socorgBW2016konwersatorium program

Doc. dr Bohdan Kaczmarek
Zakład Filozofii i Teorii Polityki INP UW www.teoriapolityki.pl
www.kaczmarek.edu.pl [email protected] [email protected]
dyżury w czwartki, godz. 14.45 – 16.15, p.208, INP
Socjologia organizacji
Konwersatorium, bezpieczeństwo wewnętrzne, studia stacjonarne II stopnia, I rok, spec. ZK
Semestr zimowy 2016/2017
• Celem zajęć z socjologii organizacji jest zapoznanie studentów z kluczowymi kategoriami
umożliwiającymi samodzielną analizę i rozumienie świata organizacji a także z prawidłowościami
rządzącymi tym światem, możliwościami jego interpretacji i podstawowym repertuarem podejść
teoretycznych oraz metod analizy; ukazanie związków i wzajemnych inspiracji politologii, nauk o
bezpieczeństwie wewnętrznym i socjologii organizacji, kształtowanie umiejętności rozumienia
organizacyjnego charakteru zjawisk politycznych i politycznego charakteru organizacji;
kształtowanie umiejętności zastosowania wiedzy teoretycznej i poznanych metod analizy w
praktyce funkcjonowania organizacji.
• Podstawowe metody: konwersatorium, dyskusja i rozwiązywanie problemów w oparciu o
przeczytaną literaturę, referaty i prezentacje, elementy wykładu, dyskusja na podstawie filmów
• Forma zaliczenia: Zaliczenie na ocenę na podstawie kolokwium końcowego, aktywności na
zajęciach oraz przedstawionego w ich trakcie referatu/prezentacji analizujących wybrany
problem z programu zajęć na podstawie zawartej w nim literatury i samodzielnie
przeprowadzonego badania wybranej organizacji. Końcowa ocena będzie wyliczona jako średnia
z obu tych ocen.
Program i literatura konwersatorium
1. Przedmiot badań i tradycje socjologii organizacji; wprowadzenie do problematyki
konwersatorium
*Organizacja jako przedmiot badań naukowych *Socjologia organizacji a nauki o zarządzaniu i
inne nauki podejmujące problematykę organizacji i zarządzania *Tradycje badań nad
organizacjami: Smith, Marks, Spencer, Durkheim, Weber, naukowe zarządzanie, szkoła
chicagowska, funkcjonalizm i Parsons, szkoła systemów społeczno – technicznych, teorie
konfliktu społecznego, orientacja porównawcza, badania kulturowe, orientacja
fenomenologiczna i etnologiczna
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 1, r. 2.2
2. E. Masłyk – Musiał Społeczeństwo i organizacje Socjologia organizacji i zarządzania, Lublin
1996, r. 1
3. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 1 i r. 2
2. Fordyzm i postfordyzm Przemiany systemu organizacji społecznej i ekonomicznej
*Fazy uprzemysłowienia a organizacja życia społecznego, *Postindustraializm a organizacja
postindustrialna, *Fordyzm jako system organizacji produkcji i organizacji społecznej, * Kryzys
fordyzmu i postfordyzm, *Fordyzm, postfordyzm a polska transformacja
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 2.1,
1
2. J. Gardawski (red.) Polacy pracujący a kryzys fordyzmu, Warszawa 2009, r.1 i r.2,
uzupełniająco r. 3
3. J. Gardawski Dialog społeczny w Polsce Teoria, historia, praktyka, Warszawa 2009, r. 2, r. 3
http://www.dialog.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/_public/Broszury/Juliusz_Gardawski.pdf
4. Zasoby Ludzkie - Inżynieria Społeczna(1/2) XX wieku,
http://www.youtube.com/watch?v=1YQ_zeaGgig
5. Zasoby Ludzkie - Inżynieria Społeczna(2/2) XX wieku
http://www.youtube.com/watch?v=uuoVVa0JvRQ
3. Główne perspektywy badawcze, podejścia, paradygmaty, archetypy, paradoksy i metafory
w socjologii organizacji
*Wieloparadygmatyczny charakter badań nad organizacjami, *Kluczowe paradygmaty w
socjologii organizacji, *Sprzeczności paradygmatów, *Tożsamość badacza organizacji,
*Stanowiska epistemologiczne w odniesieniu do roli metafor: neopozytywistyczne,
racjonalistyczne, kognitywne, pragmatyczne, postmodernistyczne, krytyczne *Koncepcje
metafor kognitywnych, *Metafory organizacji i ich typologie, *Archetypy organizacji,
*Paradoksy organizacji, *Koncepcja koła hermeneutycznego badaczy a praktyków organizacji
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r 2.3 – 2.7, r. 7
2. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 3, r.4
3. B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001, r. 1
4. M. Karwat O statusie poznawczym i zaletach metafor, (w:) B.Kaczmarek (red.) Metafory
polityki 2, Warszawa 2003
5. G. Morgan Obrazy organizacji, Warszawa 1997, r. 10, 11
6. „Zarządzanie humanistyczne”, Problemy Zarządzania Wydział Zarządzania Uniwersytet
Warszawski, http://pz.wz.uw.edu.pl/pl/numer/zarzadzanie-humanistyczne
7. J. Woźniak „Paradygmaty w zarządzaniu”, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa
Naukowego
25/2011
http://mazowsze.hist.pl/28/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/98
2/2011/36132/
4. Perspektywa modernistyczna w badaniach organizacji
*Ogólna teoria systemów, *Hierarchia systemów, * Systemowe modele organizacji, *System
a otoczenie, *Funkcje, cele, mechanizmy samoregulacji i sterowania, kryteria efektywności
organizacji jako systemów, *Systemy autopojetyczne, autoreferencyjne i samowytwarzanie
systemów, *Tradycja systemowa a koncepcja Actor-Network-Theory /ANT/, *Sieci a systemy,
*Systemy z perspektywy komunikacyjnej, *Systemy z perspektywy kulturowej, *Przydatność
paradygmatu systemowego do analizy organizacji, kontrowersje wokół podejścia
systemowego
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 3
2. B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001, r. 1.2.C Podejście
systemowe, r. 1.4.C
3. M. Bielski Organizacje Istota, struktury, procesy, Warszawa 1992, r. 1.2, 1.3, 2.1, 2.2
4. Monika Kostera (red.) Nowe kierunki w zarządzaniu, Warszawa 2008, r. XIV
5. Perspektywa symboliczno – interpretująca w socjologii organizacji
*Psychologiczne inspiracje w socjologii organizacji, *Teoria ustanowienia Karla Weicka,
*Koncepcja społecznej konstrukcji rzeczywistości Petera Bergera i Thomasa Luckmana,
*Organizacje jako konstrukcje społeczne. *Rodzaje konstruktywizmu*Organizacje jako sieci
znaczeń, *Organizacje jako sieci działań, *Kognitywizm w badaniach organizacji
*Postmodernistyczne interpretacje świata organizacji
2
1. B. Czarniawska Trochę inna teoria organizacji Organizowanie jako konstrukcja sieci działań,
Warszawa 2010, r. 1 i r. 2
2. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 4.3, r. 4.4
3. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 2.3.2, 2.4, 7.4, 11.2
6. Perspektywa krytyczna w badaniach organizacji
*Inspiracje dla paradygmatu krytycznego w socjologii organizacji: postmodernizm,
neomarksizm, szkoła frankfurcka, feminizm, mocny program socjologii wiedzy, badania
instytucji totalnych, antypsychiatria, *Organizacja i zarządzanie jako reprodukcja stosunków
dominacji, *Menedżeryzm jako dyskurs ideologiczny, Organizacje a przemoc symboliczna,
Teorie organizacji jako postaci władzy, *Normatywny wymiar nauk o organizacji. Nauki o
organizacji i zarządzaniu jako ideologia *Radykalna krytyka zarządzania
1. G. Morgan Obrazy organizacji, Warszawa 1997, r. 6, r. 7, r. 8, r. 9
2. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 4.6, r. 6,
3. B. Kaczmarek Zarządzanie jako metafora polityki, (w:) B.Kaczmarek (red.) Metafory polityki
4, Warszawa 2013
4. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 11
7. Wpływ, władza i przywództwo z perspektywy socjologii organizacji.
Władza i przywództwo organizacyjne z perspektywy klasycznej, modernistycznej, symboliczno
– konstruktywistycznej i krytycznej, *Performatywna interpretacja władzy i przywództwa w
organizacjach, *Organizacje totalne, *Biurokracje, *Oligarchizacja *Socjologiczne
interpretacje organizacji porządku i bezpieczeństwa publicznego, *Socjologia wojska,
*Organizacje jako systemy polityczne
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 9
2. B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001, r. IV
3. B. Kaczmarek „Politologia organizacji” ? „Organizatologia polityki”? Polityka w świecie
organizacji i organizacyjny sens polityki a ich badanie, (w:) J. Błuszkowski, J. Zaleśny
Wyjaśnianie polityki, Studia Politologiczne vol. 17, Warszawa 2010
4. B. Czarniawska Trochę inna teoria organizacji Organizowanie jako konstrukcja sieci
działań, Warszawa 2010, r. 3, 5, 6
5. J.Miroński Władza i polityka w przedsiębiorstwie, Warszawa 2000, r.1, 2, 3, 4
8. Kultura, kontrola i ideologia w organizacjach
*Kultura organizacyjna w perspektywie wieloparadygmatycznej: modernistycznej,
symbolicznej, konstruktywistycznej, krytycznej, *Relatywizm kulturowy, *Kultury
organizacyjne a konsumeryzm, Kultura organizacyjna jako tożsamość, jako ideologia, jako
narzędzie kontroli i psychiczne więzienie, jako narzędzie dominacji i opresji, jako instrument
legitymizacji władzy, *Zarządzanie kulturą *”Kulturyzm” organizacyjny korporacji, *Kultura w
neokolonialnym wymiarze zarządzania międzykulturowego i globalizacji, *Kultura
konsumpcjonizmu, Mechanizmy emancypacyjne w świecie organizacji, *Kultury i subkultury
emancypacyjne*Organizacyjne utopie i utopie zarządzania
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 7
2. G. Morgan Obrazy organizacji, Warszawa 1997, r. 5
3. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 5.1, 5.4
4. M. Kostera Antropologia organizacji Metodologia badań terenowych, Warszawa 2005, r. 1
5. B. Czarniawska Trochę inna teoria organizacji Organizowanie jako konstrukcja sieci działań,
Warszawa 2010, r. 7
6. Ł. Sułkowski „Krytyczna wizja kultury organizacyjnej”, Problemy Zarządzania, vol. 9, nr 4 (34):
7
–
25
Wydział
Zarządzania
UW,
http://pz.wz.uw.edu.pl/sites/default/files/artykuly/pz_4_2011-1_sulkowski.pdf
3
9. Organizowanie i kreowanie struktur organizacyjnych. Społeczna struktura organizacji
*Struktury organizacyjne i ich interpretacji z perspektywy alternatywnych paradygmatów,
*Kreowanie struktur, *Autodynamika struktur, *Struktura a kultura, *Ewolucja struktur od
hierarchii do heterarchii, *Struktury organizacyjne a struktury społeczne i ekonomiczne,
*Struktury organizacyjne jako reprodukcja systemów dominacji *Struktura organizacyjna a
struktura fizyczna organizacji *Problem aktor a struktura
1. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 6.5
2. B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001, r. V
3. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 6, r.7
10. Proces strategiczny. Strategie przetrwania i rozwoju organizacji. Polityka w organizacjach
*Strategie i proces strategiczny w perspektywie wieloparadygmatycznej, *Mitologia
zarządzania strategicznego, *Strategia a tożsamość i kultura organizacji, Strategia a uczenie
się organizacji, *Strategia jako ideologia menedżeryzmu, *Strategia jako narzędzie przemocy
symbolicznej, *Strategia jako dyskurs, *Strategia jako praktyka społeczna, Startegia jako
proces polityczny
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 4
2. B. Kaczmarek Organizacje Polityka, władza, struktury, Warszawa 2001, r. III
3. Ł. Sułkowski Epistemologia i metodologia zarządzania, Warszawa 2012, r. 5.4, r. 5.5, 6.6
4. Monika Kostera (red.) Nowe kierunki w zarządzaniu, Warszawa 2008, r. IX
11. Technologie organizacyjne
*Rozumienia technologii organizacyjnych, *Typologie technologii organizacyjnych;
Woodward, Thompsona, Perrowa, *Technologia a struktura społeczna, *Społeczna
konstrukcja technologii organizacyjnych, Technologia z perspektywy odmiennych
paradygmatów organizacji, Technologie organizacyjne w organizacjach bezpieczeństwa
publicznego i ich konsekwencje kulturowe, psychologiczne, strukturalne, strategiczne i
polityczne
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 5
2. B. Czarniawska Trochę inna teoria organizacji Organizowanie jako konstrukcja sieci działań,
Warszawa 2010, r. 4,
12. Organizacyjne uczenie się i procesy zmian
*Teorie konfliktu organizacyjnego, *Sytuacyjne uwarunkowania konfliktów, *Sprzeczności a
konflikty organizacyjne, *przesłanki i źródła konfliktów organizacyjnych, *Dynamika i
autodynamika konfliktów, *Socjotechniki zarządzania konfliktem, *Konflikt a zmiana, *Modele
zmiany organizacyjnej, *Zmiana kulturowa, *Zmiana a dyskurs, *Zmiana a uczenie się, *Zmian
a język, wiedza, znaczenia i symbole, *Perspektywa dialektyczna – metafora organizacji jako
transformacji i przepływu
1. M. Jo Hatch Teoria organizacji, Warszawa 2002, r. 10, r. 12
2. G. Morgan Obrazy organizacji, Warszawa 1997, r. 8
3. E. Masłyk – Musiał Organizacje w ruchu, Kraków 2003, cz. I i cz. II
4. P. Senge Piąta dyscyplina Teoria i praktyka organizacji uczących się, Warszawa 1998, cz. I i
cz. II
13. Wybrane metody i techniki socjologicznych badań organizacji i wspomagania zarządzania
* Metody jakościowe a ilościowe, * Etnograficzne metody badania organizacji, * Obserwacja i
jej rodzaje: uczestnicząca, nieuczestnicząca, bezpośrednia, „bycie cieniem”, obserwacja
uczestnicząca, *Wywiady: standaryzowany i antropologiczny, *Notatki z badań,
*Interpretacja, *Kwestionariusz diagnostyczny rozwoju organizacyjnego, Identyfikowanie
programu zmian, *Kwestionariusz strategiczny, *Badanie stereotypów i uprzedzeń*Test
kultury organizacyjnej, *Diagnoza typu kultury i luki kulturowej Analiza pola sił, Mapa
4
zaangażowania, *Zasady pobudzania niezadowolenia, *Diagnoza kompetencji liderów zmian,
Diagnoza stylów uczenia
1. M. Kostera Antropologia organizacji Metodologia badań terenowych, Warszawa 2005, r. 3,
r. 4
2. E. Masłyk – Musiał Organizacje w ruchu, Kraków 2003, Aneks
3. L. Clarke Zarządzanie zmianą, Warszawa 1997, s. 84 – 91, s. 135 – 136, s. 149 – 158
4. J. A Cannon, R. McGee Rozwój i zmiana organizacji Zestaw narzędzi, Warszawa 2012
5