Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału
Transkrypt
Informacje z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału
Informacje podlegające ujawnieniu z zakresu profilu ryzyka i poziomu kapitału Banku Spółdzielczego w Szumowie według stanu na dzień 31.12.2015 roku I. Informacje ogólne: 1. Bank Spółdzielczy w Szumowie, zwany dalej Bankiem, z siedzibą w Szumowie, ul. XXX-lecia 3, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień 31.12.2015 roku. 2. W 2015 roku Bank prowadził działalność w ramach struktury organizacyjnej: Centrala : Bank Spółdzielczy w Szumowie ul. XXX-lecia 3 18-305 Szumowo. Bank nie posiada oddziałów. 3. Według stanu na dzień 31.12.2015 roku Bank nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych. II Cele i zasady polityki zarządzania poszczególnymi ryzykami 1. Do podstawowych istotnych ryzyk, które podlegają szczególnemu nadzorowi, zalicza się: 1) ryzyko kredytowe, w tym ryzyko koncentracji, 2) ryzyko płynności, 3) ryzyko stopy procentowej, 4) ryzyko operacyjne, 5) ryzyko braku zgodności. Opis procesów zawierają instrukcje zarządzania poszczególnymi ryzykami. 2. Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się zgodnie z długofalową Strategią zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku Spółdzielczym w Szumowie przygotowaną przez Zarząd i zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku. Jest ona zgodna z założeniami strategii rozwoju Banku i podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu i weryfikacji. Przegląd i weryfikacja dokonywana jest również w przypadku występowania znaczących zmian wewnątrz lub w otoczeniu Banku. 3. Strategia zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka w Banku Spółdzielczym w Szumowie jest powiązana również z innymi regulacjami o charakterze strategicznym np. Planem finansowym, a także zasadami w zakresie zarządzania ryzykiem. 4. Strategia zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka zawiera cele definiujące apetyt na ryzyko Banku, rozumiany jako maksymalny, akceptowalny poziom ryzyka jaki Bank może ponosić. 5. Cele definiujące apetyt na ryzyko mają charakter wskaźników ilościowych, w tym limitów wewnętrznych, a także założeń dotyczących zasad zarządzania ryzykiem o charakterze jakościowym. 6. Informacja dotycząca art. 435. ust. 1 lit a-d Rozporządzenia, tzn. strategii i procesów zarządzania tymi rodzajami ryzyka; struktury i organizacji odpowiedniej funkcji zarządzania ryzykiem, w tym informacji na temat jej uprawnień i statutu, lub innych odpowiednich rozwiązań w tym względzie; zakresu i charakteru systemów raportowania i pomiaru ryzyka; strategii w zakresie zabezpieczenia i ograniczenia ryzyka, a także strategii i procesów monitorowania stałej skuteczności instrumentów zabezpieczających i czynników łagodzących ryzyko – zawarte są w Załączniku nr 1 do niniejszego dokumentu. 7. Zatwierdzone przez Zarząd oświadczenie na temat adekwatności ustaleń dotyczących zarządzania ryzykiem w Banku, dające pewność, że stosowane systemy zarządzania 1 ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku wymagane przez Art. 453 ust.1 lit. e zawarte jest w Załączniku nr 2. 8. Informacja na temat ryzyka, zgodna z art. 435 ust 1. lit f. w której omówiono ogólny profil ryzyka Banku związany ze strategią działalności, zawierająca kluczowe wskaźniki i dane liczbowe dotyczące ryzyka zawarta jest w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Ponadto w Banku funkcjonują polityki w zakresie zarządzania następującymi rodzajami ryzyka: 1) Polityka kredytowa 2) Polityka zarządzania ryzykiem płynności 3) Polityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej 4) Polityka zarządzania ryzykiem operacyjnym 5) Polityka zarządzania ryzykiem braku zgodności 6) Polityka inwestycyjna III. Opis struktury organizacyjnej w zakresie zarządzania ryzykami. Podział zadań w procesie zarządzania ryzykami w Banku zawiera Załącznik nr1 do niniejszego dokumentu. W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonuje Zespół zarządzania ryzykami i analiz, który na dzień 31.12.2015 roku obejmował swoim zakresem monitorowanie poszczególnych rodzajów ryzyk oraz adekwatności kapitałowej. IV. Fundusze własne Kapitał podstawowy Tier 1: instrumenty i kapitały rezerwowe (A) KWOTA W DNIU UJAWNIENIA (B) ODNIESIENIE DO ARTYKUŁU ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 575/ 2013 (C) KWOTY UJĘTE PRZED PRZYJĘCIEM ROZPORZĄDZENIA (UE) NR 575/2013 LUB KWOTA REZYDUALNA OKREŚLONA W ROZPORZĄDZENIU (UE) NR 575/2013 1 Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe, z uwzględnieniem niezrealizowanych zysków i strat zgodnie z mającymi zastosowanie standardami rachunkowości) 6 688 297 art. 26 ust. 1 6 688 297 2 Fundusze ogólne ryzyka bankowego 10 000 art. 26 ust. 1 lit. f) 10 000 3 Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi 6 698 297 6 698 297 Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne Korekty w okresie przejściowym z tytułu instrumentów w kapitale podstawowym Tier I podlegających zasadzie praw nabytych Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powią5 zanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) Inne korekty w okresie przejściowym w kapitale 6 podstawowym Tier I Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier 1 4 140 559 0, 00 -51 500 art. 483 ust. 1–3 i art. 484–487 art. 36 ust. 1 lit. b), art. 37 i art. 472 ust. 4 art. 469–472, art. 478 140 559 0,00 -51 500 89 059 89 059 Kapitał podstawowy Tier 1 6 787 356 6 787 356 Łączny kapitał 6 787 356 6 787 356 2 7 Aktywa ważone ryzykiem razem 37 248 316 37 248 316 Współczynniki kapitałowe 8 9 10 Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) 18,22 18,22 18,22 art. 92 ust. 2 lit. a), art. 465 art. 92 ust. 2 lit. b), art. 465 art. 92 ust. 2 lit. c) 18,22 18,22 18,22 V. Opis metody wyliczania wymogów na poszczególne ryzyka Bank stosuje następujące metody wyliczania wymogów kapitałowych: 1) metodę standardową w zakresie ryzyka kredytowego, 2) metodę podstawowego wskaźnika (BIA) w zakresie ryzyka operacyjnego. VI. Adekwatność kapitałowa 1. Metody wyliczania wymogów kapitałowych minimalnych i wewnętrznych zawiera „Instrukcja oceny adekwatności kapitałowej”. 2. Poniższa tabela przedstawia ekspozycje oraz kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem dla każdej z klas ekspozycji. Lp. Wartość Wartość ekspozycji ekspozycji ważona ryzykiem 3 628 955,01 0 Wyszczególnienie 1. Rządy i banki centralne 2. Kredyty detaliczne 3. Wymóg kapitałowy 0 844 867,39 633 650,54 50 692,04 Ekspozycje wobec przedsiębiorców 10 817 753,17 10 058 743,17 804 699,45 4. Kredyty zabezpieczone hipoteką 20 367 921,58 18 588 148,27 1 487 051,87 5. Kredyty JST 500 000,00 100 000,00 8 000,00 6. Kredyty przeterminowane 1 782,85 1 782,85 142,63 7. Organy administracji 5 978,66 2 989,33 239,15 8. Instytucje – banki 14 647 498,42 3 456 913,28 276 553,04 9. Pozostałe 1 517 860,39 734 465,54 58757,25 52 332 617,41 33 576 693,01 2 686 135,43 RAZEM 3. Poniższe zestawienie przedstawia poziom wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka: Lp. Wyszczególnienie Kwota 1. ryzyko kredytowe 2 686 135,43 2. ryzyko rynkowe (walutowe) 0 3. przekroczenie limitu koncentracji zaangażowań i limitu dużych zaangażowań 0 4. przekroczenie progu koncentracji kapitałowej 0 5. ryzyko operacyjne 293 730,00 3 RAZEM 2 979 865,43 4. Poniższe zestawienie przedstawia poziom dodatkowych wymogów kapitałowych na poszczególne rodzaje ryzyka (Filar II NUK). Wyszczególnienie Kwota 1. ryzyko płynności 0 2. ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej 0 3. ryzyko koncentracji zaangażowań 0 4. ryzyko kapitałowe 0 0 RAZEM VII Ryzyko kredytowe – informacje jakościowe: 1. Według stanu na dzień 31.12.2015r. Bank stosował definicje należności przeterminowanych, zagrożonych oraz metody ustalania korekt wartości i rezerw w oparciu o zapisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz tworzenia rezerw na ryzyko kredytowe. VIII. Ryzyko kredytowe – informacje ilościowe: 1. Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej (po korektach rachunkowych) na dzień 31.12.2015 roku, bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego oraz średnią kwotę ekspozycji w okresie od 31.12.2014 roku do 31.12.2015 roku w podziale na klasy przedstawia poniższe zestawienie. Stan na dzień Średnia kwota Lp. Wyszczególnienie 31.12.2015 r. w okresie od w zł 31.12.2014r. do 31.12.2015r. 1. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów 3 628 955 3 129 618 i banków centralnych 2. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec 500 000 752 834 wobec 5 979 12 654 samorządów terytorialnych i władz lokalnych 3. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej 4. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec 0 0 wielostronnych banków rozwoju 4 5. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec 0 0 ekspozycje warunkowe wobec 14 647 498 13 683 065 ekspozycje warunkowe wobec 10 817 753 10 272 687 organizacji międzynarodowych 6. ekspozycje lub instytucji - banków 7. ekspozycje lub przedsiębiorców 8. ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje 844 867 939 327 detaliczne 9. ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone 20 367 922 20 209 433 na nieruchomościach 10. ekspozycje przeterminowane 11. ekspozycje należące do 43 320 nadzorczych 102 142 kategorii 0 0 wysokiego ryzyka 12. ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych 0 0 13. pozycje sekurytyzacyjne 0 0 14. ekspozycje i 0 0 ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w 0 0 krótkoterminowe wobec banków przedsiębiorców 15. instytucjach zbiorowego inwestowania 16. inne ekspozycje 1 517 861 RAZEM 52 374 155 1 581 247 50 683 007 Bank przyjmuje, iż klasy ekspozycji kredytowych, które stanowią więcej niż 20% portfela kredytowego wyznaczają istotne klasy ekspozycji. Do istotnych klas ekspozycji kredytowych zaliczane są zatem następujące klasy: 1) ekspozycje wobec przedsiębiorców 2) ekspozycje zabezpieczone hipotecznie 2. Struktura zaangażowania Banku wobec poszczególnych sektorów w rozbiciu na klasy ekspozycji. 2.1. Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora finansowego według typu kontrahenta według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela. Lp. 1. Typ kontrahenta Wartość w zł Banki centralne Należności normalne 3 628 955 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 5 2. Banki Należności normalne 3. 4. 5. Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego Należności normalne 0 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Pomocnicze instytucje finansowe Należności normalne 0 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Instytucje ubezpieczeniowe Należności normalne 0 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Razem zaangażowanie w sektorze finansowym 2.2. Lp. 1. 2. 18 276 453 Strukturę zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego według typu kontrahenta według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela. Typ kontrahenta Wartość w zł Przedsiębiorstwa i spółki państwowe Należności normalne 0 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie Należności normalne 3. 14 647 498 1 059 115 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Przedsiębiorcy indywidualni Należności normalne Należności pod obserwacją 3 210 188 0 6 Należności zagrożone 4. 0 Osoby prywatne Należności normalne 8 050 950 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 5. 41 510 Rolnicy indywidualni Należności normalne 19 601 603 Należności pod obserwacją 1 810 Należności zagrożone 6. Instytucje 0 niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych 0 Należności normalne 0 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 7. Jednostki samorządu terytorialnego Należności normalne 500 000 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym 2.3 Strukturę zaangażowania Banku w poszczególnych branżach w rozbiciu na kategorie należności według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela: Lp. 1. Branże Rolnictwo, poza działami specjalnymi produkcji Należności normalne Należności pod obserwacją Należności zagrożone 2. Transport Należności normalne 3. 32 465 176 Wartość w zł 19 603 413 19 601 603 1 810 0 1 434 036 1 434 036 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Handel i Usługi 3 595 575 7 Należności normalne 4. 3 595 575 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 0 Inne (Pozostałe) 7 332 153 Należności normalne 7 290 643 Należności pod obserwacją 0 Należności zagrożone 41 510 Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym 31 965 177 3. Strukturę ekspozycji według okresów zapadalności w podziale na istotne klasy należności według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższa tabela: Przez istotną klasę rozumie się klasę, która stanowi minimum 20% udziału w obligu kredytowym. Istotne 1-30 dni 1-3 3-6 m-cy m-cy 17 515 726 594 578 721 71 300 762 290 649 701 klasy 6-12 m-cy 1-3 3-5 5-10 lat 10-20 lat powyżej lat lat 1 574 768 4 703 283 1 930 612 5 135 743 5 700 686 887 225 566 581 4 071 999 1 819 775 2 297 520 151 102 5 269 864 6 002 611 6 955 518 7 998 206 151 102 20 lat należności Ekspozycje zabezpieczo ---- ne hipoteką Ekspozycje wobec przedsiębio rców RAZEM 88 815 1 488 884 1 228 422 2 461 993 4. Struktura należności z rozpoznaną utratą wartości i przeterminowane w rozbiciu na istotne klasy ekspozycji kredytowych według stanu na dzień 31.12.2015 r. przedstawiają poniższe tabele. Lp. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec Wartości w zł przedsiębiorców 1. Należności normalne Rezerwy celowe 2. 3. Należności pod obserwacją 10 445 299 0 0 Rezerwy celowe 0 Należności zagrożone 0 8 Rezerwy celowe Lp. 1. 0 Ekspozycje zabezpieczone hipotecznie Wartości w zł Należności normalne 20 367 922 Rezerwy celowe 2. 0 Należności pod obserwacją 0 Rezerwy celowe 3. 0 Należności zagrożone 41 510 Rezerwy celowe 41 510 IX. Ekspozycje kapitałowe nieuwzględnione w portfelu handlowym 1. Podział ekspozycji ze względu na cel nabycia (zyski kapitałowe, przyczyny strategiczne) według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższe zestawienie. Lp. 1 Rodzaj ekspozycji Akcje BPS SA. Kwota ekspozycji Kwota ekspozycji zakupionych ze względu na zakupionych ze względu na zyski kapitałowe przyjętą strategię ------------------------------------ 456 607 RAZEM ------------------------------------ 456 607 X. Ekspozycje kapitałowe nieuwzględnione w portfelu handlowym – informacje ilościowe 1. Zestawienie papierów wartościowych według stanu na dzień 31.12.2015 roku przedstawia poniższe zestawienie. Lp. Wyszczególnienie 1 Bony pieniężne NBP 2 Obligacje BPS RAZEM Wartość Wartość Wartość bilansowa w zł rynkowa w zł godziwa w zł 3 628 955 3 630 000 3 630 000 202 660 202 660 202 660 3 628 955 3 832 660 3 832 660 XI. Ryzyko stopy procentowej dla pozycji zakwalifikowanych do portfela bankowego 1. Zasady zarządzania ryzykiem stopy procentowej są opisane w Instrukcji zarządzania ryzykiem stopy procentowej. 2. Wpływ szokowej zmiany rynkowych stóp procentowych na wynik finansowy według stanu na dzień 31.12.2015r. wyniósłby: 9 - przy spadku o 200 pb – 331 350zł - przy spadku o 100 pb - 186 494zł. XII. Redukcja ryzyka kredytowego przy zastosowaniu metody standardowej, zgodnie z zał. 17 do uchwały nr 76/2010 KNF – informacje jakościowe i ilościowe: Bank nie stosował metod redukcji ryzyka kredytowego XIII. Wymogi kapitałowe na kwoty ekspozycji sekurytyzacyjnych ważone ryzykiem – Bank w 2015 roku nie posiadał ekspozycji sekurytyzacyjnych. XIV. Zasady ustalania (Polityka) zmiennych zajmujących stanowiska kierownicze w Banku: składników wynagrodzeń osób Zasady ustalania zmiennych składników wynagrodzenia dla członków Zarządu oraz innych osób zajmujących stanowiska kierownicze, zgodnie z uchwałą 258/2011 KNF znajdują się w załączonej Polityce ustalania zmiennych składników wynagradzania osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku. Informacje ilościowe: Informacje o sumie wypłaconych w 2015r. wynagrodzeń osobom zajmującym stanowiska kierownicze w rozumieniu uchwały 258/2011 KNF. Stanowiska kierownicze 1. Członkowie Zarządu Stałe Zmienne Ilość składniki składniki osób 194 665,00 38 400,00 3 Informacje o sumie wypłaconych w 2015r. wynagrodzeń z tytułu motywacji nowo zatrudnionych oraz odpraw związanych z ustaniem stosunku zatrudnienia z osobami zajmującymi stanowiska kierownicze zgodnie z uchwałą 258/2011 KNF: w tys. zł L.p. Tytuł wynagrodzenia: Wartość: 1. Suma wypłat indywidualnych odpraw z tytułu zakończenia 0 stosunku pracy z osobami na stanowiskach kierowniczych 2. Ilość osób, które otrzymało ww. wynagrodzenie 0 3. Najwyższa kwota wypłacona pojedynczej osobie 0 4. Suma wypłat zmiennych składników wynagradzania z tytułu nawiązania w 2015r. stosunku pracy z osobami na stanowiskach 0 kierowniczych 5. Ilość osób, które otrzymało ww. wynagrodzenie 0 10 6. Najwyższa kwota wypłacona pojedynczej osobie 0 XV. Ekspozycja na ryzyko operacyjne 1. Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka operacyjnego obliczane są przez Bank metodą wskaźnika bazowego (art. 315-316 Rozporządzenia ). Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na dzień 31.12.2015 wynosi 293 730 zł 2. Straty z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego - zdarzenia ryzyka operacyjnego zarejestrowane w rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego w 2015 roku podane są w poniższej tabeli. L.p. Kategoria Strata brutto w Strata netto w zł zł 1. Oszustwa wewnętrzne 0,00 0,00 2. Oszustwa zewnętrzne 0,00 0,00 3. Zasady dotyczące zatrudnienie i bezpieczeństwa w miejscu pracy Klienci, produkty i praktyki operacyjne Szkody związane z aktywami rzeczowymi Zakłócenia działalności banku i awarie systemu Wykonywanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Razem 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 4. 5. 6. 7. 8. 3. Bank realizuje proces zarządzania ryzykiem operacyjnym, w ramach tego procesu identyfikuje się zdarzenia ryzyka operacyjnego i dokonuje się ewidencjonowania i analizy przyczyn występowania zdarzeń związanych z ryzykiem operacyjnym. W przypadku konieczności podejmowane są działania ograniczające ryzyko obejmujące zmianę procesów wewnętrznych banku, organizacji wewnętrznej, sposobu dokonywania kontroli wewnętrznej, a także organizacja odpowiednich szkoleń dla pracowników. XVI. Informacje wynikające z Rekomendacji „P” 1. Rola i zakres odpowiedzialności poszczególnych organów za proces zarządzania ryzykiem płynności Uczestnicy procesu zarządzania ryzykiem płynności Rada Nadzorcza Zakres odpowiedzialności Sprawuje nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie ryzyka płynności, ze strategią i planem finansowym Banku. 11 Zarząd Banku Zespół zarządzania ryzykami i analiz Główny Księgowy odpowiada za zorganizowanie: skutecznego procesu zarządzania ryzykiem płynności poprzez wskazanie osób i jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację zadań związanych z ryzykiem płynności oraz narzędzi do pomiaru i monitorowania płynności Banku, wdrożenia strategii zarządzania ryzykiem płynności kontroluje zarządzanie płynnością bieżącą, kontroluje przestrzeganie limitów płynnościowych, Opracowuje: projekty strategii i polityki zarządzania ryzykiem płynności, procedury pomiaru, raportowania, limitowania i kontroli ryzyka płynności, propozycje limitów ograniczających ryzyko płynności, podejmuje decyzje w zakresie: limitów utrzymywanego poziomu gotówki w kasach, przygotowuje propozycje limitów ograniczających ryzyko płynności, sporządza raporty dla kierownictwa Banku i Rady Nadzorczej dotyczące ekspozycji Banku na ryzyko płynności, opracowuje/aktualizuje plan awaryjny utrzymania płynności finansowej Banku. Zespół Finansowo-Ksiegowy Departament Audytu Banku BPS S.A analizuje i monitoruje strukturę bilansu Banku w aspekcie ponoszonego ryzyka płynności oraz kontroluje przestrzeganie przyjętych w tym zakresie norm ostrożnościowych, uwzględnia w polityce handlowej działania mające na celu zapewnienie stabilnych źródeł finansowania zgodnie z planowanym rozwojem akcji kredytowej, organizuje obrót bonami skarbowymi i pieniężnymi, obsługuje kredyt techniczny, składa depozyty oraz lokaty w banku zrzeszającym na zasadach międzybankowego rynku pieniężnego. obsługa i monitoring rachunków Banku, dokonywanie rozliczeń transakcji zawieranych przez Bank. opracowuje, modyfikuje i monitoruje funkcjonowanie produktów bankowych. opiniuje system zarządzania Bankiem, w tym skuteczność zarządzania ryzykiem płynności w działalności Banku, przeprowadza czynności audytowe w komórkach organizacyjnych Banku uczestniczących w procesie zarządzania płynnością, w celu dokonania oceny zgodności działania kontrolowanych komórek 12 z obowiązującymi regulacjami zewnętrznymi i wewnętrznymi, przeprowadza kontrole analityczne metodyki i procesu zarządzania ryzykiem płynności, dokonuje oceny zgodności realizacji procesu zarządzania ryzykiem płynności z przepisami wewnętrznymi Banku. 2. Bank w 2015 roku przystąpił do Systemu Ochrony Zrzeszenia BPS co gwarantuje dodatkowe zabezpieczenie płynności. 3. Analiza przestrzegania limitów ryzyka płynności Nadzorcze miary płynności Nazwa limitu Wartość Limitu współczynnik udziału rezerwy płynności w aktywach ogółem współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi 0,2 1,0 Wartość na dzień 2015.12.31 0,35 6,50 Limity wewnętrzne ograniczające ryzyko płynności Wartość na dzień analizy Limit Wskaźnik płynności krótkoterminowej do 1 miesiąca 1,45 min 1,00 Wskaźnik płynności do 3 miesięcy 1,44 min 1,00 Wskaźnik płynności do 1 roku 1,07 min 0,90 Wskaźnik płynności do 3 lat 1,36 min 0,90 Wskaźnik płynności do 5 lat 1,27 min 0,90 Wskaźnik płynności powyżej 5 lat 1,14 min 0,90 Wyszczególnienie Wskaźniki płynności Wskaźniki stabilności bazy depozytowej Banku Depozyty stabilne / kredyty ogółem [%] 107,07 min 50 Depozyty niestabilne / Aktywa ogółem i zobowiązania pozabilansowe[%] Duże depozyty / Baza depozytowa [%] 18,26 max 30 12,74 max 35 Wskaźnik odnawialności depozytów terminowych 94,79 podmiotów niefinansowych, (iloraz depozytów terminowych odnowionych (depozytów nie wycofanych po upływie jednego dnia od terminu wymagalności) w danym miesiącu do depozytów terminowych wymagalnych w danym miesiącu)[%] Wskaźniki zabezpieczenia płynności min 50 Aktywa płynne / Aktywa ogółem [%] min 20 36,97 13 Aktywa płynne / Depozyty niestabilne [%] 194,64 min 100 Aktywa płynne / Zobowiązania pozabilansowe udzielone [%] Kredyty / Aktywa ogółem [%] 801,75 min 100 63,03 max 85 Zobowiązania pozabilansowe udzielone / kredyty ogółem 4,61 [%] Wskaźniki finansowania aktywów max 25 Kredyty / Depozyty [%] max 100 72,72 Depozyty stabilne / Kredyty i zob. pozabilansowe 99,77 udzielone [%] Limity ograniczające bieżące zarządzanie płynnością Limit środków pieniężnych w kasach Banku 587 min 40 3050 Limity środków lokowanych w celu zachowania bieżącej płynności Banku Limit lokat w Banku Zrzeszającym Certyfikaty depozytowe Banku Zrzeszającego Papiery wartościowe 13 966 16700 0 - ---- 6769 Limity wynikające z Rozporządzenia UE nr 575/2013 AKTYWA PŁYNNE (nadwyżka płynności) - kasa - bony pieniężne - obligacje rządowe i samorządowe RAZEM RAZEM WYPŁYWY RAZEM WPŁYWY WSKAŹNIK LCR Wartość wartość do analizy 587 384,52 587 384,52 3 630 000,00 3 630 000,00 0 0 4 217 384 ,52 4 217 384 ,52 46 181 435,31 2 897 560,03 14 272 086,66 14 119 015,94 582,20 4. Testy warunków skrajnych. Zakres przeprowadzania testów warunków skrajnych w Banku jest współmierny do charakteru, rozmiaru i skali działalności banku, złożoności modelu biznesowego oraz profilu ryzyka. Testy warunków skrajnych badają wpływ zmiany zarówno czynników wewnętrznych, jak i systemowych (oddzielnie, jak i łącznie) na możliwość utrzymania płynności przez Bank. Wykorzystywanie rezultatów testów warunków skrajnych: - wyniki testów warunków skrajnych są szczegółowo omówione i analizowane przez Zespół zarządzania ryzykami i analiz, Zarząd Banku jak również o ich rezultatach jest informowana Rada Nadzorcza, 14 - rezultaty testów warunków skrajnych są brane pod uwagę przy ustalaniu i weryfikacji tzw. apetytu na ryzyko poprzez odpowiednie kształtowanie limitów ostrożnościowych ustalonych w Banku, - bardzo wnikliwie są analizowane przyczyny niespełniania przez Bank założeń ustalonych w testach, - wyniki testów warunków skrajnych są wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem, a w szczególności w ramach awaryjnych planów płynności oraz w procesie planowania strategicznego banku. Bank wykorzystuje poniższe scenariusze testów warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności: Test warunków skrajnych polegający na testowaniu przestrzegania przez Bank miar nadzorczych wynikających z Uchwały Nr 386/2008 KNF z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności. Do przeprowadzania testów warunków skrajnych Bank wykorzystuje relację posiadanej na datę analiz wartości sumy podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności, powiększonej o kwotę kredytów wyznaczonych do ewentualnej sprzedaży, do aktywów ogółem, przy czym do podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności Bank zalicza pozycje bilansu oraz kwotę kredytów wyznaczonych do sprzedaży, stanowiących 20 % należności z tytułu kredytów i pożyczek od sektora niefinansowego. Test ten odzwierciedla w swojej konstrukcji kwestie płynności śróddziennej. Bank dokonuje analizy sytuacji szokowej zakładającej nagły spadek zobowiązań bieżących i terminowych od sektora niefinansowego i budżetowego o 20 %, przy jednoczesnym założeniu konieczności utrzymania wartości wskaźnika udziału sumy podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w aktywach ogółem na poziomie minimum 0,2. Spadek wskaźnika, o którym mowa w ust. 2 przy założeniu zaistnienia sytuacji szokowej tworzy konieczność ponoszenia dodatkowego kosztu (w sensie wyniku) – Bank tworzy wewnętrzny wymóg kapitałowy na pokrycie ryzyka płynności obliczany zgodnie z zasadami opisanymi w „Instrukcji oceny adekwatności kapitałowej w BS w Szumowie” Bank dokonuje analizy jak długo w sytuacji kryzysowej regulowałby w sposób niezakłócony swoje zobowiązania , zarówno gotówkowo, jak i bezgotówkowo przy następujących założeniach: a) stuprocentowy wzrost maksymalnych wypłat gotówkowych ustalonych w okresie poprzednich 30 dni b) stuprocentowy wzrost maksymalnych kwot obciążeń bezgotówkowych ustalonych w okresie poprzednich 30 dni Odwrócony test warunków skrajnych polegający na testowaniu przestrzegania przez Bank miar nadzorczych wynikających z Uchwały Nr 386/2008 KNF z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności. Bank dokonuje analizy polegającej na sytuacji szokowej zakładającej nagły spadek zobowiązań bieżących i terminowych od pozostałych podmiotów sektora finansowego, sektora niefinansowego i rządowego oraz samorządowego, przy jednoczesnym założeniu konieczności utrzymania wartości współczynnika udziału sumy podstawowej i uzupełniającej rezerwy płynności w aktywach ogółem na poziomie minimum 0,20. Wynikiem testu odwróconego jest obliczenie o ile mogłyby spaść zobowiązania bieżące i terminowe ogółem zarówno w wartości procentowej jak i kwotowej. Odwrócony test warunków skrajnych obrazujący stopień zabezpieczenia zobowiązań Banku 15 Do przeprowadzania odwróconego testu warunków skrajnych obrazującego stopień zabezpieczenia zobowiązań Banku wykorzystuje się sumę wolnych nie obciążonych środków dostępnych w aktywach Banku, oraz inne źródła finansowania. Bank dokonuje testu polegającego na obliczeniu wartości procentowej zobowiązań bieżących i terminowych ogółem, lub wartości procentowej zobowiązań bieżących, które zostaną pokryte posiadanymi środkami, jak i możliwościami refinansowania odpływu zobowiązań. Test warunków skrajnych obrazujący wystąpienie nadwyżki lub niedoboru środków w przypadku spadku depozytów ogółem o 20 % Do przeprowadzania testu warunków skrajnych obrazującego wystąpienie nadwyżki lub niedoboru środków wykorzystuje się sumę wolnych nie obciążonych środków dostępnych w aktywach Banku, oraz inne źródła finansowania, przy założeniu spadku depozytów ogółem 20 %. W skład możliwych do pozyskania środków zaliczamy: a) środki pieniężne w kasach Banku, b) środki na rachunkach w Banku Zrzeszającym, c) posiadane lokaty terminowe w podmiotach finansowych (bez zablokowanych), d) posiadane papiery wartościowe łatwo zbywalne (bez zablokowanych), e) niewykorzystany debet lub kredyt w rachunku bieżącym, f) limit zaangażowania w Banku przyznany przez Bank Zrzeszający. Bank dokonuje symulacji odpływu depozytów ogółem o 20 % i możliwości pozyskania środków poprzez upłynnienie posiadanych aktywów, czy też zaciągnięcie zobowiązań od podmiotów finansowych. Na podstawie testu dokonuje się analizy nadwyżki, czy też niedoboru środków. Nadwyżka środków świadczy o możliwości zrefinansowania odpływu depozytów o zakładaną wartość procentową. Niedobór środków może oznaczać pojawienie się problemów płynnościowych przy założonym odpływie depozytów. Test warunków skrajnych obrazujący maksymalny okres obsługi klientów Banku w przypadku różnej dynamiki wypływów środków Do przeprowadzania testu warunków skrajnych obrazującego maksymalny okres obsługi klientów Banku wykorzystuje się sumę wolnych nie obciążonych środków dostępnych w aktywach Banku, oraz inne źródła finansowania. Przyjmuje się następujące założenia: a) jako wypływy środków traktuje się: - wypływy gotówkowe z kas Banku stanowiące wartość dwukrotnych średnich wpływów gotówkowych z rachunków i lokat na przestrzeni 3 miesięcy - wypływy bezgotówkowe obciążające rachunek bieżący Banku w kwocie stanowiącej dwukrotne średnie obciążenia rozliczonych przez Bank Zrzeszający na przestrzeni 3 miesięcy. Wynikiem testu jest obliczenie w liczbie dniach okresu obsługi klientów Banku przy różnej dynamice wypływu środków. Test warunków skrajnych polegający na uwzględnieniu pogorszenia się jakości portfela kredytowego Do przeprowadzania testu warunków skrajnych Bank wykorzystuje urealnione zestawienie płynności. 16 Bank dokonuje symulacji pogorszenia się jakości kredytów w sytuacji normalnej i pod obserwacją o 20 % i przekwalifikowania ich do klasy należności zagrożonych. Na podstawie testu dokonuje się analizy zmiany skumulowanych wskaźników płynności wg stanu rzeczywistego, oraz po założeniu testu warunków skrajnych. Wyniki testu porównywane są z minimalnymi limitami wewnętrznymi wskaźników płynności ustalonymi przez Bank. Test warunków skrajnych polegający na uwzględnieniu pogorszenia się jakości portfela kredytowego, oraz zmiany struktury aktywów polegającej na wzroście portfela kredytowego Do przeprowadzania testu warunków skrajnych Bank wykorzystuje urealnione zestawienie płynności. Bank dokonuje symulacji pogorszenia się jakości kredytów w sytuacji normalnej i pod obserwacją o 20 % i przekwalifikowania ich do klasy należności zagrożonych, oraz jednocześnie wzrost należności z tytułu kredytów i pożyczek o 10 %. Na podstawie testu dokonuje się analizy zmiany skumulowanych wskaźników płynności wg stanu rzeczywistego, oraz po założeniu testu warunków skrajnych. Wyniki testu porównywane są z minimalnymi limitami wewnętrznymi wskaźników płynności ustalonymi przez Bank. Test warunków skrajnych polegający na uwzględnieniu pogorszenia się jakości portfela kredytowego, zmiany struktury aktywów polegającej na wzroście portfela kredytowego, oraz spadku depozytów terminowych Do przeprowadzania testu warunków skrajnych Bank wykorzystuje urealnione zestawienie płynności. Bank dokonuje symulacji pogorszenia się jakości kredytów w sytuacji normalnej i pod obserwacją o 20 % i przekwalifikowania ich do klasy należności zagrożonych, wzrost należności z tytułu kredytów i pożyczek o 10 %, oraz jednocześnie spadek depozytów terminowych o 10 %. Na podstawie testu dokonuje się analizy zmiany skumulowanych wskaźników płynności wg stanu rzeczywistego, oraz po założeniu testu warunków skrajnych. Wyniki testu porównywane są z minimalnymi limitami wewnętrznymi wskaźników płynności ustalonymi przez Bank. Test kształtowania się wskaźników płynności przy zastosowaniu prognoz kształtowania się aktywów, pasywów i zobowiązań pozabilansowych w oparciu o zatwierdzony w Banku plan finansowy Do przeprowadzania testu Bank wykorzystuje urealnione zestawienie płynności, oraz plan operacyjny z planem finansowym na przyszły rok. Bank dokonuje symulacji kształtowania się wskaźników płynności w oparciu o prognozy i szacunki zawarte w planie. Wyniki testu porównywane są z minimalnymi limitami wewnętrznymi wskaźników płynności ustalonymi przez Bank. Test warunków skrajnych obrazujący wpływ zwiększonych wypływów środków z rachunków bieżących obsługiwanych przez elektroniczne kanały dostępu na nadwyżkę płynności, wskaźnik LCR oraz nadzorcze miary płynności Banku. Do przeprowadzenia testu warunków skrajnych obrazującego wpływ zwiększonych wypływów środków z rachunków bieżących obsługiwanych przez elektroniczne kanały dostępu na nadwyżkę płynności, wskaźnik LCR oraz nadzorcze miary płynności Banku przyjmuje się następujące założenia : a) jako wypływy środków traktuje się średnie z okresu 12 miesięcy wypływy dzienne poprzez elektroniczne kanały dostępu zwiększone o 20 % w ciągu kolejnych 30 dni. b) Brak wpływów na rachunki bieżące obsługiwane poprzez elektroniczne kanały dostępu. 17 Wynikiem testu jest obliczenie wielkości nadwyżki płynności, wskaźnika LCR oraz nadzorczych miar płynności. Test warunków skrajnych obrazujący wpływ zwiększonych wypływów środków z rachunków bieżących oraz lokat terminowych na nadwyżkę płynności, wskaźnik LCR oraz nadzorcze miary płynności Banku. Do przeprowadzenia testu warunków skrajnych obrazującego wpływ zwiększonych wypływów środków z rachunków bieżących oraz lokat terminowych na nadwyżkę płynności, wskaźnik LCR oraz nadzorcze miary płynności Banku przyjmuje się następujące założenia : a) jako wypływy środków z rachunków bieżących traktuje się średnie z okresu 12 miesięcy wypływy dzienne poprzez wszystkie kanały dostępu zwiększone o 20 % w ciągu kolejnych 30 dni. b) Spadek depozytów terminowych o 20% Wynikiem testu jest obliczenie wielkości nadwyżki płynności, wskaźnika LCR oraz nadzorczych miar płynności. Plany awaryjne na wypadek utraty płynności W Banku opracowane są plany awaryjne określające różne sytuacje kryzysowe mogące wystąpić w działalności Banku, harmonogramy działań, procedury postępowania, system informacji dla kierownictwa, oraz komórki/stanowiska odpowiedzialne za wdrożenie planu awaryjnego. Plany awaryjne są zaakceptowane przez Zarząd i Radę Nadzorczą. Procedury postępowania zawarte w planach odpowiadają skutkom niekorzystnych wyników sytuacji zakładanych w scenariuszach testów warunków skrajnych. XVII. Dodatkowe informacje wymagane przez Rozporządzenie 575/2013 UE, nie ujęte w Uchwale 385/2008 KNF: a) Zasady oceny odpowiedniości członków Zarządu i Rady Nadzorczej 1. Zasady oceny odpowiedniości członków Zarządu Kandydaci na stanowiska członków Zarządu powinni spełniać kryterium reputacji oraz kwalifikacji. Kryterium reputacji obejmuje: a. dobrą opinię w środowisku, b. zaświadczenie o niekaralności za przestępstwa gospodarcze , skarbowe, korupcyjne, przeciwko prawom pracowniczym, c. oświadczenia o braku orzeczonego przez sąd zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w działalności gospodarczej i/ lub prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek albo zakazu prowadzenia cudzych spraw, d. oświadczenia , że nie toczą się czynności procesowe z podejrzenia o popełnienie czynów gospodarczych, skarbowych, korupcyjnych , przeciwko prawom pracowniczym, e. oświadczenia o niezajmowaniu się interesami konkurencyjnymi wobec Banku. Kryterium kwalifikacji obejmuje: a. wykształcenie wyższe o kierunku finansowym, ekonomicznym, rolniczym, itp. oraz 3-letnie doświadczenie w instytucjach finansowych. b. w przypadku braku wykształcenia o którym mowa w ust.1 – doświadczenie minimum 10 – letnie w pracy w instytucjach finansowych. c. w szczególnych przypadkach Rada Nadzorcza może przyjąć inne kwalifikacje na stanowiska Członków Zarządu. Oceny reputacji oraz kwalifikacji osób powoływanych na stanowiska członków Zarządu dokonuje Rada Nadzorcza w oparciu o oświadczenie, dokumenty dostarczone przez 18 kandydata oraz dostępne rejestry, tj. rejestr sankcji wprowadzanych przez KNF, rejestr niesolidnych kredytobiorców, inne. 2. Zasady oceny odpowiedniości członków Rady Nadzorczej Od kandydata na członka Rady Nadzorczej Banku oczekuje się spełnienia jednego kryterium kwalifikacyjnego obejmującego z niżej wymienionych: a) Wykształcenie minimum średnie, b) W przypadku braku wykształcenia o którym mowa w ust.1 – kurs rolniczy, doświadczenie minimum 5 – letnie w pracy lub w uczestniczeniu w pracach organów zarządzających w instytucjach finansowych lub w prowadzeniu własnej działalności gospodarczej lub gospodarstwa rolnego. c) Minimum doświadczenie w postaci jednej kadencji w organach nadzorczych Banku. Nabycie doświadczenia i wiedzy może następować poprzez wcześniejszą pracę w Radzie Nadzorczej Banku. Bank umożliwia kandydatom nie mającym doświadczenia i wiedzy, wybranym po raz pierwszy w skład Rady Nadzorczej, uzupełnienie wiedzy w ramach organizowanych szkoleń wewnętrznych . Bank umożliwia wszystkim wybranym członkom rady nadzorczej uzupełnianie kwalifikacji przydanych do pracy w organach samorządowych Banku oraz do wypełniania obowiązków kontroli i nadzoru działalności Banku w ramach organizowanych szkoleń wewnętrznych. Od kandydata na członka Rady Nadzorczej wymaga się dobrej reputacji. Ocena spełnienia wymogu dobrej reputacji następuje poprzez złożenie przez kandydata : a). oświadczenia o niekaralności za przestępstwa gospodarcze , skarbowe, korupcyjne, przeciwko prawom pracowniczym, b). oświadczenia o braku orzeczonego przez sąd zakazu pełnienia funkcji kierowniczych w działalności gospodarczej i/ lub prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek albo zakazu prowadzenia cudzych spraw, c). oświadczenia , że nie toczą się czynności procesowe z podejrzenia o popełnienie czynów gospodarczych, skarbowych, korupcyjnych , przeciwko prawom pracowniczym, d). oświadczenia o niezajmowaniu się interesami konkurencyjnymi wobec Banku. Oceny spełnienia wymogu dobrej reputacji dokonuje Komisja Wyborcza powołana na Zebraniu Przedstawicieli przed umieszczeniem kandydata na karcie do głosowania w oparciu o dane zawarte w kwestionariuszu wypełnionym i podpisanym przez kandydata wzór stanowi załącznik do Regulaminu wyborów Rady Nadzorczej Banku Spółdzielczego w Szumowie. b) Bank nie utworzył oddzielnego komitetu ds. ryzyka c) Bufory kapitałowe (art. 440) Bufor zabezpieczający wynoszący 1,25% łącznej ekspozycji na ryzyko na dzień 31.12.2015r. wynosi 465 604zł. Nadwyżka współczynnika kapitałowego Tier I ponad 13,25% w wysokości 4,97% stanowi bufor kapitału na pokrycie potrzeb kapitałowych w przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej d) Wskaźnik dźwigni finansowej (art. 451) Wielkość posiadanej przez Bank całkowitej kwoty ekspozycji z tytułu aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, w stosunku do funduszy własnych na dzień analizy wyniosła 12,85. W przypadku w pełni wprowadzonej definicji zgodnie z art. 429 Rozporządzenia wskaźnik ten wyniósłby 12,58. 19 XVIII. Informacje określone w §111 Ustawy Prawo bankowe, tj.: Przedmiotowe informacje znajdują się w dokumentach udostępnionych w miejscu prowadzenia działalności t.j. w Banku Spółdzielczym w Szumowie ul. XXX –lecia 3 w sekretariacie w dni robocze w godzinach: 07:30 – 15:30. XIX. Informacje wymagane przez Zasady ładu korporacyjnego: Wymagane informacje zawarte są w następujących załącznikach: a) Załącznik nr 3 - Polityka zarządzania ładem korporacyjnym, b) Załącznik nr 4 - Oświadczenie Zarządu w/s stosowania w Banku Zasad ładu korporacyjnego, c) Załącznik nr 5 – schemat organizacyjny, d) Załącznik nr 6 - Polityka informacyjna, e) Załącznik nr 7 - Wyniki oceny stosowania ładu korporacyjnego przeprowadzonej przez Radę Nadzorczą. 20