Fundacja Forum GRYF, w ramach 6 Programu Ramowego

Sprawozdanie z realizacji projektu
The Foresight Laboratory of Europe
Fundacja Forum GRYF, w ramach 6 Programu Ramowego, uczestniczyła w realizacji
przedsięwzięcia „The Foresight Laboratory of Europe” („Foresight Lab”), które łączyło
przedstawicieli Niemiec (inno AG i Kultusministerium des Landes MecklenburgVorpommern), Włoch (ASTER Scienza Tecnologia Impresa - S. cons. p.a.), Szwecji
(DahménInstitute i Region Skåne) i Polski (Fundacja Forum GRYF). Projekt skupiał
się na propagowaniu efektywnych i bardziej adekwatnych regionalnych strategii rozwoju
badań i technologii (RTD) poprzez ulepszenie procesów strategicznych, w regionach
partnerskich. W długim okresie powinno to doprowadzić do zwiększenia inwestycji
na badania i rozwój (B+R) poprzez większą orientację na potrzeby publicznych polityk
rozwoju badań i technologii (RTD) oraz inwestycji.
The Foresight Lab został uruchomiony w listopadzie 2005 roku i trwał do grudnia 2007
roku. Projekt Foresight Lab obejmował swym zakresem rozwój metodologii, wymianę
doświadczeń, trenowanie i testowanie nowych metod w połączonych „pilotażowych studiach
przypadku”.
Partnerzy projektu to doświadczone, w dziedzinie foresight’u, regiony, takie
jak Meklemburgia - Pomorze Przednie, czy Skania, jak również regiony, które dopiero
ostatnio zaczęły wdrażać tę metodologię w polityce rozwoju społeczno-gospodarczego,
umieszczając takie założenie w regionalnych strategiach innowacyjności. Wśród partnerów
znajduje się m.in. szwedzkie centrum kompetencji dla regionalnego foresight’u - the
Dahméninstitute.
Możliwości i kompetencje regionu do planowania przyszłości, do priorytetowania
najbardziej rozstrzygających działań oraz do implementacji udoskonaleń, stają się coraz
ważniejsze. Dlatego też głównym celem projektu jest wzmocnienie europejskiej
konkurencyjności w obrębie struktur agendy lizbońskiej. Projekt więc, posiada cztery główne
założenia:
1. Wsparcie celu barcelońskiego- 3% dochodu narodowego brutto na B+R- metodologia
foresight jest bowiem narzędziem umożliwiającym dopasowanie regionalnej polityki
innowacyjności do potrzeb i oczekiwań przedsiębiorców i przedstawicieli biznesu,
w związku z tym prowadzi do wzrostu poziomu wydatków prywatnych na badania i
rozwój.
2. Poprawienie konkurencyjności regionów partnerskich poprzez wyższą efektywność
i zorientowanie na potrzeby w planowaniu strategicznym rozwoju badań i technologii
(RTD)- jest to najlepsza droga do zacieśnienia współpracy regionów partnerskich.
3. Ustanowienie trans-regionalnego forum dla ćwiczeń planowania strategicznego,
czyli The Foresight Laboratory of Europe wynikający z podejmowanych w ramach
projektu wspólnych przedsięwzięć o charakterze foresight.
4. Wkład w rozwój europejskiej polityki rozwoju i badań - m. in. dzięki pracy
nad rozwojem technik i narzędzi foresight.
Aby zrealizować powyższe cele, zostały podjęte następujące zadania:
1. Wspólny rozwój metodologii - rozwój i testowanie dotychczas istniejących metod
foresightu
oraz
poszukiwanie
nowych.
W
pewnej
perspektywie
umożliwi
to partnerskim regionom stworzenie alternatywnych scenariuszy polityki rozwoju
zaawansowanych
technologii,
które
w
przyszłości
pozwolą
na
efektywne
wykorzystanie silnych stron regionów.
2. Wspólne wdrażanie metody foresight w celu lepszej integracji polityk rozwojowych w
regionach partnerskich w ramach istniejących planów strategicznych.
3. Uzyskanie wartości dodanej wynikającej ze współpracy międzyregionalnejstymulacja możliwości kontynuacji współpracy pomiędzy regionami partnerskimi
po zakończeniu niniejszego projektu.
4. Wykreowanie wizji regionów partnerskich poprzez ukierunkowanie na zaawansowane
technologie.
5. Doprowadzenie do wyższej zbieżności polityki innowacyjności z oczekiwaniami
środowiska biznesu w regionach partnerskich dzięki zastosowaniu procesu foresightprojekt ukierunkowany jest na zaangażowanie w rozwój regionalnej polityki
innowacyjności z jednej strony decydentów, a z drugiej sektor prywatny. Zapewni
to wyższą skuteczność realizacji planów strategicznych i zdynamizuje rozwój
regionów partnerskich.
Przedstawione powyżej cele i zadania były realizowane w ramach pakietów działań,
tzw. „work package”. W ramach pierwszego z nich podjęte zostały działania ukierunkowane
na zarządzanie i koordynację realizacji projektu i współpracy pomiędzy regionami
partnerskimi. Powołany został komitet sterujący projektu, w którym zasiadał również
przedstawiciel Fundacji Forum GRYF, odbyło się spotkanie konstytuujące w Schwerinie
w marcu 2006 roku, a także odbywają się spotkania komitetu sterującego przy okazji work
shop’ów (WP4).
Drugi pakiet działań zawierał czynności związane z przygotowaniem realizacji
projektu i został zakończony na etapie wspomnianego spotkania w Schwerinie.
W ramach trzeciego pakietu, który również został już zrealizowany, dokonane zostało
mapowanie kompetencji regionów partnerskich w zakresie ich polityki innowacyjności,
co skutkuje większą znajomością kompetencji w zakresie innowacyjności regionów
partnerskich oraz wskazanie tematów wspólnych, stanowiących przestrzeń do zacieśnienia
współpracy pomiędzy partnerami. Realizacja tych działań rozpoczęła się od pogłębionych
analiz regionów w zakresie rozwoju społeczno-gospodarczego, uwarunkowań strategicznych
oraz polityki innowacyjności. Następnie, podczas work shop’u w Sophii Antipolis,
zaprezentowane zostały dane porównawcze regionów. Jest to bardzo ciekawy i bogaty
materiał obrazujący dysproporcje pomiędzy rozwiniętymi regionami europejskimi (EmiliaRomagna, Skania) oraz rozwijającymi się (Meklemburgia Pomorze Przednie, Pomorze
Zachodnie).
Czwarty pakiet działań jest ukierunkowany na rozwój metodologii foresight, wymianę
doświadczeń i trening, trwa przez cały okres realizacji projektu. Działania te są wspomagane
przez stronę internetową poświęconą zagadnieniom metodologii foresight. Odbywają
się wizyty studyjne przedstawicieli poszczególnych regionów, które umożliwiają zapoznanie
się z doświadczeniami partnerów w zakresie nie tylko foresight’u, lecz również rozwoju
przedsiębiorczości, nauki i innowacyjności. Ponadto są doskonałą okazją do działań
benchmarkingowych, umożliwiających czerpanie najlepszych pomysłów i idei od naszych
partnerów i implementację ich w naszym regionie. Tym samym podnosi się poziom
i efektywność działań z zakresu polityki innowacyjności na Pomorzu Zachodnim. W dniach
20-21 marca 2007 roku w Szczecinie gościliśmy przedstawicieli regionu Skania ze Szwecji,
którzy spotkali się z przedstawicielami regionalnych środowisk przedsiębiorców, nauki,
instytucji otoczenia okołobiznesowego, a przede wszystkim członkami Rady Forum GRYF.
Na analogiczną wizytę udali się przedstawiciele Forum GRYF w maju 2007 roku do Włoch,
na spotkanie z przedstawicielami regionu Emilia - Romagna. Ponadto systematycznie
odbywają się spotkania typu work shop, ukierunkowane na pracę nad metodologią foresight.
W ramach projektu odbyły się następujące spotkania w 2006 roku: majowe spotkanie
w Bolonii poświęcone doświadczeniom partnerów w realizacji programów foresight,
wrześniowe w Sophii Antipolis służące przedstawieniu planowanych na przyszłość działań
ukierunkowanych na rozwój foresightu w regionach oraz podsumowujące proces mapowania
regionalnego, październikowe w Malmo związane z pracą nad rozwojem metodologii
foresight, m. in. zapoznano się z metodą Systemic Meetings. Natomiast w styczniu 2007 roku
Forum GRYF było gospodarzem spotkania w Szczecinie, gdzie w praktyce wykorzystywano
metodologię Systemic Meetings prowadząc pogłębione badania nad realizowanymi procesami
typu foresight w regionach partnerskich. Następnie odbyło się czerwcowe spotkanie
w Sztokholmie poświęcone podsumowaniu wizyt studyjnych partnerów oraz analizie
realizowanych pilotażowych procesów foresight w regionach. Na zakończenie projektu
odbyła się konferencja w Kopenhadze, która służyła podsumowaniu wyników projektu
oraz przedstawieniu osiągnięć partnerów w regionach swojej działalności w ramach
przeprowadzonych pilotażowych projektów foresight.
Wspólny międzyregionalny projekt foresight stanowi piąty pakiet podejmowanych
właśnie działań. Umożliwi to zweryfikowanie dyskutowanych podczas spotkań metod
implementacji foresight’u w regionach, pozwoli na szersze zaangażowanie przedstawicieli
sektora prywatnego i decydentów w realizowane programy oraz usprawni współpracę
międzyregionalną.
Szósta część projektu The Foresight Laboratory of Europe przeznaczona była
upowszechnianiu wiedzy na temat metodologii foresight. Temu służyło międzynarodowe
sympozjum poświęcone temu zagadnieniu. To było wyjątkowe spotkanie, ze względu
na obecność najwyższych przedstawicieli władzy samorządowej i rządowej w województwie:
Norberta
Obryckiego
-
Marszałka
Województwa
Zachodniopomorskiego,
Roberta
Krupowicza - Wojewody Zachodniopomorskiego i Piotra Krzystka - Prezydenta Miasta
Szczecin oraz ważnych reprezentantów środowisk biznesu, instytucji otoczenia biznesowego,
nauki, kultury, mediów i społeczeństwa, ale również ze względu na liczne grono gości
zagranicznych, którzy przyjechali do Szczecina w ramach realizacji projektu „The Foresight
Laboratory of Europe”.
Konferencję otworzył prof. US dr hab. inż. Alberto Lozano Platonoff, który w swej
prezentacji przedstawił sytuację gospodarczą naszego regionu w porównaniu do regionów
Skanii (Szwecja), Emilia-Romagna (Włochy) i Mecklemburg-Vorpommern (Niemcy). Pod
koniec swojego wystąpienia, postawił pytanie: czy można zapewnić mieszkańcom Pomorza
Zachodniego podobne warunki życia do tych, jakie posiadają mieszkańcy wspomnianych
regionów Europy, a jeśli tak, w jaki sposób je osiągnąć?
Następnie Dyrektor Referatu ds. Badań i Transferu Technologii w Ministerstwie
Edukacji, Nauki i Kultury Landu Meklemburgii – Thilo Streit - przedstawił uczestnikom
sytuację gospodarczą Meklemburgii – Pomorza Przedniego oraz działania jakie podjęły
władze regionu do wyjścia z tego impasu. Meklemburgia już jakiś czas temu uznała,
że sposobem na rozwój tego regionu i poprawę jego sytuacji może być rozwój biotechnologii.
Konsekwentna realizacja tego celu przyniosła już pierwsze efekty i sukcesy, dlatego władze
regionu w oparciu o nie wytyczyły sobie kolejny plan, którego realizacja ma przynieść dalszy
rozwój tego terenu. Ciekawym wydaje się fakt, że władze regionu Meklemburgii – Pomorza
Przedniego zdecydowały się w pierwszym rzędzie na utworzenie sieci współpracy pomiędzy
przedsiębiorcami wdrażającymi nowe technologie a naukowcami, którzy udoskonalają
je prowadząc badania finansowane z pieniędzy publicznych.
Realizacja projektu The Foresight Laboratory of Europe umożliwiła Forum GRYF
usprawnienie prowadzenia działań z wykorzystaniem metodologii foresight dzięki
przeprowadzonym badaniom porównawczym z partnerami z projektu, rozwinięciu metod
i technik pracy, konsultacjom z doświadczonymi ekspertami z zakresu rozwoju regionalnego.
Będzie miało to bezpośrednie przełożenie na jakość podejmowanych przez Forum GRYF
działań oraz rozszerzy zakres oddziaływania w związku ze współpracą międzynarodową
i integracją różnych środowisk zawodowych regionu Pomorza Zachodniego. Ponadto projekt
pozwolił na zebranie doświadczeń we współpracy międzynarodowej i regionalnej
oraz w realizacji projektów na szeroką skalę. Pozyskane w ten sposób umiejętności
i nawiązane kontakty z różnymi instytucjami i ekspertami europejskimi poszerzają
kompetencje Forum GRYF do pracy na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego Pomorza
Zachodniego.