KRAJOWE STANDARDY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
KRAJOWE STANDARDY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Ministerstwo Gospodarki i Pracy udostępniło w 2005 roku nowy system
informatyczny opracowany w ramach projektu Phare 2000 pn. "Krajowy System Szkolenia
Zawodowego", obejmujący dwie bazy danych o standardach kwalifikacji zawodowych i
modułowych programach szkolenia zawodowego.
Bazy danych przeznaczone są dla osób i instytucji zainteresowanych wykorzystaniem
ich zasobów do opracowania programów kształcenia i szkolenia zawodowego, jak równieŜ
ustalania standardów wymagań egzaminacyjnych. Wszystkie programy i standardy posiadają
rekomendacje Ministerstwa Gospodarki i Pracy i słuŜą podnoszeniu jakości oferty
szkoleniowej.
1. Baza danych o szkoleniach modułowych
zawiera informacje dotyczące programów szkoleń modułowych opartych na koncepcji
Międzynarodowej Organizacji Pracy (ang. MES), opracowanych w ramach projektu Banku
Światowego, TOR#9 Szkolenie dorosłych oraz w ramach projektu Phare 2000 Krajowy
system szkolenia zawodowego. Programy przeznaczone są do realizacji szkoleń dla 227
zakresów pracy. Baza ta zawiera dane dla wszystkich zainteresowanych zewnętrznych.
• dane podstawowe o modułowych programach szkoleń, w tym kod i nazwa zawodu,
nazwa programu, zakres pracy, obszar zawodowy, data wpisu do rejestru i
aktualizacji, numer wpisu do rejestru, numer wersji programu, ogólne cele szkolenia,
opis pracy i wymagania kwalifikacyjne, schemat blokowy organizacji szkolenia,
wykaz autorów programu i recenzentów
• wykaz jednostek modułowych, w tym kod, nazwa, opis,
• plan realizacji programu szkolenia, w tym kody i nazwy jednostek modułowych, kody
i nazwy jednostek szkoleniowych, orientacyjny czas realizacji.
Dla zarejestrowanych uŜytkowników dostępne są dane z pełną dokumentacją
modułowego programu szkolenia zawodowego:
• arkusze analizy jednostek modułowych, ze wskazaniem umiejętności i wiedzy oraz
jednostek szkoleniowych (zajęć), pozwalających na ich opanowywanie,
• opisy jednostek szkoleniowych (konspekty zajęć) dla jednostki modułowej,
• załączniki do jednostek szkoleniowych - materiały dydaktyczne: wymagania BHP,
ćwiczenia i zadania, sprawdzian postępów, materiały dla ucznia, literatura
uzupełniająca,
• poradniki - dla nauczyciela i dla ucznia,
• sprawdzian po jednostce modułowej,
• lista wyposaŜenia dydaktycznego.
2. Baza danych o standardach kwalifikacji zawodowych
zawiera informacje dotyczące w sumie 248 zawodów, w tym informacje na temat 48
zawodów, opracowane w oparciu o badania wymagań pracodawców, przeprowadzone w
ramach projektów Phare 98 Badanie potrzeb szkoleniowych i Phare 2000 Krajowy system
szkolenia zawodowego oraz 200 opisów krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
opracowanych w ramach projektu SPO RZL „Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych”
UŜytkownik moŜe pozyskać następujące informacje z tej bazy danych:
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
•
•
•
•
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
podstawowe dane o standardzie: nazwa i kod zawodu, data wpisu do rejestru i
aktualizacji, numer wpisu do rejestru, numer wersji standardu, wykaz autorów i
recenzentów, syntetyczny opis zawodu i wykaz aktów prawnych, na podstawie
których zawód jest wykonywany,
wykaz składowych kwalifikacji zawodowych,
wykaz zadań zawodowych,
wykaz stanowisk pracy.
Dla uŜytkowników zarejestrowanych dostępne są dane uzupełnione o: korelacja między
zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji,
• kwalifikacje ponadzawodowe, dla 5 poziomów, w układzie: wiadomości,
umiejętności, cechy psychofizyczne,
• specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych i specjalistycznych dla
zawodu, dla 5 poziomów, w układzie wiadomości, umiejętności, cechy
psychofizyczne.
Osoby zainteresowane zawartością baz danych oraz uzyskaniem kodu
dostępu do plików pełnych wersji dokumentów kwalifikacji zawodowych i
modułowych programów szkolenia zawodowego mogą odwiedzać stronę
internetową www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl
Korzystanie z zawartości baz danych jest bezpłatne.
Instytucje zainteresowane dostępem do plików z pełnym opisem standardów kwalifikacji lub pełną dokumentacją
modułowych programów szkoleń zawodowych, rekomendowanych przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy,
proszone są o wypełnienie formularza na stronie internetowej oraz przesłanie jego kopii tradycyjną pocztą na
adres:
Departament Rynku Pracy, Ministerstwo Gospodarki i Pracy, ul. Tamka 1, 00-349 Warszawa Osoby do
kontaktu: Agnieszka Majcher-Teleon Tel. (22) 461 6019, tel/fax (22) 461 6007 e-mail:[email protected]
Informacje o projekcie SPO RZL „Opracowanie i upowszechnienie
krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”
Źródło: www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl
Projekt pt. Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
Realizowany
w
ramach
SPO
Rozwój
Zasobów
Ludzkich
2004-2006
Działanie 1.1. Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy
Priorytet 1: Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej
Cele realizacji projektu:
W szybko zmieniającej się sytuacji na rynku pracy, wiedza o zawodach i specjalnościach
zawodowych wymaga nieustannej aktualizacji i porządkowania. Istotnym elementem tej
wiedzy jest opis kwalifikacji niezbędnych dla efektywnej realizacji zadań składających się na
dany zawód lub specjalność. Wymagana jest określona wiedza, określone umiejętności,
określone sprawności, określone predyspozycje – a zatem warunki konieczne i poŜądane,
które determinują efektywną realizację roli zawodowej. Te kwalifikacje, dobrze
zdiagnozowane, jasno nazwane, zdefiniowane w jednoznaczny sposób, ustalone i uzgodnione
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
ponad wszelką wątpliwość przez kompetentne gremia (w tym zwłaszcza przez pracodawców)
tworzą pewną normę opisową, którą określa się jako standard kwalifikacji zawodowych
(danego zawodu lub danej specjalności zawodowej). Taka norma – obiektywna i powszechna
– powoduje, Ŝe mówiąc o zawodzie wszyscy mamy na uwadze to samo – w szczególności
mają to samo na uwadze pracodawcy i pracownicy, ale takŜe edukatorzy i przedstawiciele
słuŜb zatrudnienia. Nie bez znaczenia jest równieŜ to, Ŝe nasze otwarcie się na świat, któremu
towarzyszy swobodny przepływ osób, zmusza do wspólnego rozumienia wielu pojęć
związanych z pracą i zatrudnieniem.
W kaŜdym standardzie kwalifikacji zawodowych dla zawodu/specjalności moŜna znaleźć ten
sam zestaw informacji, który obejmuje: nazwę zawodu (zgodnie z klasyfikacją zawodów i
specjalności), podstawy prawne wykonywania zawodu, syntetyczny opis zawodu, stanowiska
pracy, zadania zawodowe, składowe kwalifikacji zawodowych, specyfikację kwalifikacji
zawodowych opisanych zbiorami umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, z
podziałem na kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne
oraz z uwzględnieniem pięciu poziomów tych kwalifikacji (od 1 do 5), a takŜe słownik pojęć.
Dysponując standardem kwalifikacji zawodowych moŜemy porównywać go z rzeczywistym
zbiorem kwalifikacji, jakim dysponuje kandydat do pracy i orzekać, na ile osoba ta będzie
zdolna do podejmowania danej roli zawodowej. To porównywanie jest więc elementem
skutecznie prowadzonego poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy.
Dysponując standardem kwalifikacji zawodowych moŜemy określać precyzyjnie potrzeby w
zakresie przygotowania do zawodu . Wiedza o kwalifikacjach wyznacza kierunki kształcenia
w zakresie danego zawodu oraz kierunki doskonalenia zawodowego. W oparciu o opis
kwalifikacji zawodowych zawartych w standardzie tworzone mogą być “trafne” – z punktu
widzenia potrzeb rynku pracy – programy szkoleniowe.
Dysponując standardem kwalifikacji zawodowych moŜemy równieŜ porządkować w znaczny
sposób politykę kadrową. Standardy mogą być dobrą podstawą budowania systemu ocen
pracowniczych, systemu wynagradzania, projektowania stanowisk, ustalania ścieŜek karier
zawodowych i rozwoju osobowego.
Standardy kwalifikacji zawodowych, które de facto obiektywizują wymagania stawiane przed
wykonawcą zawodu, sprzyjają teŜ porównywalności i uznawalności kwalifikacji
pracowników pochodzących z róŜnych krajów, ułatwiają potwierdzanie własnych kwalifikacji
na róŜnych rynkach pracy i w róŜnych systemach edukacyjnych, a wiec sprzyjają mobilności
zawodowej i rozwojowi zawodowemu. Dysponując standardem, moŜna określać swoje
własne deficyty i kierunki koniecznych uzupełnień. Pracodawcy z kolei mają jasność, czego
naleŜy od pracowników wymagać i na jakiej podstawie porównywać ich między sobą.
Pierwsze działania w zakresie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej podjęło w latach 1998-2000. W okresie tym
realizowany był projekt Phare 98 “Analiza potrzeb szkoleniowych”, w ramach którego
opracowana została metodologia budowania standardów kwalifikacji zawodowych oraz
powstały pierwsze opisy standardów kwalifikacji dla ośmiu zawodów.
Dalsze prace w tym zakresie kontynuowane były w latach 2002–2004 w ramach projektu
Phare 2000 “Krajowy system szkolenia zawodowego”, w efekcie których opracowano 40
standardów kwalifikacji zawodowych oraz utworzono internetową bazę danych
(www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl), zawierającą zbiór opracowanych standardów.
W ramach kolejnego projektu Phare 2002 “Doskonalenie umiejętności Publicznych SłuŜb
Zatrudnienia w dziedzinie wprowadzenia w Ŝycie Europejskiej Strategii Zatrudnienia i
uczestnictwa w systemie EURES” opracowano 7 standardów dla zawodów i zakresów pracy
występujących w urzędach pracy.
Obecny projekt pt. “Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji
zawodowych”, jest kolejnym znaczącym krokiem w dziedzinie rozwijania i wdraŜania do
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
powszechnego uŜytku standardów kwalifikacji zawodowych. Projekt został zaplanowany do
realizacji w latach 2004-2008. Całkowita wartość projektu wynosi 13,082 mln zł.
Nadrzędnym celem projektu jest stworzenie przesłanek dla szerokiego stosowania standardów
kwalifikacji zawodowych jako waŜnego narzędzia wspierającego rozwój zasobów ludzkich.
Szczegółowym celem projektu jest określenie krajowych norm wymaganych przez
pracodawców w zakresie kwalifikacji zawodowych dla zapewnienia wysokiej jakości
kształcenia zawodowego i ustawicznego, jego powiązania z rynkiem pracy, a takŜe
budowania systemów przejrzystości i uznawania kwalifikacji uzyskiwanych w sposób
formalny i na drodze doświadczenia zawodowego.
Zakres zadań realizowanych w ramach projektu
Na realizację projektu składają się następujące zadania:
Zadanie 1: Opracowanie opisów 200 krajowych standardów kwalifikacji zawodowych, w
tym:
1.1. Przeprowadzenie kampanii informacyjnej i określenie potrzeb w zakresie
opracowania standardów;
1.2. Przygotowanie i przeprowadzenie badań w przedsiębiorstwach (dla 200
wybranych zawodów/specjalności);
1.3. Opracowanie opisów 200 standardów kwalifikacji zawodowych dla
wybranych zawodów/specjalności i wprowadzenie ich do wspomnianej
wcześniej bazy danych MPiPS.
Zadanie 2: Upowszechnienie informacji o standardach kwalifikacji zawodowych, w tym
2.1. Wydanie w formie broszur 240 opisów krajowych standardów kwalifikacji
zawodowych (40 juŜ istniejących i 200 nowych) i ich dystrybucja;
2.2. Opracowanie i wydanie artykułów i publikacji ksiąŜkowych dotyczących
problematyki standardów kwalifikacji zawodowych (takŜe w wersji
anglojęzycznej);
2.3. Zorganizowanie dwóch konferencji popularyzujących problematykę
standardów kwalifikacji zawodowych i dorobek projektu, z udziałem
ekspertów międzynarodowych.
Zadanie 3. Badanie wykorzystania standardów kwalifikacji zawodowych przez potencjalnych
uŜytkowników, w tym:
3.1. Opracowanie metody i narzędzi do badania wykorzystania standardów
kwalifikacji zawodowych i ich ewaluacja w badaniu pilotaŜowym.
3.2. Przeprowadzenie badania wykorzystania standardów kwalifikacji
zawodowych (dwukrotnie – na początku i na końcu realizacji projektu).
Zakładane rezultaty
Bezpośrednimi produktami projektu będą raporty z badań identyfikujących wymagania
kwalifikacyjne formułowane przez pracodawców oraz opisy standardów kwalifikacji dla 200
zawodów / specjalności, zatwierdzone przez Komisje, wprowadzone do bazy danych MPiPS i
rozesłane do beneficjentów w formie drukowanych broszur. Dodatkowymi produktami będą
materiały na seminaria i konferencje (w tym plakaty, ulotki, broszury informacyjne),
materiały udostępniane na witrynie MPiPS i portalu publicznych słuŜb zatrudnienia oraz
artykuły i publikacje ksiąŜkowe, takŜe w wersji anglojęzycznej. Ponadto, w oparciu o badania
potencjalnych uŜytkowników, zostanie opracowany raport nt. wykorzystania standardów
kwalifikacji zawodowych. Wymienione produkty projektu będą mogły słuŜyć jako narzędzia
wspierające działania w sferze zatrudnienia, edukacji, polityki kadrowej przedsiębiorstw i w
obszarze ubezpieczeń społecznych.
Odbiorcy efektów realizacji projektu
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
Projekt powstał z myślą o beneficjentach reprezentujących z jednej strony świat gospodarki i
rynku pracy, a z drugiej – świat edukacji, reprezentowany przez szkolnictwo zawodowe oraz
podmioty pozaszkolnego systemu kształcenia zawodowego. Są to: stowarzyszenia zawodowe,
ogólnopolskie organizacje pracodawców i ogólnopolskie organizacje związkowe,
wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy, w tym centra informacji i planowania kariery
zawodowej, agencje zatrudnienia, Ochotnicze Hufce Pracy, instytucje szkolnego i
pozaszkolnego sytemu kształcenia zawodowego: róŜne typy szkół wyŜszych, szkoły
zawodowe, centra kształcenia ustawicznego, centra kształcenia praktycznego, ośrodki
dokształcania i doskonalenia zawodowego, zakłady doskonalenia zawodowego i inne
placówki prowadzące kształcenie, a takŜe inne jednostki organizacyjne: ministerstwa i urzędy
centralne oraz ich agendy, a w szczególności Centralna i Okręgowe Komisje Egzaminacyjne,
komisje odpowiedzialne za egzaminy w rzemiośle oraz instytucje odpowiadające za zawody
regulowane.
Przebieg realizacji projektu i stopień zaawansowania prac (stan na dzień 29 grudnia
2006)
(stan na dzień 29 grudnia 2006)
Projekt został zatwierdzony do realizacji przez Komitet Sterujący w kwietniu 2004 roku.
JednakŜe ze względu na brak formalnych moŜliwości zatrudnienia przez DRP na zlecenie
Kierownika Projektu, a następnie w związku ze zmianami organizacyjnymi w ministerstwie,
prace związane z przygotowaniem dokumentacji przetargowej i przeprowadzeniem procedury
przetargowej przedłuŜały się. Wyłonienie wykonawcy odbyło się zgodnie z ustawą prawo
zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 r. (Dz. U. Nr 19, poz. 177 z późn. zm.)
Postępowanie przetargowe przeprowadzono w trybie przetargu nieograniczonego, w
listopadzie 2005 roku nastąpiło otwarcie ofert.
W lutym 2006 roku podpisano umowę na realizację projektu z Wykonawcą, którym jest
Konsorcjum w składzie: Doradca Consultants Ltd. w Gdyni (Lider Konsorcjum), Instytut
Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy w Radomiu, Demos Polska Sp. z
o.o. w Warszawie oraz Łódzkie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia
Praktycznego. Do prac włączone są w charakterze podwykonawców: Instytut Badań
Edukacyjnych w Warszawie, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie i Pracownia
Badań Społecznych w Sopocie. Wykonawca będzie realizował zadania projektu do końca
grudnia 2007 r.; ostateczne rozliczenie prac (łącznie z audytem) planowane jest do końca
marca 2008 roku.
Realizację projektu rozpoczęła szeroko zakrojona kampania informacyjna, obejmująca
swym zasięgiem teren całego kraju, mająca na celu promocję standardów kwalifikacji
zawodowych i projektu oraz identyfikację potrzeb w zakresie opracowania nowych
standardów.
W maju i czerwcu 2006 roku zorganizowano 12 jednodniowych seminariów w róŜnych
miastach wojewódzkich (w Warszawie, Rzeszowie, Krakowie, Szczecinie, Łodzi,
Katowicach, Wrocławiu, Poznaniu, Zielonej Górze, Olsztynie, Bydgoszczy i Gdyni), a ich
uczestnikami byli przedstawiciele władz regionalnych, urzędów pracy, pracodawców,
związków zawodowych i stowarzyszeń branŜowych oraz instytucji edukacyjnych (łącznie
ponad 700 osób). Przedstawiciele czterech województw nie będących gospodarzami
seminariów uczestniczyli w województwach sąsiadujących. Uczestnicy seminariów zostali
zapoznani m.in. z budową i funkcją standardów kwalifikacji zawodowych oraz metodologią
ich projektowania, a takŜe otrzymali pakiet materiałów informacyjnych nt. projektu i
standardów kwalifikacji. Na potrzeby seminariów opracowano plakat, ulotkę oraz broszurę
przeznaczoną dla uczestników.
W trakcie kampanii przeprowadzone zostało badanie potrzeb na opracowanie standardów
kwalifikacji zawodowych, które pozwoliło wyłonić listę 200 zawodów/specjalności, dla
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
których zostaną opracowane krajowe standardy kwalifikacji zawodowych (por. tabela 1). Przy
ustalaniu listy zawodów uwzględniono preferencje respondentów z przeprowadzonych badań
ankietowych wśród uczestników seminariów, wywiadów z przedstawicielami instytucji
centralnych, zgłoszenia instytucji zainteresowanych standaryzacją określonych zawodów oraz
analizy ofert pracy i rankingi zawodów deficytowych i nadwyŜkowych z roku 2005 i z
pierwszego półrocza roku 2006, udostępnionych przez MPiPS.
Korzystanie z baz danych:
•
•
Standardy kwalifikacji zawodowych
Modułowe programy szkolenia zawodowego
System jest zarządzany oraz systematycznie aktualizowany przez Departament Rynku Pracy
MGiP. W szczególności przeznaczony dla osób zainteresowanych wykorzystaniem zasobów
baz danych do opracowania programów kształcenia i szkolenia zawodowego, jak równieŜ
ustalania standardów wymagań egzaminacyjnych.
Osoby, które zarejestrują się w systemie (rejestracja jest bezpłatna) otrzymają
uprawnienia do przeglądania podstawnych informacji o standardach kwalifikacji
zawodowych lub modułowych programach szkolenia zawodowego oraz będą mogły pobierać
pliki pełnych wersji wymienionych dokumentów, które uzyskały rekomendację MGiP.
Natomiast osoby nie zarejestrowane mają moŜliwość przeglądania podstawnych
informacji o standardach kwalifikacji zawodowych lub modułowych programach szkolenia
zawodowego, co pozwala na zorientowanie się jaka jest ich konstrukcja metodyczna oraz
zawartość merytoryczna.
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
1. Baza danych standardów kwalifikacji zawodowych
Dostępne funkcje
Pomoc
Standardy kwalifikacji zawodowych
Strona główna
Logowanie
Kryteria wyszukania
Baza standardów
Parametr
Wprowadzenie
Słownik pojęć 1 Nazwa zawodu
Baza programów 2 Kod zawodu
Wartość
Rejestracja
3 Data wpisu do rejestru
większa od
-
-
Instytucje
4 Data ostatniej aktualizacji
większa od
-
-
Publikacje
5 Numer wpisu do rejestru
WdroŜenia
Statystyki
6 Nazwisko autora
7 Nazwisko recenzenta
8
Nazwa
kwalifikacji
składowej
9 Nazwa zadania zawodowego
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
10 Nazwa stanowiska pracy
Jako wynik wyszukania wyświetl
Standardy
Składowe
kwalifikacji
Zadania
zawodowe
Stanowiska pracy
2. Baza danych Modułowych Programów Szkoleń Zawodowych
Modułowe Programy Szkolenia Zawodowego
Kryteria wyszukania (liczba programów w bazie: 227)
Parametr
Wartość
1. Nazwa zawodu
2. Kod zawodu
3. Zakres pracy
4. Obszar zawodowy
5. Data wpisu do rejestru
większa od
-
-
6. Data ostatniej aktualizacji większa od
-
-
7. Numer wpisu do rejestru
8. Numer wersji programu
9. Numer zakresu pracy
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
10. Poziom szkolenia
11. Nazwisko autora
12. Nazwisko recenzenta
13.
Nazwa
modułowej
jednostki
KONSTRUKACJA STANDARDU
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Podstawy prawne wykonywania zawodu
Syntetyczny opis zawodu
Stanowisko pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Korelacja miedzy zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji
zawodowych
7. Kwalifikacje ponadzawdowe
8. Specyfikacja
kwalifikacji
ogólnozawodowych,
podstawowych
i
specjalistycznych dla zawodu
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
ZASTOSOWANIE STANDARDÓW
1. Polityka zatrudnienia
Pośrednictwo pracy
Doradztwo zawodowe
Doradztwo personalne
Programy aktywizacji zawodowej
Mobilność zawodowa
Klasyfikacja zawodów i specjalności na rynku pracy
Zawody regulowane
Zawody rzemieślnicze
2. Edukacja zawodowa
Krajowe ramy kwalifikacji
Standardy egzaminacyjne
Programy nauczania
Standardy edukacyjne i jakość kształcenia zawodowego
Porównywalność i uznawalność kwalifikacji
Mobilność edukacyjna
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego
3. Polityka kadrowa przedsiębiorstw
Opisy stanowisk i profile kompetencyjne
Selekcja, rekrutacja i ocena pracowników
Rozwój zawodowy pracowników
Wartościowanie pracy i system wynagrodzeń
Ochrona pracy
4. Ubezpieczenia społeczne
Ocena ryzyka zawodowego
Praca niepełnosprawnych
orzecznictwo
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
SŁOWNIK POJĘĆ STOSOWANYCH
W STANDARDACH KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
ZAWÓD - Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału
pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
ZADANIE ZAWODOWE - Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie
określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych powiązany jednym celem
działania, kończący się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją.
ZADANIA TECHNOLOGICZNE - Dotyczą działań podejmowanych na własnym
stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z
technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług, czy teŜ sposobem wykonywania
określonych procedur i operacji na stanowisku pracy.
ZADANIA ORGANIZACYJNE - Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym
stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami
odpowiedzialności
ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY - Dotyczą współpracy w zespole
pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z
przełoŜonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa
ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI - Dotyczą samokontroli wykonanych prac
lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości
wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w
przedsiębiorstwie.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE - Układ umiejętności, wiadomości
psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.
i
cech
UMIEJĘTNOŚĆ - Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania
zadania zawodowego.
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
CZYNNOŚCI ZAWODOWE - Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i
dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności
mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny.
WIADOMOŚCI - Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do wykonywania
określonych czynności zawodowych
CECHY PSYCHOFIZYCZNE - Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu,
charakteru oraz sprawności posługiwania się ciałem i zmysłami (zwłaszcza kończynami i
receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego
wykonywania zadań zawodowych.
STANOWISKO PRACY - Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce
pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez
pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy - zadań zawodowych.
STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH - Akceptowana przez przedstawicieli
pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w
gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu
poziomów kwalifikacji, z podziałem na: kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami
pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe,
podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności,
wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i
kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu.
KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE - Podstawowe umiejętności, wiadomości i
cechy psychofizycznych potrzebne do sprawnego wykonywania pracy i podejmowania
działań w Ŝyciu zawodowym i pozazawodowym. Kwalifikacje ponadzawodowe wyraŜają się
w pozytywnych postawach i pozytywnym stanie fizycznym, przy jednoznacznym
opanowaniu ogólnych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje
ponadzawodowe nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są niezbędne do osiągnięcia
wymaganej współczesnej jakości pracy. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych
przyjęto, Ŝe kwalifikacje ponadzawodowe są wspólne dla branŜy/sektora gospodarki, do
której naleŜy zawód poddany standaryzacji.
KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE - Wymagania w zakresie umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizycznych, które ukierunkowują do wykonywania prac w
określonym obszarze zawodowym, obejmującym zwykle grupę pokrewnych zawodów i
specjalności. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, Ŝe kwalifikacje
ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla
danego zawodu.
KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU - Wymagania w zakresie
umiejętności, wiadomości i cechy psychofizycznych, które umoŜliwiają efektywne
wykonywanie typowych zadań zawodowych charakterystycznych dla określonego zawodu.
KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE - Specyficzne, rzadziej występujące wymagania
w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umoŜliwiających
wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.
Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie
w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie
POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH - Są hierarchicznym układem
kwalifikacji odzwierciedlającym stopień złoŜoności, odpowiedzialności i trudności zadań
zawodowych i związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą słuŜyć do
wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów
odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp.
POZIOM 1 - Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań
wykonywanych pod kierunkiem przełoŜonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej
specjalistycznych działań.
POZIOM 2 - Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych.
Niektóre zadania mogą być bardziej złoŜone i wymagać działań samodzielnych
charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagana moŜe być równieŜ
umiejętność pracy w zespole
POZIOM 3 - Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złoŜonych, zarówno w
warunkach typowych jak i problemowych. Zadania charakteryzują się róŜnorodnością
wykonywanych czynności, wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą
równieŜ umiejętności kierowania pracą innych osób.
POZIOM 4 - Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu róŜnorodnych,
skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym
dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej
odpowiedzialności i samodzielności, jak równieŜ umiejętności kierowania zespołem
pracowników.
POZIOM 5 - Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złoŜonych zadań, często w sytuacjach
problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla
organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób
a takŜe wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania
oraz wdraŜania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej i społecznej.
Źródło: Internet
Styczeń 2008 r.