Paweł Grzybowski, Dominik Goślicki O kontrowersjach wokół

P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
Paweł Grzybowski, Dominik Goślicki
O kontrowersjach wokół zaokrąglania opłaty
za gospodarowanie odpadami komunalnymi*
Ordynacja podatkowa, określając regułę zaokrąglania należności danin publicznoprawnych, a także
precyzując wyjątki od tej zasady, posługuje się katalogiem pojęciowym użytym także w przepisach
wyznaczających zakres przedmiotowy jej zastosowania. W związku z tym autorzy stawiają pytanie:
czy ustawodawca konsekwentnie stosuje technikę prawodawczą odesłań w ordynacji podatkowej, aby
eliminować wątpliwości stanowiące o zakresie stosowania instytucji zaokrągleń? Analizując treść przepisów ordynacji podatkowej oraz obowiązujących aktów prawnych ustrojowych i prawa materialnego,
autorzy argumentują stanowisko, zgodnie z którym opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
nie należy zaokrąglać.
Z
e stosowaniem znowelizowanej ustawy
z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach1 wiąże się wiele wątpliwości praktycznych związanych z niską jakością
legislacyjną jej przepisów. Kwestie te są szeroko
prezentowane na łamach miesięcznika „Finanse
Komunalne”2. W wymiarze praktycznym problemy wiążą się także ze stosowaniem do opłat
za gospodarowanie odpadami komunalnymi
przepisów ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja
podatkowa3.
Kwestią – jak mogłoby się wydawać – niezbyt doniosłą, jednak mogącą być źródłem wielu
*
1
2
3
Tekst jest kolejnym głosem w trwającej dyskusji na temat
tego, czy zaokrąglać opłatę za gospodarowanie odpadami,
czy też nie.
Ustawa z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 391
ze zm.), dalej: u.c.p.g.
Zob. M. Paczocha, Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach a zasada przyzwoitej legislacji, „Finanse
Komunalne” 2013/7–8, s. 5 i 6.
Ustawa z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst
jedn.: Dz. U. z 2012 poz. 749 ze zm.), dalej: o.p. Za dyskusyjne można uznać już to, czy przepisy ordynacji podatkowej znajdują do opłat za gospodarowanie odpadami
komunalnymi zastosowanie z mocy art. 6q u.c.p.g., czy
też przepis ten jest ustawowym superfluum, a konieczność stosowania przepisów ordynacji podatkowej do opłat
za gospodarowanie odpadami komunalnymi wynika już
z art. 2 § 1 pkt 3 o.p.
kłopotliwych sporów, zarówno między gminami i podmiotami obowiązanymi, jak i między
gminami a organami nadzoru, jest zaokrąglanie opłat. Analizując przedmiotowe zagadnienie, na wstępie należy wskazać, że wątpliwość
co do obowiązku zaokrąglania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest związana z treścią przepisów art. 63 § 1 i § 2 o.p.
Przepisy te stanowią:
− „Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz
wynagrodzenia przysługujące płatnikom
i inkasentom zaokrągla się do pełnych
złotych w ten sposób, że końcówki kwot
wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się,
a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej
groszy podwyższa się do pełnych złotych,
z zastrzeżeniem § 1a i 2” (art. 63 § 1 o.p.),
− „Zaokrąglania podstaw opodatkowania
i kwot podatków nie stosuje się do opłat,
o których mowa w przepisach o podatkach
i opłatach lokalnych” (art. 63 § 2 o.p.).
Przytoczona regulacja kształtuje regułę
ogólną, według której m.in. podstawy opodatkowania i kwoty podatków zaokrągla się
do pełnych złotych. Jednocześnie, zgodnie
z wolą ustawodawcy, istotnym wyjątkiem od tej
reguły są „opłaty, o których mowa w przepisach
Finanse Komunalne 11/2013
33
P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
o podatkach i opłatach lokalnych”, w przypadku których nie zaokrągla się „podstaw opodatkowania i kwot podatków”. Spornym zagadnieniem – rzutującym na istnienie obowiązku
zaokrągleń – jest, czy w świetle powyższego
opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest opłatą, o której mowa w przepisach
o podatkach i opłatach lokalnych.
1. Argumenty przemawiające
za zaokrąglaniem opłaty za śmieci
Należy zauważyć, że obecnie kształtująca
się praktyka postępowania jednostek samorządu
terytorialnego zakłada, iż należy dokonywać
zaokrągleń omawianej opłaty. Analogiczne
stanowisko dominuje w publikacjach piśmienniczych dotyczących przedmiotu opłaty. Pogląd
o konieczności dokonywania zaokrągleń wyraziło również Ministerstwo Finansów w nieoficjalnym stanowisku4. Powyższe wynika z przyjęcia, że zawarte w art. 63 § 2 o.p. odesłanie
do „przepisów o podatkach i opłatach lokalnych” należy interpretować jako odesłanie jedynie i wprost do ustawy z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych5. Skoro zatem opłata
za gospodarowanie odpadami komunalnymi
regulowana jest w innej niż ustawa o podatkach
i opłatach lokalnych ustawie, to nie jest zasadne
– w świetle tak przyjętej opinii – obejmowanie
jej wyjątkiem przewidzianym w tym przepisie.
Ponadto wskazuje się na brzmienie art. 2 § 1
pkt 3 o.p., który również posługuje się sformułowaniem „opłaty, o których mowa w przepisach
o podatkach i opłatach lokalnych”, stanowiąc,
że przepisy ordynacji podatkowej stosuje się
do wymienionych opłat oraz do opłaty skarbowej. Zakłada się, że te same zwroty użyte kilkukrotnie w tym samym akcie prawnym powinny
mieć takie samo znaczenie, a zatem sformułowaniu „opłaty, o których mowa w przepisach
o podatkach i opłatach lokalnych”, użytemu
4
5
Wyrażonym w odpowiedzi na zapytanie redaktora naczelnego portalu www.portalsamorzadowy.pl.
Ustawa z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.),
dalej: u.p.o.l.
34
Paweł Grzybowski, Dominik Goślicki
w art. 63 § 2 o.p. i w art. 2 § 1 pkt 3 o.p.,
należy nadać jedno znaczenie. Na wąski zakres
pojęcia „opłaty, o których mowa w przepisach
o podatkach i opłatach lokalnych” wskazywać
ma – w świetle treści art. 2 § 1 pkt 3 o.p. – to,
że nie obejmuje ono opłaty skarbowej. W ocenie
Ministerstwa Finansów opłata skarbowa jest
opłatą lokalną uregulowaną w innej niż ustawa o podatkach i opłatach lokalnych ustawie6,
a skoro ustawodawca w jednej jednostce redakcyjnej odrębnie wymienia opłatę skarbową oraz
opłaty, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych, to tym samym należy przyjąć, że jego wolą było zawężenie treści
drugiego z wymienionych wyrażeń wyłącznie
do opłat uregulowanych w ustawie o podatkach
i opłatach lokalnych.
Dodatkowo należy podnieść, że zgodnie
z literalnym brzmieniem art. 63 § 2 o.p. wyjątek
od zaokrąglania dotyczy jedynie opłat, a nie podatków. Stąd można wywodzić, że gdyby przepis
ten odsyłał do przepisów jakichkolwiek ustaw
regulujących opłaty lokalne, wówczas zawarte
w nim odesłanie nie zawierałoby odwołania
do „podatków”. Innymi słowy, posłużenie się
przez ustawodawcę w treści art. 63 § 2 o.p. koniunkcją („podatki i opłaty lokalne”) mogłoby
wskazywać, że przepis ten odsyła do konkretnego aktu prawnego regulującego kompleksowo
problematykę nie tylko opłat, lecz także podatków lokalnych, tj. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (co potwierdzałaby także istotna
zbieżność treściowa odesłania z art. 63 § 2 o.p.
z tytułem ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). Ponadto można utrzymywać, że chociaż
nie istnieje definicja legalna opłat lokalnych,
to jednak w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych regulację szczegółową dotyczącą opłat
ustawodawca zawarł w jednym rozdziale zatytułowanym „Opłaty lokalne” (rozdział 5 u.p.o.l.),
co również mogłoby świadczyć, że regulacja
ta ma z założenia charakter wyczerpujący.
W konsekwencji, wyrażenie „przepisy o podatkach i opłatach lokalnych” w rozumieniu
6
Obecnie ustawa z 16.11.2006 r. o opłacie skarbowej (tekst
jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1282 ze zm.).
Finanse Komunalne 11/2013
O kontrowersjach wokół zaokrąglania opłaty...
art. 63 § 2 o.p. należałoby utożsamiać jedynie
z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych,
a opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi podlegałaby zaokrąglaniu zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 63 § 1 o.p.
2. Argumenty przemawiające za zwolnieniem
z obowiązku zaokrąglania opłaty
za gospodarowanie odpadami komunalnymi
W naszej ocenie istnieją jednak przekonujące argumenty przemawiające za uznaniem,
że w stosunku do opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi znajduje zastosowanie
wyjątek od obowiązku zaokrąglania. Takiego
wniosku nie wyklucza językowa wykładnia
art. 63 § 2 o.p. Za jego przyjęciem przemawiają
z kolei zarówno wykładnia systemowa, jak i wykładnia celowościowa powołanego przepisu.
Nie budzi wątpliwości, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest „opłatą”,
rozważenia wymaga natomiast, czy jest to opłata, „o której mowa w przepisach o podatkach
i opłatach lokalnych” – na tle brzmienia art. 63
§ 2 o.p. W tym kontekście podstawowe znaczenie ma zdekodowanie wyrażenia „przepisy
o podatkach i opłatach lokalnych”.
Istotne jest, że w interpretowanym przepisie
ustawodawca odnosi się do „przepisów o podatkach i opłatach lokalnych”, a nie do ustawy
z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Nie wydaje się zatem, aby na tej podstawie można było przyjąć, że sformułowanie
to obejmuje jeden, konkretny akt prawny, a nie
kategorię (klasę) aktów prawnych, w których
regulowana jest materia podatków i opłat
lokalnych. Co istotne, również w doktrynie
podkreśla się, że taki sposób odesłania zakłada
konieczność poszukiwania przepisów regulujących daną materię w większej niż jeden liczbie
tekstów prawnych7.
Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w regułach stosowanych przy redakcji
tekstów prawnych. Zgodnie z zasadami techniki
7
A. Malinowski (red.), Zarys metodyki pracy legislatora,
Warszawa 2009, s. 344.
P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
prawodawczej8 akty normatywne redaguje się
w sposób zwięzły i syntetyczny, unikając powtórzeń. Jednym z podstawowych sposobów
realizacji tych zasad jest korzystanie z odesłań
zewnętrznych do innych (jednostkowych) aktów
normatywnych. Jednocześnie, zgodnie z rozporządzeniem dotyczącym zasad techniki prawodawczej, stosowanie tej techniki legislacyjnej
wymaga dochowania określonych reguł, m.in.
– przy pierwszym odesłaniu – przytoczenia tytułu aktu prawnego, do którego następuje odesłanie w całości, wraz z oznaczeniem numeru
i pozycji oraz (w razie potrzeby) rocznika dziennika urzędowego, w którym ten akt ogłoszono9.
Przykładem takich odesłań mogą być przytoczone poniżej, zawarte w przepisach ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
− „Jeżeli nieruchomość jest zabudowana
budynkami wielolokalowymi, w których
ustanowiono odrębną własność lokali, obowiązki właściciela nieruchomości obciążają
osoby sprawujące zarząd nieruchomością
wspólną, w rozumieniu przepisów ustawy
z 24.06.1994 r. o własności lokali10, lub
właścicieli lokali, jeżeli zarząd nie został
wybrany” (art. 2 ust. 3 u.c.p.g.);
− „Gminy zapewniają czystość i porządek
na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności udostępniają na stronie internetowej
urzędu gminy oraz w sposób zwyczajowo
przyjęty informacje o zbierających zużyty
sprzęt elektryczny i elektroniczny pochodzący z gospodarstw domowych, o których
mowa w ustawie z 29.07.2005 r. o zużytym
sprzęcie elektrycznym i elektronicznym11”
(art. 3 ust. 2 pkt 9 lit. e u.c.p.g.);
− „Jeżeli jest to podyktowane koniecznością
ochrony informacji niejawnych, jednostki
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20.06.2002 r.
w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U.
Nr 100, poz. 908), dalej: r.z.t.p.
9
Zob. § 5, § 22, § 156–160 r.z.t.p.
10
Ustawa z 24.06.1994 r. o własności lokali (tekst jedn.:
Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.).
11
Ustawa z 29.07.2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1155 ze zm.).
8
Finanse Komunalne 11/2013
35
P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
organizacyjne posiadające nieruchomości
stanowiące teren zamknięty w rozumieniu
ustawy z 17.05.1989 r. – Prawo geodezyjne
i kartograficzne12, ustalone przez Ministra
Obrony Narodowej, mogą nie zawierać
umowy na odbieranie odpadów komunalnych. W takim przypadku jednostka organizacyjna jest obowiązana do samodzielnego
i zgodnego z regulaminem pozbywania się
odpadów komunalnych zebranych na terenie zamkniętym” (art. 6 ust. 1b u.c.p.g.).
Odesłanie przewidziane w art. 63 § 2 o.p.
jest odesłaniem zewnętrznym, które powyższej
dyrektywie nie odpowiada. Oznacza to, że nie
było celem ustawodawcy czynienie odwołania
do konkretnego, jednostkowego aktu prawnego.
Uwzględniając zasady techniki prawodawczej,
należałoby bowiem przyjąć, że gdyby zamierzeniem ustawodawcy było odesłanie do konkretnej ustawy, wówczas skonstruowałby je zgodnie
z tymi zasadami. W tym kontekście należy zaznaczyć, że – jak podkreśla się w orzecznictwie
sądowym – w toku wykładni należy respektować dyrektywy techniki prawodawczej. Zasady techniki prawodawczej ustalają bowiem nie
tylko standardy poprawnej legislacji, lecz także
standardy poprawnej interpretacji przepisów
prawnych. Między zasadami redagowania i interpretowania tekstów prawnych istnieje ścisła
korespondencja13.
Tym samym należy uznać, że jeżeli ustawodawca odsyłając do przepisów o podatkach
i opłatach lokalnych w sposób ogólny, nie wskazał na indywidualny akt prawny, to przyjąć
należy, iż na myśli miał zbiór wszelkich aktów
prawnych normujących podatki i opłaty lokalne, a nie jedynie ustawę o podatkach i opłatach
lokalnych.
Nie budzi z kolei wątpliwości, że istnieją
inne niż ustawa o podatkach i opłatach lokalnych akty prawne, w których problematyka
Ustawa z 17.05.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287
ze zm.).
13
L. Morawski, Zasady wykładni prawa, Toruń 2010,
s. 24–25.
12
36
Paweł Grzybowski, Dominik Goślicki
podatków i opłat lokalnych jest regulowana14.
Są to np. ustawa z 15.11.1984 r. o podatku rolnym15, a także ustawa z 30.10.2002 r. o podatku
leśnym16. W naszej ocenie taką ustawą jest również ustawa o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach.
Jak wskazano wyżej, „przepisy o podatkach
i opłatach lokalnych” to takie przepisy, które
regulują materię podatków i opłat lokalnych.
Należy uznać, że to charakter prawny opłaty
(jako „opłaty lokalnej”) rzutuje na to, czy ustanawiające ją przepisy są przepisami „o opłatach
lokalnych”. W tym kontekście wyjaśnienia wymaga zatem kwestia kryteriów, które decydują
o tym, czy opłata ma charakter lokalny, a w dalszej kolejności, czy opłata za gospodarowanie
odpadami komunalnymi spełnia te kryteria.
W prawie podatkowym definicja opłaty lokalnej nie została bowiem sformułowana. W wielu
aktach prawnych pojawia się natomiast sformułowanie „podatki i opłaty lokalne”. Występuje
ono w szczególności w ustawie o podatkach
i opłatach lokalnych, ordynacji podatkowej,
ustawie z 7.10.1992 r. o regionalnych izbach
obrachunkowych17 czy w Konstytucji RP.
Za punkt odniesienia w powyższym zakresie
należy przyjąć normę wyrażoną w Konstytucji
RP18, która w art. 168 stanowi, że jednostki
samorządu terytorialnego (JST) mają prawo
ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych
L. Etel, Podatek od nieruchomości, Warszawa 2009, s. 8.
Ustawa z 15.11.1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.).
16
Ustawa z 30.10.2002 r. o podatku leśnym (tekst jedn.:
Dz. U. z 2013 r. poz. 465). Zarówno podatek rolny, jak
i leśny mają charakter lokalny: stanowią dochód własny
gminy, kompetencję do ich wymiaru mają wójtowie (burmistrzowie, prezydenci) gmin, a radom gmin przysługują w ustawowo określonych granicach kompetencje
do kształtowania ich wysokości (stawek podatku, zwolnień przedmiotowych itp.).
17
Ustawa z 7.10.1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1113).
18
Podkreśla się, że pojęcia ustawowe muszą być interpretowane w zgodzie z Konstytucją RP, a nie Konstytucja RP
w zgodzie z pojęciami ustawowymi. Por.: L. Morawski,
Zasady wykładni..., s. 108; wyrok TK z 27.04.2005 r.
(P 1/05). Ilekroć w systemie prawnym wystąpi pojęcie
podatków i opłat lokalnych, to należy przyjąć tożsamość
jego znaczenia z pojęciem konstytucyjnym.
14
15
Finanse Komunalne 11/2013
O kontrowersjach wokół zaokrąglania opłaty...
w zakresie określonym w ustawie. W tym kontekście w orzecznictwie sądowym wskazuje się,
że według normy konstytucyjnej o lokalnym charakterze podatku lub opłaty decyduje kompetencja organów JST do ustalania ich wysokości w zakresie określonym w ustawie. Przy tym to ostatnie
zastrzeżenie (w zakresie określonym w ustawie)
nie daje prawa ustawodawcy zwykłemu do dowolnego decydowania (np. przez zamieszczenie
regulacji dotyczącej konkretnego podatku lub
opłaty w ustawie o opłatach i podatkach lokalnych), które z podatków i opłat należą do lokalnych. Oznacza jedynie, że JST muszą uwzględniać
normy ustawowe, w szczególności ograniczenia
wynikające z ustaw statuujących podatki i opłaty
lokalne. Nie mogą więc wprowadzać podatków
lub opłat nieprzewidzianych ustawami ani ustalać
ich wysokości z naruszeniem granic wynikających
z ustaw. Jeżeli ustawodawca normując w ustawie podatek lub opłatę, przewiduje kompetencje
JST do ustalania ich wysokości, to w ten sposób
przesądza o lokalnym charakterze podatku lub
opłaty. Prawo do ustalania wysokości podatków
lub opłat lokalnych łączy się z tym, że wpływy
z tych tytułów stanowią dochody JST, ponieważ
celem regulacji konstytucyjnej prawa JST do ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych jest
zapewnienie finansowania przynajmniej części
potrzeb lokalnych społeczności bezpośrednio
przez członków tych społeczności19.
Także w literaturze przedmiotu wskazuje
się, że władztwo podatkowe JST wyraża się
w uprawnieniu do ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych, przez co rozumie się
decydowanie o rozmiarach podatków i opłat
lokalnych, które występuje wskutek określenia
takich elementów konstrukcji podatku, jak
stawka podatkowa, ulga czy zwolnienie. Konstytucja RP gwarantuje samorządom – w zakresie
opłat lokalnych – kompetencję prawotwórczą
(w ustawowo zakreślonych granicach)20. Reasumując, o lokalnym charakterze opłaty decyduje
Wyrok WSA w Lublinie z 28.12.2013 r. (I SA/Lu 932/12),
http://orzeczenia.nsa.gov.pl.
20
C. Kosikowski, Podatki. Problem władzy publicznej i podatników, Warszawa 2007, s. 111–112.
19
P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
wpływ gminy na ustalanie jej wysokości21. Nie
jest w tym zakresie wystarczające to, że wpływ
z opłaty stanowi dochód gminy.
W świetle powyższego należy uznać,
że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest opłatą lokalną. Poza tym, że wpływy z tej opłaty stanowią dochód budżetu gminy
i właściwy do jej wymierzania jest wójt (burmistrz, prezydent) gminy, gmina ma znaczący
wpływ na jej kształt, większy nawet niż w przypadku innych podatków i opłat lokalnych (rada
gminy określa nie tylko wysokość stawek i zwolnienia przedmiotowe, lecz także sposób ustalenia podstawy opodatkowania). Konsekwentnie,
skoro konstrukcję opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi i uprawnienia gminy
w zakresie jej kształtowania reguluje ustawa
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
to jej przepisy należy zaliczyć do przepisów
o podatkach i opłatach lokalnych.
Podobne stanowisko zajęło w tej sprawie Ministerstwo Środowiska22. Zdaniem resortu, skoro
art. 63 o.p. przewiduje w przedmiocie obowiązku
zaokrąglania inne zasady w przypadku podatków
i inne w przypadku opłat lokalnych, to w pierwszej kolejności należy zastanowić się, jakiego
charakteru świadczeniem jest opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Mimo popularnej nazwy „podatek śmieciowy”, świadczenie
to stanowi zryczałtowaną odpłatność za usługę
odbierania odpadów komunalnych i gospodarowania nimi, a to, zdaniem Ministra Środowiska,
jednoznacznie wskazuje na wykazywane cechy
opłaty, a nie podatku, a w konsekwencji także
na niezasadność tezy, w świetle której obowiązek
zaokrąglania należy stosować do opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
W powyższym piśmie podniesiono również,
że wyrażenie „przepisy o podatkach i opłatach
Tego podstawowego kryterium nie spełnia opłata skarbowa. Wysokość opłaty skarbowej jest bowiem określona
w sposób sztywny w ustawie o opłacie skarbowej. Przepisy
tej ustawy wskazują również kompleksowo katalog zwolnień z opłaty skarbowej. Organy gminy nie mają zatem
żadnego wpływu na ukształtowanie opłaty skarbowej.
22
Zob. stanowisko Ministerstwa Środowiska z 14.08.2013 r.,
www.mos.gov.pl.
21
Finanse Komunalne 11/2013
37
P O D AT K I I O P Ł AT Y L O K A L N E
lokalnych” jest odwołaniem o charakterze
znacznie szerszym i nie odnosi się wyłącznie
do ustawy z 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Dlatego też przepisy ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
regulujące opłatę za gospodarowanie odpadami
komunalnymi są przykładem „przepisów o podatkach i opłatach lokalnych”.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że argumentem przemawiającym za objęciem opłat
za gospodarowanie odpadami komunalnymi
wyjątkiem od zaokrąglania jest także wykładnia
celowościowa art. 63 § 2 o.p. W piśmiennictwie
podkreśla się bowiem, że ratio legis tego przepisu
uzasadnione jest tym, iż stawki omawianych podatków i opłat ustalane są w drodze uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, niejednokrotnie w dziesiątkach groszy.
W tych sytuacjach zaokrąglanie podstaw opodatkowania i kwot podatków mogłoby prowadzić
do pobrania opłaty w kwocie wyższej lub niższej, niż to wynikałoby z uchwały rady gminy23.
23
Stanowisko Ministerstwa Środowiska z 14.08.2013 r.,
www.mos.gov.pl, s. 358.
Paweł Grzybowski, Dominik Goślicki
Uwaga ta w pełni znajduje zastosowanie do
opłaty za gospodarowanie opłatami komunalnymi.
3. Podsumowanie
Obecnie w jednostkach samorządu terytorialnego zdaje się dominować pogląd o konieczności dokonywania zaokrągleń opłaty
za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Takie stanowisko wynika z interpretacji zawartego w art. 63 § 2 o.p. odesłania do „przepisów o podatkach i opłatach lokalnych” jako
kierującego jedynie do ustawy z 12.01.1991 r.
o podatkach i opłatach lokalnych.
W naszej opinii taka interpretacja może
budzić wątpliwości. Zastosowanie kompleksowej wykładni przepisów ordynacji
podatkowej i ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach w świetle przepisów
konstytucyjnych pozwala bowiem bronić tezy,
że w stosunku do opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi znajduje zastosowanie
wyjątek od obowiązku zaokrąglania – określony
w art. 63 § 2 o.p.
Dominik Goślicki
jest radcą prawnym, konsultantem w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k.
w Poznaniu
Paweł Grzybowski
jest studentem II roku uzupełniających studiów magisterskich na kierunku administracja
na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
asystentem w Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k. w Poznaniu.
38
Finanse Komunalne 11/2013