Trendy rozwoju kapitału ludzkiego – wyniki badań

Transkrypt

Trendy rozwoju kapitału ludzkiego – wyniki badań
Trendy rozwoju kapitału ludzkiego – wyniki badań
Firma Certes przeprowadziła badania bezpośrednie nabywców szkoleń oraz rynku szkoleniowego.
Śledząc otoczenie nabywców istotne było dla nas uzyskanie informacji na temat rodzaju i formy
zaspakajanych potrzeb użytkowników szkoleń. Potrzeba zdobywania wiedzy i uczęszczania na
szkolenia może wynikać zarówno z motywatorów zewnętrznych jak i wewnętrznych. Ludzie
korzystają ze szkoleń, coachingów i doradztwa z chęci rozwoju osobistego, zawodowego, prestiżu
(motywator wewnętrzny), dla awansu (motywator zewnętrzny) itp. Niestety, często uczestnictwo
wynika z czynników zewnętrznych – „firma kazała iść na szkolenie”. Motywator i świadomość
potrzeby wpływa na przebieg szkolenia. Uczestnicy, którzy przyszli na szkolenie z przymusu są
mniej otwarci, niekiedy ironiczni wręcz przeszkadzający. Istotna jest też świadomość, że ludzie
poszukujący wiedzy mogą wybrać różne drogi rozwoju - szkolenia zewnętrzne, szkolenia
wewnętrzne, coaching, studia podyplomowe, kursy a czasami nawet samonaukę - książka,
biblioteka, Internet, znajomi itp. Wiedza na temat użytkowników naszych produktów, ich potrzeb,
motywatorów do skorzystania z usług firmy Certes jest bardzo ważna w budowaniu nowej strategii
oraz pracy nad wzrostem jakości prowadzonych usług.
Przeprowadziliśmy 3 rodzaje badań rynku i wśród klientów:
• Ankiety badania rynku – 122 osoby;
• Ankiety satysfakcji klientów szkoleń komercyjnych, z ostatnich 3 lat (próba 1072 osoby);
• Ankiety satysfakcji klientów szkoleń dofinansowanych z 3 projektów zamkniętych
(próba 1540 osób).
Cele ankiety 1 (rynku):
• Sprawdzenie zależności między wielkością firmy, branżą i lokalizacją, a liczbą i rodzajem
wykonywanych szkoleń w celu lepszego dopasowania oferty.
• Zdiagnozowanie czynników i kryteriów decydujących o wyborze dostawcy usług
szkoleniowych/ofert.
• Potwierdzenie tendencji rozwoju szkoleń wewnętrznych.
• Szukanie niszy rynkowej/grup docelowych.
• Zbadanie skutecznych źródeł i sposobów zdobywania klientów.
• Wyznaczenie kierunku rozwoju produktów.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
1
Cele ankiety 2 i 3 (obecnych klientów):
• Ocena satysfakcji klientów z przeprowadzonych usług.
• Poszukiwanie kluczowych czynników sukcesu.
Badanie rynku
Badanie ankietowe z zakresu: „Analiza rynku i odbiorców usług szkoleniowych” zostało
przeprowadzone na próbie liczącej 122 jednostki. Narzędziem badawczym była opracowana przez
zespół projektowy firmy Certes ankieta, którą zamieściliśmy na portalu www.ankietka.pl. Zebrane
wyniki pochodzą z czternastu województw kraju, przy czym 64% badanych posiada lokalizację
siedziby przedsiębiorstwa w województwie mazowieckim. Wśród badanych odbiorców usług
szkoleniowych znaleźli się przedstawiciele kluczowych dla rynku szkoleniowego branż, mianowicie:
• Handel/Dystrybucja (25,41%)
• Farmaceutyka (11,48%)
• Usługi (10,66%)
• Przemysł (10,66%)
• IT/telekomunikacja (5,74%)
• Bankowość (4,10%)
• Banki/ubezpieczenia (4,10%)
• Transport/Logistyka/Spedycja (3,28%)
• Media/Reklama/PR (2,46%)
• Administracja publiczna (2,46%)
• oraz inne (19,67%).
Liczba pracowników zatrudnionych w grupie przedsiębiorstw biorących udział w badaniu została
pogrupowana wg następującego klucza:
1. 1 – 9 pracowników
2. 10 – 49 pracowników
3. 50 – 99 pracowników
4. 100 – 249 pracowników
5. 250 i więcej pracowników
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
2
Wykres 1. Liczba pracowników zatrudnionych w ankietowanym przedsiębiorstwie
!"#$%&'()&#*+,"-.+'+'$&/)01,"*,23'()$415"6%"*)5/+"4'
!"#"$"
!%&"
!%#'$"
!'&"
)(%"+",+-./0"
'1&"
(%#$$"
!)&"
!%%#)'$"
!*&"
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Blisko 50% respondentów reprezentowało przedsiębiorstwa liczące 250 i więcej pracowników.
Liczebności pracowników w pozostałych wyodrębnionych przedziałach kształtują się na podobnym
(od 10% do 16%) poziomie. Odpowiedzi na pytania ankiety udzielały osoby, które w
przedsiębiorstwach są odpowiedzialne za zagadnienia dotyczące szkoleń i rozwoju pracowników:
menadżerowie HR, menadżerowie działów lub pionów, a także osoby zarządzające jednostkami
gospodarczymi, czyli właściciele firm, prezesi lub dyrektorzy zarządzający. Ich zadaniem jest dobór
szeroko rozumianej oferty szkoleniowej, która zabezpieczy potrzeby zgłaszane przez pracowników,
ponieważ jak wynika z odpowiedzi to właśnie pracownicy w 75% sami zgłaszają takie
zapotrzebowanie.
Głównym źródłem poszukiwania dostawców szkoleń jest, dla 34 % badanych, rekomendacja innych
osób. W 27 % Internet stanowi o sposobie wyboru firmy, zaś 22% spośród ankietowanych udało się
przekonać do wyboru poprzez otrzymanie bezpośredniej oferty ze strony firm szkoleniowych. Po
dokładnym rozpoznaniu rynku i dokonaniu wyboru dostawcy szkoleń, ankietowani w 87%
przypadków wykazali zadowolenie z finalnej oferty przedstawionej i realizowanej przez
wyselekcjonowanego dostawcę.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
3
Kluczowe czynniki jakie decydują o wyborze dostawcy usług szkoleniowych przedstawia wykres
poniżej.
Wykres 2. Kluczowe czynniki decydujące o wyborze dostawcy szkoleń
!"#$%&'()$%*++,-,).($*.#/0$()&)'*1&2%().&345'$*)3%-&"(6)
!"#
$"#
%!"#
%$"#
&!"#
&$"#
'()(*+,-.#/0*1+,*1234(#5*,6*(/7)#839,:04;,)12<#
=,-);(>23,4(#9(>*(#+*040*89(#
=,-);(>2304;0#?*/1#,@0*ABC20B#839,:04;0DE0@0*042B0#9:;04+7)#
F+*(921B4(#204(#
G,/5:098,),-.#,@0*+1H#(4(:;3(#5,+*30IJ#@,::,)KA5J#*(5,*+1#5,839,:04;,)0J#
;+5L#
M4+0*(9+1)4(#/0+,>19(#839,:0N#
E30+0:4,-.#;#+0*/;4,),-.#
O18,9;#5,3;,/#,I8PA6;#9:;04+(#
E04,/,)(4(#/(*9(#
M440#QB(9;0RS#
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Wyniki przesądzają o tym, że trzema podstawowymi determinantami wyboru dostawcy usług
szkoleniowych są następujące czynniki:
• Zawartość merytoryczna programów szkoleniowych ( 23,31%)
• Doświadczona kadra trenerska (19,11%)
• Doświadczenie firmy oferującej szkolenie/referencje klientów (14,69%).
• Atrakcyjna cena ma znaczenie w około 13% przypadków.
Przedsiębiorstwa najczęściej inwestują w szkolenia managementu, specjalistów, sił sprzedaży i
obsługę klienta. Wielkość kosztu jednego dnia szkoleniowego jaki skłonny jest ponieść pracodawca
oscyluje w 44% przypadków w przedziale 1500 zł - 2500 zł. Również znaczna, bo 34% grupa
respondentów przeznacza od 2500 zł – 4500 zł za dzień szkoleniowy, a blisko 19% - od 4500 zł –
6000 zł. Taki rozkład oznacza, że koszt jednodniowego szkolenia plasuje się w dość rozpiętym
przedziale pomiędzy 1500 zł a 6000 zł. Zależność pomiędzy wielkością firmy a kosztem
przeznaczanym na jeden dzień szkoleniowy nie potwierdza się. Zatem zależy on w głównej mierze
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
4
od kondycji finansowej spółki. Szczegółowy rozkład budżetów za jeden dzień szkoleniowy
przedstawia się następująco:
Tabela 1. Koszt jednego dnia szkoleniowego
Koszt 1 dnia szkolenia
Udział procentowy
1500 zł - 2500 zł
44,26%
2500 zł - 4500 zł
33,61%
4500 zł - 6000 zł
18,85%
6000 zł - 9000 zł
2,46%
powyżej 9000 zł
0,82%
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Dla porównania, roczny budżet szkoleniowy obrazuje tabela poniżej. Szczegółowa analiza wyników
potwierdza istnienie zależności pomiędzy rocznym budżetem, a wielkością firmy. Im większe
przedsiębiorstwo tym większy roczny budżet szkoleniowy.
Tabela 2. Roczny budżet szkoleniowy
Roczny budżet szkoleniowy
Udział procentowy
0 zł - 50 000 zł
35,25%
50 001 zł - 200 000 zł
27,87%
200 001 zł - 500 000 zł
14,75%
500 001 zł - 1 000 000 zł
13,11%
1 000 001 zł - 3 000 000 zł
4,92%
powyżej 3 000 000 zł
4,10%
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Działania rozwojowe skierowane do pracowników mogą przybierać różne formy. Mogą to być
szkolenia zamknięte, organizowane tylko na potrzeby pracowników danej firmy, szkolenia otwarte,
organizowane dla szerokiego grona odbiorców z różnych instytucji. Gros firm preferuje szkolenia
wewnętrzne prowadzone przez trenera wewnętrznego z własnej organizacji, inne w celu
ograniczenia kosztów stosują – coraz bardziej popularny - e-learning.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
5
W polu zainteresowania badań ankietowych znalazły się również preferowane przez
przedsiębiorstwa formy wspierania rozwoju pracowników. Wyniki obrazuje poniższy wykres.
Wykres 3. Formy działań wspierających rozwój pracowników
!"#$%&'()*+*,&-./)0#*123%34&#"(-51&/#*3"-6)75-&
*&'
(&'
)*&'
)(&'
!*&'
./0123453'/67045893':'1;<645/1=643'9>201'46'?19;/3@>'?;6A1=450B='
C6DE9=6'F;7>'
!(#)$&'
./0123456'19=6;93':'1;<645/1=643'I26'E/3;1053<1'<;146'1I@51;AB='/';BJ4>AK'
54E9>9LAM5'
P:236;454<'
+*&'
!"#$%&'
./0123456'=3=489;/43':'1;<645/1=643'?;/3/'G;343;6'=3=489;/43<1H1E1@8'/'
C6DE9=6'F;7>'
N16AK54<':'54I>=5IL6246'?;6A6'/'1I@51;AO'
!(&'
!*#(!&'
)+#(,&'
)*#-,&'
Q443'RM6053ST' !#+)&'
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Obserwuje się stały trend organizowania szkoleń otwartych, zamkniętych i wewnętrznych z 1,5%
przewagą szkoleń zamkniętych nad otwartymi. Bardzo silny jest udział szkoleń wewnętrznych i co
ciekawe coraz bardziej przybierający na znaczeniu około 13% udział coachingu.
Do trzech głównych czynników, które decydują o wyborze pomiędzy otwartą i zamkniętą formą
szkoleń należą:
• Aktualna potrzeba, np. zmiany przepisów prawa lub zdiagnozowane luki kompetencyjne
• Kwalifikacje trenera
• Na trzeciej równorzędnej pozycji znajduje się przekonująca oferta szkolenia oraz jego cena.
Nie bez znaczenia dla analizy rynku są pozostałe determinanty przedstawione na wykresie 4.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
6
Wykres 4. Czynniki decydujące o wyborze szkolenia otwartego lub zamkniętego
!"#$$%&%'()*#(+,-*)'.'/#0.1")'2"&.3)$%4'.5/415)6.'3+0'"47&$%85)6.'
(&'
%&'
"(&'
"%&'
$(&'
$%&'
-./01231'45/67891#'34:'7;<13='46784<>?@#'7A<1B3575@138'20.<'
.5;48/83C=D38'
$(#)*&'
G678.530DHC1'5I86/1'>7.5283<1'
"%#((&'
J831'>7.5283<1'
"%#((&'
L835;1'F6;='>7.5283<5@8D'
!%&'
!"#$%&'
E@12<F.1CD8'/683861'
K<8D>C8'>7.5283<1#'@1603.<'56B13<71CD<'
!(&'
*#+)&'
*#(+&'
J71>'/6@13<1'
$#%(&'
K1/86<1M='>7.5283<5@8#'4092<.1CD8'
$#%(&'
N3138'317@<>.5'465@1A7HC8B5'
"#,,&'
O338'PD1.<8QR'
$#")&'
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Podczas analizy czynnika decydującego o wyborze szkolenia otwartego bądź zamkniętego
odbiorcy mniejszą wagę przywiązują do materiałów szkoleniowych, rozpoznawalnego nazwiska
prowadzącego i miejsca szkolenia.
Choć na przykład w jednakowym stopniu preferują dwudniowe szkolenia w ośrodku szkoleniowo wypoczynkowym, jak i jednodniowe we własnej siedzibie. Korzystało z nich w obu przypadkach po
około 40% badanych. Znacznie mniejszy, bo 17% udział miały kilkudniowe spotkania w instytucji
szkoleniowej
i
zupełnie
marginalny-wielodniowe
kursy
w
ośrodkach
szkoleniowo
-
wypoczynkowych. Wniosek jest taki, że firmy nie są gotowe na wyłączenie swoich pracowników z
ich codziennych zadań na kilka kolejno następujących po sobie dni.
Rozkład ilości szkoleń zamkniętych finansowanych przez pracodawcę został zobrazowany na
wykresie 5.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
7
Wykres 5. Rozkład ilości szkoleń zamkniętych w skali roku
!"#$%&'()#"*+&(,-)./01234&5&'),"/&6#)7&
6(789*:$51$%&'()*2$
!!/$
3!"51$%&'()*2$
4/$
!"#$%&'()*+,-$
#./$
!!"31$%&'()*2$
4/$
0"!1$%&'()*2$
#0/$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Powyżej 50 szkoleń zamkniętych dla grupy swoich pracowników rocznie realizuje 11% firm, 39%
respondentów przewiduje od 1-3 szkoleń rocznie, nieco mniej – 34% finansuje od 4-10 szkoleń
rocznie.
Tematyka szkoleń ma bardzo rozbudowany zakres. Zgodnie z oczekiwaniami największy udział
stanowią szkolenia handlowe i obsługi klienta oraz ze względu na uregulowania prawne również
szkolenia BHP, prawne i finansowo – księgowe. Zbiorcze zestawienie odpowiedzi obrazuje Wykres
6.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
8
Wykres 6. Zakres tematyczny szkoleń
!"#$%&'(%)"(*+,-*'&,#./%0'
Y005'>F/<65SH'
!#-)&'
Y0Z3BP/=E?C05'
%#*%&'
WXJ'
"#",&'
N/BCO1C/065'>8=B/=5;6?C05#'AB3F5<=/P6#'CP6/0O#'4651CO#'6=AGH'
!!#!-&'
<3P:06</?F/#'/85B=E403UV#'8C=:</'AB5C50=/?F6#'C/BCO1C/065'?C/85P#'6=AGH'
!!#,"&'
JBCE4T1C=43'
+#+"&'
N/431345R7B/0D345'>F/<65SH'
!*#!"&'
N/BCO1C/065'C/837/P6'2:1C<6P6'>.Q#'<65B34/065'C58A395P#'P3=E4/?F/#'6=AGH'
!*#)$&'
JB/405'6'<86K;343LM0/08345'
!!#)%&'
I.J'
!"#!(&'
./012345'6'3789:;/'<2650=/'>=5?@06<6'8ABC51/DE#'05;3?F/?F5#'6=AGH'
!"#$%&'
*&'
"&'
)&'
$&'
(&'
!*&'
!"&'
!)&'
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Wśród trzech dominujących odpowiedzi na pytanie o ulubione metody zdobywania wiedzy i
umiejętności z opcją zaznaczenia maksymalnie 3 metod ankietowani wytypowali: studium
przypadków, ćwiczenia grupowe i gry symulacyjne. Do przemijających, statycznych metod z niskim
5% odsetkiem należą wykłady i prezentacje na forum, zaś sympozja i konferencje ewidentnie na
polskim gruncie się nie przyjęły.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
9
Wykres 7. Preferowane metody zdobywania wiedzy i umiejętności
!"#$#"%&'(#)*#+%,-).,%/-&'(0')&0#,.-)0)1*0#23+(%450)
,%&
+%&
',%&
'+%&
!,%&
-./012&3456320789&
),%&
!"#"$%&
:91;5<=12&>4/3?9<&
'(#((%&
@46&A6B/C2;6D=<&
'"#!$%&
E?2;F1=>GB<=.?41=>&
''#$$%&
H0>4692=1<&48C&
(#$)%&
:91;5<=12&1=06910/2C=<&
*#'!%&
I67J206&
+#*'%&
K4<5<=.2;D<&=2&L?4/B&
+#',%&
-6B3?5D2#&7?=L<4<=;D<&
M==<&ND271<OP&
!+%&
"#,(%&
,#+'%&
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Wyniki ankiety pozwoliły zidentyfikować także ograniczenia uczestnictwa pracowników w
szkoleniach. Są to ograniczenia finansowe i czasowe przejawiające się w braku zastępstw i natłoku
obowiązków. W obu ograniczeniach był to 47% udział.
Chcąc dowiedzieć się:
1. Czego brakuje w ofertach firm szkoleniowych?
2. Co można zrobić, by podwyższyć efektywność szkoleń?
3. Jakie szkolenia mogą wzbogacić ofertę tematyczną?
zastosowaliśmy pytania otwarte.
W kwestii braków w ofercie zwrócono uwagę na:
1. Niedokładną analizę potrzeb szkoleniowych, co skutkuje niedopasowaną ofertą
2. Brak follow-up
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
10
3. Niedopasowanie case study do specyfiki firmy
4. Brak indywidualnych ofert „szytych na miarę”
5. Niedostateczną ilość nowych, aktywnych metod szkoleniowych
6. Konieczność zatrudniania kompetentnych trenerów praktyków
z doświadczeniem w
biznesie
Aby podwyższyć efektywność szkoleń należy się dostosować do powyższych punktów i zniwelować
wskazane braki. Natomiast oferta tematyczna została określona jako wystarczająca.
Certes na szeroką skalę wykorzystuje na dzień dzisiejszy fundusze unijne, stąd zasadne stało się
zadanie pytania:
Czy korzystają Państwo z dofinansowania do szkoleń ze środków EFS?
Odpowiedzi kształtowały się następująco:
Tak - 46,51%
Nie – 34,11%
Zamierzamy skorzystać w przyszłości – 19,38%
Okazuje się, że około 54% ankietowanych nie korzysta ze środków unijnych lub zamierza skorzystać
w przyszłości.
Główne wnioski z analizy rynku i odbiorców usług szkoleniowych
Zebrane wyniki pochodzą w 64% z województwa mazowieckiego, więc są najbardziej miarodajne
w obrębie tego obszaru. 49% respondentów zatrudnia 250 i więcej pracowników.
Głównym źródłem poszukiwania dostawców szkoleń jest rekomendacja innych osób, Internet oraz
bezpośrednia oferta ze strony firm szkoleniowych.
Podstawowe czynniki decydujące o wyborze dostawcy usług szkoleniowych to:
• Zawartość merytoryczna programów szkoleniowych ( 23,31%)
• Doświadczona kadra trenerska (19,11%)
• Doświadczenie firmy oferującej szkolenie/referencje klientów (14,69%)
• Atrakcyjna cena (13% ).
Przedsiębiorstwa najczęściej inwestują w szkolenia managementu, specjalistów, sił sprzedaży i
obsługę klienta.
Koszt jednego dnia szkoleniowego wacha się w przedziale 1500 zł-4500 zł, budżet roczny 0 –
50 000 zł. Im większa firma tym wyższy budżet roczny na szkolenia.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
11
Formuła szkoleń zamkniętych i wewnętrznych kształtuje się na podobnym około 26% poziomie, zaś
szkolenia otwarte pozostają na poziomie 20%.
Czynniki przesądzające o wyborze pomiędzy otwartą i zamkniętą formą szkolenia:
• Aktualna potrzeba, np. zmiany przepisów prawa lub zdiagnozowane luki kompetencyjne
• Kwalifikacje trenera
• Przekonująca oferta szkolenia
• Cena
Preferowane są dwudniowe szkolenia w ośrodku szkoleniowo – wypoczynkowym oraz
jednodniowe we własnej siedzibie.
Około 73% respondentów deklaruje finansowanie od 1-3 szkoleń zamkniętych w ciągu roku lub od
4-10.
Studium przypadków, ćwiczenia grupowe i gry symulacyjne zaliczono do ulubionych metod
zdobywania wiedzy i umiejętności.
Zgodnie z oczekiwaniami największy udział stanowią szkolenia handlowe i obsługi klienta oraz ze
względu na uregulowania prawne również szkolenia BHP, prawne i finansowo – księgowe.
W ofercie firm szkoleniowych brakuje przede wszystkim kompleksowego podejścia, czyli
dogłębnego diagnozowania potrzeb, doboru merytoryki, doświadczonych trenerów z praktyką w
biznesie, follow – up.
Badanie satysfakcji klientów szkoleń komercyjnych
Drugie badanie dotyczyło uczestników szkoleń zamkniętych; prowadzonych średnio w grupach 12
osobowych w środowisku małych, średnich i dużych przedsiębiorstw. Szkolenia były szyte na
miarę, dla wyznaczonych grup docelowych: managerów, sprzedawców, kupców, telesprzedawców
i innych.
Ankieta zawiera następujące zagadnienia:
1. Profesjonalizm trenera
a. Zajęcia prowadzi w sposób jasny i komunikatywny
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
12
b. Potrafi odpowiedzieć na wszystkie zadawane pytania
c. Potrafi zaktywizować i skupić uwagę całej grupy
d. zna zarówno teorię, jaki i praktykę poruszanych zagadnień
e. stosuje ciekawe ćwiczenia i przykłady
f. posiada wysoką kulturę osobistą
2. Ocena realizowanego programu szkolenia pod katem:
a. Zawartości merytorycznej
b. Zrozumiałości
c. przydatności w pracy zawodowej
d. jakości przygotowanych materiałów
3. Pytanie czy szkolenie spełniło oczekiwanie klienta
4. Co najbardziej podobało się w szkoleniu
5. Co należałoby zmienić lub rozszerzyć w szkoleniu
6. Pytanie czy chciałby kontynuować szkolenia. Jeśli tak z jakiego zakresu?
Wyniki zebrano w zbiorczej tabeli.
Tabela 3. Wyniki ankiety dot. szkoleń komercyjnych
Profesjonalizm trenera
zdecydowanie
tak
raczej tak
raczej nie
tak
zdecydowanie
nie
5
4
3
2
1
zajęcia prowadzi w sposób
jasny i komunikatywny
844(79%)
187(17%)
39
2
0
potrafi odpowiedzieć na
wszystkie zadawane pytania
735(69%)
274(26%)
62
1
0
potrafi zaktywizować i skupić
uwagę całej grupy
741(69%)
273(25%)
54
4
0
zna zarówno teorię, jaki i
praktykę poruszanych
zagadnień
784(73%)
235(22%)
52
1
0
stosuje ciekawe ćwiczenia i
przykłady
730(68%)
277(26%)
57
8
0
posiada wysoką kulturę
osobistą
942(88%)
122(11%)
8
0
0
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
13
bardzo
dobrze
Średnio
słabo
bardzo słabo
5
4
3
2
1
zawartości merytorycznej
685(64%)
333(31%)
42
10
2
zrozumiałości
768(72%)
275(26%)
24
4
1
przydatności w pracy
zawodowej
632(59%)
379(35%)
52
6
3
jakości przygotowanych
materiałów
667(62%)
349(33%)
48
7
1
Jak oceniam program
szkolenia pod względem
dobrze
bardzo
zadowolony
Niniejsze szkolenie spełniło
moje oczekiwania w stopniu
w
zadowolony
przeciętnie
niewielkim
stopniu
nie spełniło
oczekiwań
626(58,4%)
391(36,47%)
46(4,29%)
5(0,47%)
4(0,37%)
5
4
3
2
1
4. W szkoleniu najbardziej podobało mi się:
Atmosfera
Możliwość dyskusji
Styl, miejsce, organizacja
Umiejętność zaangażowania grupy
Przykłady stosowane w praktyce i dopasowane do specyfiki firmy
Sposób prowadzenia zajęć
Konsekwencja w realizacji programu
Doświadczenie i wiedza trenera
Ćwiczenia w grupach i scenki
5. Uważam, że należałoby zmienić:
Wydłużyć czas szkolenia
Spersonalizować warsztaty
Przykłady nagrań sytuacji organizacyjnych
Więcej czasu na bloki tematyczne
Więcej przerw
Za dużo informacji na dwa dni
Liczebność grup-mniejsze
Miejsce prowadzenia
Mniej zadań
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
14
6. Program szkolenia można rozszerzyć o:
Więcej przykładów ćwiczeń praktycznych
Wolne wnioski
Więcej na temat motywacji pracowników
Pogłębić poruszane zagadnienia
Filmy z przykładowymi scenkami
Psychologię
7. Czy chciałbyś kontynuować szkolenia? Z jakiego zakresu?
Tak
zaawansowane techniki negocjacji, asertywność, coaching, znajomości produktu, marketingu, typologii klienta,
savoir-vivre
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Wnioski
Ankiety zebrane od uczestników szkoleń zorganizowanych przez firmę Certes dla klientów
komercyjnych jednoznacznie pokazały bardzo wysoki poziom oferowanych usług zarówno w
aspekcie doboru trenera oraz programu szkolenia, co w efekcie przełożyło się na bardzo wysoki
stopień spełnienia oczekiwań z odbytego szkolenia. Spośród 1072 osób ankietowanych aż 95%
odpowiedziało „zdecydowanie tak” lub „tak” na pytania dotyczące szeroko rozumianego
profesjonalizmu trenerów. Pod tym hasłem oceniano: jasny i komunikatywny sposób prowadzenia
zajęć, umiejętność udzielania odpowiedzi na pytania od uczestników, umiejętność aktywizowania i
skupiania uwagi grupy, znajomość zarówno teorii jak i praktyki poruszanych zagadnień,
zastosowanie ciekawych ćwiczeń i przykładów jak i kulturę osobistą trenera. Spośród 95%
odpowiedzi przeciętnie 70% stanowiła odpowiedź „zdecydowanie tak”. Najlepiej oceniono jasny i
komunikatywny sposób prowadzenia zajęć, który w zdecydowanie pozytywny sposób określiło
80% uczestników. Jeszcze wyżej, bo 88% odpowiedzi „zdecydowanie tak” udzielono oceniając
kulturę osobistą prowadzącego.
Ankietowani w ilości 64% zdecydowanie pozytywnie ocenili zawartość merytoryczną programu
szkoleń, 72% ocenia bardzo dobrze zrozumiałość programu, natomiast jakość przygotowanych
materiałów szkoleniowych zebrała 62% ocen „5” w skali od 1 do 5. Ogólna ocena zawartości
merytorycznej to 95% wypowiedzi „zdecydowanie tak” i „tak”.
Oceniając stopień spełnienia oczekiwań z odbytego szkolenia 58% uczestników jest bardzo
zadowolonych, 36,50% jest zadowolonych, 4,20% ocenia go jako przeciętny. Dla 0,47%
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
15
ankietowanych szkolenie w niewielkim stopniu spełniło oczekiwania, zaś dla 0,37% - nie spełniło ich
oczekiwań.
Wykres 8. Stopień spełnienia oczekiwań ze szkolenia
!"#$%&'()$&*+%&+%,(#-.&/%0,'(.&()./#1&+%,(
*%#%%&'
)%#%%&'
!"#$%&'
!%#%%&'
$%#%%&'
()#$*&'
(%#%%&'
+%#%%&'
-%#%%&'
$#+,&'
%#%%&'
!'
$'
('
%#$*&'
%#(*&'
+'
-'
./012'345670182'
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
W szkoleniu najbardziej podobała się uczestnikom atmosfera, styl prowadzenia zajęć,
doświadczenie i wiedza trenera, ćwiczenia w grupach, które dały możliwość dyskusji i jednocześnie
uwidoczniły umiejętność prowadzącego do zaangażowania grupy przy zachowaniu konsekwencji
w realizacji przewidzianego programu. W elementach do zmiany głównie wskazywano
przeładowanie programu, postulowano zwiększenie ilości ćwiczeń praktycznych, ilości przerw,
zmniejszenie liczebności grupy, większe spersonalizowanie warsztatów oraz zmianę miejsca
szkolenia.
Większość ankietowanych chciałaby kontynuować szkolenia. Wśród tematów zasługujących na
uwagę znalazły się zaawansowane techniki negocjacji, coaching, asertywność, marketing, typologia
klienta, a nawet savoir-vivre.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
16
Badanie satysfakcji klientów szkoleń dofinansowanych EFS
Trzecie badanie dotyczyło uczestników szkoleń dofinansowanych
z europejskiego funduszu
społecznego, prowadzonych (EFS), w grupach od 10-30 osób i zorganizowanych dla małych,
średnich i dużych przedsiębiorstw. Wyniki pochodzą z trzech projektów. Grupa ankietowanych
liczyła 1540 osób. Zakres tematyczny szkoleń był rozbudowany.
Ankieta została podzielona na sześć zagadnień.
1. Ogólna ocena szkolenia
a. Program szkolenia ułożony był w sposób logiczny i spójny
b. Omawiane tematy były dla mnie interesujące
c. Mój udział w szkoleniu z zawodowego punktu widzenia uważam za pożyteczny
Wykres 9. Ogólna ocena szkolenia
!"#$%&'()*%&'+,-($*%.&'
+!"!!#$
*!"!!#$
)!"!!#$
,-./-01$234.56780$9:.;.7<$=<:$>$2?.2@=$5./8A37<$8$
2?@B7<$
(!"!!#$
C10>8076$D610D<$=<:<$E50$1786$87D6-629BFA6$
'!"!!#$
G@B$9E380:$>$234.56789$3$30>.E.>6/.$?974D9$>8E36780$
9>0;01$30$?.;<D6A37<$
&!"!!#$
%!"!!#$
!"!!#$
%$
&$
'$
($
)$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Wykres pokazuje bardzo wysoką ogólną ocenę szkoleń we wszystkich badanych aspektach, ze
szczególnym naciskiem na wysoki poziom uznania za logiczny i spójnie ułożony program szkoleń.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
17
2. Forma prowadzenia zajęć
a. Prezentowane tematy były przystępnie tłumaczone
b. Zajęcia były prowadzone z entuzjazmem
c. Uzyskałem wyczerpujące odpowiedzi na zadawane pytania
d. Podawane przykłady były zgodne ze specyfikacją mojej pracy
e. Ćwiczenia były przydatne i angażujące do aktywnego udziału w szkoleniu
Wykres 9. Forma prowadzenia zajęć
!"#$%&'#"(%)*+,-%&*%./0&
)$
($
'$
&$
%$
!"!!#$
%!"!!#$
&!"!!#$
'!"!!#$
(!"!!#$
)!"!!#$
*!"!!#$
+!"!!#$
,!"!!#$
-!"!!#$
./0123405$6787$9:27;5<43$0$54=5>?@A13$;B$5C<7/43=B$?;2058?$/$D2CBE340?$
FB;5/543$9:27C85;7$6787$2=B;43$23$D9317GC51@A$HB@3@$9:517$
I27DC583H$/7123:9?@A13$B;9B/03;20$45$25;5/543$97<5405$
J5@K105$6787$9:B/5;2B43$2$34<?2@52H3H$
F:3234<B/543$<3H5<7$6787$9:27D<K9403$<8?H512B43$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Zdaniem 78% respondentów zajęcia są prowadzone z entuzjazmem. Prezentowane tematy są dla
82% tłumaczone na najwyższym możliwym poziomie. Niestety prezentowane przykłady nie są tak
dobrze ocenione w kontekście zgodności ze specyfiką pracy, czy branży.
3. Materiały szkoleniowe
a. Materiały szkoleniowe wykorzystywane podczas ćwiczeń były przydatne w zdobywaniu
wiedzy
b. Materiały szkoleniowe były dobrej jakości
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
18
Wykres 10. Materiały szkoleniowe
!"#$%&"'()*+,-.$/&-0$)
*!"!!#$
)!"!!#$
(!"!!#$
'!"!!#$
&!"!!#$
%!"!!#$
!"!!#$
%$
&$
'$
+,-.$/0123.$4512605/-54,78$92:;0,/$<4.$=5>5$9605:,-78$4$0:2=54,7?@$4?8:05$
($
)$
+,-86?,>5$/012387?248$=5>5$:2=68A$A,12B;?$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Połowa ankietowanych uczestników szkoleń ocenia jakość materiałów szkoleniowych na 5
punktów, a ich przydatność w zdobywaniu wiedzy o 3 procent mniej.
4. Organizacja szkolenia
a. Otrzymałem informacje o miejscu i terminie szkolenia w odpowiednim czasie
b. Miejsce szkolenia było dobrze wybrane (zakwaterowanie)
c. Sala szkoleniowa sprzyjała pracy
d. Posiłki i obsługa w miejscu szkolenia odpowiadały mi
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
19
Wykres 11. Organizacja szkolenia
!"#$%&'$()$*+',-./%&$*
)$
($
'$
&$
%$
!"!!#$
%!"!!#$
&!"!!#$
'!"!!#$
(!"!!#$
)!"!!#$
*!"!!#$
+,-./0.$.$,1-/234$5$6.78-92$-:0,;7<.4$,=>,5.4=4/?$6.$
@4;4$-:0,;7<.,54$->A:?84/4$>A49?$
B.78-97$-:0,;7<.4$1?/,$=,1A:7$5?1A4<7$C:4054D7A,54<.7E$
FDA:?64/76$.<G,A6987$,$6.78-92$.$D7A6.<.7$-:0,;7<.4$5$,=>,5.7=<.6$9:4-.7$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Nieodłącznym elementem, który rzutuje na ogólną ocenę i postrzeganie organizatora szkoleń jest
także sam sposób jego organizacji. Sposób rozumiany jako dobór odpowiedniego miejsca, w
odpowiednim czasie przekazane informacje o miejscu i terminie. Te czynniki oceniono na 5 w 49%
przypadków. Sala szkoleniowa i posiłki ocenione zostały nieco gorzej – odpowiednio na poziomie
38% i 44%.
5. Efekt szkolenia
a. Czy zgodzisz się ze zdaniem, że po tym szkoleniu mogę wykonywać swoją pracę lepiej niż to
robiłem dotychczas
Tak – 97,66%
Nie – 0,39%
Nie wiem – 1,95%
b. Czy zgodzisz się ze zdaniem, że poziom mojej wiedzy z tego zakresu wzrósł w stosunku do
posiadanego przed rozpoczęciem szkolenia
Tak – 98,96%
Nie – 0,45%
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
20
Nie wiem – 0,58%
6. Oceń swój poziom wiedzy i umiejętności w zakresie tematu szkolenia (w skali 1-7)
Wykres 12. Skala ocen
!"#$#%&'()%
)!"!!#$
*)"!!#$
**"'+#$
*!"!!#$
&)"!!#$
&*"&*#$
&!"!!#$
')"!!#$
'!"!!#$
%)"!!#$
%)"(&#$
%!"!!#$
)"!!#$
!"!!#$
!"!!#$
!"%&#$
'"&(#$
%$
'$
&$
&"%)#$
*$
)$
,$
($
-./0/$1234$
Źródło: opracowanie własne na podstawie przeprowadzonego badania
Ostateczny efekt szkolenia oraz poziom wiedzy i umiejętności z przyswajanego zagadnienia
powinien być najbardziej miarodajną, choć nieco uogólnioną oceną. 98% naszych respondentów
jest zdania, że jest w stanie lepiej wykonywać swoją pracę teraz niż przed szkoleniem, a 99%
deklaruje wzrost poziomu wiedzy.
7. Wymień o co uzupełnił(a) byś szkolenie
8. Jakie inne umiejętności lub jaka wiedza pomogły by ci w lepszym wykonywaniu Twojej pracy i
jakie inne tematy szkoleń byłyby dla ciebie szczególnie interesujące?
W odpowiedzi na dwa ostatnie pytania otwarte sugestie uczestników są następujące:
• szkolenia należy uzupełnić w większą liczbę ćwiczeń praktycznych, zwłaszcza tych, które
mają odniesienie do branży lub specyfiki danej firmy
• wzbogacenie szkolenia o prezentacje multimedialne i warsztaty
• wydłużenie czasu szkolenia, gdyż materiał jest zbyt obszerny
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
21
Szczególne zainteresowanie wzbudzają szkolenia z zakresu: pracy w zespole, radzenia sobie w
sytuacjach stresowych, asertywności, technik negocjacji, zarządzania ryzykiem, zarządzania
emocjami, autoprezentacji i wystąpień publicznych oraz komunikacji interpersonalnej.
Wnioski
Analiza wyników ankiet zarówno badających preferencje rynku usług szkoleniowych jak i ankiet
satysfakcji obecnie obsługiwanych przez Certes klientów komercyjnych i wspieranych dotacjami
unijnymi pozwoliły wyciągnąć następujące wnioski:
1. Głównym źródłem poszukiwania dostawców szkoleń jest rekomendacja innych osób, Internet
oraz bezpośrednia oferta docierająca z firm szkoleniowych.
2. Kluczowymi czynnikami decydującymi o wyborze oferty szkoleniowej są: zawartość
merytoryczna programów, doświadczona kadra trenerska i doświadczenie firmy oferującej
szkolenie.
3. Badanie rynku pokazuje, że oczekiwany koszt jednego dnia szkoleniowego może oscylować w
zakresie 1500,00-4500,00PLN, natomiast budując roczną ofertę dla klienta trzeba mieć
świadomość, że 35% badanych może przeznaczyć na ten cel maksymalnie 50 000,00PLN, zaś
28% ma budżet w granicach 50 000,00-200 000,00PLN.
4. Uwaga przedstawicieli rynku odbiorców usług szkoleniowych skupia się w 27,5% na szkoleniach
zamkniętych, co stanowi dla Certes jako firmy oferującej tą formułę szkoleń znakomity
potencjał. Warto również posiadać w swoim wachlarzu ofertę dla zaspokojenia kolejnych 20%
rynku, który jest zainteresowany szkoleniami otwartymi.
5. Czas jaki firmy są skłonne zarezerwować jednorazowo na odbycie szkolenia to jeden lub dwa
dni.
6. Wśród metod zdobywania wiedzy i umiejętności, które przekładają się na sposób prowadzenia
zajęć preferowane są studia przypadków, ćwiczenia grupowe oraz gry symulacyjne. Do
przemijających już metod należą wykłady, prezentacje na forum czy konferencje.
7. Oferta szkoleniowa powinna być poprzedzona dokładną analizą potrzeb szkoleniowych danej
organizacji, która spowoduje zbudowanie oferty „ szytej na miarę”. Zastosowanie nowych,
aktywnych metod szkoleniowych, case study dopasowanych do specyfiki firmy/branży oraz
zatrudnienie kompetentnych trenerów-praktyków z doświadczeniem w biznesie spowoduje
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
22
właściwą realizację przedsięwzięcia zgodnie z oczekiwaniami klienta. Konieczne jest
wprowadzenie do oferty follow-up.
Wyniki ankiet satysfakcji obsługiwanych klientów pozwoliły wyznaczyć kluczowe czynniki sukcesu.
Certes współpracuje na co dzień z trenerami, którzy prowadzą zajęcia w sposób jasny, ciekawy i
komunikatywny, znają zarówno teorię jak i praktykę poruszanych zagadnień. Zajęcia prowadzą z
entuzjazmem, angażując całą grupę do aktywnego udziału w proponowanych ćwiczeniach. Podają
przykłady związane ze specyfiką pracy i udzielają wyczerpujących odpowiedzi na zadawane
pytania. Program szkoleń ma bogatą zawartość merytoryczną, jest zrozumiały i przydatny w pracy
zawodowej. Materiały szkoleniowe charakteryzują się wysoką jakością, bogatą zawartością
merytoryczną. 50% klientów bardzo dobrze ocenia organizację szkolenia, czyli dopływ informacji
organizacyjnych do uczestników, dobór miejsca szkolenia i sali oraz posiłków i obsługi.
Autorzy:
Ewa
Rosik
–
Dyrektor
Projektów
Szkoleniowych,
trener
CERTES
Sp.
z
o.o.
Norbert Ogłaza – Prezes Zarządu CERTES Sp. z o.o.
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
23
Certes Sp. z o.o. | Wał Miedzeszyński 552C | 03-994 Warszawa | Tel. +48 22 353 82 20 | Faks +48 22 353 82 21 | [email protected] | www.certes.pl
NIP 5213445303 | REGON 141029299 | KRS 0000283010 | Bank Millenium S.A. 92 1160 2202 0000 0000 9493 5861
24