D - Sąd Apelacyjny w Krakowie

Sygn. akt I ACz 1205/12
POSTANOWIENIE
Dnia 3 września 2012 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie, Wydział I Cywilny w składzie :
Przewodniczący SSA Krzysztof Sobierajski
Sędziowie: SSA Hanna Nowicka de Poraj
SSA Barbara Górzanowska
po rozpoznaniu w dniu 3 września 2012r. na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.
przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. w upadłości likwidacyjnej
o zapłatę
na skutek zażalenia strony powodowej od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału IX Gospodarczego
z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt IX GC 65/12
postanawia:
oddalić zażalenie.
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 4 listopada 2011r. Sąd Okręgowy w Krakowie umorzył postępowanie w sprawie z powództwa
(...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością
z siedzibą w O. w upadłości likwidacyjnej o zapłatę wobec ogłoszenia upadłości likwidacyjnej strony pozwanej, na
podstawie art. 182¹ § 1 k.p.c.
Powyższe orzeczenie w części dotyczącej umorzenia postępowania w przedmiocie odsetek ustawowych, liczonych od
kwoty 199.396 zł od dnia 6 października 2011r. do dnia 21 listopada 2011r. uchylił Sąd Apelacyjny, argumentując, że
na podstawie art. 182 1§ 1 k.p.c. umorzeniu podlegają postępowania tylko w takich sprawach, w których dochodzone
roszczenia mogą być zgłaszane i uznawane w postępowaniu upadłościowym, zaś roszczenie o odsetki za okres po
ogłoszeniu upadłości nie podlega zaspokojeniu z masy upadłości i nie może być dochodzone w trybie zgłoszenia
wierzytelności. Wskazał Sąd Apelacyjny, że powyższe nie oznacza jednak, że w takiej sytuacji może toczyć się
postępowanie w dotychczasowej konfiguracji procesowej z udziałem upadłego.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2012r. Sąd Okręgowy w Krakowie sygn. akt IX GC 65/12 zawiesił
postępowanie na podstawie art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c., mając na względzie, że z ogólnych przepisów Prawa upadłościowego
dotyczących skutków ogłoszenia upadłości, w szczególności art. 75 ust. 1 tej ustawy wynika, iż z chwilą ogłoszenia
upadłości obejmującej likwidację majątku upadłego, upadły traci na rzecz syndyka prawo zarządu, korzystania i
rozporządzania swoim majątkiem. Sąd I instancji uznał, że upadły nie posiada biernej legitymacji procesowej w
sprawie o zapłatę odsetek, przypadających za okres po dacie ogłoszenia upadłości, a syndyk masy upadłości nie jest
legitymowany biernie w sprawie przedmiotu nie dotyczącego masy upadłości. Sąd Okręgowy podzielając stanowisko
Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 23 września 2010r. III CSK 310/09 przyjął, iż na zasadzie
analogii należy zastosować przepis art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. dotyczący zawieszenia postępowania w sprawach wszczętych
przeciwko upadłemu, w stosunku do którego ogłoszono upadłość likwidacyjną o roszczenia niepodlegające zgłoszeniu
do masy upadłości.
Powyższe postanowienie w całości zaskarżyła strona powodowa, zaskarżonemu postanowieniu zarzucając naruszenie
przepisów w postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 174 § 1 pkt 4) k.p.c. w zw. z art. 174 § 3
k.p.c. i art. 7 Konstytucji RP poprzez błędne jego zastosowanie, polegające na zawieszeniu postępowania na podstawie
art. 174 § 1 pkt 4) k.p.c. na zasadzie analogii i braku zawiadomienia syndyka masy upadłości o przedmiotowym
zawieszeniu oraz braku wyznaczenia mu odpowiedniego terminu do wstąpienia do niniejszego postępowania, podczas
gdy dochodzone przez powódkę roszczenie nie dotyczy masy upadłości i z tego względu uzasadnione jest zawieszenie
postępowania na podstawie art. 174 § 1 pkt 4) k.p.c. stosowanego wprost i zawiadomienie syndyka masy upadłości
o zawieszeniu oraz wyznaczenie mu terminu do wstąpienia do niniejszego postępowania. Skarżący podniósł nadto
zarzut naruszenia prawa materialnego, tj: art. 75 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego poprzez błędną jego
interpretację, polegającą na przyjęciu, iż posiadanie biernej legitymacji procesowej w niniejszym postępowaniu jest
przejawem zarządu, korzystania bądź rozporządzania majątkiem przez upadłego.
Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Krakowie oraz o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki zwrotu
kosztów postępowania zażaleniowego, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne.
Zaznaczenia wymaga że w dniu 3 maja 2012r. (a zatem po wydaniu zaskarżonego orzeczenia, a przed wywiedzeniem
środka zaskarżenia) zmianie uległ stan prawny m.in. w zakresie regulacji przypadków obligatoryjnego zawieszenia
postępowania. W myśl art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. w znowelizowanym brzmieniu Sąd zawiesza postępowanie z urzędu
jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona
została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku strony. Przepisy
przejściowe art. 9 ust. 2 ustawy nowelizującej z dnia z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 2 listopada 2011 r.) przewidują, że art. 174 §
1 pkt 4 k.p.c. w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się z dniem wejścia w życie ustawy. W świetle zatem
aktualnego stanu prawnego w każdym wypadku ogłoszenia upadłości likwidacyjnej strony sąd zobligowany jest
do zawieszenia postępowania, niezależnie od oceny celowości tego zawieszenia. Jednocześnie w aktualnym stanie
prawnym, zawieszeniu postępowania z przyczyn, o których mowa w art. 174 § 1 pkt 4 in fine k.p.c. w przypadku
ogłoszenia upadłości likwidacyjnej strony podlega każde postępowanie, niezależnie od tego, czy dotyczy roszczeń
podlegających czy niepodlegających zgłoszeniu do masy upadłości.
Z uwagi na powyższe zażalenie oparte na przytoczonych przez skarżącego podstawach nie może odnieść zamierzonego
skutku, skoro wobec jednoznacznego brzmienia art. 174 § 1 pkt 4 k.p.c. Sąd nie jest uprawniony z pominięciem nakazu,
wynikającego z powyższego przepisu, do procedowania w sprawie z udziałem upadłego. Stosownie do art. 174 § 3 k.p.c.
Sąd I instancji winien wezwać do udziału w sprawie syndyka masy upadłości, wyznaczając mu odpowiedni termin do
złożenia oświadczenia, czy odmawia wstąpienia do postępowania. W przypadku odmowy wstąpienia przez syndyka
do postępowania, odpowiednie regulacje co do podjęcia zawieszonego postępowania zawarte są w art. 180 § 1 pkt 5)
k.p.c. w znowelizowanym brzmieniu, który przewiduje w tym wypadku podjęcie postępowania z udziałem upadłego.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.