Instruktaż dla rodziców dzieci z wadą wymowy

RODZICE – pierwsi nauczyciele
Wprowadzenie
Drodzy Rodzice, mając na uwadze wspólną troskę o rozwój
mowy Waszego dziecka, pragnę podzielić się z Wami uwagami
na temat kształtowania się mowy oraz zasadami postępowania
podczas ćwiczeń z dzieckiem w domu.
Nasze dziecko uczy się mówić
Mowa kształtuje się stopniowo pod wpływem wielu czynników . Pierwszym z nich jest prawidłowo funkcjonujący narząd
słuchu . Dzięki niemu dziecko uczy się mowy od dorosłych
oraz może kontrolować własną artykulację .
Rodzice – wzorce mowy, pierwsi nauczyciele .
Dziecko słucha , naśladuje i powtarza , pamiętajmy więc by :
- mówić do dziecka językiem „dorosłych” , nie spieszczać ,
nie naśladować dziecinnej wymowy ,
- uczyć dziecko prawidłowych nazw (kura- nie „ko-ko”, piesnie „hau-hau” ),
- rozmawiać spokojnie i cierpliwie ,
- chwalić je za aktywność mowną , nie zmuszać do mówienia ,
- unikać ciągłego poprawiania i wytykania błędów.
-1-
■
Wskazane jest częste opowiadanie dziecku bajek , czytanie,
wspólne oglądanie filmów i rozmawianie na ich temat.
■ Nie należy zaniedbywać chorób uszu, gdyż nieleczone
mogą powodować niedosłuch.
■ Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy
( rozszczepy warg, podniebienia, wady zgryzu lub uzębienia)
konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisty.
■ Dziecka leworęcznego nie należy zmuszać do posługiwania
się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy, gdyż
może to prowadzić do zaburzeń mowy, a w szczególności
do jąkania.
■ Nie należy wymagać zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek , dziecko często je zniekształca i utrwala błędne nawyki artykulacyjne.
■ Jeśli dziecko osiągnęło już wiek, w którym powinno
wymawiać daną głoskę, a nie robi tego, należy zasięgnąć
porady logopedy.
Wspólne zabawy i rozmowy rozwijają aktywność mowną
dziecka.
Rozwój mowy nie przebiega u wszystkich dzieci jednakowo .
Niejednakowa jest też kolejność przyswajania sobie przez dziecko
poszczególnych głosek . Stopień rozwoju mowy zależy od:
- psychofizycznego rozwoju dziecka,
- wpływu środowiska .
-2-
Normą rozwojową jest, jeśli dziecko w wieku:
lat - porozumiewa się prostymi zdaniami , wymawia wszystkie samogłoski ( a , ą , e , ę , i , o , u , y ) oraz spół –
głoski (p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, l, li, ś,ź,
ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch ),
4 lat - wymawia s, z, c, dz,
5– 6 lat – wymawia sz, ż, cz, dż, r,
7 lat - ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek
oraz opanowaną technikę mówienia .
3
Zależności, które przedstawia schemat określają współdziałanie
rodziców z logopedą. Efektem tej współpracy jest usprawnienie
mowy dziecka .
WARTO ZAPAMIĘTAĆ !
Terapia trwa krócej i jest bardziej efektywna, jeśli rodzice:
Jak podaje literatura fachowa od terminów podanych wyżej
mogą być odchylenia rzędu jednego roku . Większe opóźnienia
wymagają zainteresowania i wyjaśnienia u specjalistów ( logopeda , laryngolog , foniatra ).
- stosują się do zaleceń dotyczących pracy z dzieckiem w domu,
- systematycznie utrwalają z dzieckiem podany materiał,
- prowadzą ćwiczenia domowe codziennie przez 10-15 minut,
- zapewniają spokojną atmosferę ćwiczeń,
- nie okazują pośpiechu i nerwowości,
- chwalą dziecko nawet za minimalne osiągnięcia,
- mobilizują dziecko do wysiłku,
- dbają o systematyczne uczęszczanie na terapię.
Dziecko , u którego stwierdzono wadę wymowy rozpoczyna
terapię logopedyczną .
Prawidłowo zdiagnozowana wada wymowy oraz podjęta niezwłocznie terapia zapobiegają niepowodzeniom w nauce , wpływają także
na kształtowanie się dojrzałości szkolnej dziecka .
Współpraca rodziców z logopedą
-
logopeda
prowadzi terapię
udziela instruktażu
rodzicom
rodzice
- uczestniczą w zajęciach
terapeutycznych
- konsultują się z logopedą
- ćwiczą z dzieckiem
w domu
Opracowała
Grażyna Podczarska – logopeda oświatowy SP 8
dziecko
- ćwiczy z logopedą
- ćwiczy w domu z rodzicami
-3-
-4-
Od autorki
Informacje zawarte w instruktażu kieruję do rodziców, mając
nadzieję, że ta broszura zwróci ich uwagę na zapewnienie harmonijnego rozwoju mowy dziecka od momentu jego urodzenia, a także
zapobiegnie tworzeniu nieprawidłowych nawyków, jest to bowiem
korzystniejsze od poprawiania i uczenia od nowa.
Ważnymi sprzymierzeńcami w tej pracy pozostają nauczyciele
edukacji wczesnoszkolnej oraz poloniści, którzy wspomagają pracę
logopedy i współpracują z nim.
Bibliografia :
1. E. Chmielewska: Logopedia . Poradnik dla nauczycieli i rodziców .
PW „Mac” S.A. , Kielce 1997 r.
2. G. Demel: Wady wymowy . PZWL, Warszawa 1979 r.
3. G.Demel: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola.
WSiP, Warszawa 1998 r.
4. Logopedia pod red. T. Gałkowskiego i G. Jastrzębowskiej. Uniwersytet
Opolski, Opole 1999r.
5. E. Stecko: Zaburzenia mowy u dzieci. Wyd. UW, Warszawa 1996r.
6. I. Styczek: Logopedia, Warszawa 1981r.
-5-