Rynek bydła i wołowiny w Egipcie1

Rynek bydła i wołowiny w Egipcie1
Prognozy przewidują, że produkcja egipskiej wołowiny w 2015 r. będzie niższa niż w 2014 r.,
przy założeniu, że darowizna bydła ZEA /100.000 sztuk bydła żywego w 2014 r./ nie będzie
kontynuowana w roku przyszłym. Niższy ubój rekompensować będzie oczekiwany wzrost
importu wołowiny w 2015 r. Konsumpcja wołowiny w 2015 r. utrzymywać się będzie na
poziomie stabilnym, choć wyższym niż w latach poprzednich. Coraz większą rolę odgrywać
będą programy rządowe, w ramach których wołowina dystrybuowana będzie poprzez system
subsydiowania artykułów spożywczych oraz państwowe spółdzielnie konsumenckie.
Liczba zwierząt,
2013
bydło, Egipt *
Bydło – zapasy
6.180
początkowe całkowite
Krowy mleczne -zapasy 3.980
początkowe
Krowy mięsne – zapasy 0
początkowe
Produkcja cieląt
1.620
Import całkowity
100
Podaż całkowita
7.900
Eksport całkowity
0
Ubój krów
340
Ubój cieląt
80
Pozostały ubój
920
Całkowity ubój
1.340
Straty
300
Zapasy końcowe
6.260
Dystrybucja całkowita
7.900
Dane U.S. Department for Agriculture
*Dane w 1000 sztuk.
**Dane szacunkowe
2014**
2015**
6.260
6.485
3.990
4.010
0
0
1.700
245
8.205
0
500
70
930
1.500
220
6.485
8.205
1.780
135
8.400
0
400
70
930
1.400
210
6.790
8.400
1
Na podstawie: USDA GAIN: Egypt Livestock and Products Annual 2014.
1
Mięso wołowe i
cielęce, Egipt*
Ubój
(w 1000 sztuk)
Zapasy początkowe
Produkcja
Import całkowity
Podaż całkowita
Eksport całkowity
Inne wykorzystanie,
straty
Całkowita konsumpcja
krajowa
Zapasy końcowe
2013
2014**
2015**
1.340
1.500
1.400
0
285
195
480
0
0
0
320
240
560
0
0
0
300
260
560
0
0
480
560
560
0
0
0
560
560
Dystrybucja całkowita
480
Dane U.S. Department for Agriculture
*Dane w 1000 ton ekwiwalentu wagowego tuszy
**Dane szacunkowe
Produkcja
Według prognoz, całkowita produkcja cieląt w 2015 r. wyniesie 1,78 mln sztuk, to jest ok.
80.000 sztuk /4,7%/ więcej niż w 2014 r. Wzrost ten uwarunkowany jest poprawą kontroli
weterynaryjnej, realizacją programów szczepień ochronnych oraz egzekwowaniem nowych
regulacji ustalających minimalną wagę ubojową. Hodowla bydła, zarówno krów jak i bawołów,
ukierunkowana jest głównie na produkcję mleka, z powodu niedoboru ras mięsnych produkcja
mięsa odgrywa rolę drugorzędną. Stada składają się albo z ras mieszanych albo z importowanego
bydła mlecznego. Dane dotyczące produkcji, podaży oraz popytu wskazują na równomierny
podział pomiędzy stadami krów i bawołów.
Według prognoz na 2015 r. produkcja wołowiny spadnie o ok. 6% do 300.000 ton w porównaniu
z produkcją 320.000 ton w 2014 r. Spadek ten uwarunkowany jest zmniejszeniem całkowitego
uboju bydła z 1,5 mln do 1,4 mln sztuk. Zmniejszenie produkcji jest rezultatem wprowadzenia
nowych zasad dotyczących uboju oraz oczekiwanym niższym importem żywca.
Kontrola weterynaryjna
W sierpniu 2014 r. egipskie służby weterynaryjne /General Organization for Veterinary Services
GOVS ogłosiły, że w Egipcie nie ma zagrożenia pryszczycą /w lutym 2012 r. bydło w Egipcie
narażone było na ekspansję wirusa FMD-SAT2/. Wydział Medycyny Prewencyjnej GOVS
poinformował, że od stycznia 2014 r. zbadano 96 przypadków zakażonych zwierząt i wszystkie
próbki okazały się negatywne. W raporcie wskazano, że w 20 regionach, w których pojawił się
wirus, zaszczepione zostały wszystkie sztuki bydła oraz owiec.
Wprowadzenie regulacji dotyczących kryterium wagowego dla uboju bydła
W grudniu 2013 r. egipskie Ministerstwo Rolnictwa i Rekultywacji Ziem wprowadziło zakaz
uboju żywca o wadze niższej niż 250 kg w celu zwiększenia produkcji mięsa czerwonego.
Według Ministerstwa, decyzja która weszła w życie w lutym 2014 r. pozwoli uchronić przed
wczesnym ubojem 300.000 do 500.000 cieląt oraz zwiększy produkcję wołowiny do
2
prognozowanej ilości 150.000 ton rocznie. Decyzja ograniczy też ubój młodych jałówek, które w
tym wieku i przy tej wadze mogą zostać przeznaczone do reprodukcji.
Odpowiedzią na nowe regulacje był protest rzeźników, utrzymujących, że zakaz uboju cieląt
spowoduje wzrost cen mięsa i spadek popytu. Egzekwowanie nowych regulacji jest sporym
wyzwaniem dla rządu ponieważ 80-90% pogłowia bydła należy do drobnych rolników i
hodowców bydła. Pomijając potencjalne koszty polityczne, egzekwowanie przepisów utrudnione
jest przez brak skutecznego nadzoru regulacyjnego państwa nad hodowlą małych przydomowych
gospodarstw. Niedobór wśród egipskiego pogłowia jałówek w tym młodych samic
przeznaczonych do celów rozrodczych uwarunkowane jest silnym krajowym popytem na
wołowinę windującym ceny. Drobni rolnicy decydują się na ubój młodych zwierząt także w celu
uniknięcia kosztownych nakładów na szczepienia oraz drogie pasze. Raporty wskazują, że
egzekwowanie przepisów jest nieskuteczne, ubój dokonywany jest na 60% młodych jałówek.
Jednocześnie rządowe ubojnie zapewniają, że ściśle przestrzegają nowych regulacji.
Wysokie koszty produkcji bydła
Pomimo lepszej kontroli weterynaryjnej oraz nowych przepisów dotyczących uboju, wzrost
produkcji bydła hamowany będzie przez wysokie koszty. Dla zwiększenia krajowej produkcji
wołowiny konieczna jest dostępność wysokiej jakości pogłowia oraz efektywne zarządzanie
zasobami pasz. Wielu rolników powstrzymuje się od hodowli bydła ze względu na wysokie
koszty produkcji, ceny pasz oraz słabą opiekę weterynaryjną głównie na obszarach
peryferyjnych. Rosnące ceny pasz, paliwa oraz nawozów stanowią duże wyzwanie dla
wszystkich hodowców bydła w Egipcie.
Egipt uzależniony jest od importu składników paszowych (ziarna, produktów ubocznych
mielenia, witamin, suplementów, minerałów, tłuszczów/olejów oraz innych składników
odżywczych i energetycznych) dla zwierząt gospodarskich. Importowane jest także ok. 60%
składników produkcji pierwotnej pasz, kukurydzy i soi. Wzrost światowych cen w połączeniu z
deprecjacją egipskiego funta w stosunku do dolara amerykańskiego spowodował znaczny wzrost
cen importowanych składników paszy w ciągu ostatnich kilku lat. Wartość dolara USA wzrosła z
5,80 EGP w 2010 r. /przed rewolucją 2011 r./ do do 7,20 EGP w sierpniu 2014 r. Ponadto, pod
koniec 2013 r. rząd zmienił swoją politykę ogłaszania cen indykatywnych dla otrębów zbóż
/kukurydzy, pszenicy, ryżu/, rezygnując z regulacji cen. Doprowadziło to do wzrostu cen
produktów firm paszowych, wykorzystujących otręby jako główne składniki pasz zwierzęcych.
W ostatnich latach Ministerstwo Zaopatrzenia i Handlu Wewnętrznego ustaliło ceny na poziomie
1200-1300 EGP za tonę (167-181 USD za tonę). Po zmianie polityki ceny wzrosły do 1700 EGP
za tonę (236 USD za tonę) a w czerwcu 2014 r. osiągnęły poziom 2100 EGP za tonę (292 USD
za tonę).
W lipcu 2014 r. dążąc do ograniczenia deficytu budżetowego nowy rząd Egiptu zmniejszył
dotacje na paliwo, gaz ziemny, energię elektryczną oraz ogłosił plany zwiększenia cen nawozów
(mocznika) we wrześniu 2014 r. Ceny paliwa wzrosły o ok. 78%, a ceny energii elektrycznej do
użytku przemysłowego o 7-23%. Mimo, że jest jeszcze zbyt wcześnie na ocenę wpływu tych
podwyżek na sektor rolnictwa, w szczególności na branżę hodowli zwierząt, raporty wskazują na
20-30% wzrost kosztów produkcji rolnej, co negatywnie odbije się na produkcji zwierząt
gospodarskich oraz produkcji mięsa w Egipcie.
3
*Dane w 1000 ton ekwiwalentu wagowego tuszy
Konsumpcja
Według prognoz, całkowita konsumpcja wołowiny w 2015 r. powinna utrzymać się na poziomie
stabilnym 560.000 ton. W latach 2014 - 2015 konsumpcja mięsa będzie wyższa o ok 80.000 ton
w porównaniu do wskaźników z 2013 r. Konsumpcja wołowiny napędzana jest dostępnością
wołowiny w przystępnych cenach dla ludności niezamożnej stanowiącej 85-90% egipskiej
populacji. Im więcej świeżego i mrożonego mięsa wołowego trafi do beneficjentów dotacji do
żywności oraz klientów spółdzielni konsumenckich, tym wyższy wzrost odnotuje konsumpcja.
Nowe subsydia do żywności
W lipcu 2014 r. Egipt zmodyfikował program subsydiowania żywności. Alokacje budżetowe do
systemu kartek reglamentacyjnych na rok finansowy 2014/2015 wynoszą 13,458 mld EGP (1,8
mld USD) /dla porównaniu w roku finansowym 2013/2014 wynosiły one 11,471 mld EGP (1,6
mld USD)/. Nowy program reglamentacji subsydiowanej żywności umożliwia beneficjentom
dostęp do ponad 30 różnych towarów, w tym również mrożonej wołowiny /w ramach
wcześniejszego programu dostępne były tylko trzy produkty: ryż, cukier oraz oleje roślinne/.
Każdy członek rodziny zakwalifikowanej do programu otrzymuje poprzez system kart
reglamentacyjnych miesięczną pomoc finansową w wysokości 15 EGP (2,10 USD). Obecnie z
programu dotacji do żywności korzysta ok. 67 mln obywateli. Posiadacze kart mogą zakupić
mrożoną wołowinę importowaną w cenie 29 EGP /kg. (4 USD /kg), podczas gdy aktualna
średnia cena rynkowa mrożonej wołowiny importowanej to 40 EGP /kg (5,5 USD /kg), a cena
świeżej wołowiny lokalnej to 75-120 EGP /kg (10,5-16,6 USD /kg). Jeśli posiadacz karty
zdecyduje się na zakup 1 kg mrożonej wołowiny importowanej, zapłaci zaledwie 1 EGP /kg
(0,14 USD/ kg) gotówką w punktach rządowych lub spółdzielniach konsumenckich, podczas gdy
rzeczywista cena 29 EGP (4 USD) odliczona zostanie od sumy całkowitej kwoty pomocy
4
finansowej przekazywanej przez rząd na jego kartę. Decyzja o wykorzystaniu pomocy
finansowej na zakup mięsa lub innych produktów subsydiowanych należy do użytkowników
kart. Ocenia się jednak, że ze względu na konkurencyjne ceny produktów mięsnych, wiele rodzin
zdecyduje się na zakup mięsa.
Ministerstwo Zaopatrzenia i Handlu Wewnętrznego oferuje produkty objęte dopłatami w niemal
25 tys. sklepów prywatnych współpracujących z Ministerstwem oraz 4 tys. spółdzielni
konsumenckich zarządzanych przez należącą do Ministerstwa Holding Company for Food
Industries (HCFI) na terenie całego kraju.
Konkurencyjne ceny mięsa w spółdzielniach konsumenckich
Spółdzielnie konsumenckie HCFI oferują różnego rodzaju towary, w tym świeżą oraz mrożoną
wołowinę importowaną dla wszystkich konsumentów (nie tylko dla beneficjentów subwencji
żywieniowych oraz posiadaczy kart reglamentacyjnych) w cenach 20-30% niższych od średnich
cen rynkowych. Oferta świeżej i mrożonej wołowiny w spółdzielniach konsumenckich dostępna
była już wcześniej, ale teraz rząd bezpośrednio angażuje się w proces importu dla zapewnienia
wystarczających ilości produktu.
W 2014 r. ceny żywności wzrosły po zmniejszeniu rządowych subsydiów na paliwo i energię
elektryczną. Egipski urząd statystyczny poinformował, że w czerwcu 2014 r. ceny świeżej
wołowiny wzrosły średnio o 17,7% w porównaniu z czerwcem 2013 r. do 77 EGP /kg (11 USD
/kg.). Wskaźnik inflacji w czerwcu 2014 r. wzrósł o 0,9% w porównaniu z czerwcem 2013 r. z
powodu wzrostu cen żywności i napojów. Rząd zwiększa ilość oraz rodzaje mięsa dostępnego w
spółdzielniach konsumenckich po niższych cenach w ramach kontroli wzrostu cen rynkowych.
W spółdzielniach konsumenckich świeża wołowina brazylijska oferowana była w cenie 56-57
EGP /kg (7,7-7,9 USD /kg), następnie cenę zmniejszono do 50 EGP /kg (6,9 USD /kg) oraz do
45 EGP /kg (6,25 USD /kg). Wołowina pochodzenia sudańskiego i etiopskiego oferowana jest w
cenie 41 EGP /kg (5,7 USD /kg), podczas gdy cena świeżej wołowiny lokalna to 62 EGP /kg (8,6
USD /kg). Ceny mrożonej wołowiny importowanej pochodzenia brazylijskiego kształtują się na
poziomie 31-34 EGP /kg (4-4,7 USD /kg), natomiast cena mrożonego mięsa bawolego
pochodzenia indyjskiego to 30-33 EGP /kg (4,16-4,6 USD /kg).
Źródła handlowe wskazują, że HCFI zleciła państwowej firmie Al Nasr Company for Import and
Export import żywca z Sudanu do natychmiastowego uboju dla sprzedaży w spółdzielniach
konsumenckich po niższych cenach.
Spółdzielnie konsumenckie odnotowują coraz większy wzrost sprzedaży. Według danych
rządowych z lipca 2014 r. spółdzielnie konsumenckie osiągnęły zysk po raz pierwszy od czasu
ich powstania w 1968 r. Sieci spółdzielni konsumenckich Al Ahram, Nile i Alexandria, będące
oddziałami HCFI, odnotowały w czerwcu 2014 r. zyk netto w wysokości 1,8 mln EGP,
generując sprzedaż w czerwcu 2014 r. na poziomie 131,2 mln EGP w porównaniu do 80,7 mln
EGP wygenerowanych w analogicznym okresie roku poprzedniego.
Oprócz spółdzielni konsumenckich należących do Ministerstwa Handlu i Zaopatrzenia
Wewnętrznego w Egipcie funkcjonują też punkty sprzedaży zarządzane przez Ministerstwo
Rolnictwa. Kilkaset spółdzielni hurtowych, oferujących wołowinę po cenach niższych o 30%
znajduje się również pod zarządem Ministerstwa Obrony.
5
Potencjalne wyzwania wobec zaangażowania podmiotów państwowych w dystrybucję
mięsa.
Jest zbyt wcześnie, by dokonać oceny nowego programu subsydiowania żywności oraz zdolności
rządu do zapewnienia regularnych dostaw świeżego i importowanego mięsa dla konsumentów.
Raporty za okres: lipiec - sierpień 2014 r. wskazują, że posiadacze kartek reglamentacyjnych
skarżyli się na brak dostępu do subsydiowanych produktów żywnościowych, do których zakupu
zostali uprawnieni. Według Ministerstwa Zaopatrzenia i Handlu Wewnętrznego, prywatne i
publiczne przedsiębiorstwa spożywcze operujące w ramach kontraktu z Ministerstwem
opóźniały się z dostarczaniem produktów spożywczych do sklepów i spółdzielni
konsumenckich. Niedobór poszczególnych produktów spożywczych uwarunkowany był
problemami logistycznymi oraz wydłużeniem procedur administracyjnych z uwagi na zmiany w
zakresie odpowiedzialności za dostawy poszczególnych produktów z Ministerstwa do placówek
HCFI. Dodatkowym problemem jest brak wystarczającej ilości sprzętu chłodniczego
potrzebnego do sprzedaży mrożonego mięsa w prywatnych sklepach spożywczych
współpracujących z Ministerstwem oraz w spółdzielniach konsumenckich FCHI.
Źródła handlowe wyrażają wątpliwości, czy rząd będzie w stanie utrzymać subsydiowaną
sprzedaż świeżego i mrożonego mięsa importowanego. Nawet jeśli zdoła zapewnić dostawy
wołowiny po obniżonych cenach, będzie to prawdopodobnie trudne do utrzymania w dłuższym
okresie czasu.
Zmiany w globalnej dynamice handlowej sa jednym z czynników, które mogą utrudnić
utrzymanie konkurencyjnych cen. Ocenia się, że Brazylia przejmie udział USA i Europy na
rynku eksportu wołowiny w Rosji po wprowadzeniu przez Rosję zakazu importu produktów
pochodzenia europejskiego i amerykańskiego. W rezultacie wzrostu importu wołowiny do Rosji
w sierpniu 2014 r. odnotowano wzrost cen importowanej wołowiny pochodzenia brazylijskiego i
indyjskiego. Cena za wołowinę indyjską wzrosła z 3.500 do 3.650-3.800 USD za tonę, podczas
gdy ceny wołowiny brazylijskiej wzrosły z 3.950 do 4.400-4.600 USD za tonę.
Raporty sygnalizują również, że Centralny Bank Egiptu z dużą ostrożnością podchodzi do
przydziału funduszy z uwagi na niski poziom rezerw walutowych, co spowodować może
opóźnienie procedur płatności za żywność zakupioną przez podmioty państwowe.
Handel
Żywiec
Według prognoz, import bydła żywego w 2015 r. spadnie o 45% w porównaniu do
zaimportowanych w 2014 r. 245.000 sztuk /danych szacunkowe/. Darowizna 100.000 sztuk
bydła żywego przez rząd ZEA dla rządu Egiptu w 2014 r. jest prawdopodobnie darowizną
jednorazową. Import żywca w 2015 r. mimo, iż kształtować się będzie na poziomie niższym w
stosunku rocznym, nadal będzie o 35% wyższy niż w 2013 r. Ocenia się, że import bydła
żywego odnotuje wzrost w nadchodzących latach, o ile rząd podtrzyma zobowiązania
zapewnienia dostaw świeżej wołowiny po obniżonych cenach w ramach spółdzielni
konsumenckich.
Po wyborze Abd Al-Fattaha Al-Sisi na prezydenta Egiptu w maju 2014 r. ZEA zadeklarowały
przekazanie Egiptowi 100.000 sztuk bydła w okresie do końca 2014 r. Przekazywane bydło jest
głównie pochodzenia brazylijskiego i urugwajskiego. Ok. 80% bydła kierowane jest do
natychmiastowego uboju, podczas gdy 20% przeznaczone jest do rozrodu oraz dystrybucji dla
6
rodzin najuboższych. Świeża wołowina sprzedawana jest poprzez spółdzielnie konsumenckie
HCFI oraz placówki należące do Ministerstwa Obrony.
Darowizna ZEA pomoże przynajmniej tymczasowo w zwiększeniu importu, ponieważ środki
uzyskanie ze sprzedaży mięsa w spółdzielniach konsumenckich pozwolą na sfinansowanie
przyszłych dostaw bydła żywego. Ministerstwo prowadzi obecnie negocjacje z Brazylią,
Urugwajem, Etiopią, Ugandą, Sudanem oraz Węgrami w sprawie importu bydła do
natychmiastowego uboju dla sprzedaży mięsa po obniżonych cenach.
Ocenia się, że wzrośnie również import jałówek mlecznych oraz bydła hodowlanego z uwagi na
niedobór produktów nabiałowych i mięsnych. Głównymi dostawcami bydła żywego do Egiptu
są: Brazylia, Australia, Sudan i Etiopia. Sudan jest jednym z głównych dostawców do Egiptu
bydła żywego do natychmiastowego uboju. Według doniesień mediów, rządy Egiptu i Sudanu
podpisały umowę w celu zwiększenia importu bydła dla zaopatrzenia spółdzielni konsumenckich
w tanie mięso. Przewidywana cena sudańskiego mięsa to 30 EGP za kilogram. Dodatkowo jedna
z prywatnych firm ogłosiła plany otwarcia 50 sklepów detalicznych, które sprzedawać będą
wyłącznie mięso pochodzenia sudańskiego. Obecnie firma ta dostarcza świeże mięso sudańskie
państwowym spółdzielniom konsumenckim do sprzedaży w cenie 40 EGP za kilogram. Nowa
prywatna sieć sklepów oferować będzie mięso w tej samej cenie.
Bydło pochodzenia sudańskiego poddawane jest 21-dniowej kwarantannie pod nadzorem
egipskich służb weterynaryjnych w sudańskim mieście Wadi Halfa graniczącym z Egiptem, a
następnie przewożone jest do Abu Simbel lub przez Morze Czerwone do miasta Safaga w celu
natychmiastowego uboju.
W lipcu 2014 r. egipski rząd ogłosił finalizację wymogów dotyczących świadectw zdrowia, które
umożliwią eksport do Egiptu australijskiego bydła hodowlanego oraz bydła przeznaczonego do
natychmiastowego uboju. Wśród nowych wymogów znalazły się warunki zapewniające
dobrostan importowanego bydła australijskiego. Australijskie bydło hodowlane zasili egipskie
pogłowie. W marcu 2014 r. Australia ogłosiła, że ponownie rozpocznie eksport bydła do Egiptu
w ramach programu Exporter Supply Chain Assurance System /ESCAS/, zgodnie z którym
australijscy spedytorzy przejmą odpowiedzialność za dobrostan zwierząt aż do punktu uboju. W
ramach ESCAS eksporterzy mogą wysyłać australijskie bydło tylko do tuczarni i rzeźni, które
uznano za zgodne z normami OIE dotyczącymi dobrostanu zwierząt. W maju 2013 r. strona
australijska zawiesiła handel z Egiptem po opublikowaniu przez obrońców praw zwierząt serii
filmów przedstawiających okrutne traktowanie zwierząt i warunki uboju bydła w egipskich
placówkach w okresie: październik 2012 r. – kwiecień 2013 r.
Wołowina
Według prognoz, import wołowiny w 2015 r. wzrośnie o ok. 8% /20.000 ton/ do wielkości
260.000 ton w porównaniu z 240.000 ton zaimportowanymi w 2014 r. i 195.000 ton
zaimportowanymi w 2013 r. Wzrost popytu na mrożoną wołowinę związany jest z rządowym
programem zaopatrzenia beneficjentów żywności subsydiowanej w mrożoną wołowinę po
przystępnych cenach. Przy aktualnym niskim poziomie produkcji mięsa, import wołowiny
będzie główną opcją, która pozwoli wypełnić lukę między konsumpcją a zaopatrzeniem. Według
nieoficjalnych informacji, urzędnicy Ministerstwa Zaopatrzenia i Handlu Wewnętrznego złożyli
zamówienie na duże ilości mrożonej wołowiny z każdego zatwierdzonego pochodzenia przy
ostatecznej cenie konsumpcyjnej nie przekraczającej 30 EGP/kg. Ocenia się, że zakup mięsa
brazylijskiego w tej cenie możliwy był przed ogłoszeniem rosyjskiego embarga na przywóz
7
produktów z USA i UE. Wprowadzenie embarga spowodowało jednak wzrost popytu na
wołowinę brazylijską i indyjską, co z kolei pociągnęło za sobą wzrost cen.
Główni dostawcy wołowiny
Według danych egipskiego Ministerstwa Przemysłu, Handlu, Małych i Średnich
Przedsiębiorstw, w okresie: styczeń - czerwiec 2014 r. całkowity import wołowiny kształtował
się na poziomie 165.686 ton /w tym: 87.390 ton zaimportowano z Brazylii, 73.990 ton z Indii,
3.999 ton z Australii, 156 ton z Nowej Zelandii a 151 ton ze Stanów Zjednoczonych/. Wołowina
przywożona z Indii to mięso bawole, natomiast wołowina importowana z innych krajów to mięso
wołowe. Ocenia się, że ta struktura dostawców utrzyma się również w 2015 r.
Import mięsa do Egiptu, styczeń - czerwiec 2014*
styczeń
luty
marzec
kwiecień maj
czerwiec
Brazylia 13.917
16.071
18.291
17.038
9.519
12.552
Indie
7.715
11.836
13.495
12.849
14.711
13.384
Australia 547
635
199
817
887
913
Nowa
59
97
0
0
0
0
Zelandia
USA
0
0
38
0
37
76
Import
22.239
28.639
32.023
30.704
25.155
26.925
ogółem
ogółem
87.390
73.990
3.999
156
151
165.686
Dane egipskiego Ministerstwa Przemysłu, Handlu, Małych i Średnich Przedsiębiorstw za: USDA GAIN:
Egypt Livestock and Products Annual 2014
*Dane w 1000 ton ekwiwalentu wagowego tuszy
Kluczowe kwestie dotyczące eksportu ze Stanów Zjednoczonych
Spadek importu wołowiny ze Stanów Zjednoczonych do Egiptu spowodowany jest kryzysem, z
jakim zmaga się egipska branża hoteli i restauracji od czasu rewolucji 2011 r. Branża ta jest
głównym konsumentem amerykańskiej wołowiny wysokiej jakości. Rewolucja 2011 r. oraz
następujące po niej okresy niepokojów polityczno-społecznych i spadek poziomu
bezpieczeństwa były ciosem dla przemysłu turystycznego. W 2013 r. do Egiptu przyjechało
zaledwie 9 mln turystów, czyli 5 mln mniej niż w 2010 r. W pierwszej połowie 2014 r. do Egiptu
odwiedziło 4,4 mln. turystów, 25% mniej niż w analogicznym okresie 2013 r. Ocenia się, że w
2015 r. turystyka wzrośnie w rezultacie stabilizacji sytuacji politycznej /wybór nowego
prezydenta w maju 2014 r., przeprowadzenie wyborów parlamentarnych przewidzianych na
koniec 2014 r./ Wzrasta też liczba państw, które zniosły ostrzeżenie przed podróżami do
egipskich ośrodków turystycznych. W rezultacie, perspektywy importu wołowiny ze Stanów
Zjednoczonych oceniane są jako korzystne.
W maju 2014 r. Egipt przedstawił komitetom TBT i SPS w ramach WTO zgłoszenia dotyczące
zmian standardów dla wołowiny oraz innych mięs, wprowadzające poziom zero tolerancji na
obecność hormonów syntetycznych oraz niski maksymalny poziom tolerancji hormonów
występujących naturalnie w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Jeśli przepisy te
zostaną wprowadzone w życie, będą mieć znaczący jeśli nie drastyczny wpływ na zmniejszenie
importu wołowiny oraz produktów z mięsa wołowego ze Stanów Zjednoczonych do Egiptu.
Regulacje te są bardzo restrykcyjne w porównaniu ze standardami międzynarodowymi,
zwłaszcza normami Codex Alimentarius. Ocenia się, że ich wprowadzenie stworzy dodatkowe
8
bariery handlu. W sposób negatywny mogą one odbić się także na egipskich konsumentach,
ponieważ zwiększą koszty importu oraz utrudnią import produktów aktualnych głównych
dostawców stanowiący ok. 70% egipskiego rynku wołowiny i produktów wołowych.
Zwierzęce stymulatory wzrostu stały się w Egipcie problemem od 2012 r., kiedy badania dwóch
transportów australijskiego bydła (ok. 32.000 sztuk) wykazały obecność implantów
hormonalnych. Egipt nie zgodził się na dokonanie uboju aż do czasu, gdy poziom hormonów
zaimportowanych zwierząt spadł, zmuszając importerów do poniesienia nieprzewidzianych
kosztów żywienia. Dekretem Ministerialnym nr 266 (2011 r.) przyjęto rozporządzenie
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej nr 2377/1990 określającą maksymalny limit pozostałości
weterynaryjnych produktów leczniczych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego.
Dekret Ministerialny nr 266 wymaga przestrzegania egipskiej normy krajowej 7135 (2010).
Standard ten przyjmuje w całości rozporządzenie EWG nr 2377. UE nie przedstawiła dowodów
naukowych na potwierdzenie zasadności wprowadzenia zakazu, co umożliwiło Stanom
Zjednoczonym wprowadzenie znaczących ceł odwetowych na określone produkty importowane
z UE.
W 2013 r. Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt OIE zaktualizowała klasyfikację ryzyka
USA dla BSE z „kontrolowanego ryzyka BSE” do „znikomego ryzyka BSE”. Egipt uznał nowy
status oraz wytyczne rozdziału 11.5 Kodeksu Zdrowia Zwierząt Lądowych OIE wraz z
zaleceniami importu z krajów o znikomym stopniu ryzyka BSE. Przywóz do Egiptu żywych
zwierząt oraz mięsa z krajów o kontrolowanym stopniu ryzyka BSE regulowany jest Dekretem
Ministerialnym nr 2128/ 2011 nakładającym ograniczenia na wiek, mięso przetworzone i inne.
Kontrola produkcji wołowiny i kwestie halal.
Podlegająca pod Ministerstwo Rolnictwa General Organization for Veterinary Services GOVS
prowadzi indywidualną kontrolę zagranicznych zakładów mięsnych w celu wydania zgody na
eksport produktów do Egiptu. Wszystkie zatwierdzone ubojnie są przedmiotem kontroli w celu
przedłużenia uprawnień na eksport do Egiptu. W ramach kontroli oceniane jest zarówno
bezpieczeństwo żywnościowe jak i praktyka halal (ubój powinien być przeprowadzony zgodnie
z zasadami islamu). W 2014 r. rząd zadecydował, że podczas kontroli weterynarzom z GOVS
towarzyszyć będą przedstawiciele egipskim instytucji religijnych: Dar Al Ifta Al Masriya lub Al
Azhar.
Ośrodki muzułmańskie działające w Stanach Zjednoczonych oraz innych państwach
eksportujących do Egiptu odpowiedzialne są za wydawanie islamskich certyfikatów halal
wymaganych przez GOVS. Przedstawiciel ośrodka muzułmańskiego musi być obecny w ubojni
w celu potwierdzenia zgodności uboju z zasadami islamu.
Kontrole zakładów wołowiny w Stanach Zjednoczonych realizowane są przez weterynarzy z
GOVS we współpracy z przedstawicielami Federacji Eksportu Mięsa /US Meat Export
Federation/. Do września 2014 r. w Stanach Zjednoczonych wydano zgodę na import mięsa
wołowego z 57 ubojni.
Obecnie GOVS dokonuje przeglądu ubojni pakistańskich zainteresowanych eksportem mrożonej
wołowiny halal do Egiptu. Według doniesień mediów potwierdzonych przez źródła w GOVS
wizyta kontrolna oficjalnej delegacji GOVS w Pakistanie miała miejsce w maju 2014 r.
Skontrolowano łącznie 18 ubojni i zakładów przetwórstwa mięsa w Karachi i Lahore w celu
wydania zezwolenia na eksport do Egiptu.
W maju 2014 r. Egipt wprowadził czasowy zakaz importu wołowiny pochodzącej ze stanu Mato
Grosso w Brazylii na okres 180 dni. Zakaz wprowadzono po tym, jak Światowa Organizacja
9
Zdrowia Zwierząt potwierdziła w tym rejonie obecność przypadku BSE. Według doniesień
mediów, brazylijski minister rolnictwa oświadczył, że eksport brazylijskiej wołowiny do Egiptu
w ciągu pierwszych czterech miesięcy 2014 r. wyniósł 48.450 tys. ton, przy czym import z Mato
Grosso reprezentował 25% całości eksportu /12.074 tys. ton/. Od 2001 r. Egipt jest głównym
rynkiem dla świeżego mięsa brazylijskiego, w ciągu pierwszych 5 lat import roczny kształtował
się na poziomie 110.000 ton. Na początku 2013 r. Egipt czasowo wprowadził zakaz importu
wołowiny oraz produktów wołowych z brazylijskiego stanu Parana po wykryciu tam obecności
nietypowego przypadku BSE.
Opracowanie: WPHI w Kairze, październik 2014 r.
10