MSY - maksymalny zrównoważony odłów

MSY - maksymalny zrównoważony odłów
kwiecień 2012
Dlaczego należy znać pojęcie MSY - maksymalny zrównoważony odłów?
Aby właściwie zarządzać i korzystać z zasobów przyrodniczych niezbędna jest wiedza, o tym ile
można zabrać przyrodzie bez powodowania trwałego uszczuplenia danej populacji. Rybołówstwo
nie jest tu żadnym wyjątkiem. W dyskusjach między naukowcami i administratorami na temat
bezpiecznej ilości ryb, jaką można odłowić, pojawił się termin, który stał się kluczowym narzędziem
zarządzania rybołówstwem: maksymalny zrównoważony odłów (MSY). W oficjalnej terminologii
Unii Europejskiej występuje on pod nazwą maksymalnego podtrzymywalnego połowu.
Uczestnictwo w debacie na temat limitów połowowych wymaga zrozumienia podstaw koncepcji
MSY. Niniejsza publikacja ma na celu wyjaśnienie tego pojęcia.
Co to jest MSY?
W ekologii i ekonomice populacji, MSY jest największym średnim uzyskiem (odłowem), jaki
teoretycznie można pozyskiwać przez nieokreślony czas ze stada danego gatunku, w środowisku o
stałych uwarunkowaniach. MSY jest zazwyczaj podawany w tonach. Dla zapewnienia stabilności
populacji danego gatunku/ poszczególnych gatunków, a tym samym rentowności i stabilności
sektora rybołówstwa, wielkość stad ryb zawsze musi przewyższać poziom, na jakim zapewniona jest
produkcja maksymalnego zrównoważonego odłowu.
B, Y, F: Zestaw skrótów niezbędnych do zrozumienia MSY
Podczas dyskusji na temat limitów połowowych należy odróżniać biomasę stada, odłów oraz
wskaźniki połowowe służące do ustalania, ile ryb można bezpiecznie odłowić w danym okresie na
konkretnym łowisku:
B:
Biomasa jest to po prostu masa ciała wszystkich ryb w jednym określonym stadzie. B nie
zawiera rozróżnienia na wiek, płeć, itp. Współczynnik ten podawany jest w tonach.
Y:
Odłów (połów), czyli ryby wydobyte z wody w wyniku działań połowowych. Współczynnik
ten podawany jest w tonach.
MSY: Maksymalny zrównoważony odłów jest, teoretycznie, największym średnim uzyskiem
(połowem), jaki można zabierać ze stada danego gatunku w środowisku o stałych
uwarunkowaniach, aby stado mogło nadal się rozbudowywać. Współczynnik ten podawany
jest w tonach. MSY to maksymalna ilość ryb która może być wyciągnięta ze stada, aby
stado nadal funkcjonowało w równowadze i mogło się odtwarzać.
F:
F to skrót wskaźnika śmiertelności połowowej, czyli stosunek połowu do wielkości stada
(odsetek ryb złapanych i wydobytych w wyniku działalności połowowej).
BMSY: BMSY to biomasa umożliwiająca stadu ryb produkcję maksymalnego zrównoważonego
odłowu. W teorii BMSY jest populacją na poziomie maksymalnego wzrostu. Nadwyżka
biomasy wyprodukowana przez populację na poziomie BMSY jest maksymalnym
zrównoważonym odłowem, jaki można pozyskać bez spowodowania spadku populacji.
Bmsy to taka biomasa stada ryb, która umożliwia pozyskanie ze stada odłowu na poziomie MSY.
Jest to obliczony przez naukowców rozmiar stada.
FMSY: FMSY jest maksymalnym wskaźnikiem śmiertelności połowowej (czyli odsetkiem ryb z
danego stada zabitych wskutek połowów), który zazwyczaj w bardzo długiej perspektywie,
daje populację na poziomie BMSY. FMSY jest stałym wskaźnikiem i można go stosować do
każdego stada o niezachwianej zdolności reprodukcyjnej.
MEY: Maksymalny ekonomiczny odłów (MEY) jest wartością największej dodatniej różnicy między
łącznymi przychodami i łącznymi kosztami rybołówstwa (wraz z kosztami pracy i inwestycji
kapitałowych). MEY jest najczęściej osiągalny przy połowach o 10-20% poniżej MSY.
FMEY: FMEY jest wskaźnikiem śmiertelności połowowej (czyli odsetkiem ryb z danego stada
zabitych wskutek połowów) dającym MEY. FMEY jest najczęściej osiągalny przy połowach o
10-20% poniżej FMSY.
MSY, BMSY i FMSY, a także MEY, BMEY i, FMEY stanowią poziomy odniesienia, które powinny pozostawać
na niezmienionym poziomie, o ile uwarunkowania środowiska nie ulegną zmianie, lub do czasu
pojawienia się nowych możliwości uzyskiwania lepszych danych. Z kolei B, Y oraz F mogą zmieniać
się z roku na rok Dla Unii Europejskiej są one korygowane przez Międzynarodową Radę Badań
Morza (ICES).
Co to jest przełowienie i kiedy stado ryb jest przełowione?
Komisja Europejska uznaje, że stado ryb jest przełowione, kiedy jego biomasa spada poniżej B MSY i
stado nie jest zdolne do wyprodukowania maksymalnego zrównoważonego odłowu. Mamy do
czynienia z przełowieniem, kiedy ilość odłowionych ryb ze stada przekracza zrównoważony poziom,
czyli kiedy współczynnik połowowy przekracza FMSY i kiedy spada biomasa stada. Przełowienie
może mieć miejsce niezależnie od poziomu BMSY stada.
W jaki sposób przełowione stado może zostać przywrócone na poziom, na
jakim zapewniona będzie produkcja maksymalnego zrównoważonego
połowu?
Jeśli przełowione stada mają odbudować się do poziomu BMSY, współczynnik połowowy F nie może
przekraczać FMSY. Im niższy F, tym szybciej stado zostanie odbudowane i tym szybciej będzie można
z niego pozyskiwać maksymalny zrównoważony odłów. W miarę wzrostu stada rybacy będą w
stanie uzyskiwać wyższe i bardziej stabilne połowy.
W jaki sposób można powstrzymać przełowienie?
Powstrzymanie przełowienia ma proste rozwiązanie, ale nie jest ono łatwe do zrealizowania: w
przypadku stada, które jest co najmniej na poziomie BMSY, połowy nie powinny przekraczać FMSY. Ta
sama zasada obowiązuje wobec już przełowionego stada. Jednakże w celu uzyskania, w
określonym czasie, co najmniej poziomu BMSY, należy jeszcze bardziej ograniczyć połowy – poniżej
FMSY (istnieje nawet wzór wyliczania F w zależności od ram czasowych). Jest to proste, ponieważ
presja połowowa jest działaniem człowieka, więc można nią zarządzać. Nie jest to jednak łatwe,
ponieważ w odniesieniu do stad już przełowionych limity połowowe należałoby dość drastycznie
obniżyć. Będzie to odczuwalne dla całego sektora, ponieważ będzie wolno łowić mniej ryb.
Jednakże czas niezbędny na przywrócenie połowów, które będą mogły nawet przekraczać
wcześniejsze poziomy, będzie wynosił zaledwie kilka lat(w zależności od łowiska). Natomiast bez
działań na rzecz powstrzymania przełowienia, stado może ulec całkowitej degradacji, co będzie
miało głębsze i dłuższe skutki dla sektora połowowego i dla środowiska morskiego.
Do czego zobowiązały się unijne państwa członkowskie w 2002 roku?
Zgodnie z wymogami Konwencji ONZ o prawie morza (UNCLOS) oraz Porozumienia Narodów
Zjednoczonych w sprawie zasobów rybnych (UNFSA), państwa członkowskie Unii Europejskiej
zobowiązały się na szczycie w Johannesburgu do „utrzymania lub przywrócenia stad do poziomów
mogących produkować maksymalny zrównoważony odłów w trybie pilnym w odniesieniu do
uszczuplonych zasobów, oraz nie później niż do 2015 roku” (art. 31a). W tym czasie wprowadzono
pojęcie „tam gdzie będzie to możliwe” z uwagi na sytuację krajów rozwijających się, które najpierw
musiały zbudować infrastrukturę niezbędną do monitorowania i oceny stad ryb. Unia Europejska
miała taką infrastrukturę już w 2002 roku.
Co głosi proponowane przez Komisję rozporządzenie podstawowe w
sprawie Wspólnej Polityki Rybołówstwa?
Artykuł 2, paragraf 1 proponowanego rozporządzenia w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa,
COM(2011) 425, stanowi, co następuje: „Wspólna polityka rybołówstwa stosuje wobec zarządzania
rybołówstwem podejście ostrożnościowe i ma na celu dopilnować, by eksploatacja żywych
zasobów morza odbudowała i zachowała populacje poławianych gatunków powyżej poziomów
pozwalających wytworzyć maksymalny podtrzymywalny połów do 2015 roku.” Interpretujemy to w
taki sposób, że wielkość stada powinna osiągnąć lub przekroczyć BMSY do 2015 roku – co byłoby
zgodne ze zobowiązaniami przyjętymi przez UE w Johannesburgu w 2002 roku.
Co Komisja oficjalnie mówi na temat swojej propozycji?
Na pytanie o realizację celu MSY Komisarz Damanaki i pracownicy DG Mare zazwyczaj stwierdzają,
że proponowane rozporządzenie w sprawie WPRyb powinno być interpretowane w taki sposób, iż
współczynniki zrównoważonego połowu (FMSY) powinny zostać osiągnięte do 2015 roku. Taka
interpretacja nie jest zgodna z międzynarodowym zobowiązaniem uzgodnionym w Johannesburgu.
Oznaczałoby to, że biomasa ryb odbudowywałaby się w bardzo wolnym tempie, zaś w przypadku
większości stad maksymalny zrównoważony odłów zostałby osiągnięty po wielu latach.
Co jest niezbędne do zapewnienia, aby unijne stada ryb były powyżej
poziomu zdolnego do produkowania MSY do 2015 r?
Stada, które już zbliżyły się do poziomu BMSY powinny być poławiane według współczynników nieco
poniżej FMSY, aby uwzględnić niepewność danych naukowych i zmienność rozmiaru stada. Połowy
poniżej FMSY dałyby również korzyści ekonomiczne (patrz akapit zatytułowany „Czy dobrym
rozwiązaniem jest maksymalny ekonomiczny odłów?”). Do odbudowy stada znajdującego się
poniżej BMSY do poziomów, na których będą mogły produkować maksymalny zrównoważony odłów,
niezbędne będą dalej idące ograniczenia połowów. Im większe ograniczenia, tym szybciej nastąpi
odbudowa.
Co ze stadami, na temat których brak danych?
Ocenia się, że braki wystarczających danych występują wobec większości stad łowionych w
unijnych wodach. Jednakże nie ma ŻADNYCH biologicznych czy naukowych powodów, dla których
działalność połowowa w 2015 roku nie mogłaby mieć poziomu poniżej F MSY, lub przybliżonego
poziomu w przypadku słabo zbadanych stad. Australia, Nowa Zelandia i USA stosują przybliżenia
MSY i historyczne dane połowowe dla słabo zbadanych stad.
A co z mieszanymi połowami?
W przypadku mieszanych połowów FMSY należy określić według wymogów dla najbardziej
zagrożonego stada. Możliwe jest jednoczesne istnienie wszystkich stad na poziomie powyżej B MSY,
ale nie dokładnie na poziomie BMSY. BMSY jest najczęściej celem wyznaczanym dla pojedynczego
gatunku, tak więc wspólny cel BMSY w kontekście połowów wielogatunkowych oznaczałby, że
niektóre gatunki byłyby poławiane poniżej MSY, a inne ulegałyby przełowieniu, co niosłoby ze sobą
ryzyko wyginięcia najbardziej wrażliwych gatunków.
A jeśli stado jest w tak złym stanie, że nie ma zdolności do odbudowy BMSY
do 2015 roku nawet w przypadku całkowitego zaprzestania połowów?
Od 2002 roku państwa członkowskie Unii Europejskiej związane są zobowiązaniem osiągnięcia MSY
do 2015 roku. Jednakże działania podejmowane do tej pory były zbyt powolne i spóźnione, stąd
większość unijnych stad ryb pozostaje na poziomie poważnego przełowienia, czyli ich biomasa jest
zdecydowanie poniżej BMSY. Działania połowowe na takich stadach muszą zostać obniżone
zdecydowanie poniżej FMSY, a ponadto należy wyznaczyć konkretne terminy, w których
poszczególne stada osiągną poziom BMSY.
Czy maksymalny ekonomiczny odłów jest dobrym rozwiązaniem?
Maksymalny ekonomiczny odłów (MEY) jest wartością największej dodatniej różnicy między
łącznymi przychodami i łącznymi kosztami rybołówstwa (wraz z kosztami pracy i inwestycji
kapitałowych). Zazwyczaj jednak, współczynnik śmiertelności FMEY mieści się nieco poniżej FMSY, co
daje wynik lekko poniżej maksymalnego zrównoważonego odłowu. Można jednak stosować
znacznie mniejszy nakład połowowy, oznaczający niższe koszty, w celu uzyskania maksymalnego
ekonomicznego odłowu Jest to ekonomicznie atrakcyjna opcja, czyli jest to tańszy sposób
uzyskania prawie takiej samej ilości ryb. Jest to również rozwiązanie korzystniejsze z punktu
widzenia ekologii, ponieważ obniża emisje z silników jednostek, oraz ogólnie negatywne
oddziaływanie na środowisko morskie.
Czy istnieje scenariusz korzystny dla wszystkich stron?
Nie ulega wątpliwości, że utrzymanie istniejącego status quo w zarządzaniu rybołówstwem
oznaczać będzie wielu przegranych. Stada ryb nie zostaną odbudowane, rybacy będą mieli mniej
ryb do złowienia, co spowoduje utratę miejsc pracy i trudności ekonomiczne. Według Komisji
Europejskiej jedynie 9% stad utrzyma zrównoważony poziom w 2022 roku, jeśli zachowana
zostanie obecna gospodarka. Wszyscy natomiast mogą zyskać w wyniku krótkoterminowych
ograniczeń: połowy rybaków wzrosną, środowisko morskie będzie w lepszym stanie, zaś
konsumenci europejscy zyskają większe bezpieczeństwo dostaw produktów rybnych.