Wzorcowanie – kalibracja wag Wzorcowanie

ROLA WZORCOWANIA WAG
W HANDLU EMISJAMI
CO2
Jak zapewnić najwyŜszy poziom dokładności oszacowania ilości
zuŜytego paliwa w aspekcie handlu emisjami CO2?
Jakie dodatkowe korzyści płyną z wzorcowania wag?
Wzorcowanie
– kalibracja wag
Katarzyna Dutkiewicz
Współwłaściciel firmy KASPO
Kierownik Laboratorium KASPO
Rozporządzenie Ministra Środowiska
w sprawie sposobu monitorowania wielkości emisji substancji objętych wspólnotowym systemem handlu uprawnieniami
do emisji zobowiązuje prowadzącego
instalację do stosowania sposobu monitorowania wielkości CO2 opartego na najwyŜszym poziomie dokładności.
Jednym z elementów uwzględnianych przy
określaniu poziomu dokładności wg rozporządzenia jest dokładność określenia
ilości zuŜytego paliwa.
Metodą pozwalającą prowadzącemu
instalację na określenie ilości zuŜytego paliwa z najwyŜszą dokładnością
jest WZORCOWANIE WAG dające
najmniejszą niepewność pomiaru.
Wykonując pomiar ilości zuŜytego paliwa
na wadze i dodatkowo znając błędy wskazań wag oraz niepewność waŜenia, otrzymujemy najlepszą drogę do uzyskania
najwyŜszego poziomu dokładności
monitorowania wielkości CO2.
śaden pomiar geodezyjny nie będzie wykonany z tak wysoką (udokumentowaną!)
dokładnością. A jak wysoką niepewnością
obarczone jest opieranie się na fakturach
dostawcy, to chyba wszyscy wiedzą.
PrzecieŜ nie mamy Ŝadnej gwarancji, Ŝe
dostawca prowadzi prawidłowy nadzór
nad wagami i waŜeniem, a to właśnie
generuje duŜą niepewność tego pomiaru.
Oczywiście warunkiem uzyskania najwyŜszych dokładności jest wzorcowanie zgodnie
ze sztuką, czyli przez kompetentnego
usługodawcę.
Wzorcowanie, czasami nazywane kalibracją od ang. calibration, to nie to
samo co sprawdzenie wagi wykonywane przez serwis.
Świadectwo wzorcowania wystawione
przez laboratorium akredytowane
przez Polskie Centrum Akredytacji
oprócz podstawowych danych, takich jak
uŜytkownik wagi, jej typ, parametry, informacje o zastosowanej metodzie pomiarowej czy potwierdzenie zachowania spójności pomiarowej, zawiera najistotniejszą dla
właściciela wagi informację – wyniki wzorcowania, na które składają się:
– błąd/poprawka wskazań wagi,
– niepewność pomiaru podczas wzorcowania.
Dwie pieczenie na jednym ogniu
Jak wykorzystać takie świadectwo, wie juŜ
duŜa część firm, w których funkcjonują
systemy zarządzania jakością, oraz firm,
które wielkość emisji CO2 ustalają przy
uŜyciu metody obliczeń opartej na wskazaniach wag.
Świadectwo wzorcowania wystawione
przez akredytowane laboratorium rozwiązuje dwie sprawy. Po pierwsze, dostajemy wiarygodne wyniki, które zawierają
niepewność
pomiaru
wynikającą
z wzorcowania. Po drugie, świadectwo
akredytowanego laboratorium nie jest
kwestionowane przez weryfikatorów
czy auditorów.
Przy okazji przypominamy, Ŝe niepewność
podana na świadectwie wzorcowania
wagi to nie to samo co niepewność związana z waŜeniem na tej wadze. To tylko
jeden z jej składników. Gdy tworzymy
budŜet niepewności pomiarów wykonywanych na wadze, musimy dodatkowo
uwzględnić w nim niepewności związane
z procesem waŜenia na tej wadze, czyli
odczytem początkowym i końcowym waŜenia, powtarzalnością wskazań wagi czy dryftem wagi. MoŜe się okazać, Ŝe niepewność
wzorcowania to np. 0,2% wydajności, a niepewność waŜenia na niej przekracza 1%.
JAKOŚĆZARZĄDZANIEŚRODOWISKO
3 (8) 2008
Ale czy wzorcowanie jest potrzebne
tylko gdy monitorujemy wielkości
emisji CO2?
Czasami słyszymy:
Po co wzorcować? PrzecieŜ nasze wagi
naprawia i wzorcuje (czytaj: sprawdza)
firma X juŜ tyle lat!
Właśnie. „Firma X naprawia i sprawdza juŜ
tyle lat i zawsze mówią, Ŝe wagi działają
poprawnie. Tylko dlaczego czasami są problemy z rozliczeniem ilości materiału? Gdzie
on przepada?” Albo: „Firma Y właśnie zainstalowała nam wagę przenośnikową, tylko Ŝe
od tej pory nic nam się nie zgadza w rozrachunkach”. I tu jest pies pogrzebany!
Naprawili, zainstalowali i powiedzieli, Ŝe
wszystko działa poprawnie. IleŜ razy słyszeliśmy takie wypowiedzi, a po przeprowadzonym wzorcowaniu widzieliśmy zaskoczenie
na twarzach właścicieli wag. Wyniki wzorcowania mówią same za siebie. Błędy wskazań
wag sięgają czasami kilku procent, co przy
ilościach tysięcy ton przewaŜanych np. przez
wagi przenośnikowe daje oczywiście ogromne ilości. Znając te błędy, mamy kilka wyjść
z sytuacji: moŜna wagę naprawiać czy reklamować u dostawcy, ale równieŜ moŜna te
błędy wskazań wziąć pod uwagę przy rozliczaniu przewaŜanego materiału.
Dlatego korzyści płynące z wzorcowania to nie tylko:
– oszacowanie niepewności pomiaru
w celu określenia poziomów dokładności przy emisji CO2,
ale równieŜ:
– rozliczenie wewnątrzzakładowe,
– kontrola dostawców towaru,
– kontrola serwisu wagowego,
– sprawdzenie parametrów nowych wag.
[email protected]
www.kaspolab.pl
29