113 obminski judo.qxp

Medycyna Sportowa
© MEDSPORTPRESS, 2006; 2(6); Vol. 22, 101-105
2
RÓ¯NICE MIÊDZYP£CIOWE
W WYDOLNOŒCI ANAEROBOWEJ
M£ODYCH ZAWODNIKÓW JUDO
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
-d
istr
S³owa kluczowe: m³odzie¿, judo, WINGATE, p³eæ
Key words: youth, judo, WINGATE, gender
ibu
SEX-RELATED DIFFERENCES OF ANAEROBIC CAPASITY
IN YOUNG JUDO ATHLETES
Summary
3044
3
0
29
op
Word count:
Tables:
Figures:
References:
y is
-
for
pe
rs
on
al
us
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
eo
nly
Background. WINGATE test, being the most popular laboratory supra maximal
exercise, is in common use for anaerobic capacity rating in strength-velocity trained
athletes. Our paper presents the result of the study on anaerobic capacity in young
male and female judoists of different age and training experience.
Material and methods. Young judoists, males (n=39) of aged 17.7±1.4y, and age-and-experience-matched females (n=42), were subjected to the study on lower limbs
anaerobic capacity with using WINGATE 30 s. test on cycloergometer. The exertions
were performed before noon (10: 00-12: 00 am). The following parameters were
taken into consider: peak power (PP), work output (WO) as absolute values, and their
relative values adjusted to Body Mass (PP/BM) and (WO/BM), time measured from
start to PP reaching (TR), time of maintenance power near PP value (TM) and value
of fatigue index (FI) expressed as percentage of decline of power observed from PP
to the end of the bout.
Results. The results revealed well known significant (p<0.05) sex-related differences in the values of PP, PP/BM, WO and WO/BM. Males compared with females exhibited on average higher the mentioned values. The mean value of FI was somewhat
lower in the males (22.7±4.3%) then that in the females (23.9±5.4%). Both sexes
exhibited negative (p<0.05) correlations between BM and PP/BM as well BM and
WO/BM. Weak relationships between age and PP and WO were found respectively
in the females (r1=0.16 and r2=0.12) and males (r1 =0.25 and r2=0.15). Males and
Females reached PP at the same time (TR =3.3±07). In the females FI correlated significantly with WO/BM (r= -32), and in the males with age (r=0.33), PP (r=0.32),
PP/BM (r=0.37) and with TM (r= -0.39).
Conclusion. Gender differences in anaerobic capacity showed in our study are in
agreement with these reported by other authors. On the other hand lack of clear relationship age-performance is unexpected, and may be a consequence of huge intra-subject performance variability observed within each of the age interval, as well
range of the age interval.
Th
is c
Adres do korespondencji / Address for correspondence
dr Zbigniew Obmiñski
Zak³ad Endokrynologii, Instytut Sportu
01-982 Warszawa, ul. Trylogii 2/16, tel./fax:(0-22) 834-95-07, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
02.08.2005 r.
30.11.2005 r.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Zak³ad Endokrynologii, Instytut Sportu, Warszawa
Zak³ad Fizjologii, Instytut Sportu, Warszawa
tio
np
roh
ibit
1
ed
.
Zbigniew Obmiñski1(C,D,E,F), Lech Borkowski2(A,B),
Janina Starczewska-Czapowska2(A,B)
Zaanga¿owanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piœmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
ARTYKU£ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE
101
wytrzyma³oœci. To zdaje siê korespondowaæ z faktem,
¿e w czasie wykonywania wysi³ków anaerobowych
typu WINGATE, udzia³ mocy pochodz¹cej z procesów tlenowych u kobiet (25%) jest nieco wy¿szy ni¿
u mê¿czyzn (20%), a wykonana przez nie praca ca³kowita by³a o 30% mniejsza [16]. Z drugiej strony s¹
badacze, którzy podkreœlaj¹ trudnoœci w wiarygodnym oszacowaniu udzia³u komponenty tlenowych
i beztlenowych procesów w wysi³kach typu WINGATE,
sugeruj¹c zani¿ony udzia³ beztlenowych procesów
w metabolizmie wysi³ku [17].
Celem pracy by³o zbadanie zale¿noœci miêdzy parametrami testu WINGATE wykonanego na cykloergometrze no¿nym a wiekiem i mas¹ cia³a u ch³opców
i dziewcz¹t trenuj¹cych wyczynowo.
tio
np
roh
ibit
Materia³ i metody
eo
nly
-d
istr
ibu
Zastosowano maksymalny, 30-sekundowy wysi³ek na cykloergometrze no¿nym (WINGATE) do oceny wydolnoœci beztlenowej m³odzie¿y obejmuj¹cej
ró¿ne kategorie wagowe i trenuj¹cej judo. Zbadano
grupê dziewcz¹t (n=42) w wieku od 14.8 do 20.2 lat,
(17.4±1.5), o sta¿u treningowym od 2 do 8 lat i masie
cia³a od 38.5 do 118 kg, (63±15.7) oraz ch³opców
(n=39) w wieku 15.8-20.7 lat (17.7±1.4), o sta¿u treningowym od 2 do 10 lat i masie cia³a od 54.1 do
121.0 kg, (79.7±15.6). Badania przeprowadzono
w godzinach przedpo³udniowych. Ta sama osoba mobilizowa³a werbalnie ka¿dego zawodnika i zawodniczkê do maksymalnego wysi³ku. Wyniki testu wysi³kowego, przeprowadzonego w okresie treningowym
o umiarkowanej intensywnoœci i obci¹¿eniach, mia³y
byæ jednym z parametrów zastosowanych przy prognozowaniu dalszej kariery sportowej. W parametrach wysi³ku uwzglêdniono wskaŸniki mocy maksymalnej jako wartoœæ bezwzglêdn¹ i wartoœæ wzglêdem masy cia³a, wyra¿aj¹c je odpowiednio w watach
i watach na kilogram masy cia³a. Podobnie przedstawiono wartoœci pracy wyra¿one odpowiednio w kilod¿ulach (KJ) i d¿ulach na kilogram masy cia³a (J/kg),
a tak¿e wzglêdny spadek mocy w czasie testu, tzw.
indeks zmêczenia (%FI) obliczony z ró¿nicy mocy
szczytowej i koñcowej w 30 sekundzie oraz czasy uzyskania i utrzymania wartoœci mocy maksymalnej (szczytu mocy), obserwowane w pierwszych kilku sekundach
wysi³ku. W pracy porównano testami statystycznymi
wartoœci parametrów testu WINGATE miêdzy grupami
oraz okreœlono dla ka¿dej z grup zale¿noœci miêdzy parametrami wysi³ku a wiekiem i mas¹ cia³a.
Th
is c
op
y is
for
pe
rs
on
al
us
Wœród m³odzie¿y naturalna potrzeba aktywnoœci
fizycznej i udzia³u w zajêciach sportowych maleje (u obu
p³ci) miêdzy 12 a 18 rokiem ¿ycia. Ponadto, odnotowano zale¿ny od p³ci wzglêdny udzia³ wysi³ków o ró¿nej intensywnoœci. W codziennej aktywnoœci u mê¿czyzn, przeciwnie ni¿ u kobiet, wiêkszy jest udzia³ wysi³ków o du¿ej intensywnoœci [1]. Zale¿ne od p³ci preferencje odnoœnie typu aktywnoœci fizycznej mog¹
czêœciowo wynikaæ ze strukturalnej budowy miêœni
i metabolizmu wysi³kowego, ró¿nej u obu p³ci. U kobiet w miêœniach szkieletowych mniejszy jest udzia³
w³ókien szybkokurczliwych [2-4], co ogranicza ich wydolnoœæ anaerobow¹ i si³ê. Najbardziej widoczny efekt
dymorfizmu p³ciowego, odnoœnie przekroju poprzecznego miêœni, struktury w³ókien i si³y, widoczny jest
w typowych sportach si³owych np. w trójboju si³owym
lub podnoszeniu ciê¿arów [5-7].
Wiêkszoœæ znanych w literaturze badañ nad rozwojem sprawnoœci anaerobowej przed i po osi¹gniêciu dojrza³oœci przeprowadzono u dzieci i m³odzie¿y,
która nie praktykowa³a sportów si³owo-szybkoœciowych.
Wykazano u nich zale¿ne od p³ci i wieku zmiany mocy maksymalnej. Przed dojrzewaniem wielkoœæ tego
parametru jest podobna u obu p³ci. W okresie dojrzewania moc anaerobowa wzrasta znacznie szybciej
u ch³opców i z ka¿dym rokiem zwiêksza siê ró¿nica
tej cechy miedzy p³ciami [8]. U sportowców obu p³ci
trenuj¹cych szybkoœæ i si³ê, jednym z przejawów rozwijania z wiekiem wiêkszej mocy anaerobowej jest
wiêksze tempo glikolizy i wy¿sze stê¿enie mleczanu
we krwi po maksymalnym wysi³ku. Potwierdzaj¹ to
badania u mê¿czyzn trenuj¹cych judo, gdzie poziom
mleczanu po specyficznym teœcie wysi³kowym by³
wy¿szy u seniorów ni¿ kadetów (10.7 vs 8.2 mmol/L)
[9]. Wœród kobiet trenuj¹cych tenis wiêksz¹ maksymaln¹ szybkoœæ biegu i wy¿szy poziomu mleczanu
we krwi po wysi³ku notowano u seniorek ni¿ u kadetek [10]. Podobnie seniorki trenuj¹ce kajakarstwo uzyskiwa³y w testach anaerobowych wiêksz¹ moc i wy¿szy powysi³kowy poziom mleczanu ni¿ juniorki, zaœ
wyniki wysi³ków laboratoryjnych korelowa³y ze sportowym sukcesem [11].
W wielu dyscyplinach szybkoœciowo-si³owych warunkiem sukcesu jest sprawnoœæ motoryczna i umiejêtnoœci techniczne. Jest to przyczyn¹ wczesnej specjalizacji, mimo ¿e niektórzy autorzy podkreœlaj¹ wynikaj¹ce z tego ryzyko zaburzeñ naturalnego rozwoju
psycho-somatycznego, szczególnie dziewcz¹t [12].
Mo¿liwe, ¿e przyczyn¹ tego jest fakt, ¿e oprócz barier
zwi¹zanych ze wspomnian¹ struktur¹ w³ókien u kobiet, równie¿ ich metabolizm wysi³kowy gorzej sobie
radzi z wymaganiami stawianymi przez sporty wymagaj¹ce du¿ej szybkoœci lub si³y. W wysi³kach typu
WINGATE, u kobiet wolniejsze jest tempo glikolizy
mleczanowej i ni¿sze po wysi³ku poziomy mleczanów
krwi (11.4 vs 14.9 mmol/L), amin katecholowych oraz
ni¿sze parametry mocy, nawet w przeliczeniu na masê cia³a [13]. Jednak zale¿ne od p³ci ró¿nice odnotowano w wysi³kach d³u¿szych, do odmowy, aczkolwiek
jedynie u osób nietrenuj¹cych [14]. Niektórzy autorzy
sugeruj¹, ¿e u kobiet wy¿sze poziomy w wysi³ku wolnych kwasów t³uszczowych spowodowane s¹ inn¹
dynamik¹ aktywacji receptorów adrenergicznych
w tkance t³uszczowej [15], co predestynuje je bardziej
ni¿ mê¿czyzn do uprawiania sportów wymagaj¹cych
ed
.
Wstêp
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Obmiñski Z. i wsp., Wydolnoœæ anaerobowa a p³eæ m³odych judoków
102
Wyniki
Wyniki pomiarów parametrów wysi³ku anaerobowego w obu grupach przedstawiono w Tabeli 1.
Zale¿noœci pomiêdzy cechami osobniczymi (masa cia³a i wiek) a parametrami wysi³ku, osobno dla
ka¿dej z grup, zamieszczono w Tabelach 2 i 3.
Obliczenia wskazuj¹ na istotne ró¿nice w wysi³kowych mo¿liwoœciach obu grup. Równie¿ po adjustacji
obu grup do tej samej masy cia³a, mê¿czyŸni wykonali œrednio wiêksz¹ pracê i osi¹gali wiêksze wartoœci
mocy maksymalnej. Zale¿noœci korelacyjne miêdzy
wiekiem i wag¹ a przeliczonymi na kilogram masy
cia³a parametrami mocy i pracy s¹ w obu grupach dosyæ podobne. Osoby z wiêksz¹ mas¹ cia³a osi¹gaj¹
bezwzglêdne wiêksze wartoœci mocy maksymalnej
tio
np
roh
ibit
ed
.
Tab.1. Œrednie wartoœci parametrów WINGATE uzyskane w teœcie koñczyn dolnych u kobiet i mê¿czyzn
Tab.1. Mean values of parameters obtained from WINGATE test for lower body extremities in male and female judoists
ibu
eo
nly
-d
istr
Tab. 2. Zale¿noœci miêdzy wiekiem (A), mas¹ cia³a (BM) i parametrami testu WINGATE (W1-W7) w grupie kobiet
(n=42) wyra¿one wspó³czynnikami korelacji liniowej
Tab. 2. Relationships between age (A), body mass (BM) and WINGATE test parameters (W1-W7) expressed by linear
correlation coefficients in the female judoists (n=42)
us
for
pe
rs
on
al
Tab.3. Zale¿noœci miêdzy wiekiem (A), mas¹ cia³a (BM) i parametrami testu WINGATE (W1-W7) w grupie mê¿czyzn
(n=39), wyra¿one wspó³czynnikami korelacji liniowej
Tab. 3. Relationships between age (A), body mass (BM) and WINGATE test parameters (W1-W7) expressed by linear
correlation coefficients in the male judoists (n=39)
y is
op
Th
is c
i wykonanej pracy ca³kowitej, ale wartoœci pracy i mocy wzglêdem masy cia³a s¹ u ciê¿szych osób mniejsze ni¿ u l¿ejszych. Odnotowano wiele podobnych
zale¿noœci korelacyjnych w obu grupach miêdzy ró¿nymi parametrami wysi³ku, ale zauwa¿ono te¿ miêdzy p³ciami ró¿nice w zale¿noœciach np. miêdzy wiekiem a wskaŸnikiem zmêczenia lub moc¹ maksymaln¹ a czasem jej uzyskania.
Dyskusja
Zaskakuj¹co s³aby okaza³ siê w naszych badaniach wp³yw wieku na bezwzglêdne wartoœci parametrów pracy i mocy. Dodatnie, lecz nieistotne statystycznie wspó³czynniki korelacji mog³yby sugerowaæ niewielki przyrost wraz z wiekiem obu bezwzglêdnych parametrów (mocy maksymalnej i pracy) – u kobiet (0.12
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Obmiñski Z. i wsp., Wydolnoœæ anaerobowa a p³eæ m³odych judoków
103
eo
nly
-d
istr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
nów [21-24]. To powoduje narastanie zmêczenia pracuj¹cych miêœni i spadek mocy, szybszy w czasie wysi³ków anaerobowych ni¿ aerobowych [25]. Znacz¹cy
u mê¿czyzn (0.32*) i nieco mniejszy u kobiet (0.25)
wspó³czynnik korelacji miêdzy wskaŸnikiem zmêczenia a szczytem mocy mo¿e wskazywaæ na zwi¹zek
miêdzy maksymaln¹ mobilizacj¹ fizycznych mo¿liwoœci anaerobowych na pocz¹tku testu a dynamik¹
utraty mocy w trakcie 30 s wysi³ku.
Nasze badania ujawni³y ponadto inne zale¿ne od
p³ci ró¿nice. U kobiet zaznaczy³a siê tendencja wiêkszego spadku mocy u tych zawodniczek, które osi¹gnê³y wy¿sz¹ wartoœæ mocy maksymalnej (r=0.25).
U mê¿czyzn zale¿noœæ ta wydaje siê byæ bardziej wyrazista, gdy¿ jest statystycznie znamienna (r=0.32*).
Z drugiej strony, œredni w grupie kobiet wskaŸnik spadku mocy jest nieznacznie wiêkszy (o 5%). Badania
prowadzone przez ró¿nych autorów nie daj¹ jednoznacznej odpowiedzi, co jest przyczyn¹ ró¿nic u kobiet i mê¿czyzn w dynamice zmêczenia w czasie pracy
supramaksymalnej. Billaut F i wsp. [26] sugeruj¹, na
podstawie wyników sprinterskich testów powtarzanych, ¿e wiêkszy u kobiet spadek szczytu mocy w kolejnych wysi³kach jest wynikiem wiêkszej podatnoœci
kobiecych miêœni na zmêczenie, pomimo podobnego
u obu p³ci mechanizmu restytucji. U badanych mê¿czyzn ujawniono z kolei istotnie dodatni zwi¹zek miêdzy wiekiem a wzglêdnym spadkiem mocy (r=0.33).
Jest to zgodne z wynikami innych autorów, którzy odnotowali u m³odych mê¿czyzn wiêkszy spadek mocy
ni¿ u ch³opców przed okresem dojrzewania (ok. 11 lat)
[27,28]. Pozostaje do wyjaœnienia znacz¹co ujemna u mê¿czyzn korelacja miêdzy czasem uzyskania
a czasem utrzymania maksymalnej mocy. Zestawiaj¹c to z ujemn¹ korelacj¹ miêdzy moc¹ maksymaln¹
a wskaŸnikiem zmêczenia, mo¿na przypuszczaæ, ¿e
u mê¿czyzn przy tej samej pracy wartoœci wspomnianych parametrów testu WINGATE s¹ nie tylko odzwierciedleniem mo¿liwoœci indywidualnych, ale te¿
czêœciowo mog¹ zale¿eæ od przyjêtej strategii wykonania próby, tj. decyzji, jak nale¿y roz³o¿yæ si³y, by
uzyskaæ najlepszy wynik w danej sk³adowej testu. To
z kolei sugeruje, ¿e oczekiwanie na równoleg³e osi¹gniêcie najlepszych wartoœci mocy maksymalnej,
szybkiego wzrostu a wolnego spadku mocy w teœcie
WINGATE, stwarza zawodnikom sytuacjê konfliktu
wyboru. W literaturze anglojêzycznej tego typu próby
znane s¹ jako multiple conflict task i stosowane s¹
w z³o¿onych badaniach psychomotorycznych, wymagaj¹cych od badanego jednoczesnego zaanga¿owania w teœcie kilku funkcji [29].
W podsumowaniu nale¿y zaznaczyæ, ¿e zainteresowania trenerów judo wynikami uzyskanymi przez swoich
podopiecznych koncentruj¹ siê g³ównie na analizie mocy maksymalnej i ca³kowitej pracy osi¹ganych w teœcie
WINGATE, tymczasem inne wspomniane wskaŸniki
mog¹ mieæ równie¿ znaczenie diagnostyczne.
Th
is c
op
y is
for
pe
rs
on
al
us
i 0.16) i u mê¿czyzn (0.15 i 0.25). Uwzglêdniaj¹c fakt,
¿e w badanych grupach z wiekiem nieco wzrasta masa cia³a, na co wskazuj¹ ma³e, lecz dodatnie wspó³czynniki korelacji, u mê¿czyzn (0.20) i kobiet (0.11),
mo¿na sugerowaæ brak zwi¹zku miêdzy wiekiem
a zdolnoœci¹ do pracy anaerobowej w obu grupach.
Taki wniosek by³by zaskakuj¹cy i sprzeczny w zestawieniu z badaniami innych autorów. Znana jest automatyczna poprawa zdolnoœci do wykonywania maksymalnych wysi³ków w okresie dorastania [3,8]. To samo odnotowano u m³odzie¿y uprawiaj¹cej sport wyczynowo. U trenuj¹cych pi³kê no¿n¹, wyraŸn¹ poprawê
wraz z wiekiem wyników bezwzglêdnych i nieco
mniejsze analogiczne zmiany po adjustacji do masy
cia³a obserwowano w czasie badañ m³odzików (13.4
lat), kadetów (15.9 lat), juniorów (17.2 lat) i seniorów
(21 lat) [18]. Badania homogenicznych co do poziomu wytrenowania grup sportowców judo ujawni³y progresywny wzrost zdolnoœci anaerobowych w ró¿nych
grupach wiekowych [19]. Odnotowano w nich nieco
wy¿sz¹ u seniorów (674.50±133.26 W) ni¿ u juniorów
(573.13±116.83 W) i kadetów (406.89±171.55 W) maksymaln¹ moc osi¹gniêt¹ rêkami w teœcie WINGATE.
W tych badaniach mo¿liwoœci fizyczne kobiet by³y
mniejsze, co wyra¿one by³o w podobnym teœcie mniejszymi mocami (342.68±76.92 W dla seniorek i 234.99
±46.62 W dla juniorek). Na tle wyników innych autorów trudno wyjaœniæ w naszych obserwacjach brak
wyraŸniejszych zale¿noœci wiek-wydolnoœæ. Mo¿na
spekulowaæ, ¿e prawdopodobn¹ przyczyn¹ mog³o byæ
du¿e osobnicze zró¿nicowanie wydolnoœci fizycznej
w obrêbie ka¿dej grupy wiekowej. Tak bywa, gdy porównuje siê sportowców pochodz¹cych z ró¿nych
klubów. Wspomniane wczeœniej badania Jastrzêbskiego [18] wskazuj¹, ¿e œrednie wartoœci mocy
w WINGATE osób w tym samym wieku, lecz nale¿¹cych do ró¿nych klubów pi³karskich, nieco siê ró¿ni¹.
Mo¿e to wynikaæ z innych programów treningowych,
jak te¿ ró¿nych dla ka¿dego klubu kryteriów rekrutacji.
W konsekwencji, w niektórych przypadkach wp³yw
rzeczywistej zale¿noœci wiek-wydolnoœæ w ca³ej populacji badanych mo¿e byæ maskowany du¿¹ zmiennoœci¹ miêdzyklubow¹. Ponadto w obu grupach zdecydowana wiêkszoœæ badanych nale¿a³a do w¹skiego
przedzia³u wieku oscyluj¹cego nieznacznie wokó³ wartoœci œrednich. W¹ski przedzia³ wiekowy badanych
i znaczne zró¿nicowanie wydolnoœci zacieraj¹ zale¿ne
od wieku ró¿nice wydolnoœci. Tymczasem we wszystkich badanych przez Little`a grupach wiekowych zachowana by³a znaczna homogenicznoœæ, gdy¿ wszyscy nale¿eli do elity sportowej [19].
Zale¿ne od p³ci ró¿nice w sile miêœni szkieletowych s¹ dobrze udokumentowane i u kobiet stanowi¹ 52% i 66% wartoœci uzyskanych przez mê¿czyzn,
odpowiednio dla r¹k i nóg [20]. Wyniki naszych badañ,
porównuj¹cych parametry wzglêdnej wydolnoœci beztlenowej mocy maksymalnej i ca³kowitej pracy dziewcz¹t i ch³opców trenuj¹cych judo, s¹ wiêc zgodne
z doniesieniami innych autorów o wysi³kowym dymorfizmie p³ci, które cytowano we wstêpie i w dyskusji.
Wa¿nym parametrem w teœcie WINGATE jest zdolnoœæ do utrzymania sta³ej mocy. Nieuchronny spadek
mocy, wyra¿ony wartoœci¹ wzglêdn¹ jako indeks
zmêczenia, jest wynikiem narastaj¹cego w czasie
pracy zakwaszenia cytozolu komórek miêœni kwasem
mlekowym oraz spadku poziomu wewn¹trzkomórkowych, wysokoenergetycznych Ÿróde³ energii fosfage-
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Obmiñski Z. i wsp., Wydolnoœæ anaerobowa a p³eæ m³odych judoków
104
Wnioski
Zale¿ne od p³ci ró¿nice ujawnione w naszych badaniach s¹ zgodne z doniesieniami innych autorów. Z drugiej strony, brak wyraŸnych zale¿noœci miêdzy wiekiem
a wydolnoœci¹ beztlenow¹ jest nieoczekiwany i mo¿e
byæ konsekwencj¹ ogromnej miêdzyosobniczej zmiennoœci tego parametru wewn¹trz grup o ró¿nych wiekowych zakresach, jak te¿ zakresu przedzia³u wiekowego.
tio
np
roh
ibit
ibu
-d
istr
nly
y is
op
is c
Th
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
eo
for
pe
rs
on
al
us
1. Telama R, Yang X. Decline of physical activity from
youth to young adulthood in Finland. Med Sci Sports
Exerc 2000; 32: 1617-1622.
2. Froese EA, Houston ME. Performance during the
Wingate anaerobic test and muscle morphology in
males and females. Int J Sports Med 1987; 35-39:
1987.
3. Glenmark B, Hedberg G, Kaijser L, Jansson E. Muscle strength from adolescence to adulthood-relationship to muscle fiber types. Eur J Appl Physiol 1994;
68: 9-19.
4. Callister R, Callister RJ, Staron RS, Fleck SJ, Tasch
P, Dudley GA. Physiological characteristics of elite
judo athletes. J Sports Med Phys Fitness 1991; 12:
196-203.
5. Always SE, Grumbt WA, Gonyea WJ, Stray-Gunderson WJ. Contrasts in muscle and myofibers of elite
male and female bodybuilders. J Appl Physiol
1989; 67: 24-31.
6. Vanderburgh PM, Dooman C. Considering body mass
differences, who are the world strongest women?
Med Sci Sports Exerc 2000; 32: 197-201.
7. Ford LE, Detterline AJ, Ho KK, Cao W. Gender-and-height-related limits of muscle in weightlifting champions. J Appl Physiol 2000; 89: 1061-1064.
8. Van Praagh E. Development of anaerobic function
during childhood and adolescence. Ped Exerc Sci
2000; 12: 150-173.
9. Franchini E, Nakamura FY, Takito MY, Kiss MAPDM,
Sterkowicz S. Specific fitness test developed in brazylian judoists. Biol Sport 1998; 15: 165-170.
10. Faff J, £adyga M, Starczewska-Czapowska J. Physical fitness of the top polish male and female tennis
players age from twelve years to the senior category. Biol Sport 2000; 17: 179-192.
11. Sitkowski D. Some indices distinguishing Olympic or
world championship medallist in sprint kayaking. Biol
Sport 2002; 19: 133-147.
12. Wiersma LD. Risks and benefits of youth sport specialization: perspectives and recommendations. Ped
Exerc Sci 2000; 12: 13-22.
13. Gratas-Delamarche A, LeCam R, Delamarche P,
Monnier M, Koubi A. Lactate and catecholamine responses in male and female sprinters during Wingate
test. Eur J Appl Physiol 1994; 68: 362-366.
14. Weber CL, Schneider DA. Maximal accumulated
oxygen deficit expressed relative to the active muscle mass for cycling in untrained male and female
subjects. Eur J Appl Physiol 2000; 82: 255-261.
15. Helström L, Blaak E, Hagström-Toft E. Gender differences in adrenergic regulation of lipid mobilization
during exercise. Int J Sports Med 1996; 17: 439-447.
16. Hill DW, Smith JC. Gender difference in anaerobic
capacity: role of aerobic contribution. Br J Sports
Med 1993; 27: 45-48.
17. Bulbulian R, Jeong JW, Murphy M. Comparison of
anaerobic components of the WINGATE and critical
power tests in males and females. Med Sci Sports
Exerc 1996; 28: 1336-1341.
18. Jastrzêbski Z. Ocena wydolnoœci beztlenowej u pi³karzy no¿nych. Medycyna Sportowa 2000; 103: 5-8.
19. Little NG. Physical performance Attributes of junior
and senior women, juvenile, junior, and senior men
judokas. J Sports Med Phys Fitness1991; 31: 510520.
20. Miller AE, MacDougall JD, Tarnopolsky MA, Sale DG.
Gender differences in strength and muscle fiber characteristics. Eur J Appl Physiol 1993; 66: 254-262.
21. Hirvonen J, Rehunen S, Rusko H, Härkonen M. Breakdown of high energy phosphate compounds and lactate accumulation during short supramaximal exercise. Eur J Appl Physiol 1987; 56: 253-259.
22. Kuno S, Takahashi H, Fujimoto K, Akima H, Miyamaru M, Nemoto Y, Itai Y, Katsuta S. Muscle metabolism
during exercise using phosphorus31 nuclear magnetic resonance spectroscopy in adolescents. Eur J
Appl Physiol 1995; 70: 301-304.
23. Metzger JM, Moss RL. Greater hydrogen ion induced depression of tension and velocity in skinned
single fibers of rat fast than slow muscle. J Physiol
1987; 393: 723-727.
24. Nosek TM, Fender KY, Godt RE. It is deprotonated
inorganic phosphate that depresses force in skinned
skeletal muscle fibers. Science 1987; 236: 191-193.
25. Kamehisa H, Ikegawa S, Fukunaga T. Force-velocity
relationships and fatigue ability of strength – and endurance trained subjects. Int J Sports Med 1997; 18:
106-112.
26. Billaut F, Giacomoni M, Falgairette G. Maximal intermittent cycling exercise: effects of recovery and gender. J Appl Physiol 2003; 95: 1632-1637.
27. Gaul CA, Docherty D, Ciechini R. Differences in anaerobic performance between boys and men. Int J
Sports Med 1995; 16: 451-455.
28. Ratel S, Williams CA, Oliver J, Armstrong N. Effects of
age and mode of power output profiles during repeated sprints. Eur J Appl Physiol 2004; 92: 204-210.
29. Sothmann MS, Hart BA, Horn TS. Selected psycho-physiological stress responses in men with high and
low body fatness. Med Sci Sports Exerc 1995; 27:
417-422.
ed
.
Piœmiennictwo
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Obmiñski Z. i wsp., Wydolnoœæ anaerobowa a p³eæ m³odych judoków
105