w wyniku ogniskowego zwężenia tchawicy lub dużych oskrzeli

3. Badanie pacjenta z chorob¹ uk³adu oddechowego n 35
w wyniku ogniskowego zwężenia tchawicy lub dużych oskrzeli świsty są przeważnie
monomorficzne. Jeżeli miejsce zwężenia zlokalizowane jest poza klatką piersiową (np.
w krtani lub pozapiersiowej części tchawicy), wtedy używa się określenia stridor, żeby
opisać wdechowy świst powstający w przypadku opisanego już zwężenia. Czynniki
patofizjologiczne występujące w miejscu zwężenia oraz faza cyklu oddechowego zostały omówione w dalszej części rozdziału i pokazane na ryc. 3-20 i 3-21.
Chociaż klinicyści używają określenia rzężenia tylko w odniesieniu do odgłosów
wywoływanych przez wydzielinę w drogach oddechowych, to naukowcy stosują je
w różnym kontekście. Termin ten opisuje niskie ciągłe dźwięki, które są jednak bardziej szorstkie niż świsty o wysokiej częstotliwości; używany jest on również do opisania bardzo szorstkich trzeszczeń, które powstają w obecności wydzieliny w drogach
oddechowych. W efekcie określenie to jest często używane do opisania całej grupy
hałasów i dźwięków, których nie można łatwo zaklasyfikować do jednej z bardziej
uznanych kategorii trzeszczeń lub świstów, a ich wspólną cechą jest wywołująca je
wydzielina w drogach oddechowych.
Tarcie opłucnowe jest określeniem opisującym dźwięki inicjowane przez szorstkie
zmienione przez stan zapalny powierzchnie opłucnej ocierające się o siebie podczas
oddychania. Jest ono ciągiem skrzypiących lub trzeszczących odgłosów słyszalnych
zarówno podczas wdechu, jak i wydechu. Do najczęstszych przyczyn tarcia opłucnowego należą pierwotne choroby zapalne opłucnej lub obejmujące opłucną choroby
tkanki śródmiąższowej płuc, takie jak zapalenie płuc lub nieinfekcyjne choroby opłucnej. W tab. 3-1 przedstawiono typowe objawy występujące w wybranych chorobach
układu oddechowego. Wiele z nich zostanie omówionych bardziej szczegółowo w kolejnych rozdziałach.
Chociaż nadrzędnym celem niniejszego rozdziału jest skupienie uwagi na objawach chorób układu oddechowego związanych bezpośrednio z klatką piersiową, to
inne zlokalizowane poza klatką piersiową objawy dostępne w badaniu przedmioto-
Tabela
3-1
TYPOWE OBJAWY PRZEDMIOTOWE
STANÓW CHOROBOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ
Warunki
Prawid³owe
Naciek lub
niedodma
(z dro¿nymi
drogami oddechowymi)
Naciek lub
niedodma
(z niedro¿nymi
drogami oddechowymi)
Rozedma
Odma
op³ucnowa
Wysiêk
op³ucnowy
Wypuk
Dr¿enie
g³osowe
jawny
st³umiony
prawid³owe
wzmo¿one
st³umiony
bardzo donoœny/bêbenkowy
bardzo donoœny/bêbenkowy
st³umiony
Szmery
oddechowe
Przenoszenie
dŸwiêków
Trzeszczenia
nieobecne
obecne
os³abione
pêcherzykowy prawid³owe
oskrzelowy
bronchofonia,
przewodzenie
szeptu przez
klatkê piersiow¹,
egofonia
os³abiony
os³abione
os³abione
os³abiony
os³abione
nieobecne
os³abione
os³abiony
os³abione
nieobecne
os³abione
os³abiony*
os³abione*
nieobecne
nieobecne
* Mo¿e byæ wzmo¿one, je¿eli p³uco jest zapadniête i nasila przewodzenie dŸwiêków.
032-069_R03_Choroby-pluc.indd 35
2011-08-22 18:39:24