Wirtualny rzecznik: FAQ (strona 10)

Wirtualny rzecznik: FAQ (strona 10)
31.12.2012
Prezentujemy listę pytań i odpowiedzi, zadawanych "wirtualnemu rzecznikowi" w projekcie: "Własność intelektualna –
niedoceniony potencjał przedsiębiorców".
Pamiętaj, zamieszczone odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania mają charakter wyłącznie informacyjny. Nie
należy traktować ich jako
wiążącej opinii czy też na równi z poradą prawną, udzielaną
za wynagrodzeniem w kancelarii.
[[faq:"W jaki sposób mogę się zabezpieczyć przed wykorzystaniem moich tekstów wysyłanych na konkursy literackie
przez inne osoby bez mojej zgody?"]Ħ[
Odpowiadając na pytanie należy wskazać, że teksty literackie niewątpliwie podlegają ochronie prawno autorskiej.
I tak, prawo autorskie bierze pod ochronę utwory czyli każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym
charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) –
art. 1.1. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim ochrona powstaje w sposób automatyczny i nie są wymagane żadne
działania formalne (rejestracja, zgłoszenie itp.). Moment powstania ochrony jest tożsamy z momentem ustalenia
utwor u. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać
nieukończoną.
Ochrona prawno autorska oznacza monopol twórcy (uprawnionego) do dysponowania utworem na terytorium kraju.
Złamanie tego monopolu jest pogwałceniem praw autorskich (są od tej zasady wyjątki w postaci tzw. dozwolonego
użytku). Monopol ten kształtują dwa rodzaje uprawnień: prawa autorskie osobiste i prawa autorskie majątkowe.
Prawa osobiste:
Art. 16. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą
zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Prawa majątkowe:
Art. 17. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu
i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Jednocześnie reżim ochrony prawa autorskiego może być uzupełniony, w przypadku takim jak opisany, o ochronę
z prawa ochronnego np. do znaku towarowego, który obejmować może np. tytuł utworu literackiego. Na etapie
przedstawiania utworów literackich na konkurs rzadko jednak zdarza się aby ktoś rejestrował tytuł jako znak towarowy
i żeby miało to jakikolwiek sens.
W momencie stworzenia utworu literackiego ochrona prawno autorska twórcy przysługuje i nikt bez zezwolenia nie
1
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
może z niego korzystać.
Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:
1) zaniechania naruszania;2) usunięcia skutków naruszenia; 3) naprawienia wyrządzonej szkody: a) na zasadach
ogólnych albo b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy
naruszenie jest zawinione — trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby
należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu; 4) wydania uzyskanych korzyści.
Niezależnie od roszczeń, wskazanych powyżej uprawniony może się domagać:
1) jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie lub
podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób
i w zakresie określonym przez sąd;
2) zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, nie niższej niż
dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia, na rzecz
Funduszu, o którym mowa w art. 111, gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach działalności
gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.
Reasumując, w praktyce oznacza to, że utwór literacki podlega ochronie od chwili ustalenia. Wysłanie
go na konkurs jest momentem ujawnienia; od tego momentu wykorzystanie go może nastąpić tylko poprzez podpisanie
stosownych umów umożliwiających korzystanie z utworu. Najbardziej niebezpieczne w rzeczywistości jest
wykorzystanie jakiś oryginalnych i istotnych części przez inne osoby i stworzenia na ich bazie innych utworów.
Wówczas kwestią oceny byłoby na ile nowo powstały utwór jest nowy, a na ile jest on utworem tzw. zależnym,
do korzystania z którego niezbędne byłoby uzyskanie zgody uprawnionego do pierwotnego utworu literackiego.
Niestety kwestie udowadniania ewentualnego naruszenia przerzucane są na uprawnionego z autorskich praw
a egzekucja tych praw wiąże się z kosztami i długotrwałymi procesami sądowymi.endfaq]]
[[faq:"Czy można opatentować portal internetowy, który stworzyłam? "]Ħ[
Odpowiadając na pytanie wskazuję, że moja odpowiedź będzie opierała się na pewnych założeniach dotyczących stanu
faktycznego.
Pierwszym założeniem jest kwestia, iż chodzi o ochronę stworzonej strony internetowej od strony jej wyglądu i jej
funkcjonalności.
Ochrona strony internetowej od strony jej graficznego wyglądu oparta może być wyłącznie na ustawie o prawie
autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.jedn. Dz.U. 2006 r.,
nr 90, poz.631 z późn. zm, dalej: pr.aut.) dla uzyskania ochrony autorsko prawnej konieczne jest, aby poddawany
ocenom efekt intelektualnej aktywności człowieka mógł zostać przypisany do kategorii „utworu” w rozumieniu tej
ustawy. Został on zdefiniowany w art.1 ust.1 w sposób następujący: Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy
przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie
od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Nie ulega wątpliwości, że strona internetowa, która spełnia wskazane powyżej cechy jest utworem w rozumieniu
ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
W związku z tym ustawa o ochronie praw autorskich i pokrewnych ustanawia ochronę nieograniczoną
w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więzi twórcy z utworem, dając mu prawo, w szczególności do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich
2
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Twórca może żądać od osoby, która naruszyła jego autorskie prawa majątkowe, zaniechania naruszenia,
wydania uzyskanych korzyści albo zapłacenia w podwójnej, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione, potrójnej
wysokości stosownego wynagrodzenia z chwili jego dochodzenia; twórca może również żądać naprawienia
wyrządzonej szkody, jeżeli działanie naruszającego było zawinione. Niezależnie od roszczeń wymienionych w ust. 1,
uprawniony może się domagać, ażeby sprawca naruszenia dokonanego w ramach działalności gospodarczej
podejmowanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek, uiścił odpowiednią sumę pieniężną
z przeznaczeniem na Fundusz, o którym mowa w art. 111. Suma ta nie może być niższa niż dwukrotna wysokość
uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia.
Ponadto należy pamiętać, żeby tworząc stronę internetową nie naruszyć praw wyłącznych osób trzecich w postaci np.
znaków towarowych czy wzorów przemysłowych lub majątkowych praw autorskich osób trzecich.
Wskazać należy, że istotnym elementem jest także wybranie domeny internetowej w taki sposób aby w żaden sposób
nie doprowadzić do naruszenia praw do firmy czy znaku towarowego osób trzecich.
Gdyby jednak chodziło Pani o ochronie strony internetowej w kategoriach programu komputerowego to wskazać
należy, że podlegają one także ochronie na podstawie prawa autorskiego o ile zawierają nowe rozwiązania.
Podkreślić należy, że programy komputerowe wyłączone są wprost spod ochrony patentowej w RP. Jak stanowi
odnośny przepis ustawy prawo własności przemysłowej:
"Art. 28. Za wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:
5) programów do maszyn cyfrowych";
Nie jest więc możliwe skuteczne przyznanie patentu na oprogramowanie komputerowe na terenie RP,
a w przypadku przyznania tego rodzaju patentu można wnieść wniosek o jego unieważnienie.
endfaq]]
[[faq:"Czy w Polsce można opatentować program komputerowy?"]Ħ[
Odpowiadając na pytanie wskazać należy, że programy komputerowe wyłączone są wprost spod ochrony patentowej
w RP. Jak stanowi odnośny przepis ustawy prawo własności przemysłowej:
"Art. 28. Za wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:
5) programów do maszyn cyfrowych";
Nie jest więc możliwe skuteczne przyznanie patentu na oprogramowanie komputerowe na terenie RP a w przypadku
przyznania tego rodzaju patentu można wnieść wniosek o jego unieważnienie.
Ze względu na fakt wyłączenia oprogramowania spod reżimu ochrony patentowej, przedsiębiorcy z branży IT używają
w postępowaniu przed Urzędem Patentowym swoistego 'triku'. Polega on na zgłoszeniu do ochrony patentowej
rozwiązania o charakterze technicznym, którego nieodłącznym elementem jest program komputerowy. W ten sposób
udało się opatentować wiele rozwiązań, a przez to pośrednio uzyskać monopol patentowy na oprogramowanie
komputerowe. Rozwiązanie takie nazywa się w nomenklaturze prawniczej „wynalazkiem implementowanym
za pomocą komputera”. Wydaje się, że dobrym przykładem takiego wynalazku jest system informacji o sprzedaży
w istocie będący systemem komunikacji między serwerami w sieci.
Wskazuje jednocześnie, że programy komputerowe na terenie Polski chronione są za pomocą ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych. Na podstawie tej ustawy objęte są one monopolem autorskim. Programy
komputerowe co do zasady traktowane są przez ustawę jak dzieła literackie, jednakże ustawa konstruuje dla nich
specjalny reżim prawny rozszerzonej ochrony. Oznacza to w istocie, że programy komputerowe chronione
są monopolem autorskim w dużo szerszym zakresie niż inne rodzaje utworów.
W myśl ustawy:
"Art. 74. 1. Programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie, o ile przepisy niniejszego rozdziału
nie stanowią inaczej.
3
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
2. Ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. Idee i zasady
będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają
ochronie.
3. Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania
obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.
4. Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, z zastrzeżeniem przepisów art. 75 ust. 2 i 3,
obejmują prawo do:
1) trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek
środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania,
przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności
te wymagają zgody uprawnionego;
2) tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym,
z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała;
3) rozpowszechniania, w tym użyczenia lub najmu, programu komputerowego lub jego kopii."
Ochrona prawno autorska powstaje z chwilą stworzenia utworu. Nie jest wymagane podjęcie jakichkolwiek czynności
administracyjnoprawnych – takich jak rejestracja prawa w Urzędzie Patentowym itp. Idee i zasady leżące u podstaw
stworzenia programu komputerowego nie podlegają ochronie. Chroniony jest jedynie sposób wyrażenia programu (kod
źródłowy i wynikowy).
endfaq]]
[[faq:"W jaki sposób mogę zmusić firmę bezprawnie używającą moich zdjęć do wypłacenia wynagrodzenia?"]Ħ[
Jeśli ktoś wykorzystuje bezprawnie zdjęcia, jak rozumiem Pana autorstwa, naruszając przy tym osobiste jak
i majątkowe prawa autorskie może Pan dochodzić następujących roszczeń na postawie ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych. Poniżej wyimki z tekstu ustawy:
Art. 78. 1. Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać
zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się
naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne
oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy
odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Art. 79. 1. Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która
naruszyła te prawa:
1) zaniechania naruszania;
2) usunięcia skutków naruszenia;
3) naprawienia wyrządzonej szkody:
a) na zasadach ogólnych albo
b) poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie
jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne
tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu;
4) wydania uzyskanych korzyści.
2. Niezależnie od roszczeń, określonych w ust. 1, uprawniony może się domagać:
1) jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej
formie lub podania do publicznej wiadomości części albo całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej
sprawie, w sposób i w zakresie określonym przez sąd;
4
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
2) zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy pieniężnej, nie niższej niż
dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia,
na rzecz Funduszu, o którym mowa w art. 111, gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach
działalności gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy rachunek.
3. Sąd może nakazać osobie, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, na jej wniosek i za zgodą
uprawnionego, w przypadku gdy naruszenie jest niezawinione, zapłatę stosownej sumy pieniężnej na rzecz
uprawnionego, jeżeli zaniechanie naruszania lub usunięcie skutków naruszenia byłoby dla osoby naruszającej
niewspółmiernie dotkliwe.
W związku z powyższym proponowałabym po pierwsze wystąpić z pisemnym wezwaniem do zapłaty określonej
kwoty pieniędzy żądając ich w kwocie odpowiadającej wysokości rynkowych honorariów za tego typu usługi. Warto
byłoby także zmusić naruszyciela do podpisania umowy, która regulowałaby jasno i precyzyjnie jaki rodzaj uprawnień
w zamian za określoną kwotę uzyskuje on. Tutaj już Pan musi się zastanowić czy zdjęcia te przekazuje Pan w całości,
a więc podpisana powinna być umowa o przeniesieniu majątkowych prawa autorskich bądź czy przekazuje Pan
je do wykorzystania na czas określony lub nieokreślony na wyłączność lub bez wyłączności (tzw. licencja). Istotne jest
wskazanie w obu umowach tzw. pól eksploatacji tj. rzeczywistego zakresu możliwości korzystania ze zdjęć przez
podmiot trzeci.
Jeśli negocjacje w tym zakresie nie przyniosą efektu to pozostaje droga sądowa, która wymaga od Pana podjęcia
inicjatywy tj. wystąpienia z pozwem, jego opłaceniem, wykazaniem dowodowym naruszenia majątkowych i osobistych
praw autorskich oraz wykazaniem wysokości wynagrodzenia, którego się Pan domaga. W sytuacji jeśli jest wykaże Pan
winę naruszyciela to kwota dochodzoną pozwem powinna wskazywać kwotę wynagrodzenia pomnożoną razy trzy.
Jeśli będzie Pan potrzebował dodatkowych wyjaśnień to proszę o postawienie dodatkowych pytań.
endfaq]]
[[faq:"Jak wygląda procedura dotycząca rejestracji znaku towarowego - będzie to nazwa i znak graficzny związany
z nową linią (autorską) kosmetyków - z rozszerzeniem na sklep stacjonarny oraz internetowy (jej czasochłonność
i koszty) w zależności od zasięgu ochrony (Polska, Europa czy Świat)? "]Ħ[
Czy jest możliwe żeby samemu złożyć wniosek, czy jest konieczne zaangażowanie specjalisty – a jeśli to drugie
to co można samemu przygotować przed przekazaniem dla rzecznika? Czy zgłoszenia może dokonać osoba fizyczna?
Należy wskazać, że przed zgłoszeniem do ochrony znaku towarowego należy szczegółowo zweryfikować klasy
towarów, dla których konkretny znak ma zostać zarejestrowany i zbadać bazy danych czy podobny znak towarowy dla
tożsamych towarów nie został wcześniej zarejestrowany. Gdyż wówczas byłaby kolizja pomiędzy znakami
wykluczająca możliwość rejestracji lub ją utrudniająca.
Aby uzyskać ochronę z tytułu prawa ochronnego do znaku towarowego trzeba przejść proces rejestracji
w odpowiednim urzędzie – w trakcie którego eksperci oceniają zdolność odróżniającą konkretnego znaku towarowego,
którym zgodnie z polską ustawą prawo własności przemysłowej: „może być każde oznaczenie przedstawione w sposób
graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie
towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw.
2. Znakiem towarowym, w rozumieniu ust. 1, może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja
kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał
dźwiękowy.”
Procedura rejestracyjna znaku towarowego nie jest szybka i związana jest między innymi z możliwością interwencji
uprawnionych do innych znaków towarowych, którzy mogą wnosić sprzeciwy i protesty uważając, że uzyskanie przez
Państwa prawa ochronnego na znak towarowy ograniczy ich prawa wyłączne bądź w nie wkroczy.
Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie
takie nadaje się do odróżniania towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Znak towarowy
może stanowić np. wyrażenie słowne (znak słowny), symbole graficzne (znak graficzny), połączenie elementów
słownych i graficznych (znak słowno-graficzny).
Uprawnienia wynikające z prawa ochronnego
Przez uzyskanie prawa ochronnego w kraju nabywa się wyłączność używania znaku towarowego na obszarze całej
5
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
Rzeczpospolitej Polskiej, czyli możliwość wystąpienia z roszczeniami zakazania używania znaku przez osoby trzecie
oraz z roszczeniami odszkodowawczymi, jeżeli takie używanie spełnia przesłanki naruszenia.
Głównymi przesłankami naruszenia jest używanie przez osoby nieuprawnione znaku identycznego dla oznaczania
towarów identycznych (reprodukcja) lub używanie przez osoby nieuprawnionego znaku identycznego / podobnego dla
oznaczania towarów podobnych / identycznych (imitacja).
Już przed uzyskaniem rejestracji może Pani wystąpić do naruszającego z ostrzeżeniem, wskazując iż jest Pani
uprawnioną ze zgłoszenia. W takim wypadku dochodzenie roszczeń będzie możliwe dopiero po otrzymaniu decyzji
o udzieleniu prawa ochronnego, jednak z zaliczeniem okresu sprzed daty uzyskania prawa (od daty zgłoszenia).
Czas trwania prawa ochronnego wynosi 10 lat od daty zgłoszenia i może zostać przedłużony na wniosek uprawnionego
o kolejne 10 - letnie okresy. Wraz z wnioskiem należy wnieść opłatę za kolejny okresy ochronny. Prawo ochronne
jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.
Urzędowe opłaty jakie wiążą się z dokonaniem zgłoszenia krajowego:
opłata urzędowa za zgłoszenie
550,- PLN gdy wykaz towarów i usług obejmuje nie więcej niż 3 klasy towarowe
120,- PLN za każdą klasę powyżej 3
Proces rejestracji znaku, od momentu zgłoszenia do czasu wydania decyzji o udzieleniu prawa ochronnego, trwa
obecnie ok. 2 lat ale prace Urzędu Patentowego idą w kierunku jego skrócenia.
Po uiszczeniu opłaty UP RP wystawia świadectwo ochronne, które jest dokumentem potwierdzającym uzyskanie
prawa ochronnego.
Obecnie opłata rejestracyjna wynosi:
400,- PLN za każdą klasę towarów i usług do 3 klas towarowych
450,- PLN za każdą klasę powyżej 3 klas
Koszty związane z dokonaniem zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego, opłaty urzędowe:
900 EUR opłata za znak przy wykazie zawierającym nie więcej niż 3 klasy (opłata zgłoszeniowa stanowi jednocześnie
opłatę za pierwszy 10-cio letni okres ochrony)
150 EUR za każdą klasę towarową powyżej 3 klas
Wspólnotowy znak towarowy może zostać zgłoszony do rejestracji samodzielnie przez Zgłaszającego, bądź przez jego
pełnomocnika (w tym również przez pracownika przedsiębiorstwa, w przypadku gdy Zgłaszającym jest osoba prawna).
Ustanowienie pełnomocnika jest obowiązkowe wyłącznie dla wnioskodawców będących osobami fizycznymi lub
prawnymi nie mającymi stałego miejsca zamieszkania lub głównego miejsca prowadzenia działalności lub
rzeczywistego i poważnego przedsiębiorstwa przemysłowego lub handlowego na terenie Unii Europejskiej. Zgłoszenie
wspólnotowego znaku towarowego do rejestracji może być dokonane zarówno bezpośrednio w Urzędzie OHIM
w Alicante, jak i za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP, który zobowiązany jest do jego przekazania do Urzędu
OHIM. Zgłoszenia można dokonać w języku polskim.
W systemie międzynarodowym można wyznaczyć do ochrony poszczególne kraje, wybrane przez Zgłaszającego
i będące członkami Porozumienia madryckiego i Protokołu do Porozumienia). Członkami Porozumienia madryckiego
i Protokołu do Porozumienia jest już prawie 100 państw, tak więc ochrona w ramach trybu międzynarodowego może
skutkować znacznie szerszym zasięgiem terytorialnym niż ochrona wynikająca ze znaku wspólnotowego. Plusem tego
zgłoszenia jest fakt, iż odmówienie rejestracji znaku na terenie jednego z wybranych państw nie przerywa trybu
postępowania w innych państwach. Możliwość dokonania zgłoszenia znaku w trybie międzynarodowym istnieje
po wcześniejszym dokonaniu zgłoszenia tożsamego znaku w trybie krajowym bądź wspólnotowym (tzw zgłoszenie
bazowe, na którym opiera się rejestracja międzynarodowa). Zgłoszenie musi być dokonane w języku angielskim lub
francuskim.
Koszt zgłoszenia znaku w takim trybie to:
600,-PLN opłata na rzecz krajowego Urzędu Patentowego za przekazanie wniosku;
100,- PLN za każdą klasę powyżej trzech
6
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
Opłaty na rzecz Biura Międzynarodowego WIPO
wyliczenie opłat za rejestrację w trybie międzynarodowym jest dość skomplikowane i dokładne oszacowanie wysokości
opłat urzędowych możliwe jest dopiero po uzyskaniu informacji na temat znaku, ilości klas wykazu towarowego oraz
ilości i rodzaju krajów wyznaczonych do ochrony:
Podstawowa opłata wynosi:
653 CHF – dla znaku słownego;
903 CHF – dla znaku słowno-graficznego;
100 CHF - za każdą klasę towarową powyżej trzech;
100 CHF - za każdy wyznaczony w zgłoszeniu kraj;
Niektóre kraje mają ustalone dodatkowe opłaty indywidualne za wyznaczenie.
Wskazane kwoty nie obejmują wynagrodzenia rzecznika patentowego, który przy dokonywaniu rejestracji znaku
towarowego może być bardzo pomocna osobą, która dokona wstępnego badania zdolności odróżniającej danego znaku
towarowego w skali kraju, Europy lub poszczególnych krajów.
Zgłoszenia dokonać może zarówno osoba fizyczna jak i firma.
endfaq]]
[[faq:"Czy można wnieść poprawkę do złożonych dokumentów o prawo ochronne na wzór użytkowy i patent
na wynalazek w RP? Wystąpił problem i musieliśmy zmienić w nieznacznym stopniu wzór. "]Ħ[
Odpowiadając na pierwsze pytanie wskazać należy, że zgłaszający ma prawo do wprowadzania w opisie wynalazku,
zastrzeżeniach patentowych i na rysunku poprawek oraz uzupełnień do czasu wydania decyzji ostatecznej w sprawie
udzielenia patentu (tzn. również w toku postępowania o ponowne rozpatrzenie sprawy). Te poprawki i uzupełnienia nie
mogą jednak wykraczać poza zakres ujawniony jako przedmiot rozwiązania w opisie zgłoszeniowym (zawartość
zgłoszenia) obejmującym opis, zastrzeżenia, rysunki, ale nie obejmującym skrótu ani dokumentu pierwszeństwa (por.
orzeczenie KO EPO nr G 2/95).
Nie jest więc dopuszczalne wprowadzenie do opisu zgłoszeniowego wynalazku istotnych cech technicznych, których
nie było w tym opisie zgłoszeniowym w dacie zgłoszenia. Dokonywane poprawki oraz uzupełnienia nie mogą też
zmieniać istoty rozwiązania ujawnionego w dacie zgłoszenia, innymi słowy nie mogą tworzyć innego rozwiązania
od ujawnionego w wersji pierwotnej opisu zgłoszeniowego wynalazku.
Taką nową cechą może być ograniczenie zastrzeżenia, dodanie cechy do zastrzeżenia, a nawet brak jednego elementu
urządzenia. Każda zmiana zawartości zgłoszenia (opis wynalazku, zastrzeżenia,
rysunki) poprzez dodanie, zmianę lub wyeliminowanie informacji, która dla znawcy nie jest wprost i jednoznacznie
możliwa do wywiedzenia z pierwotnego zgłoszenia, powinna być uznana za zmieniającą istotę rozwiązania,
a w konsekwencji za niedopuszczalną..
Ponadto zmiany zastrzeżeń w sposób rozszerzający pierwotny zakres ochrony są dopuszczalne tylko do czasu ogłoszenia
o zgłoszeniu w Biuletynie Urzędu Patentowego (dla zgłoszeń krajowych) lub w PCT Gazette (dla zgłoszeń
międzynarodowych). Poprawki i uzupełnienia mogą być dokonywane na wezwanie Urzędu albo z inicjatywy
zgłaszającego. Należy również pamiętać, że nie jest dopuszczalne rozszerzenie pierwotnego zakresu żądanej ochrony,
określonego zastrzeżeniami patentowymi po ogłoszeniu o zgłoszeniu, chociażby wprowadzone uzupełnienia i poprawki
miały poparcie w pierwotnej wersji opisu wynalazku. Pod pojęciem rozszerzenia zakresu ochrony należy rozumieć
takie zmiany zastrzeżeń patentowych, które skutkowałyby zwiększeniem liczby rozwiązań objętych ochroną
patentową.
Odpowiadając na drugie pytanie.
Zgłaszający może skorzystać z jednej z trzech przedstawionych niżej procedur. I tak, korzystając z 12-miesięcznego
terminu pierwszeństwa wynikającego z rejestracji krajowej można:
- dokonać zgłoszeń w innych państwach i wszcząć postępowanie zgłoszeniowe w oparciu o ich krajowe procedury
patentowe,
- dokonać zgłoszenia wynalazku w Europejskim Urzędzie Patentowym celem uzyskania ochrony w państwach
7
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
będących stronami Konwencji o patencie europejskim z dnia 5 października 1973 roku,
- dokonać zgłoszenia wynalazku w Międzynarodowym Biurze Własności Przemysłowej (WIPO) w Genewie w trybie
PCT, w oparciu o przepisy Układu o Współpracy Patentowej z 16 czerwca 1970 r.
Zgłoszenia wynalazku w celu uzyskania patentu można dokonać w Urzędzie Patentowym RP, w Europejskim
Urzędzie Patentowym lub bezpośrednio w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej
WIPO (IB WIPO). W dwóch ostatnich przypadkach zgłoszenia można dokonać tylko wówczas, gdy było wniesione
wcześniejsze zgłoszenie w trybie krajowym.
Zgłoszenie międzynarodowe, składane w Urzędzie Patentowym RP jako urzędzie przyjmującym, musi być
sporządzone w jednym z 3 języków: języku angielskim, niemieckim lub francuskim.
Zgłoszenie międzynarodowe powinno zawierać: opis wynalazku, jedno lub więcej zastrzeżeń w zależności
od konkretnego rozwiązania, jeden lub więcej rysunków - jeśli są wymagane, skrót opisu oraz podanie, które powinno
być sporządzone na formularzu opracowanym przez Biuro Międzynarodowe Światowej Organizacji Własności
Intelektualnej WIPO.
Na początku zgłoszenia znajdować musi się tytuł wynalazku zgodny z tytułem zawartym w podaniu. Opis wynalazku
ma określać dziedzinę techniki, której dotyczy wynalazek. Ma on również wskazywać stan techniki, który zgodnie
z wiedzą zgłaszającego może być przydatny do zrozumienia wynalazku. Opis musi ujawniać zastrzegany wynalazek
w taki sposób, że problem techniczny oraz jego rozwiązanie muszą być zrozumiałe. W opisie musi być szczegółowo
podany co najmniej jeden sposób wykonania zastrzeganego wynalazku jak również wskazany sposób, w jaki wynalazek
możliwy jest do przemysłowego stosowania.
Wszystkie wymogi formalne zgłoszenia, w tym informacje dotyczące redagowania opisu, zastrzeżeń patentowych,
skrótu oraz rysunków zawarte są w Regulaminie wykonawczym PCT dostępnym na stronie www.wipo.int.
Formularze dostępne na stronie internetowej Międzynarodowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO).endfaq]]
[[faq:"Jakie koszty musimy ponieść jeżeli chcemy zastrzec na Europe? (np. koszty rzecznika, tłumaczeń i co jeszcze
może wchodzić w grę?)"]Ħ[
Opłaty związane ze dokonaniem międzynarodowego zgłoszenia patentowego. Po dokonaniu zgłoszenia,
w ciągu jednego miesiąca należy wnieść następujące opłaty:
1. Opłata międzynarodowa
- opłata za zgłoszenie - 1330 CHF
- opłata za każdy arkusz powyżej 30 stron (wliczając strony formularza) - 15 CHF
Osobom fizycznym przysługuje zniżka w wysokości 90%. Osoby te płacą 10% należnej opłaty międzynarodowej.
Jeżeli zgłoszenie międzynarodowe zostało dokonane w formie elektronicznej, zgłaszającemu przysługuje zniżka
w wysokości - 200 CHF.
2. Opłata za poszukiwanie (search) - 1875 EUR
Od 1 marca 2004 r. nie przysługują żadne zniżki, ani osobom fizycznym, ani osobom prawnym.
3. Opłata za przekazanie - 300 zł
4. Opłata za dokumenty pierwszeństwa – za wynalazek
- do 20 stron - 60 zł
- powyżej 20 stron - 125 zł;
Ekwiwalenty złotówkowe opłat walutowych (opłata międzynarodowa we frankach szwajcarskich i opłata
za poszukiwanie w Euro), przeliczone na PLZ wg kursu sprzedaży BGK w dniu wpłaty i powiększone o 15 % należy
wnieść na konto:
BGK BP I Oddz. Warszawa 14 1130 1017 0200 0000 0013 7216
8
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
(Oba ekwiwalenty są płatne na jednym przelewie).
Dodatkowe procenty płatności wiążą się przede wszystkim z wysokością opłat bankowych przy wysyłce walut
zagranicznych oraz z ryzykiem kursowym (w przypadku nadpłaty różnica zostanie zwrócona wpłacającemu).
Opłatę za przekazanie i opłatę za dokument/y/ pierwszeństwa należy wnieść na konto:
NBP O/O Warszawa 93 1010 1010 0025 8322 3100 0000.
Zgłoszenie patentu w trybie międzynarodowym wymaga współpracy z rzecznikiem patentowym, który przede
wszystkim oceni taką możliwość a przede wszystkim przeprowadzi skutecznie rejestrację, która obarczona jest
wieloma skomplikowanymi wymaganiami formalnymi.
Nie jestem w stanie wskazać wysokości honorarium rzecznika patentowego.endfaq]]
[[faq:"Z własnej inicjatywy napisałem projekt, przełożony nie zlecił mi jego wykonania (...) Jakie mam prawa do tego
projektu; autorskie majątkowe? Czy mogę uzyskać wynagrodzenie za ten projekt jeżeli tak to jakie lub jaki udział
z oszczędności wynikających z stosowania rozwiązań z tego projektu?"]Ħ[
Cd. pytania: W umowie o pracę mam zapisane: obsługę maszyn i urządzeń oraz prace pomocnicze przy produkcji.
Wynagrodzenie z tego tytułu jest według stawek akordowych i dniówkowej ** zł za godzinę oraz premia uznaniowa
do ** %. Na wydruku stawek akordowych jest wpis, w którym jest napisane za co można uzyskać premie uznaniową.
Jedną z tych czynności jest doskonalenie i utrzymanie odpowiedniej organizacji linii produkcyjnej. Projekt zawiera kilka
rozwiązań: modernizacje instalacji oraz zmianę organizacji pracy. Projekt przekazałem swoim przełożonym bez
podpisania umowy na jego wykorzystanie itd., został on wdrożony (mam dowody na to ze działa i ze został wdrożony),
za napisanie tego projektu, przekazanie go, wykorzystanie rozwiązań nie otrzymałem żadnego wynagrodzenia. Projekt
napisałem samodzielnie w czasie prywatnym (nie w czasie pracy).
Druga część pytań: do jakiego rzecznika patentowego mam się zgłosić aby sprawdzić czy na rozwiązania zawarte w tym
projekcie mogę uzyskać prawa ochronne lub patent? rozwiązania z projektu są innowacjami (innowacjami według
definicji z OECD).
Odpowiadając na pytanie na wstępie pozwolę sobie na założenie, że w sytuacji gdy utwór jest opracowany przez
pracownika, dla jego sytuacji prawnej istotne znaczenie mają postanowienia umowy o pracę, z których według
przedstawionego przez Pana stanu faktycznego nie wynikają zobowiązania do wykonywania pracy twórczej.
Ze względu na zakres pytania podstawę ocen stanowić będzie ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dla
ustalenia bowiem zakresu uprawnień prawnoautorskich pracodawcy lub pracownika, niezbędne jest sięgnięcie
do ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 r. Nr 24 poz. 83 z późn.zm.), regulującej zasady
korzystania z utworów, w tym kwestie związane z dziełami pracowniczymi.
a) Utwór chroniony
Ustawa jako przedmiot ochrony traktuje utwór. Został on zdefiniowany w art. 1 w następujący sposób: Przedmiotem
prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony
w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Tak więc dany
wytwór niematerialny dla uzyskania statusu utworu (dzieła) podlegającego ochronie powinien: stanowić rezultat pracy
człowieka; być przejawem jego działalności twórczej; wykazywać indywidualny charakter; zostać ustalony.
Zwracam w tym miejscu uwagę, że szczególne rozwiązania dotyczą programów komputerowych. Jeśli okaże się,
że Pana zakres prac (nie wynika to bowiem ze stanu faktycznego) dotyczył rozwiązań o takim charakterze proszę
o zadanie dodatkowego pytania wówczas wskażę te szczególne regulacje.
b) Utwory pracownicze
Z punktu widzenia opinii istotna jest kwestia utworów pracowniczych. Regulacje w tym zakresie zawiera art. 12 i art.
13 ustawy. Zgodnie z pierwszym ze wskazanych przepisów: „jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej,
pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązku ze stosunku pracy, nabywa
z chwilą utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego
zamiaru stron”. Pracodawca nabywa więc autorskie prawa majątkowe z chwilą przyjęcia utworu. Przepis ten odracza
nabycie prawa do chwili, w której po zapoznaniu się z utworem, pracodawca może go zaakceptować składając
oświadczenie o jego przyjęciu albo uzależnić przejęcie utworu od dokonania określonych zmian w wyznaczonym
9
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
w tym celu odpowiednim terminie. Prawo najpierw powstaje na rzecz twórcy, a dopiero przejęcie utworu powoduje,
że majątkowe prawa autorskie w granicach wynikających z celu umowy i zgodnego zamiaru stron - przechodzą
na pracodawcę. Inny moment przechodzenia prawa autorskich na pracodawcę powinien wynikać ewentualnie
z postanowień umownych. Dopiero złożenie oświadczenia woli o przyjęciu utworu powoduje skutek polegający
na nabyciu praw przez pracodawcę. Istotne jest, że zakresem zastosowania art. 12 ustawy o pr. aut. objęte są utwory
stworzone przez pracownika „w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy”. Pojęcie zaś stosunku pracy
należy interpretować zgodnie z regułami kodeksu pracy tj. art. 22 Kodeksu pracy.
Wskazać należy, że pracodawca powinien dysponować projektami i efektami pracy poszczególnego pracownika, które
pozwolą mu na przeprowadzenie skutecznego dowodu wykonania konkretnego dzieła przez konkretnego pracownika
i przejścia praw do tego utworu na pracodawcę w ramach umowy o pracę. Prawa te (tj. prawa pracodawcy) mają
charakter majątkowy (art. 17 ustawy); ich ochronę przewiduje art. 79 ustawy. Przy pracowniku zatem pozostaje druga
grupa praw, tj. prawa osobiste, wskazane w art. 16 ustawy i chronione art. 78. Prawa te są nieprzenoszalne.
Ustawodawca nadał im następujący kształt: Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią
nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności
prawo do: 1) autorstwa utworu; 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo
do udostępniania go anonimowo; 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; 5) nadzoru nad sposobem korzystania
z utworu.
Jeśli nie ma wątpliwości, że opracowane przez Pana rozwiązania spełniają warunki przewidziane w art. 1 ustawy dla
utworów, to jak wynika ze stanu faktycznego w momencie ich tworzenia był Pan pracownikiem, jednak jak wynika
z przekazanych informacji w zakresie Pana obowiązków nie wskazano na prace twórcze.
Z tego punktu widzenia Pana sytuacja w dochodzeniu potencjalnych roszczeń od pracodawcy w sądzie wygląda dobrze.
Każda bowiem próba interpretacji w tym zakresie Pana obowiązków przez pracodawcę, jest w sądzie skazana
na niepowodzenie, są one bowiem zazwyczaj łaskawe dla twórców. Sądom łatwiej bowiem uzasadnić, że w umowie
o pracę nie zostały wyraźnie przewidziane obowiązki twórcze. A jeśli tak, to prawa do utworu stworzonego przez Pana
należą do Pana. Jak wiadomo, mają one charakter majątkowy.
W związku z powyższym aktualnie pozostaje Panu skierowanie do pracodawcy wezwania do zapłaty wynagrodzenia
za majątkowe prawa autorskie. Co do wysokości żądanego honorarium nie jestem w stanie w żaden sposób pomóc
ponieważ po pierwsze nie znam zakresu prac, wartości ich dla pracodawcy a przede wszystkim dlatego, że nie zajmuję
się wyceną takich praw.
Istotne jest natomiast, że musi się Pan zastanowić czy chce Pan majątkowe prawa autorskie przekazać na rzecz
pracodawcy, gdyż mogą one być wykorzystane wyłącznie przez niego czy też ze względu na możliwość szerszego
wykorzystania chce Pana prawa majątkowe pozostawić po swojej stronie. W drugim z przypadków należałoby podpisać
umowę licencyjną na korzystanie przez pracodawcę w określonym zakresie z Pana utworu w celach zarobkowych
za opłatę licencyjną przez wskazany w niej okresie czasu (umowa na czas określony lub nieokreślony) i na wskazanych
w niej polach eksploatacji.
Pamiętać należy, że tak naprawdę powinna zostać podpisana przez Pana z pracodawcą umowa w momencie regulowania
kwestii wynagrodzenia. Jest to jednak kwestia szczególnie istotna dla pracodawcy.
W związku z powyższym ze względu na zaistniałą sytuację, jeśli uznaje Pan, że wykonana przez Pana praca mieści się
w pojęciu utworu, o którym mowa była powyżej to powinien Pan wystąpić do pracodawcy z pismem wzywającym
do uregulowania wynagrodzenia w kwocie przez Pana ustalonej do wskazanych rozwiązań z zagrożeniem drogą sądową
na wypadek niezrealizowania tego żądania.
Oczywiście jeśli nadal jest Pan pracownikiem trudno mi ocenić reakcje pracodawcy co do łączącego Was stosunku
pracy.
W piśmie należałoby wskazać, że jest Pan jedynym autorem rozwiązania i w przypadku nie zrealizowania Pana roszczeń
w postaci zapłaty skieruje Pan sprawę na drogę postępowania sądowego co wiąże się z dodatkowymi kosztami
sądowymi, a także możliwością dochodzenia wynagrodzenia w potrójnej wysokości jako zawinionego naruszenia Pana
majątkowych prawa autorskich.
Co do dalszej części odpowiedzi to niestety ze względu na wdrożenie pomysłu przez pracodawcę i jego ujawnienie,
aktualnie według oceny czysto teoretycznej ponieważ nie wiem jakiego charakteru rozwiązanie to jest w szczególe
i jaki rodzaj prawa wyłącznego mógłby Pan uzyskać na gruncie prawa własności przemysłowej tj. wynalazek, wzór
10
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html
użytkowy czy wzór przemysłowy to istotne jest, że w każdym z tych praw wyłącznych podstawowym elementem
jest nowość, którą Pan w momencie przekazania rozwiązania pracodawcy bez zagwarantowania zachowania ich
w tajemnicy pozbawił się.
W związku z tym bardzo trudno będzie aktualnie walczyć o uzyskanie praw wyłącznych, ale sytuację tę oceni każdy
z rzeczników patentowych.endfaq]]
przejdź do strony: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Tekst pochodzi ze strony internetowej
Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego: www.marr.pl
Wykorzystanie m ateriałów zam ieszczonych na stronie www.m arr.pl jest dopuszczalne wyłącznie na zasadach określonych w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w zakresie
odpowiadającym własnem u użytkowi osobistem u oraz dozwolonem u użytkowi publicznem u. W celu uzyskania zgody na korzystanie z m ateriałów udostępnionych na stronie www.m arr.pl, prosim y o
kontakt e-m ailowy: m arketing@m arr.pl.
11
https://www.marr.pl/projekty/wi/wirtualny-rzecznik:-faq-(strona-10).html