÍÊ minut øycia.
MÍøczyzna ten uwik≥any jest w natrÍctwa øycia codziennego. Jest numeromanem, ablutomanem, nie akceptuje siebie
i choÊ marzy o wielkiej mi≥oúci, ucieka
od wszystkiego, co pachnie sta≥ym zwiπzkiem. Na dodatek codzienne kontakty z
ludümi wywo≥ujπ w nim agresjÍ. W ciπgu
jednej doby, w czasie ktÛrej rozgrywa siÍ
akcja "Dnia åwira", skoncentrowane zosta≥y wszelkie moøliwe uciπøliwoúci.
Reøyseria: Marek Koterbski
Obsada: Marek Kondrat, Janina TraczykÛwna, Piotr Machalica, Andrzej Grabowski
Gatunek: komedia obyczajowa
Kraj: Polska
Czas: 90 min.
Stuart Malutki 2
Boska Kleopatra chcπc utrzeÊ nosa
Juliusowi Cezarowi rzuca mu wyzwanie
- jej lud w ciπgu trzech miesiÍcy wybuduje najwspanialszy pa≥ac na Ziemi, a
Cezar przyzna, øe Egipcianie to najpotÍøniejszy z narodÛw. Zadanie zostaje
przydzielone Numernabisowi, ktÛry
chcπc wype≥niÊ swπ misjÍ zwraca siÍ z
proúbπ o cudowny eliksir si≥y do swego
starego przyjaciela Panoramixa. W budowie swπ pomoc oferujπ takøe Asterix i
Obelix.
Gatunek: komedia/przygodowy
Kraj: Francja
Czas trwania: 104 min
DzieÒ åwira
"DzieÒ åwira" jest gorzkπ komediπ,
opowiadajπcπ o Adasiu MiauczyÒskim,
cz≥owieku, dla ktÛrego prawdziwym pie-
Kontynuacja perypetii sympatycznej myszki, adoptowanej przez paÒstwa
Malutkich. Stuart wraz z cz≥onkami swojej rodziny przeøyje wiele wspania≥ych
przygÛd, a w jednej z nich g≥Ûwnπ rolÍ
odegra sympatyczny ptaszek o imieniu
Margalo.
Gatunek: komedia
Kraj: USA
Czas trwania: 78 min
ìWieúci Raniøowskieî - pismo spo≥eczno-kulturalne. MiesiÍcznik. Wydawca: Gminny Oúrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Raniøowie, tel. (017) 744 25 55. Redaguje ZespÛ≥. Teksty podpisane odzwierciedlajπ poglπdy autorÛw.
Przedruk dozwolony za zgodπ Redakacji lub autora. Adres internetowy: http://www.abakus.kolbuszowa.pl/html/prasa.html,
e-mail: [email protected]
Nak≥ad: 300 szt.