październik 2011 – czerwiec 2012 - Wydział Biologiczno

SPRAWOZDANIE DZIEKANA
WYDZIAŁU BIOLOGICZNO-CHEMICZNEGO
Uniwersytetu w Białymstoku
(za okres: październik 2011 – czerwiec 2012)
SPRAWY OSOBOWE
Na Wydziale Biologiczno-Chemicznym zatrudnionych jest obecnie 206 osób, w tym 129
nauczycieli akademickich (tabela 1) i 77 pozostałych pracowników (73 w instytutach – tabela 2 i 4
w dziekanacie).
Tabela 1. Liczba nauczycieli zatrudnionych w Instytutach: Biologii i Chemii
Stanowiska
Instytut Biologii
Instytut Chemii
2011
2012
2011
2012
Prof. i prof. UwB
14
13
12
12
Adiunkci
23
22(3**)
16
18
Asystenci
26(5*)
26(5*)
28 (12*)
27(11*)
Starsi wykładowcy i
wykładowcy
6
6
5
5
Łącznie
69
67
61
62
* liczba asystentów posiadających stopień doktora
** liczba adiunktów posiadających stopień doktora habilitowanego
Tabela 2. Stan zatrudnienia w grupie pracowników niebędących nauczycielami
Stanowiska
Instytut Biologii
Instytut Chemii
2011
2012
2011
2012
Administracja
3
3
3
3
Bibliotekarze
3
3
2
2
22(2*)
24(2*)
16
15
Pracownicy obsługi i
stanowiska robotnicze
14
14
9
9
Łącznie
42
44
30
29
Pracownicy
inżynieryjno- techniczni
i naukowo-techniczni
* liczba pracowników technicznych zatrudnionych z dotacji MNiSW
1
Aktualnie wśród 28 samodzielnych pracowników naukowych (IB - 16, ICh – 12) 11 posiada tytuł
naukowy profesora (IB – 6, ICh – 5).
W okresie sprawozdawczym stopień naukowy doktora habilitowanego uzyskały trzy osoby:

Dr Elżbieta Jekatierynczuk-Rudczyk – 16.11.2011 r.-Wydział Biologii i Nauk o
Ziemi, UMCS w Lublinie –

Dr Anetta Borkowska – 27.10.2011 r. – Wydział Biologiczno-Chemiczny,
Uniwersytet w Białymstoku

Dr Tomasz Hauschild – 24.11. 2011r. – Wydział Biologiczno-Chemiczny,
Uniwersytet w Białymstoku
Wszczęto cztery kolejne przewody habilitacje pracowników Instytutu Biologii:

Dr Andrzeja Bajguza

Dr Agaty Narcyzy Banaszek

Dr Andrzeja Kazimierza Gębczyńskiego

Dr Adama Michała Tylickiego
i dwa pracowników Instytutu Chemii:

Dr Wiesławy Misiuk

Dr Zenon Łotowski
W ostatnich czterech latach nie było niestety żadnego wystąpienia pracownika wydziału o
tytuł naukowy profesora. Obecnie przygotowywane są dwa takie wnioski, dotyczą one dr hab.
Emilii Brzosko (Instytut biologii) oraz dr hab. Beaty Godlewskiej-Żyłkiewicz (Instytut Chemii).
W mijającym roku akademickim zakończone zostały także trzy przewody doktorskie:
2011 – mgr Aneta NODZEWSKA (chemia)
2011 - mgr Marek BARTOSZEWICZ (biologia)
2011- mgr Sebastian R. MACIAK (biologia)
Przewody doktorskie kolejnych pracowników są otwarte: 6 w dyscyplinie biologia i 10
w dyscyplinie chemia.
2
SPRAWY DYDAKTYCZNE
Obecnie na wszystkich kierunkach studiów obowiązuje już wyłącznie system studiów
dwustopniowych, a od roku akademickiego 2011/2012 na kierunku biologia realizowany jest także
trzeci stopień – studia doktoranckie. We wrześniu 2011 roku odbyło się pierwsze postępowanie
rekrutacyjne, w wyniku którego przyjęto na te studia siedem osób. W tabeli 3 przedstawione
zostały dane dotyczące liczby studentów przyjętych w roku akademickim 2012/2013 na kierunki
studiów prowadzone na naszym wydziale. W postępowaniu rekrutacyjnym na rok akademicki
2012/2013 obowiązują takie same limity przyjęć jak w poprzednim.
Tabela 3. Limity miejsc oraz liczba studentów przyjętych na I rok studiów w roku akad. 2012/2013
2012/2013
2011/2012
Limit
Liczba przyjętych
na I rok
Limity
Liczba
zarejestrowanych
kandydatów stan na
25.06.2012.
Biologia
- studia I stopnia
120
69
120
60
Biologia
- studia II stopnia
60
40
60
Biologia z geografią –
studia I stopnia
-
-
Chemia
- studia I stopnia
95
79
95
Chemia
- studia II stopnia
40
43
40
Ochrona środowiska
- studia I stopnia
70
63
70
Ochrona środowiska
- studia II stopnia
30
27
30
Biologia - studia
doktoranckie III stopień
7
7
Kierunek studiów
13
92
42
Niepokoi zmniejszająca się w ostatnich latach liczba kandydatów na studia. Szansą na
przyciągnięcie większej liczby kandydatów na kierunek biologia jest uruchomienie trzech
specjalności na studiach I stopnia: biologii eksperymentalnej i molekularnej, ekologii i zarządzania
środowiskiem przyrodniczym, mikrobiologii. Sytuację na kierunkach chemia i ochrona środowiska
może polepszyć projekt ,,Kadry dla Zielonej Gospodarki", który uzyskał finansowanie w ramach
programu „kierunki zamawiane”. Studenci przyjęci w roku akademickim 2012/2013 na kierunki
studiów objęte projektem mogą przez cały okres studiów pierwszego stopnia otrzymywać
stypendium za dobre wyniki w nauce w wysokości do 1000 zł miesięcznie (w pierwszym semestrze
na podstawie wyników egzaminów maturalnych). Liczba studentów przyjmowanych na I rok
3
studiów może także wzrosnąć w związku z uruchamianym od nowego roku akademickiego
kierunkiem biologia z geografią.
1 października 2011 roku na naszym Wydziale podjęło naukę 766 studentów na wszystkich
rocznikach studiów stacjonarnych (tabela 4).
Tabela 4. Liczba studentów studiów stacjonarnych
Kierunek studiów
Stan na dzień
1.10.2011 r.
Stan na dzień
6.06.2012 r.
Odsiew
%
184
158
14,1
94
84
10,6
205
178
13,2
74
69
6,8
143
107
25,2
59
57
3,4
7
7
0
766
660
13,8
Biologia
- studia I stopnia
Biologia
- studia II stopnia
Chemia
- studia I stopnia
Chemia
- studia II stopnia
Ochrona środowiska
- studia I stopnia
Ochrona środowiska
- studia II stopnia
Biologia- studia doktoranckie III
stopień
Ogółem:
W ostatnich latach liczba studentów na naszym wydziale na początku roku akademickiego, mimo
wyraźnego spadku liczby kandydatów na studia, utrzymuje się w przedziale 750 – 800 (2008 - 745,
2009 – 787, 2010 – 800, 2011 – 766).
Obciążenia dydaktyczne nauczycieli akademickich
W tabeli 5 podane są liczby godzin ponadwymiarowych przeprowadzonych przez naszych
nauczycieli w ostatnich trzech latach.
Tabela 5. Liczba godzin ponadwymiarowych wypracowanych na Wydziale Biologiczno-Chemicznym
Biologia
Chemia
Łącznie
2009/2010
3 818
661
4 479
2010/2011
1 679
1017
2696
2011/2012
1115
340
1445
Lata
Dostosowanie programów nauczania do minimalnych liczb godzin wynikających z obowiązujących
standardów nauczania oraz likwidacja przeliczników za zajęcia terenowe (nowe wewnętrzne
4
uregulowania prawne) znacznie zmniejszyło, w porównaniu z rokiem akademickim 2009/2010,
liczbę zrealizowanych w bieżącym roku akademickim godzin ponadwymiarowych.
Studia podyplomowe

W roku akademickim 2011/2012 uruchomiono kolejną edycję studiów podyplomowych
Nauczyciel Przyrody oraz Studia Podyplomowe z Chemii

Próba uruchomienia Międzywydziałowych Studiów Podyplomowych Przyroda - IV Etap
Edukacyjny nie powiodły się z powodu braku kandydatów.
Część studiów podyplomowych, na które nie było w ostatnich kilku latach naboru została
decyzją Rady Wydziału z dnia 30 czerwca 2011 r. wycofana z naszej oferty (Zarządzanie
Laboratorium Chemicznym, Współczesne metody Analizy Chemicznej, Człowiek w Środowisku)
Wymiana studentów:
W ramach programu wymiany studentów „ERASMUS” Instytut Chemii ma podpisane
umowy dwustronne z Wydziałami Chemii Uniwersytetów: w Walencji, Piotra i Marii Curie
w Paryżu, Uludag w Bursie (Turcja), Dokuz Eylul w Izmirze (Turcja) w Bielefeld (Niemcy)
a Instytut Biologii umowy z Wydziałami Biologii Uniwersytetów w Ostrawie, w Poczdamie
oraz w Sinop (Turcja). W roku akademickim 2011/2012 w wymianie uczestniczył zaledwie
jeden student z naszego wydziału (chemia) oraz czterech z uczelni zagranicznych (Niemcy,
Turcja, Hiszpania), którzy.
Są to wciąż małe liczby w porównaniu z innymi wydziałami
naszego Uniwersytetu. Wciąż nie wykorzystujemy możliwości, jakie daje nam ten program, nie
wykorzystują studenci, nie wykorzystują także nauczyciele akademiccy, których wyjazdy
dydaktyczne mogą także być finansowane przez ten program.
Bardzo intensywnie rozwija się natomiast współpraca w zakresie wymiany naszych
studentów biologów i studentów niemieckich z Uniwersytetu w Poczdamie. Każdego roku, na
przemian w stacjach terenowych naszych uczelni, odbywają się naukowo-dydaktyczne spotkania
mieszanych studenckich grup polsko – niemieckich. W tym roku nasi studenci wyjeżdżają do
Niemiec.
SPRAWY STYPENDIALNE
W związku z nowelizacją ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym od roku akademickiego
2011/2012 obowiązują następujące formy pomocy materialnej dla studentów:
 stypendium socjalne
 stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych
5




stypendium Rektora dla najlepszych studentów
zapomogi
stypendium ministra za osiągnięcia w nauce
stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe
Zasady (kryteria) przyznawania stypendium Rektora dla najlepszych studentów określa nowy
regulamin przyznawania pomocy materialnej studentom UwB, który wszedł w życie 1.10.2011 r.
Stypendium Rektora dla najlepszych studentów może otrzymać nie więcej niż 10% liczby
studentów każdego kierunku studiów.
Wysokość dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniająca do ubiegania
się o stypendium socjalne w roku akademickim 2011/2012 została ustalona przez Rektora
w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego w trzech progach dochodowości:
I próg – do 456, 99 zł; II próg – 457-550,99 zł; III próg – 551-650,00 zł
Tabela 6. Stawki stypendium socjalnego w r. akademickim 2011/2012
STYPENDIUM SOCJALNE
Wysokość dochodu netto na osobę
w rodzinie studenta [zł]
Wysokość stypendium [zł]
300
do 456, 99
457-550,99
551-650,00

stawka zwiększenia stypendium socjalnego
90*
250
200
dotyczy osób mieszkających w akademiku lub wynajmujących mieszkanie
Tabela 7. Struktura wypłat z funduszu pomocy materialnej na Wydziale
2011/2012
Stypendia
Liczba studentów otrzymujących pomoc
materialną
Stypendium Rektora dla najlepszych
studentów
Stypendium socjalne
Stypendium socjalne dla osób
niepełnosprawnych
35 (191*)
185 (194**)
11
Zapomogi
8
Stypendium ministra za osiągnięcia
w nauce
1
*liczba stypendiów naukowych w roku akademickim 2010/2011
** liczba stypendiów socjalnych w roku akademickim 2010/2011
4 studentów (spośród 7) studiów doktoranckich z biologii otrzymało stypendia Rektora UwB
w wysokości 1500 zł.
6
FINANSE WYDZIAŁU
Wydział dysponuje funduszami pochodzącymi przede wszystkim z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Są to obecnie dotacje na
badania statutowe (BST) i granty badawcze (GR) (tabela 8). Nową formą dotacji MNiSW od roku 2011 są środki finansowe przeznaczone dla młodych
naukowców (do 35 roku życia) - są one rozdzielane na podstawie konkursu wewnętrznego.
Tabela 8. Fundusze uzyskane przez wydział w ramach dotacji na badania statutowe (BST), dotacji służącej rozwojowi młodych naukowców i grantów
badawczych (GR) – (kwoty brutto)
Instytut Biologii
Suma
BST
Dotacja służąca
rozwojowi
młodych
naukowców
GR
2011 r.
400 000
25 080
1 416 025
2012 r.
455 000
41 240
1 012 425
Lata
Instytut Chemii
Suma
Rezerwa
wydziału
Wydział
Suma
BST
Dotacja służąca
rozwojowi
młodych
naukowców
GR
1841105
400 000
25 080
428 135
853215
43 197
2 737 517
1508665
455 000
32 000
1 238 150
1725150
77 820
3 311 635
BST
Należy zauważyć, że granty badawcze naszych pracowników stanowią obecnie znaczącą część środków przeznaczonych na badania naukowe. W roku
2012 stanowią one już 70,3% wszystkich środków przeznaczonych na ten cel (w latach 2008 – 2011 stanowiły one odpowiednio 52, 8%, 57, 0% i
61,4%, 67%)
W roku akademickim 2011/2012 na wydziale kontynuowany jest projekt pt. „Kształtowanie postaw ekologicznych z wykorzystaniem bazy
edukacyjnej Uniwersyteckiego Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu w Białymstoku” finansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Podlaskiego oraz projekt aparaturowy w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej „Utworzenie Centrum Syntezy i
analizy BioNanoTechno Uniwersytetu w Białymstoku” (tabela 9). Otrzymaliśmy także ministerialną dotację podmiotowa na utrzymanie specjalnego
urządzenia badawczego pn. Laboratorium badań molekularnych bakterii owadobójczych o potencjalnym zastosowaniu w produkcji biologicznych
insektów
Tabela 9. Dotacje inwestycyjne z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz wnioski unijne
7
Nazwa inwestycji
Utworzenie Centrum Syntezy i analizy BioNanoTechno
Uniwersytetu w Białymstoku – realizacja w ramach działania 1.3
„Wsparcie innowacji” Programu Operacyjnego Rozwój Polski
Wschodniej 2007-2013 (środki unijne)
Kwota
Instytut
Rok
Łącznie: 13 885 400 zł
(2009 r.48 800 zł
2010 r.- 297 600 zł
2011 r.- 13 477 000 zł
2012 r. – 62 000 zł
Wydział
2009-2012
Instytut Biologii
2011
Instytut Biologii
2012
Instytut Biologii
2011-2012
Muzeum Przyrodnicze im. Prof. Andrzeja Myrchy uzyskało, w
ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa
Podlaskiego, dofinansowanie projektu pt. „Kształtowanie postaw
ekologicznych
z
wykorzystaniem
bazy
edukacyjnej
Uniwersyteckiego Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu w
Białymstoku”.
399 234,88 zł
(wkład własny 59 885,24 zł)
2011 r. - 65 197,88 zł
2012 r. – 242 534 zł
2013 r. - 91 503 zł
Dotacja podmiotowa na utrzymanie specjalnego urządzenia
badawczego pn. Laboratorium badań molekularnych bakterii
owadobójczych o potencjalnym zastosowaniu w produkcji
biologicznych insektów
2012 r. – 134 800 zł
Zestaw aparatury do badań bakterii owadobójczych o potencjalnym
zastosowaniu w produkcji biologicznych insektycydów. Program
wspierania infrastruktury badawczej w ramach Funduszu Nauki i
Technologii Polskiej"
2011 r. -2012 r. – 1 980 000 zł
Tabala 10 przedstawia wykaz projektów badawczych realizowanych w roku akademickim 2011/2012 przez pracowników Wydziału Biologiczno-Chemicznego
Tabela 10. Wykaz projektów badawczych realizowanych w roku akademickim 2011/2012 przez pracowników Wydziału Biologiczno-Chemicznego
Lp.
Nr
grantu
Kierownik
Tytuł
Dotacja
ogółem
2011
2012
222 200
34 250
-
Instytut Biologii
1
GR-20
dr Danuta Drzymulska
Historia jezior dystroficznych (sucharów)
Wigierskiego Parku Narodowego w
świetle holoceńskiej sukcesji ich
8
2
Gr-25
dr hab. Elżbieta
Jekatierynczuk-Rudczyk
3
GR-63
mgr Julita Sadowska
4
GR-28
dr hab. Jan R.E. Taylor,
prof. UwB
5
GR-29
dr hab. Mirosław
Ratkiewicz, prof. UwB
6
GR-33
dr Katarzyna Anna
Jadwiszczak
7
GR-35
8
9
roślinności.
Zróżnicowanie hydrochemiczne obszaru
z uwzględnieniem roli ekotonów
woda/ląd na przykładzie Suwalskiego
Parku Krajobrazowego.
Wpływ poziomu podstawowego tempa
metabolizmu na tempo wzrostu młodych
i wysiłek rodzicielski samic myszy
laboratoryjnej.
Stres oksydacyjny a koszty reprodukcji u
małych ssaków
196 800
22 100
-
68 620
33 200
-
162 800
119 905
38 735
Użytkowanie przestrzeni i skład diety
łosia w dolinie Biebrzy – model
oddziaływania dużego roślinożercy na
zbiorowiska leśne Polski
Zmienność markerów molekularnych i
analiza rozrodu w populacjach
reliktowych gatunków brzóz Betula
humilis Schrk. i B. Nana L
431 600
223 990
167 700
201 800
31 500
55 250
mgr Julita Sadowska
Ryzyko otyłości i zespołu
metabolicznego u myszy
selekcjonowanych na wysoki poziom
BMR i myszy selekcjonowanych na
wysoką wydolność tlenową
161 200
5 200
104 000
GR-38
dr Agata Banaszek
171 050
4 550
-
GR-39
dr Paweł Brzęk
Zróżnicowanie genetyczne i filogeografia
chomika europejskiego (Cricetus cricetus
L.) w związku z narastającym
zagrożeniem gatunku w Europie
Centralnej i Wschodniej
Koszty reprodukcji u myszy
laboratoryjnej (Mus Musculus)
278 700
66 300
-
9
10
GR-43
dr Andrzej Kazimierz
Gębczyński
11
GR-47
dr hab. Izabela
Święcicka, prof. UwB
12
GR-54
13
selekcjonowanych na wysokie i niskie
tempo metabolizmu podstawowego
(BMR): rola stresu oksydacyjnego
Wpływ zróżnicowania tempa
metabolizmu podstawowego na ilość i
jakość mleka produkowanego przez
myszy laboratoryjne
180 400
19 500
118 000
Struktura genetyczna oraz transfer genów
w wybranych populacjach Bacillus cereus
sensu lato z północno-wschodniej Polski
235 000
75 000
85 000
mgr Marta Emilia Szal
Naturalne i antropogeniczne zmiany
środowiska przyrodniczego rejonu jeziora
Salęt (Pojezierze Mrągowskie) w
środkowym i młodszym holocenie
197 600
61 100
78 000
GR-55
dr hab. Anetta
Borkowska
Inwazja genomu sarny syberyjskiej
(Capreolus pygarus) do genomu sarny
europejskiej (C. capreolus) na terenie
Polski
249 800
169 300
-
14
GR-57
dr inż. Magdalena
Grabowska
Wpływ sinicowych zakwitów wody w
zbiorniku zaporowym Siemianówka na
plankton rzeki Narew poniżej zapory
czołowej
180 000
15 000
-
15
GR-62
Eemska historia roślinności Polski w
oparciu o mapy izopolowe
170 000
29 250
80 150
16
GR-68
dr hab. Mirosława
Kupryjanowicz, prof.
UwB
dr Sebastian Maciak
Zróżnicowanie wielkości komórek u
myszy laboratoryjnej selekcjonowanej na
wysoki i niski BMR
120 400
44 990
19 490
10
Dysjunkcja zasięgu geograficznego a
różnorodność genetyczna Malaxis
monophyllos w Europie
Zasoby, dynamika i biodostępność
związków węgla organicznego wód
rzecznych a relacje między biomasą
glonów, bakterii i grzybów
137 800
56 160
31 040
268 500
131 000
44 000
Rola poligamii w ekspansji wierzby
czarniawej Salix myrsinifolia
Wybrane plazmidy entomopatogennego
szczepu Bacillus thuringiensis IS5056 –
stworzenie podstaw pod produkcję
bioinsektycydów
166 900
90 000
41 960
235 000
70 000
75 000
dr Aneta Książek
Związek między zróżnicowaniem tempa
metabolizmu i wskaźników odporności
niespecyficznej a przeżywalnością w
naturalnej populacji nornika północnego
Microtus oeconomus
150 630
49 730
15 600
mgr Magdalena
Czajkowska
Wpływ polimorfizmu genów szlaku
przemian kwasów tłuszczowych na profil
lipidowy i indeks peroksydacji błon
komórkowych oraz tempo metabolizmu
podstawowego u myszy laboratoryjnej
150 450
64 000
58 500
22
15
1 416 025
1 012 425
17
GR-69
mgr Edyta Wasilewska
18
GR-70
prof. dr hab. Andrzej
Górniak
19
GR-82
mgr Paweł Mirski
20
GR-86
dr hab. Izabela
Święcicka, prof. UwB
21
GR-87
22
GR-92
INSTYTUT BIOLOGII - liczba realizowanych grantów
INSTYTUT BIOLOGII - sumaryczna kwota
4 337 250
Instytut Chemii
11
GR -19
1
dr hab. Beata I.
Godlewska-Żyłkiewicz,
prof. UwB
dr Beata Kalska-Szostko
Opracowanie nowych sorbentów
polimerowych i ich zastosowanie w
analizie śladowej metali szlachetnych
Własności magnetyczne i strukturalne
elektrochemicznie wytwarzanych
nanostruktur na bazie porowatych i
strukturalnych matryc
178 190
13 195
-
343 100
19 500
-
2
GR-23
3
GR-18
dr hab. Barbara
Starczewska, prof. UwB
Badanie pozostałości i ocena
fototrwałości wybranych grup leków w
wodach powierzchniowych
186 500
19 440
-
4
GR-11
prof. dr hab. Krzysztof
Winkler
Otrzymywanie i badanie właściwości
materiałów zawierających „małe”
nanocebulki węglowe
65 000
35 000
30 000
5
GR-18
prof. dr hab. Krzysztof
Winkler
Nowe makromolekularne materiały
nanorurek i nanocebulek węglowych z
kowalencyjnie dołączonymi fulerenami
oraz wbudowanych w strukturę polimeru
460 100
-
228 700
6
GR-19
dr Marta Eliza PłońskaBrzezińska
Funkcjonalizacja „małych” nanocebulek
węglowych związkami polifenolowymi
oraz ich potencjalne zastosowanie w
bioczujnikach elastyny/kolagenu
518 650
-
297 650
7
GR-50
prof. dr hab. Jacek W.
Morzycki
Zastosowanie reakcji metatezy w syntezie
retinoidów i karotenoidów
325 000
112 000
-
8
GR-71
mgr Monika TurkowiczLetko
Zawartość koenzymu Q10 i kwasu
liponowego w wybranych produktach
spożywczych oraz oszacowanie ich
dziennego pobrania
188 400
-
80 800
12
9
GR-72
10
GR-95
11
GR-99
12
13
prof. dr hab. Jacek W.
Morzycki
dr hab. Stanisław
Witkowski, prof. UwB
Elektrochemiczna cholesterylacja cukrów
390 000
70 000
120 000
Eksperymentalna i teoretyczna korelacja
struktury witaminy E i jej pochodnych z
właściwościami chiralooptycznymi
255 000
77 000
65 000
dr hab. Ryszard Łaźny,
prof.UwB
Metody otrzymywania wolnych od amin
fenolanów i ich zastosowanie w syntezie
275 000
82 000
82 000
Prof. dr hab. Jacek W.
Morzycki
Dr Agnieszka
Wilczewska
Zastosowanie metatezy olefin w chemii
produktów naturalnych
1 000 000
-
280 000
Synteza nanocząstek magnetycznychz
polimerowymi powłokami chelatującymi"
300 000
-
54 000
8
9
428 135
1 238 150
30
23
INSTYTUT CHEMII- liczba realizowanych grantów
INSTYTUT CHEMII- sumaryczna kwota
4 484 940
WYDZIAŁ – liczba realizowanych grantów
8 822 190
WYDZIAŁ - sumaryczna kwota
1 844 160
2 250 575
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA
Naszą aktywność naukową charakteryzuje: liczba prac opublikowanych przez naszych pracowników (tabela 11), realizowane przez nich granty
badawcze (tabela 10), zagraniczne staże naukowe (tabela 12) oraz udział w konferencjach krajowych i zagranicznych. Konferencje organizowane są
także na naszym wydziale – w mijającym roku akademickim odbyły się trzy. W bieżącym roku organizujemy Zjazdu Polskiego Towarzystwa
Chemicznego (spodziewamy się 700 - 800 uczestników). O poziomie naukowym Wydziału świadczą także posiadane uprawnienia do nadawania stopni
naukowych: doktora nauk chemicznych, doktora i doktora habilitowanego nauk biologicznych. W wyniku przeprowadzonej przez MNiSW oceny
parametrycznej jednostek naukowych nasz wydział został zakwalifikowany do kategorii II.
13
Tabela 11. Publikacje pracowników Wydziału od stycznia do września
Do września 2010
Publikacje
Do września 2011
Do czerwca 2012
IB
ICh
IB
ICh
IB
ICH
20
27
35
34
54
37
10
24
24
22
26
27
Czasopisma bez IF
9
8
9
7
21
9
Monografie, rozdziały
w monografiach
1
0
2
4
7
1
Liczba prac łącznie,
w tym:
Czasopisma z IF
Dane w tabeli 11 wyraźne pokazują systematyczny wzrost liczby publikacji naszych pracowników w ostatnich latach. Mam nadzieję, że jest to trwała tendencja.
Martwi natomiast niewielka aktywność wyjazdowa naszych pracowników na dłuższe staże naukowe do ośrodków zagranicznych (tabela 12).
Tabela 12. Wyjazdy zagraniczne pracowników
Imię i nazwisko
Dr Tomasz Hauschild
Cel wyjazdu
Prowadzenie badań
naukowych
Instytucja
Institute of Farm Animal
Genetics Friedrich-LoefflerInstitut, Niemcy
14
Termin wyjazdu
1.01.2011. -31.03.2012.
Wydatki z rezerwy wydziałowej
W 2011 r. rezerwa wydziałowa funduszy na badania naukowe (BST) wydatkowana była
m.in. na opłacenie kosztów związanych z przewodami habilitacyjnymi oraz doktorskimi (recenzje
prac doktorskich i habilitacyjnych, koszty delegacji recenzentów i promotorów – wydatki
te stanowiły około 41% funduszu. Znaczącą pozycją kosztów stanowiącą około 32% rezerwy
dziekańskiej było finansowanie, bądź dofinansowanie naprawy aparatury naukowej w obu
Instytutach
(m. in. naprawa NMR, sekwenatora DNA). Inne wydatki stanowiące ok. 14%
to dofinansowania udziału pracowników obu Instytutów oraz studentów działających w ramach
istniejących na Wydziale kół naukowych w konferencjach i zjazdach naukowych. 13% rezerwy BST
przeznaczone było m.in. na dofinansowanie wyposażenia oraz modernizację zakładów
i laboratoriów badawczych w sprzęt i odczynniki chemiczne.
W 2012 roku rezerwa BST wydatkowana jest na naprawę i zakup aparatury badawczej w chwili obecnej na ten cel przeznaczono ok. 70% rezerwy, innym istotnym elementem wydatków
jest finansowanie udziału w konferencjach naukowych zarówno pracowników jak i członków kół
naukowych.
W dyspozycji Dziekana w roku 2011 była także rezerwa funduszu kwota na rozwój w
wysokości 59 050 zł. Kwota na rozwój w znacznej mierze przeznaczona była i wydatkowana na
koszty związane z finansowaniem doktoratów i przewodów habilitacyjnych pracowników naszego
wydziału, co stanowiło ok. 45% wydatków. 41% funduszu Kwoty na rozwój przeznaczono na
finansowanie bądź dofinansowanie udziału w konferencjach naukowych pracowników wydziału,
8% funduszu wydatkowano na dofinansowanie szkoleń i kursów pracowników, a 6% funduszu
przeznaczono na sfinansowanie zakupu sprzętu do laboratorium naukowego w Instytucie Biologii.
Fundusz koszty bieżące – rezerwa wydziału, przydzielony na rok 2011 w wysokości 30 000
zł wydatkowany był w 29% na funkcjonowanie Dziekanatu tj. materiały biurowe i eksploatacyjne,
drobne naprawy i konserwacje, środki czystości, przeglądy gaśnic i hydrantów, usługi
telekomunikacyjne i pocztowe, opłaty za udział w konferencjach dydaktycznych grona
dziekańskiego, obsługę Rady Wydziału, umowy za tłumaczenia na język angielski suplementów.
Istotnym elementem wydatków stanowiącym 33% całkowitych kosztów bieżących były koszty
poniesione na funkcjonowanie Stacji Terenowej w Gugnach. Na te koszty złożyły się następujące
pozycje: przeglądy aparatu prądotwórczego, opłaty telefoniczne, opłaty za monitoring Stacji,
badanie wody, konserwacja i utrzymanie stałej sprawności eksploatacyjnej urządzeń i instalacji
sygnalizacji przeciwwłamaniowej, opłaty za olej napędowy. Finansowanie zajęć terenowych
studentów kierunku ochrony środowiska w 2011 r. stanowiło ok. 15 % rezerwy kosztów bieżących.
Pozostały fundusz wydatkowany był na działalność studencką Samorządu Wydziałowego (m.in.
organizacja dni wydziału, otrzęsin) działalność Koła Naukowego Biologów, dofinansowanie
wymiany studenckiej polsko-niemieckiej, co stanowiło ok. 18%. 5% funduszu wydano na koszty
związane z projektem BioNanoTechno.
W 2011 r. przydzielona dotacja na koszty eksploatacyjne Wydziału tj. centralne ogrzewanie,
energię elektryczną, wodę, gaz, wywóz nieczystości oraz koszty eksploatacyjne Stacji Terenowej
w Gugnach wyniosła 784 022 zł (w tym 185 592 zł na usługi portierskie, sprzątania i dozoru
budynku przy ul. Hurtowej 1, sprzątanie budynku dziekanatu i sal wykładowych przy ul. Pogodnej
65), została przekroczona o 248 815,56 zł. Nieznaczne zwiększenie tego funduszu o 24 652 zł
w stosunku do roku 2010 nie zniwelowało wzrostu kosztów utrzymania budynków w 2011 roku.
Przekroczenie to, po naszych wyjaśnieniach, zostało pokryte z funduszu centralnego uczelni.
W 2011 roku w dyspozycji dziekana były wpłaty za rekrutację wynoszące 31 056 zł.
Fundusz Wpłaty za rekrutację wydatkowane były w 44 % na obsługę rekrutacji na Wydziale,
w 31 % na wydatki związane z funkcjonowaniem dziekanatu (konserwacja systemu alarmowego,
środki czystości, telefony, materiały biurowe), materiały promocyjne oraz umowy za zajęcia
dydaktyczne z BHP i ergonomii, ok. 22% tego funduszu przeznaczono na finansowanie zajęć
terenowych na kierunku ochrona środowiska, z funduszu finansowano również monitoring Stacji
Terenowej w Gugnach oraz wyposażenie w krzesła laboratorium z Instytutu Biologii.
W roku 2012 fundusz koszty bieżące - rezerwa wydziału został zwiększony do kwoty 40 000
zł. Rodzaje wydatków są zbliżone do tych z lat poprzednich, gdzie głównym składnikiem wydatków
są koszty związane z funkcjonowaniem dziekanatu: materiały biurowe i eksploatacyjne, obsługa
Rady Wydziału, koszty usług pocztowy i telekomunikacyjnych, warsztaty dydaktyczne, udział w
konferencjach dydaktycznych, zajęcia terenowe na kierunku ochrona środowiska, działalność
studencka oraz utrzymanie Stacji Terenowej w Gugnach.
Koszty eksploatacyjne Wydziału za cztery miesiące bieżącego roku wyniosły 298 346 zł.
Pozostający w dyspozycji dziekana fundusz za powtarzanie zajęć wykorzystywany jest przede
wszystkim na opłacenie kosztów związanych z realizacją zajęć terenowych studentów kierunku
ochrony środowiska oraz realizację praktyk studenckich. Kwota na rozwój wydatkowana jest na
finasowanie udziału pracowników w konferencjach naukowych, opłaty związanych z przewodami
habilitacyjnymi
i
awansami
profesorskim,
na
oraz dofinansowanie prowadzonych badań naukowych.
18
finansowanie
szkoleń
pracowników
Ważniejsze fakty i wydarzenia w okresie październik 2011 – czerwiec 2012
 10 października 2011 roku odbyła się uroczystość wmurowanie kamienia węgielnego w Kampusie
Uniwersyteckim
 Od 1października 2011 r. z dokumentacji studiów studentów rozpoczynających studia znikają
indeksów i karty egzaminacyjne. Przebieg studiów będzie dokumentowany jedynie w formie
elektronicznej w systemie USOS (Uniwersytecki System Obsługi Studentów).
 4 października.2011 r. podpisano porozumienie trójstronne zawarte między Uniwersytetem w
Białymstoku, Politechniką Białostocką i Spółdzielnią Mleczarską „Mlekovita”. Porozumienie to
wychodzi naprzeciw zapotrzebowaniom regionalnego rynku pracy, bierze również pod uwagę
Misję i Strategię rozwoju województwa Podlaskiego oraz strategie rozwoju UwB i PB.
Jednostki wchodzące w skład porozumienia postanawiają podjąć działania w celu wypełnienia
istniejącej luki w przestrzeni badawczej i edukacyjnej Województwa Podlaskiego w obszarze
badań żywności. Porozumienie to zobowiązuje do współpracy przy organizowaniu zaplecza
naukowego i tworzenia zespołów naukowo-badawczych prowadzących systematyczne badania
naukowe w dziedzinie związanej z inżynierią, jakością i bezpieczeństwem żywności. W tym
celu wspomniane jednostki będą współpracować przy: organizowaniu laboratorium badania
żywności w Białostockim Parku Naukowo-Technologicznym, uruchomieniu kształcenia
na pierwszym, drugim i trzecim stopniu studiów w zakresie inżynierii, jakości i bezpieczeństwa
żywności, ubieganiu się o pozyskiwanie interdyscyplinarnych projektów badawczych
dotyczących badania jakości surowców i produktów rolno-spożywczych na poziomie
ich pozyskiwania, przetwórstwa oraz badania gotowych wyrobów. Uruchomienie tych studiów
planowane jest po przeprowadzce do Kampusu Uniwersyteckiego..
 Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zrefundowało UwB środki finansowe
w wysokości 1 388 540 zł, które stanowiły wkład
własny Uniwersytetu w projekcie
BioNanoTechno realizowanym w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski
Wschodniej.
 Prof. Jacek Morzycki uzyskał grant w wysokości 1 mln złotych na realizację projektu
„Zastosowanie metatezy olefin w chemii produktów naturalnych”. Jest to grant uzyskany
w konkursie pod nazwą MAESTRO ogłoszonym przez NCN dla doświadczonych naukowców
na finansowanie projektów badawczych mających na celu realizację pionierskich badań
naukowych, w tym interdyscyplinarnych, ważnych dla rozwoju nauki, wykraczających poza
dotychczasowy stan wiedzy i których efektem mogą być odkrycia naukowe.
19
 8 i 9 marca 2012 r. odbyły się dwie konferencje zorganizowane przez zespół realizujący
projekt
BioNanoTechno:
BioNanoTechno
oraz
Konferencja
otwierająca Centrum Syntezy i
konferencja
naukowa
międzynarodowa
Analizy
Trendy
w
BioNanoTechno. Obie konferencje były zorganizowane bardzo profesjonalnie i w obu wzięli
udział zaproszeni wybitni naukowcy, w pierwszej z Polski, w drugiej ze Stanów
Zjednoczonych, Francji, Niemiec i Polski. Duże słowa uznania należy skierować do głównych
organizatorek konferencji: dr M. Płońskiej-Brzezińskiej, dr Beaty Kalskiej-Szostko oraz dr
Agnieszki Wilczewskiej.
 15 marca 2012 r. odbyła się Konferencja „Wczoraj i dziś badań naukowych w Instytucie
Biologii Uniwersytetu w Białymstoku” odbyła się w auli Wydziału Ekonomii i Zarządzania.
Bardzo ciekawe referaty pokazujące zainteresowania naukowe naszych kolegów biologów
przedstawili: prof. Jan Taylor, dr Paweł Brzęk, dr hab. Anetta Borkowska, prof. Mirosław
Ratkiewicz i prof. Andrzej Górniak. Przy okazji konferencji odbyła się bardzo miła
uroczystość związana z przejściem kilku naszych profesorów na emerytury.
 W dniach 9-10 maja w Instytucie Chemii odbyło się VIII Koreańsko-Polskie Sympozjum
Chemii Organicznej zorganizowane przez zespół prof. Jacka Morzyckiego. Konferencje
te organizowane są od 1998 roku naprzemiennie przez stronę koreańską oraz polską
(Instytut Chemii Organicznej PAN we współpracy z uniwersytetami w Polsce).
 W dniach 21-23.06.2012 r. w Serwach k. Augustowa odbyła się III Konferencja Naukowa
"Mokradła i Ekosystememy Słodkowodne. Funkcjonowanie, zagrożenia i ochrona".
Współorganizatorami konferencji byli:
Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie
Środowiska Politechnika Białostocka oraz nasz Instytut Biologii
 Został rozstrzygnięty konkurs na Stypendia doktoranckie przyznane w ramach projektu
pn. „Podlaski Fundusz Stypendialny”, współfinansowanego ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego i budżetu państwa – projekt realizuje Wschodni Ośrodek Transferu
Technologii Uniwersytetu w Białymstoku. Do konkursu przystąpiło 46 osób (doktoranci
i pracownicy z otwartymi przewodami doktorskimi z wydziałów: Biologiczno-Chemicznego,
Fizyki, Matematyki i Informatyki, Ekonomii i Zarządzania, Historyczno-Socjologicznego),
w tym 8 osób z naszego wydziału (5 asystentów z ICH, 1 asystent z IB, 3 doktorantów).
Komisja stypendialna wystąpiła z wnioskiem o przyznanie 32 stypendiów, w tym 7 dla
przedstawicieli naszego wydziału. Stypendia w wysokości po 3500 zł brutto będą wypłacane
przez 12 miesięcy.
20
UWAGI KOŃCOWE
Ostatnie lata to okres dużych zmian w organizacji szkolnictwa wyższego i nauki. Od 1
października 2010 roku obowiązuje pięć nowych ustaw reformujących naukę, a od 1 października
2011 zaczęła obowiązywać znowelizowana ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o stopniach
naukowych i tytule naukowym. W bieżącym roku akademickim Senat zatwierdził nowy Statut UwB
i nowy regulamin studiów. Zostały rozstrzygnięte pierwsze konkurs grantowe organizowane przez
powołane w tym celu Narodowe Centrum Nauki. Nasz Wydział wciąż wyraźnie przoduje w Uczelni
w ilości uzyskiwanych funduszy na prowadzenie badań naukowych. Wymiernym efektem naszej
pracy naukowej są publikacje w coraz lepszych czasopismach – ich liczba systematycznie wzrasta w
kolejnych latach. W ostatnich kilku latach wydział znacząco wzbogacił się w aparaturę naukowobadawczą. Realizujemy projekt Utworzenie Centrum Syntezy i analizy BioNanoTechno
Uniwersytetu w Białymstoku (w ramach działania 1.3 „Wsparcie innowacji” Programu
Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013 za kwotę ok. 14 mln zł. Przystąpiliśmy do
kolejnej edycji tego programu z projektem mającym na celu rozbudowę Centrum w kierunku
praktycznych zastosowań o aparaturę wartości 18 118 500 zł – projekt ten nosi tytuł „W kierunku
aplikacyjności – doposażenie Centrum Syntezy i Analizy BioNanoTechno Uniwersytetu w
Białymstoku”.
W ramach Program wspierania infrastruktury badawczej w ramach Funduszu
Nauki i Technologii Polskiej" otrzymaliśmy dalsze 4 mln zł na ten cel. Posiadanie nowoczesnej
aparatury pozwala nam na prowadzenie badań na coraz wyższym poziomie i umożliwia poszerzenie
ich zakresu.
Bardzo ważną rolę w pracy naukowej i dydaktyce odgrywa Stacja Terenowa w Gugnach,
która zapewnia badaczom i studentom bazę laboratoryjną i noclegową. Prowadzone są tam, często
we współpracy z jednostkami Polskiej akademii Nauk i jednostkami zagranicznymi, szerokie
badania dotyczące doliny Biebrzy. W latach 2008 – 2012 w oparciu o stację terenową w Gugnach
realizowano11 projektów badawczych finansowanych przez MNiSW i 9 finansowanych z innych
źródeł.
Wykorzystujemy bardzo efektywnie uzyskane w 2010 roku uprawnienie do nadawania
stopnia naukowego doktora habilitowanego w zakresie biologii. Zostały już sfinalizowane dwa
przewody habilitacyjne, toczą się dwa kolejne, a dwa następne zostaną wszczęte na posiedzeniu RW
w dniu 28 czerwca 2012 r. Na tym samym posiedzeniu zostanie także wszczęte jedno postępowanie
w sprawie nadania tytułu profesora jednemu z naszych pracowników. Korzystając z uzyskanego
uprawnienia uruchomiliśmy studia doktoranckie - pozwoli to przede wszystkim naszym młodym
samodzielnym pracownikom naukowym na promowanie doktorów, co jest niezwykle istotne
obecnie w związku z wymogami nowej ustawy przy staraniu się o tytuł naukowy. Nowa Ustawa
21
pozwala otworzyć także studia doktoranckie z chemii – upoważnia nas do tego posiadanie przez
wydział dwóch uprawnień do nadawania stopnia doktora. Mam nadzieję, że uda nam się wkrótce
zorganizować te studia.
Martwi wciąż zmniejszająca się liczba chętnych na studia prowadzone przez nasz wydział,
bo to prowadzi do tego, że przyjmujemy praktycznie wszystkich kandydatów, którzy złożą
dokumenty, nawet tych z minimalną liczbą punktów uzyskanych na egzaminie maturalnym.
Efektem tego jest wciąż obniżający się poziom naszych studentów i coraz trudniejsza praca z nimi.
Mamy nadzieję, że uzyskanie finansowania w ramach programu studiów zamawianych znacznie
poprawi tę trudną sytuację przynajmniej na kierunkach chemia i ochrona środowiska
Rok akademicki 2011/2012 jest ostatnim rokiem 4-letniej kadencji władz dziekańskich i
dyrektorskich naszego wydziału. Wybrane zostały już nowe władze dziekańskie, kończą się wybory
dyrektorów i vice dyrektorów instytutów. Nowo wybranym
władzom życzę sukcesów w
kierowaniu wydziałem i instytutami.
A ja kończąc siedmioletni okres kierowania wydziałem chciałbym bardzo serdecznie podziękować
moim współpracownikom, prodziekanom prof. Iwonie Ciereszko, prof. Tadeuszowi Krogulcowi,
dyrektorom instytutów prof. Andrzejowi Górniakowi, prof. Krzysztofowi Winklerowi i prof. Janowi
Taylorowi, zastępcom dyrektorów dr Elżbiecie Wołyniec, dr Adamowi Tylickiemu prof. Emilii
Brzosko za współpracę w kierowaniu wydziałem, mgr Klarze Kasperuk za profesjonalne
prowadzenie dziekanatu, paniom mgr Urszuli Bagińskiej, mgr Marcie Kizinkiewicz i mgr Barbarze
Jamiołkowskiej za sprawną obsługę spraw studenckich. Dziękuję także za owocną i zgodną
współpracę członkom Rady Wydziału. Wszystkim pracownikom Wydziału dziękuję za trud włożony
w jego rozwój.
Dziekan
Wydziału Biologiczno-Chemicznego
Uniwersytetu w Białymstoku
Prof. dr hab. Anatol Kojło
22