Logopeda radzi 1
Transkrypt
Logopeda radzi 1
Mowa jest głównym sposobem porozumiewania się ludzi a jej prawidłowy rozwój stanowi podstawę kształtowania się osobowości. Jeśli proces rozwoju mowy przebiega bez zakłóceń, dziecko prawidłowo rozumie, rozwija myślenie abstrakcyjne i poszerza słownictwo. Zadanie intensywnego przygotowania dziecka do szkoły polega m.in. na roztaczaniu opieki nad kształtowaniem się mowy tak, aby była ona już dojrzała, gdy dziecko rozpocznie naukę w szkole. Rodzice powinni stymulować rozwój mowy dziecka aby mogło ono później sprostać szkolnym wymaganiom. Zapobieganie wadom wymowy i ich korekcja to przede wszystkim uchronienie dzieci przed trudnościami i niepowodzeniami szkolnymi. Dziecko źle mówiące najczęściej pisze z błędami, słabo czyta, boi się publicznych wystąpień i zazwyczaj nie potrafi się swobodnie wypowiadać. W przypadku zaburzeń mowy bardzo ważne jest jak najszybsze podjęcie terapii logopedycznej. Niezbędna jest również ścisła współpraca rodziców z logopedą. Jak rozwijać mowę dziecka? Należy pamiętać, aby nie zmuszać dziecka do zbyt wczesnego wymawiania trudnych głosek. Logopeda decyduje o kolejności wywoływania głosek oraz sposobu ich utrwalania. Narządy artykulacyjne dziecka mogą być niedostatecznie sprawne a dziecko może mieć problemy z różnicowaniem słuchowym dźwięków mowy. Dziecko zmuszane do wypowiadania zbyt trudnych dla niego głosek szybko zaczyna je zniekształcać. Powstają w ten sposób błędne nawyki artykulacyjne, trudne do zlikwidowania. Kilka praktycznych rad: • w obecności dziecka starajmy się wypowiadać sposób prawidłowy i staranny; podczas rozmowy z dzieckiem unikajmy języka dziecinnego (spieszczania); • wykazujmy zainteresowanie wypowiedziami dziecka, zadawajmy dodatkowe pytania nie należy tłumić jego skłonności do mówienia uwagami i obojętnością; • nie zaniedbujemy chorób uszu u dziecka, gdyż nieleczone mogą powodować niedosłuch a w konsekwencji prowadzić do wad wymowy. Niemniej ważne jest wyeliminowanie hałasu z otoczenia dziecka, np. głośnej muzyki; • jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów artykulacyjnych (wady zgryzu, rozszczepy warg, podniebienia, zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe) konieczne jest zapewnienie opieki lekarza specjalisty, gdyż wady te są przyczyną zaburzeń mowy; • starajmy się dużo z dzieckiem rozmawiać. Czytajmy dziecku lektury odpowiednie do jego wieku, opowiadajmy bajki. Dobrym pomysłem jest również wspólne oglądanie filmów i rozmawianie o nich z dzieckiem. Jak współpracować z logopedą? Po każdorazowych ćwiczeniach w gabinecie logopedycznym, logopeda przekazuje wskazówki dotyczące tego, jak pracować z dzieckiem w domu. Skuteczność terapii w znacznym stopniu zależy od stosowania się do tych zaleceń. Rodzice powinni powtarzać z dzieckiem materiał opracowany w gabinecie logopedycznym, ponieważ logopeda może przejść do następnego etapu tylko wtedy, gdy wcześniejsze ćwiczenia zostały dobrze utrwalone. W ramach ćwiczeń domowych bardzo ważna jest systematyczność. Lepsze i szybsze efekty osiąga się , gdy ćwiczymy codziennie przez 15 minut, aniżeli raz czy dwa w tygodniu po godzinie. Systematyczne powtarzanie zleconego materiału wyrazowego z wywołanymi przez logopedę głoskami, pozwoli na automatyzację prawidłowej wymowy i posługiwanie się nią w mowie spontanicznej, a nie tylko w gabinecie logopedycznym. W przypadku automatyzacji wymowy, stwierdzenie, iż prawidłowa wymowa zależy wyłącznie od dobrych chęci dziecka nie jest prawdziwe. Pamiętajmy, że ćwiczenia w domu powinny przebiegać w atmosferze spokoju i zrozumienia trudności dziecka. Pośpiech i nerwowość utrudniają przyswajanie materiału. Dzieci należy chwalić nawet za minimalne osiągnięcia , co znacznie mobilizuje je do wysiłku. Nie wolno ich zawstydzać, karać za wadliwą wymowę, gdyż hamuje to chęć do mówienia a w konsekwencji spowalnia dalszy rozwój mowy. Konieczność uczęszczania na zajęcia logopedyczne przez kilka lat - czego przyczyną może być niedostateczna praca w domu, niesie niebezpieczeństwo znudzenia, znużenia dziecka i spadku motywacji do dalszej pracy. Dziecko powinno uczęszczać systematycznie na zajęcia z logopedą i regularnie powtarzać ćwiczenia z rodzicami w domu. Dziecko nie może wykonywać ćwiczeń bez udziału rodziców. Często wymówką rodziców jest brak czasu by utrwalać prawidłowe wzorce głosek, niechęć dziecka do wykonywania ćwiczeń lub niewiedza rodziców co do sposobu wykonania danego zadania. Jeżeli rodzice rozumieją problem i chcą pomóc dziecku, będą robili wszystko, by osiągnąć optymalny rezultat. Zaangażowani rodzice wykonują ćwiczenia, kontaktują się z logopedą i rozmawiają o postępach lub trudnościach dziecka. Jak ćwiczyć z dzieckiem w domu? Ćwiczenia powinny być : • • • • systematyczne krótkie, ale często powtarzane prowadzone w formie zabawy zgodne z materiałem zapisanym w zeszycie przez logopedę • wykonywane, gdy dziecko jest w dobrej kondycji, wypoczęte, aktywne. W co się bawić? samodzielne układanie zagadek np. powiedz o czym myślę – jest pękata i na zimę kiśnie w niej kapusta? (beczka); wykluczanie obrazka, który nie pasuje do pozostałych; zabawy pamięciowe: rozkładanie przed dzieckiem obrazków, nazywanie ich, a następnie zakrycie jednego lub kilku , dziecko wskazuje , które zniknęły; loteryjki obrazkowe; zabawy w poprawianie błędów: rodzice wymawiają wyraz poprawnie lub niepoprawnie specjalnie robiąc błąd, a dziecko ma wskazać , który wyraz rodzice wymówili prawidłowo; kto powie więcej wyrazów na daną głoskę lub z daną głoską; kto wypowie więcej wyrazów zaczynających się na daną sylabę; układanie opowiadań z podanymi wyrazami (obrazkami); wymyślanie rymujących się wyrazów; zapamiętywanie ciągu wyrazów z daną głoską: wypowiadamy wyraz z daną głoską, następnie dziecko powtarza to, co powiedzieli rodzice i dodaje swój wyraz. Rodzice powtarzają od początku wypowiedziane dotychczas wyrazy i dodają kolejne itd. Jest to świetna zabawa ćwicząca nie tylko wymowę i słownictwo lecz także pamięć. Drodzy Rodzice! Pamiętajcie, że od Waszego zaangażowania zależy prawidłowa wymowa Waszego dziecka. Logopeda jest specjalistą, który wspomaga Was w terapii dziecka - ale to od Was zależy jak ono mówi! mgr Joanna Orłowska pedagog logopeda szkolny specjalista Wczesnej Interwencji Logopedycznej