recenzja pracy mgr Malwiny Taborowskiej_KKS_pdf1x

dr hab. Katarzyna Kisiel-Sajewicz, prof. nadzw. AWF
Katedra Kinezjologii
Wydział Fizjoterapii
Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
Recenzja
pracy doktorskiej Pani mgr Malwiny Taborowskiej pt. „Struktura i unerwienie
przedziałów mięśnia brzuchatego przyśrodkowego łydki –
badania na modelu zwierzęcym”.
Przedstawiona do oceny praca doktorska pani mgr Anny Malwiny Taborowskiej jest
eksperymentalną pracą, której celem jest zbadanie struktury oraz unerwienia przedziałów
mięśnia brzuchatego przyśrodkowego łydki szczura. Spełnia wymagania metodologiczne i
metodyczne stawiane tego typu pracom naukowym, a zawarte w niej wyniki stanowią
oryginalny wkład w wiedzę dotyczącą fizjologii mięśni szkieletowych, wpisując się w zakres
problematyki nauk o zdrowiu.
Celem pracy było określenie powierzchni dwóch przedziałów mięśnia brzuchatego
przyśrodkowego łydki szczura, średnic i liczby włókien mięśniowych w nich zawartych na
podstawie analizy przekrojów poprzecznych na pięciu poziomach (10, 25, 40, 75 i 90 %
długości mięśnia). Drugim celem autorki rozprawy było badanie unerwienia motorycznego
obu przedziałów oraz określenie udziału aksonów z brzusznych korzeni L4, L5, L6 w
unerwieniu mięśnia jako całości, jak i jego przedziałów w generowaniu siły skurczu
pojedynczego oraz tęŜcowego zupełnego. Na podstawie bogatego przeglądu literatury
przedstawionego we wstępie pracy, autorka uzasadniła chęć podjęcia się badań dotyczących
określenia róŜnic struktury i unerwienia motorycznego przedziałów mięśni szkieletowych.
Problematyka badań przedstawionych w pracy jest istotna dla rozwoju kinezjologii, gdyŜ
określenie struktury przedziałów, parametrów morfometrycznych ich włókien mięśniowych i
unerwienia przedziałów mięśni szkieletowych nie były dotąd zbadane i mają znaczący wkład
w poznanie mechanizmów sterowania nerwowo-mięśniowego i znaczenia funkcjonalnego
struktury przedziałów mięśni szkieletowych. Ponadto, wiedza na temat struktury i unerwienia
motorycznego przedziałów pozwoli w lepszy sposób zrozumieć mechanizmy zaburzeń
generowania siły mięśniowej, które występują w wielu chorobach nerwowo-mięśniowych i
jednocześnie przeciwdziałać im przez skutecznie prowadzone działania fizjoterapeutyczne.
1
Wyniki niniejszych badań mogą się przyczynić się do tworzenia nowych protokołów
stosowania funkcjonalnych stymulacji bioelektrycznych stosowanych w rehabilitacji, a takŜe
stworzyć nowe moŜliwości w chirurgii rekonstrukcyjnej. Z tego powodu podjęty w doktoracie
problem wpisuje się w rozwój nauk o zdrowiu.
Układ pracy jest zgodny z wymaganiami stawianymi pracom eksperymentalnym.
Rozprawa obejmuje 64 strony, a jej treść jest zgodna z tytułem. Praca podzielona została na
rozdziały i tematycznie uzasadnione podrozdziały, które stanowią logiczną całość. W pracy
autorka wykorzystała bogate piśmiennictwo (w sumie 103 pozycje literatury) cytowane
zgodnie z osiągnięciami w tej dziedzinie.
Koncepcja przeprowadzonych badań jest przemyślana i starannie została zaplanowana.
Autorka powołuje się na dotychczasowe osiągnięcia w tym zakresie i przytacza aktualną
literaturę.
Zawsze
poŜądane
(chociaŜ
nie
zawsze
moŜliwe)
jest
sformułowanie
jednoznacznych hipotez. Autorka badań nie stawia hipotez badawczych, natomist bardzo
precyzyjnie określiła w pracy cele badań.
Materiał
badawczy i metody zostały dobrane poprawnie pod względem
metodycznym. Badania uzyskały akceptację lokalnej komisji bioetycznej. Metodyka badań
została opisana w wyczerpujący sposób, pozwalający na odtworzenie opisanych
eksperymentów. Schematy prezentujące metodę histochemiczną, elektrofizjologiczną oraz
analizę parametrów morfometrycznych w tej części pracy minimalizują potencjalne trudności
w zrozumieniu zastosowanych protokołów eksperymentów. W tym rozdziale oczekiwałabym
opisu zastosowanych metody statystycznych z uzasadnieniem przyjętych procedur.
Wyniki badań parametrów morfometrycznych, unerwienia motorycznego, parametrów
skurczu oraz potencjałów czynnościowych przedstawione są w sposób bardzo czytelny. Na
uznanie zasługuje przejrzysty sposób pokazania wyników w formie tabel i rycin wobec
zróŜnicowania zastosowanych metod i analizowanych parametrów. Tabele i ryciny są bardzo
czytelne i prawidłowo opisane z zachowaniem wszystkich wytycznych stosowanych w
pracach naukowych.
Dyskusja została przeprowadzona w sposób prawidłowy. Autorka
wykazała
umiejętność logicznego łączenia wyników badań dotyczących struktury przedziałów,
unerwienia motorycznego oraz parametrów oceniających czynność przedziałów oraz mięśnia
jako całości (tj. parametry potencjału czynnościowego, parametry siły skurczu). Autorka
równieŜ logicznie łączy fakty i dane literaturowe z wynikami badań własnych oraz na tej
podstawie prowadzi w sposób odpowiedni, bez spekulacji, dyskusję i formułuje właściwe
2
wnioski. Ponadto, autorka przedstawia w ostatnim podrozdziale dyskusji analizę ograniczeń
zastosowanych metod histochemicznych oraz elektrofizjologicznych, co świadczy o
krytycznej
i
wnikliwie przeprowadzonej
interpretacji
wyników
oraz
umiejętności
wykorzystania tych zróŜnicowanych metod zastosowanych w pracy do oceny określonych
parametrów strukturalnych i funkcjonalnych mięśni szkieletowych.
Krytycznie oceniając rozprawę, moje zastrzeŜenia dotyczą niektórych sformułowań,
które moŜe powinno się uściślić dla jasności prezentowanych treści w rozprawie oraz
występowania w pracy błędów interpunkcyjnych i literowych oraz nielicznych stylistycznych,
które naleŜałoby poprawić w przypadku przygotowywania pracy do druku. Nie mają one
jednak wpływu na merytoryczną ocenę pracy.
•
Strona 6, wers 3 od góry:, proponuję uściślić ,,...zawartego w skrawkach glikogenu"
na zawartego 'w skrawkach mięśnia glikogenu'.
•
Strona 6, wers 13 od góry: moŜe bardziej jednoznacznie byłoby zamiast ,, bliŜszy jest
mniejszy" określić mierzonym parametrem wielkość przedziału.
•
Strona 6, wers 4 od dołu: zamiast ‘wyłączenie’ powinno być ‘wyłącznie’.
•
Strona 14, wers 10 od góry: ,'Celichowski i Drzymała-Celichowska 2006' powinno
być 'Celichowski i Drzymała 2006'
•
Strona 15, wers 7 od góry: Z mojego, subiektywnego punktu widzenia, zastąpiłabym
na przykład sformułowanie ‘strukturalne i czynnościowe sektory’ przez ‘strukturalne i
czynnościowe obszary lub części mięśnia'.
•
Strona 18, wers 5 od góry: moŜe lepiej zamiast 'określenie wielkości przedziałów
mięśniowych',
uszczegółowić
mierzonym
parametrem
wielkość
przedziału
(powierzchnia przedziałów), jak w dalszej części zdania, określone zostały parametry:
średnica i liczba włókien mięśniowych.
•
Strona 22, ryc 1.: Proponuję rozszerzyć opis ryciny, aby był precyzyjniejszy.
•
Strona 27, wers 3 od góry: Czy istnieje uzasadnienie badania na wybranych pięciu
poziomach długości mięśnia (co 15%, a następnie z 40 do 75% - 35 %)?
•
Strona 57, wers 2 od dołu: Proponuję usunięcie stwierdzenia we wniosku 3.
,,Przyczyny tego zjawiska mają zapewne podłoŜe biomechaniczne".
3
Ocena końcowa
Podsumowując, rozprawa doktorska pani mgr Malwiny Taborowskiej przedstawia
oryginalne wyniki badań naukowych, które zostały przedstawione w jasny sposób z
prawidłowo przeprowadzoną dyskusją oraz właściwie postawionymi wnioskami.
Cele pracy są zrealizowane przy uŜyciu właściwie dobranych metod badawczych. Wyniki są
w logiczny i przejrzysty sposób przedstawione i omówione w oparciu o prawidłowo dobrane
piśmiennictwo.
Całość pracy oceniam bardzo dobrze i stwierdzam, Ŝe rozprawa mgr Malwiny
Taborowskiej spełnia wszystkie wymagania stawiane rozprawom naukowym na stopień
doktora i wnioskuję do Wysokiej Rady Wydziału Nauk o Zdrowiu, Uniwersytetu
Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu o dopuszczenie mgr Anny Malwiny
Taborowskiej do dalszych etapów przewodu doktorskiego.
Wrocław, 30.12.2014 r.
4