Chiński kapitał w egipskiej branży ropy i gazu

Chiński kapitał w egipskiej branży ropy i gazu
W sierpniu 2013 r. firma China Petrochemical Corporation SINOPEC
poinformowała o uzgodnieniu warunków kontraktu kupna 33% udziałów wartości 3,1
mld dol. USA w amerykańskiej firmie APACHE Corporation, prowadzącej
działalność na egipskim rynku ropy i gazu. Korporacja APACHE realizuje w
ostatnich latach ofensywne działania poszukiwawcze i produkcyjne w branży ropy i
gazu i jest najwiekszym producentem tych surowców w Egipcie – ostatnio firma
APACHE poinformowała o siedmiu odkryciach ropy i gazu na egipskiej Pustyni
Zachodniej.
Kontrakt jest korzystny dla korporacji SINOPEC i APACHE oraz Egiptu.
Umożliwia państwowej firmie chińskiej większy dostęp do ropy naftowej
wydobywanej w Egipcie o ponad 728 tys. baryłek dziennie /bpd/, potencjalnie do
wykorzystania na rynku Chin, drugiego na świecie konsumenta tego surowca
kopalnego. SINOPEC realizuje duże inwestycje w sektorze ropy i gazu w wielu
rejonach świata – w 2013 r. korporacja zakontraktowała inwestycję 1,5 mld dol. USA
w wydobycie ropy na rynku Angoli oraz 2,2 mld dol. USA w wydobycie gazu
łupkowego w USA. Korporacja APACHE, zachowując kontrolę nad operacjami na
rynku egipskim, zyskała partnera z dużymi możliwościami wniesienia kapitału rządu
Chin. Wprawdzie rejony poszukiwań i wydobycia zarządzane przez APACHE
znajdują się na odległych terenach nie dotkniętych niepokojami ostatnich lat,
niemniej oczekiwanie korporacji na wypłatę przez rząd Egiptu należności
finansowych może przyczynić się do zachowania wstrzemięźliwej postawy wobec
rynku egipskiego. Inwestycja firmy SINOPEC wskazuje na wzrost zaufania do
segmentu upstream egipskiego rynku ropy i gazu – rząd i partnerzy egipscy mają
nadzieję, że obecność korporacji SINOPEC zachęci do nowych inwestycji w
poszukiwania i wydobycie ropy i gazu, przyczyniających się do zwiększenia
produkcji energii oraz napływu FDI w Egipcie.
Sytuacja w branży sugeruje, że operacje wydobycia ropy i gazu nie zostały
ograniczone w konsekwencji odsunięcia prezydenta M. Mursiego od władzy w lipcu
2013 r., a egipska branża ropy i gazu okazała się odporna na wydarzenia rewolucyjne
i niepokoje zachodzące w Egipcie w ostatnich latach. Jednak w opinii inwestorów
segmentu upstream destabilizacja polityczno – społeczna miała negatywny wpływ na
branżę ropy i gazu w Egipcie. Rząd Egiptu jest winien 6 mld dol. USA zagranicznym
firmom inwestycyjnym branży poszukiwań i wydobycia ropy i gazu. Wysoki deficyt
budżetowy oraz rosnące koszty systemu subsydiowania utrudniają spłatę zobowiązań
rządu wobec inwestorów zagranicznych w branży energii w Egipcie. Zadłużenie
rządu Egiptu spowodowało zamrożenie inwestycji przez zagraniczne firmy w
oczekiwaniu na wypłatę należności – 1,7 mld dol. USA firmie British Gas Group; 3
1
mld dol. USA firmie British Petroleum; 1,3 mld dol. USA firmie APACHE, ENI i
pozostałym.
Stan finansów publicznych Egiptu wskazuje, że spłata należności
inwestorom zagranicznym nie stanowi priorytetu rządu, niemniej opóźnianie przez
rząd uregulowania należności może okazać się niszczące dla gospodarki egipskiej –
w Egipcie wzrasta popyt na energię, zaś spowolnienie inwestycji w egipskim sektorze
energii będzie skutkować wzrostem uzależnienia od importu nośników energii i
zaburzeń podaży oraz kursu wymiany walut, powodując znaczny wzrost wartości
egipskiego importu energii w warunkach ograniczonej dostępności rezerw
zagranicznych Egiptu. Rząd tymczasowy Egiptu we wrześniu 2013 r. zapowiedział
rozwiązanie problemu spłaty długu, pozwalające na wzrost inwestycji firm
zagranicznych w egipskiej branży ropy i gazu do 15 mld dol. USA w okresie
nadchodzących 2 lat. FDI mają zasadniczy wpływ na zwiększenie potwierdzonych
rezerw ropy i gazu Egiptu – na koniec 2012 r. rezerwy ropy naftowej Egiptu wyniosły
4,3 mld baryłek /wzrost z 3,5 mld baryłek w 2002 r./, a rezerwy gazu naturalnego
wyniosły 2 tm3 /wzrost z 1,7 tm3 w 2011 r./. Utrzymanie napływu inwestycji
bezpośrednich do egipskiej branży ropy i gazu jest niezbędne dla zaspokojenia
popytu ze źródeł krajowych, a dokonane przez firmy APACHE i British Petroleum
we wrześniu 2013 r. odkrycia w delcie Nilu i na szelfie Morza Śródziemnego
sugerują, że nadal duży jest potencjał wydobycia. Niewątpliwie popyt na energię w
Egipcie będzie wymagać importu jej nośników, zatem projekt budowy przez Katar na
wybrzeżu Morza Czerwonego terminala LNG jest ważnym elementem
długookresowego zaopatrzenia egipskiego rynku energii.
Podstawową przyczyną problemów rynku energii i zadłużenia wobec
inwestorów Egiptu jest system subsydiowania. Egyptian General Petroleum
Corporation /EGPC/ - egipski państwowy partner inwestorów zagranicznych –
skupuje gaz od zagranicznych firm wydobywczych w Egipcie aby sprzedać na rynku
zagranicznym, a na krajowym po cenie subsydiowanej. Uzyskiwane wpływy z
eksportu gazu są równoważone rosnącym popytem oznaczającym sprzedaż gazu po
niskiej cenie na krajowym rynku, wprowadzając EGPC w trudną sytuację finansową.
System subsydiowania jest poważnym obciążeniem dla egipskiego budżetu, niemniej
ograniczenie lub zlikwidowanie subsydiów w okresie gospodarczych trudności i
politycznej niestabilności jest rozwiązaniem społecznie ryzykownym.
Długoterminowe wyzwania egipskiego rynku energii pozostają aktualne,
jednakże kombinacja ryzyka krótkoterminowego – obejmującego polityczne
załamania, trudności fiskalne i spowolniony wzrost gospodarczy – sprzyja spadkowi
atrakcyjności inwestycyjnej Egiptu. W takich uwarunkowaniach decyzja SINOPEC o
zakupie udziałów w korporacji APACHE jest uznawana jako korzystnie wpływająca
na rozwój branży ropy i gazu oraz FDI w Egipcie.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
WPHI w Kairze, grudzień 2013 r.
2