Być albo nie być polskiego węgla

Być albo nie być polskiego węgla
Utworzono: czwartek, 23 października 2014
Autor: Anna Zych
Źródło: Trybuna Górnicza
Zapewniam, że będą walczyła – tak pokrótce streściła polską taktykę negocjacyjną, przygotowaną na szczyt Rady
Europejskiej w Brukseli, premier Ewa Kopacz. Szczyt, który odbędzie się w dniach 23–24 października, ma uzgodnić nową
politykę energetyczno-klimatyczną Unii po 2020 r.
Na początku roku Komisja Europejska zaproponowała nowy cel redukcji emisji CO2 w wysokości 40 proc. do 2030 r. (względem
1990 r.). Zaproponowała też ogólnoeuropejski cel udziału energii ze źródeł odnawialnych na poziomie 27 proc. Wobec wydarzeń
na Ukrainie decyzje mające zapaść w marcu przesunięto na drugą połowę roku.
Przypomnijmy, że obowiązujący do 2020 r. pakiet energetyczno-klimatyczny z 2008 r. zakłada redukcję emisji CO2 na poziomie 20
proc. w stosunku do 1990 r., doprowadzenie do 20-procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych w całości produkowanej
energii i 20-procentowy, niewiążący cel zmniejszenia zużycia energii. Już te założenia były dla polskiej gospodarki, opartej w
przewadze na węglu, kamieniem u szyi.
Wprowadzenie drugiego pakietu klimatycznego – bo tym w rzeczywistości są propozycje Komisji – oznacza trzykrotny wzrost
hurtowych cen energii, ubóstwo energetyczne dla setek tysięcy polskich rodzin oraz utratę nawet miliona miejsc pracy i trwałe
obniżenie konkurencyjności polskiej gospodarki. Przyglądając się dalszym konsekwencjom, nietrudno dostrzec zawalenie się
systemu energetycznego i pogrzebanie na wieki górnictwa węglowego.
Polskie stanowisko nie jest dla UE tajemnicą.
Sprzeciw nowych członków
Na tak drastyczną zmianę celów nie godzą się także Czechy, Słowacja, Węgry, Rumunia i Bułgaria. Sprzeciw nowych krajów
członkowskich spowodowany jest spodziewanymi kosztami dostosowania ich gospodarek do unijnych wymogów.
Ta twarda postawa spowodowała, że w kuluarowych rozmowach przed spotkaniem w Brukseli zaczęto testować propozycje, które
być może pojawią się na negocjacyjnym stole. Pierwszą z nich jest dostosowanie tempa schodzenia z emisją CO2 do poziomu
PKB, w myśl zasady „biedni redukują wolniej”. Pod uwagę bierze się też stworzenie funduszu wspomagającego modernizację
systemów energetycznych w takich państwach jak Polska.
Realizacja takich projektów byłaby nadzorowana przez Europejski Bank Centralny. Te ulgi i subsydia, wedle wstępnych
szacunków, pozwoliłyby zaoszczędzić polskiej gospodarce nawet kilkanaście miliardów euro do 2030 r. Polska optuje jednak za
innym rozwiązaniem – utrzymaniem dużej liczby darmowych pozwoleń dla polskich elektrowni. Unia chce znacząco zmniejszyć ich
pulę, co dla krajowych producentów energii oznaczałoby konieczność kupowania pozwoleń, a w konsekwencji wzrost kosztów. Jak
szacują eksperci, przy realizacji tego scenariusza wzrost cen energii w Polsce byłby znacznie wyższy niż średnia w państwach UE.
Tylko weto skuteczne
– Na październikowym szczycie Rady Europejskiej rozpatrywany będzie projekt nowych celów redukcyjnych emisji gazów. Mój
rząd nie zgodzi się na zapisy, oznaczające dodatkowe koszty dla naszej gospodarki oraz wyższe ceny energii dla konsumentów –
mówiła w expose premier Ewa Kopacz.
Wielu analityków wskazuje, że jedyną metodą osiągnięcia celu zapowiedzianego w expose jest polskie weto w Brukseli. Ten
twardy sprzeciw jest możliwy tylko teraz i tylko w tym miejscu. Po pierwsze tylko na forum Rady propozycje Komisji mogą być
odrzucone przy sprzeciwie jednego z państw.
Na forum Parlamentu Europejskiego, aby przeforsować polskie racje, trzeba by było zbudować szeroką koalicję, a to w praktyce
jest niemożliwe. Po drugie od listopada zmienia się system głosowania na forum Rady Europejskiej. Naszej pozycji nie polepszy
też objęcie stanowiska szefa Rady przez Donalda Tuska, który będzie musiał zaprezentować się nie jak narodowy polityk forsujący
polskie racje, lecz bezstronny unijny urzędnik.