docplik pdf
download 
Reklamacja Transkrypt
plik pdf
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA, CZ. 1 POCZĄTKI. ŚREDNIOWIECZE (echa współczesne) TEMAT ZAKRES PODSTAWOWY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ BARDZO DOBRĄ ZAKRES ROZSZERZONY. WYMAGANIA NA OCENĘ: DOSTATECZNĄ BARDZO DOBRĄ Pomniki przeszłości zna wiersz W. Szymborskiej i umie określić jego temat rozumie funkcje, jakie spełniają instytucje (muzea, archiwa) i nauka (historia, archeologia) w odtwarzaniu przeszłości rozumie, czym jest dziedzictwo kulturowe interpretuje wiersz W. Szymborskiej wie, że przeszłość jest tematem rozważań filozoficznych zauważa związek między tematem wiersza W. Szymborskiej a historiozoficznymi rozważaniami o przeszłości rozumie, czym są przekształcenia i zniekształcenia przeszłości rozumie tekst filozoficzny o skomplikowanej strukturze myślowej zna i rozumie pojęcie pamięć symboliczna dostrzega związek między poglądami E. Cassirera a obrazem G. de Chirico Skąd się wziąłem? O przynależności człowieka do różnych wspólnot rozumie, co oznacza przynależność człowieka do różnych wspólnot wie, że istnieją różne źródła kultury rozumie, czym jest kultura europejska rozumie związek między kulturą polską a europejską umie wskazać związki między kulturą polską a europejską rozumie tekst B. Micińskiego, umie go sproblematyzować rozpoznaje wartości uniwersalne w kulturze, np. dobro, piękno rozumie, które elementy stanowią o dziedzictwie kulturowym (np. język, tradycja) i przynależności do kręgu kultury rozumie związek między kulturą a etyką interpretuje wiersz A. Świrszczyńskiej odnajduje w wierszu nawiązania kulturowe interpretuje wiersz A. Świrszczyńskiej rozumie funkcję środków artystycznego omawia tekst wyrazu zastosowanych w wierszu rozumie sens nawiązań kulturowych w wierszu omawia i uogólnia wiersz A. Świrszczyńskiej wyraża własne zdanie na temat podjęty w omawianym wierszu Poetycka podróż zna wiersz A. Świrszczyńskiej i umie w przeszłość – określić jego temat, wyodrębnić analiza kolejne obrazy przedstawione i interpretacja w wierszu wiersza Anny dostrzega podstawowe środki Świrszczyńskiej artystycznego wyrazu i umie Nie narodzona określić ich funkcję w tekście rozumie, że prawda poetycka (fikcja literacka) nie jest tożsama z rzeczywistością, prawdą historyczną itp. Słowniki i sposoby posługiwania się nimi zna różne typy słowników i potrafi z nich korzystać W poszukiwaniu genesis kultury zbiorowej i indywidualnej zna wiersz R. Brandstaettera i umie określić jego temat odczytuje konteksty literackie i historyczne dostrzega kulturotwórczą rolę Biblii Z Biblią w ręku – zna najważniejsze zagadnienia dotykrótki czące historii Biblii i jej przekładów przewodnik po operuje słownictwem związanym Świętej Księdze z Biblią (Pięcioksiąg, Genesis, Ewangelia, Apokalipsa) i odpowiednią frazeologią (hiobowe wieści) umie odnaleźć stosowny fragment Biblii za pomocą odsyłacza interpretuje wiersz rozpoznaje postaci i zdarzenia przedstawione interpretuje wiersz na różnych poziomach dostrzega i nazywa odwołania w wierszu rozumie sens zastosowania różnych stylów stylistyczne obecne w wierszu w wierszu odnajduje w wierszu i omawia konteksty historyczne i literackie porównuje fragmenty wiersza z pierwowzorami, do których nawiązują Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 6 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 7 „Na początku. . .” wie, co to jest kosmogonia (biblijna porównuje biblijną i mitologiczną – kosmogonia i mitologiczna) koncepcję stworzenia świata biblijna umie wskazać różnice językowe rozumie, na czym polega trudność i składniowe w pochodzących przekładu z różnych epok przekładach tekstów biblijnych „Ocalony” poeta zna wiersz T. Różewicza i umie jako nowy Adam określić jego temat odczytuje biblijny, historyczny i autobiograficzny kontekst wiersza rozumie etyczne aspekty wiersza interpretuje wiersz dostrzega sens demitologizacji jako zabiegu poetyckiego analizuje językową warstwę wiersza T. Różewicza ocenia postawę podmiotu lirycznego wykorzystuje tekst publicystyczny w omówieniu wiersza omawia wiersz i formułuje tezy wspierające interpretację Co nam zostało po wieży Babel? interpretuje wiersz w kontekście fragmentu Biblii dostrzega przyczyny i konsekwencje niemożności porozumiewania się interpretuje językową warstwę wiersza zna plastyczne (np. P. Bruegela) realizacje motywu wieży Babel interpretuje symbolikę wieży Babel na poziomie wartości uniwersalnych interpretując wiersz, dostrzega w nim odejścia od biblijnego rozumienia wieży Babel dostrzega filozoficzny sens symbolu zna wiersz W. Szymborskiej zna fragment Księgi Rodzaju dostrzega biblijne pochodzenie motywu wieży Babel dostrzega dialog między literaturą współczesną a Biblią rozumie motyw wieży Babel jako symbol braku porozumienia między ludźmi Czy życie wśród wielu kultur, języków, dialektów, gwar może stanowić wartość dla współczesnego człowieka? zna tekst J. Stempowskiego rozważa tekst J. Stempowskiego w kontekście rozumie idylliczny wydźwięk wspomnień symboliki wieży Babel dostrzega wzbogacające znaczenie obcowania dostrzega uniwersalizm rozważań z wieloma kulturami J. Stempowskiego ma własny pogląd na zagadnienie przebywania w środowisku wielokulturowym i jednorodnym pod względem kultury Sztuka przekładu literackiego zna tekst A. Kamieńskiej rozumie, czym jest przekład dzieła literackiego zna pojęcia przekład filologiczny i przekład artystyczny rozumie, na czym polega trudność translatorska rozumie, że przekład ma wpływ na recepcję dzieła przekształca np. tekst średniowieczny na tekst pisany językiem współczesnym stosuje synonimy, wyrazy bliskoznaczne rozumie, dlaczego kultury są nieprzekładalne precyzyjnie formułuje i przekształca myśli porównuje zaproponowane w podręczniku przekłady fragmentów Biblii i odnajduje w nich różnice wynikające z rozwoju polszczyzny oraz wyborów translatorskich Sztuka dobrego naśladowania. Ćwiczenia w pisaniu zna fragment Ksiąg narodu polskiego A. Mickiewicza wie, czym jest stylizacja językowa zna pojęcie stylizacja biblijna rozróżnia pojęcia styl i stylizacja wskazuje elementy stylizacji biblijnej zna tekst Z. Stefanowskiej pisze własny tekst nacechowany rozumie, jak szyk zdania może wpłynąć na stylistycznie sens wypowiedzi samodzielnie redaguje tekst podejmuje rozważania na temat niuansów stylistycznych i ich wpływu na kształt wypowiedzi Po co starożytnym mity? Po co nam telewizja? zna podstawowe mity (o Odyseuszu, wojnie trojańskiej itp.), rozumie ich kulturotwórczą rolę dostrzega sakralny wymiar mitologii dostrzega rolę, jaką we współczesnym świecie odgrywa telewizja redaguje rozprawkę na temat zagrożeń, jakie stwarza telewizja porównuje sakralny i niesakralny podejmuje rozważania na temat wpływu sposób istnienia kultury telewizji na nasze życie odróżnia kulturę wysoką od niskiej, formułuje sądy na temat zagrożeń, jakie omawia istniejące między nimi niesie telewizja różnice porządkuje zjawiska kulturowe wg ich przynależności do kultury niskiej lub wysokiej analizuje zagrożenia wynikające z manipulacji w mediach podejmuje pisemne rozważania na temat skutków oderwania kultury od sfery sacrum Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 8 Genesis mityczne zna pojęcia: topos, archetyp, temat zna fragment Teogonii Hezjoda rozróżnia mit jako opowieść i jako wzór zachowań – także moralnych zna fragmenty tekstów Z. Kubiaka, A. Krokiewicza i J. Campbella porównuje dwie interpretacje greckiego mitu o początku świata porządkuje informacje o różnych funkcjach mitu na podstawie podręcznika i własnych przemyśleń pisze rozprawkę na temat O czym mówią mity? Orfeusz – spotkanie pierwsze. Charakterystyka zna mit o Orfeuszu zna fragmenty poezji antycznej opiewającej Orfeusza charakteryzuje Orfeusza zna imiona: Ajschylos, Eurypides, Owidiusz i wie, że postaci te miały wpływ na rozwój literatury dostrzega funkcjonowanie motywu Orfeusza w sztuce charakteryzuje Orfeusza, znajduje odpowiednie cytaty porównuje fragmenty poezji, odnajduje główne myśli wierszy interpretuje mit o Orfeuszu, porównując wersję literacką z przedstawieniem plastycznym rozumie, czym jest rekonstrukcja mitu Ilu Orfeuszy jest na świecie? Spotkanie drugie. Artysta zna fragment tekstu J. Wittlina dostrzega różne koncepcje artysty i jego roli w świecie przywołuje właściwy kontekst interpretacyjny interpretuje tekst J. Wittlina porównuje dawną i współczesną koncepcję artysty i sztuki w świecie Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 9 na podstawie fragmentów tekstów podaje omawia mity jako zapis świadomości różne definicje mitu stworzone przez B. Malizbiorowej nowskiego, M. Eliadego i C. Lévi-Straussa dostrzega możliwość posługiwania się mitem, porównuje różne ujęcia mitu np. w psychologii i filozofii rozumie, na czym polega uniwersalizm mitów podejmuje samodzielne rozważania na temat roli artysty i sztuki w świecie współczesnym omawia zagadnienie na poziomie etycznym Pozorne – trze zna tekst Z. Herberta analizuje fragmenty tekstu ocenia i interpretuje postępowanie bohaterów omawia temat Orfeusza w ujęciu różnych cie – spotkanie charakteryzuje Eurydykę i Orfeusza weryfikuje i porządkuje swoje sądy rozumie uniwersalizm tematu Orfeusza twórców z Orfeuszem. Eu- dostrzega Herbertowską na temat Herbertowskiej i Eurydyki dostrzega kontekst historyczny i filozoficzny rydyka i jej świat reinterpretację mitu o Orfeuszu reinterpretacji mitu porównuje kreację Orfeusza w ujęciu motywu artysty i sztuki pisze pracę na temat Jacy są Orfeusz pisze krótką pracę na temat Dlaczego Z. Herberta i J. Wittlina i Eurydyka wg Herberta? Eurydyka nie chce wrócić na ziemię? Orfeusz – spotkanie czwarte. Czemu służy Herbertowska destrukcja mitu o Orfeuszu? W panteonie rodzimych bogów rozumie, czym jest destrukcja mitu rozpoznaje wartości etyczne wpisane w tekst Z. Herberta wie, że dzieło jest kompilacją sztuk zna najstarszych dziejopisarzy polskich (Wincentego Kadłubka i Jana Długosza) zna i rozumie mityczny charakter podania o Wandzie rozumie wagę tradycji narodowej Czy Wanda zna wiersz A. Międzyrzeckiego i Syzyf są postai fragment eseju A. Camusa ciami, które się- rozumie temat wiersza gają po wolność? dostrzega w eseju A. Camusa dyskurs o wolności człowieka rozumie, że wolność jest jednym z podstawowych elementów ogólnoludzkiego świata wartości formułuje hipotezy na temat etycznej i estetycznej roli sztuki posługuje się argumentami w dyskusji nad rolą i powinnościami sztuki współczesnej formułuje własną definicję sztuki rozumie sens przeobrażeń, jakim podlegało podanie dostrzega w Wandzie pierwszy stereotyp Polki interpretuje wiersz A. Międzyrzeckiego rozumie esej A. Camusa zna pojęcia człowiek absurdalny i filozofia egzystencjalna dyskutuje na temat wolności w kontekście wiersza i eseju pisze rozprawkę na temat Czy wolność jest darem, czy przekleństwem dla człowieka? rozumie sens pojęcia człowiek absurdalny pisze esej na temat wolności, np. Antoni zna podstawowy zarys filozofii egzystencjalnej Czechow powiedział kiedyś, że bycie wolnym rozpoznaje elementy egzystencjalizmu to wyciskanie z siebie dzień po dniu w eseju A. Camusa niewolnika. Jaka jest twoja wolność? Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 10 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 Czy współczesność tworzy mity? zna fragment tekstu L. Spitzera rozumie pojęcia: kultura masowa, reklama, popkultura dostrzega związek między pejzażem arkadyjskim a reklamą opisaną przez L. Spitzera rozumie, że reklama idealizuje rzeczywistość określa prawa, jakimi rządzi się reklama dostrzega odwołania do mitu w reklamie wyraża własny pogląd na temat reklamy i jej wpływu na nasze życie Literacki portret praPolaków i praPolski zna początki państwowości polskiej rozumie znaczenie pisma dla stworzenia historii państwa dostrzega różnice w ocenie narodów, wynikające z różnych perspektyw narracyjnych dostrzega związek między rysunkiem S. Mrożka a relacją I. ibn Jakuba i fragmentem wykładu A. Mickiewicza rozumie, czym jest intersemiotyka rozumie ironiczny komentarz S. Mrożka do idealizowania przez Polaków samych siebie i swojej historii dyskutuje na temat megalomanii narodowej przywołuje kontekst historyczny początków państwowości polskiej Kronika polska Galla Anonima źródłem wiedzy o sobie samej rozumie, czym jest kronika zna najważniejsze fakty dotyczące Kroniki polskiej (autor, główny bohater, bohaterowie zmyśleni – Popiel, Piast) udowadnia, że Kronika polska Galla Anonima jest kroniką, a nie powieścią – przywołuje w tym celu odpowiedni fragment tekstu Czytanie Kroniki polskiej Galla Anonima sposobem na poznawanie ojczystej historii i kultury rozumie, że Kronika polska jest pierwszym zapisem historii polskiej zna najważniejsze fakty dotyczące Galla Anonima wie, że Kronika polska jest swoistym panegirykiem na cześć księcia Bolesława Chrobrego i Polaków rozumie zamysł kronikarski Galla Anonima rozpoznaje cechy chansons de geste w Kronice polskiej Kronika polska i Gall Anonim jako współczesne tematy literackie zna wiersz E. Brylla rozumie temat utworu dostrzega w wierszu obecność postaci historycznych wie, że wiersz jest dialogiem z tradycją interpretuje wiersz E. Brylla odnajduje w wierszu odwołania do historii Kiedy otworzyć cudzysłów? Mowa zależna i niezależna rozróżnia mowę zależną i niezależną rozumie etyczny aspekt właściwie stosuje cytat posługiwania się cytatem dostrzega obecność cytatu w sztukach plastycznych Polszczyzna czy niepolszczyzna? Lektura Legendy o św. Aleksym zna i rozumie tekst Legendy o św. Aleksym wie, że w polszczyźnie zaszły liczne zmiany na przestrzeni dziejów rozumie pojęcie archaizm nazywa zmiany leksykalne, składniowe i fleksyjne, jakie zaszły w polszczyźnie Kim ty byłeś, Aleksy? wie, co oznacza pojęcie asceza udowadnia na podstawie życiorysu Aleksego, że był on ascetą i świętym wie, że asceza była jednym ze średniowiecznych wzorców życia, wiodących do świętości zna pojęcie hagiografia pisze charakterystykę Aleksego jako ascety i świętego rozumie życiorys Aleksego w kontek- ocenia postępowanie Aleksego i jego żony, ście myśli filozoficznej średniowiecza odwołując się do filozofii św. Augustyna rozumie, czym jest literatura dostrzega uniwersalny sens rozważań parenetyczna o świętości człowieka dyskutuje na temat wyborów drogi życiowej i uwzględnia konsekwencje tych wyborów pisze rozprawkę na temat Rozważ, czy Aleksy był człowiekiem sukcesu 11 rozpoznaje mitologizację rzeczywistości omawia zjawisko reklamy w kontekście w popkulturze manipulacji i zagrożenia wolności człowieka ocenia moralny aspekt zabiegów reklamowych dostrzega w wierszu dyskurs o patriotyzmie zauważa dialog z tradycją literacką analizuje wiersz wskazuje kierunki interpretacyjne wygłasza własny pogląd na sprawę uczciwości dziejopisarzy argumentuje, przywołując kontekst historyczny dyskutuje na temat sensu świętości we współczesnym świecie podaje przykłady współczesnych świętych pisze esej na temat Czy Aleksy był człowiekiem sukcesu w rozumieniu jemu współczesnych? Kim jest, w naszym pojęciu, człowiek sukcesu? Czego boimy się dzisiaj i dlaczego? Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 12 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 13 Cena świętości – Opowieść małżonki świętego Aleksego autorstwa Kazimiery Iłłakowiczówny zna wiersz K. Iłłakowiczówny dostrzega dialog między Legendą o św. Aleksym a utworem K. Iłłakowiczówny dostrzega różnice istniejące między utworami, wynikające z odmiennej sytuacji narracyjnej rozumie różnicę między epickim charakterem Legendy o św. Aleksym a lirycznym nacechowaniem wiersza rozumie rolę, jaką w odbiorze czytelniczym pełni interpunkcja interpretuje wiersz na podstawie analizy wiersza K. Iłłakowiczówny rozpoznaje fragmenty odnoszące się bezpośrednio do Legendy o św. Aleksym interpretuje postępowanie bohaterów omawia sytuację bohaterki dostrzega złożoną sytuację psychologiczną bohaterki formułuje hipotezy na temat codziennego życia u boku świętego dostrzega współczesne konteksty tego zagadnienia Obraz jest tekstem, który należy czytać. Komunikacja rozumie pojęcia znak i kod rozumie pojęcia: nadawca, odbiorca, sytuacja komunikacyjna wie, czym jest akt komunikacyjny rozumie, czym jest komunikacja pozawerbalna i potrafi przywołać odpowiedni jej przykład, np. komiks, pantomima rozumie funkcje znaku i kodu dostrzega funkcje kodu w aspekcie różnych kultur rozumie, na czym polega funkcjonalność kodu komunikacyjnego lub jego utrata odnosi temat kodu do rozważań B. Micińskiego Hagiografia zna legendę o św. Wojciechu pisana słowem wie, jaka jest treść ikonograficzna i obrazem. HistoDrzwi gnieźnieńskich ria św. Wojciecha rozumie rolę obrazu w kulturze średniowiecza traktuje Drzwi gnieźnieńskie jako rodzaj kodu odczytuje treść Drzwi gnieźnieńskich porównuje realizację tych samych tematów w różnych tekstach kultury wie, czym były relikwie i jakie mają znaczenie dla ludzi wierzących rozumie, że dzieło jest kompilacją sztuki, kultury i filozofii zna legendę o św. Franciszku zna Pochwałę stworzenia, którą wyśpiewał święty Franciszek rozumie, czym jest postawa franciszkańska dostrzega podobieństwa i różnice między postawą ascety a postawą franciszkańską porównuje dwie drogi do świętości – św. Aleksego i św. Franciszka określa cechy postawy franciszkańskiej na podstawie analizy Pochwały stworzenia Św. Franciszek – poeta codzienności Kim był św. Fran- zna tekst J. Wittlina ciszek? Dyskusja dostrzega wpływ postawy franciszkańskiej na późniejszą kulturę dostrzega w św. Franciszku reformatora społecznego porządkuje i weryfikuje swoje opinie rozpoznaje uniwersalne wartości w postawie na temat św. Franciszka franciszkańskiej rozumie przyjętą metodę badawczą rozumie potrzebę wzięcia odpowiedzialności udowadnia swoje racje za otaczający świat dostrzega podobieństwo w działaniu ludzi natchnionych i szaleńców dostrzega historyczny i społeczny kontekst sądów o św. Franciszku omawia poznane wypowiedzi gromadzi argumenty na poparcie własnych sądów Artystyczne inspiracje franciszkanizmem zna wiersze J. Kasprowicza i J. Iwaszkiewicza dostrzega żywotność motywu św. Franciszka rozumie, czym jest inspiracja artystyczna rozpoznaje środki artystycznego wy- interpretuje wiersze razu i określa ich funkcje w tekstach porównuje ich przesłanie porównuje teksty dostrzega uniwersalizm postawy św. dwudziestowieczne z Pochwałą Franciszka stworzenia św. Franciszka (temat, stylistyka, światopogląd) rozumie filozoficzny uniwersalizm postawy poetyckiej i artystycznej, inspirowanej motywami franciszkańskimi Współczesna wersja walki dobra ze złem ze średniowiecznymi bohaterami w rolach głównych zna balladę J. Kaczmarskiego rozróżnia cechy gatunków literackich – pieśni, opowieści, ballady dostrzega legendowy i baśniowy charakter ballady odczytuje sens ballady uzasadnia swoją interpretację wiersza przedstawia i omawia tematy podjęte w balladzie odnajduje kontekst etyczny utworu podejmuje rozważania nad współczesnym sensem ballady Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 14 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 15 Prawda i zmyśle- zna fragmenty Pieśni o Rolandzie nie splecione rozumie znaczenie pojęcia honor w parenetyczną rycerski pieśń o czynie zna wzorzec średniowiecznego rycerza Rolanda rycerza rozumie pojęcie chansons de geste rozumie, jakie miejsce zajmuje epos rycerski określa miejsce Pieśni o Rolandzie na na tle literatury parenetycznej tle epoki rozpoznaje konwencję eposu rycerskiego wymienia inne przykłady eposów rycerskich porównuje ideał rycerza i świętego jako dwa wzorce epoki średniowiecznej dostrzega historyczny, kulturowy i filozoficzny kontekst eposów rycerskich Zawisza Czarny – najjaśniejsza gwiazda polskiego rycerstwa. Stereotyp utrwalony w języku zna fragment kroniki J. Długosza o Zawiszy Czarnym dostrzega podobieństwa i różnice w realizacji tego samego tematu zna pojęcie stereotyp zna tekst M. Ossowskiej charakteryzuje w mowie i piśmie ideał rycerza wymienia związek frazeologiczny związany z tematem rycerza dostrzega związek między formą a treścią tekstu literackiego rozumie pojęcie stereotypu jako uproszczonego zapisu rzeczywistości oraz językowego zapisu świadomości zbiorowej dostrzega parenetyczny i etyczny aspekt średniowiecznych mitów i legend dostrzega XIX-wieczny aspekt funkcjonowania stereotypu rycerza w kulturze polskiej rozpoznaje stereotypy obecne we współczesnym języku podejmuje rozważania na temat korzyści i zagrożeń, jakie niosą stereotypy potrafi wymienić literackie i filmowe przykłady żywotności tematów wywodzących się z epiki rycerskiej analizuje stereotyp jako barierę uniemożliwiającą porozumiewanie się dostrzega istnienie stereotypów w popkulturze podejmuje rozważania na temat stereotypu, ujmując problem w kontekście społecznych, religijnych i kulturowych zagrożeń – także współczesnych Streszczenie – forma literacka, w której nie ma fikcji potrafi napisać streszczenie rozróżnia teksty, które można i których nie da się streścić redaguje streszczenie z uwzględnieniem wymagań: długości i przeznaczenia tekstu potrafi dokonać płynnego streszczenia w formie ustnej redaguje streszczenie bez użycia słów z tekstu (całkowita parafraza) zachowuje charakter stylistyczny streszczanego tekstu Jak to się żyło dawnymi czasy. Początki polszczyzny pisanej rozumie znaczenie pojęcia język praindoeropejski zna i rozumie miejsce, jakie zajmuje język polski w rodzinie języków słowiańskich rozumie, jaki był wpływ języka łacińskiego na rozwój polszczyzny zna najstarsze zabytki języka polskiego zna pojęcie lingua vulgaris wie, które dialekty stworzyły polszczyznę ponaddialektalną wyraża własny pogląd na temat rozwoju języka narodowego po przyjęciu chrztu przez Polskę dostrzega wartość nieliterackich zapisów codzienności średniowiecznych Polaków podejmuje rozważania na temat istnienia zależności między językiem a świadomością jego użytkownika zna proces kształtowania się form przekazu języka (od recytacji do druku) dyskutuje i formułuje sądy na temat związku między przemianami świadomości ludzi a zmianami w sposobie komunikacji Przygody języka. zna elementy historii języka (próby Język jako jedno ujednolicenia ortografii) ze źródeł rozróżnia sfery oddziaływania kultury języka mówionego i pisanego rozumie, że język jest jednym ze źródeł kultury Czy język Internetu staje się nową łaciną? dostrzega różnicę między językiem porównuje i omawia różnice między pisanym i mówionym a językiem odmianami języka, ma świadomość komunikatu internetowego istnienia różnic wynikających ze zna podstawowe słownictwo zwiąsposobu przekazywania informacji zane z komunikacją internetową wskazuje na język jako podstawowe rozumie związek między bogactwem źródło kultury języka a kulturą Rękopis znaleziony w Petersburgu. Sensacyjne dzieje Kazań świętokrzyskich zna tekst A. Brücknera i historię rozumie pojęcia transliteracja odnalezienia Kazań świętokrzyskich i transkrypcja zna pojęcia transliteracja potrafi wskazać cechy i transkrypcja charakterystyczne dla kazania wie, czym charakteryzuje się kazanie umie wyjaśnić zmiany zachodzące zna i rozumie Kazanie na dzień św. w średniowiecznym języku polskim, Katarzyny podaje przykłady tych zmian wie, jakie zmiany zachodziły w polskiej ortografii i fleksji Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 16 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 na podstawie Bogurodzicy rekonstru- dostrzega związek między tekstem uje średniowieczny obraz Matki Bożej Bogurodzicy a filozofią średniowieczną i społeczeństwa średniowiecznego potrafi odnaleźć i wskazać analogię między odnajduje związek między tekstem tekstem a ikonami deesis a ikonografią epoki dostrzega artystyczne walory tekstu rozumie, czym jest archaizm fonetyczny, składniowy, leksykalny, potrafi wskazać je w tekście 17 Arcydzieło – Bogurodzica. Modlitwa, pieśń, wiersz zna tekst Bogurodzicy, na jego podstawie rekonstruuje obraz Matki Bożej dostrzega modlitewny charakter pieśni dostrzega związek wiersza z kulturą średniowiecza rozumie rangę Bogurodzicy i jej znaczenie dla kultury polskiej Bogurodzica – dzieło żywo obecne w kulturze polskiej wie, jaki wpływ wywarła Boguro rozumie ciągłość kultury, dialog dzica na twórców późniejszych epok między tekstami zna teksty inspirowane Bogurodzicą porównuje wybrane teksty potrafi w zaproponowanych z pierwowzorem w podręczniku tekstach wskazać odczytuje cel nawiązań nawiązania do pierwowzoru w poszczególnych utworach rozpoznaje uniwersalne dla kultury polskiej wartości obecne w Bogurodzicy interpretuje utwory nawiązujące do Bogurodzicy, uwzględniając kontekst historyczny rozumie, czym jest carmen patrium Maryja – bohaterka dramatyczna. Lament świętokrzyski zna i rozumie tekst Lamentu świętokrzyskiego zna lament jako gatunek potrafi porównać Maryję przedstawioną w Bogurodzicy i w Lamencie świętokrzyskim odnajduje kontekst biblijny wie, na czym polega dramatyzm sytuacji bohaterki utworu odszukuje fragmenty dramatyczne komentuje sytuacje emocjonalne Maryi i słuchaczy rozumie związek między zrozumieniem tekstu a jego właściwym odczytaniem zna motyw stabat mater dolorosa i jego różne realizacje dostrzega w Maryi cechy bohaterki dramatycznej rozumie humanistyczny aspekt tekstu rozpoznaje uniwersalny sens motywu matki cierpiącej rozważa sens cierpienia i podejmuje dyskusję na ten temat analizuje kulturowe ujęcia cierpienia (sztuki plastyczne, teatr, muzyka) Dla Wyspiańskiego katedra była „burzą wyobraźni”. Czym jest dla ciebie? zna słownictwo związane z architekturą gotycką i romańską rozróżnia oba style wie, że katedra miała sens symboliczny rozumie symbolikę katedry gotyckiej rozumie związek katedry ze świątynią naturalną porównuje znane sobie kościoły z katedrą omawia podobieństwa i różnice istniejące między nimi Katedra w zbliżeniu – Widzenie katedry w Chartres Juliana Przybosia zna wiersz J. Przybosia odczytuje temat wiersza wskazuje fragmenty opisujące budowlę posługuje się podstawowymi pojęciami teoretycznoliterackimi interpretuje wiersz odnajduje i określa funkcje instrumentacji dostrzega (nie nazywa) impresyjny głoskowej charakter wiersza rozumie i odnajduje związek między tekstem J. Przybosia a kulturą średniowiecza O czym mówią katedry? Próba czytania rozumie, że aby zinterpretować średniowiecznej dzieło, należy zebrać wiadomości miniatury o epoce i symbolice właściwej dla z Godzinek Marii interpretowanego utworu de Bourgogne wie, co oznacza termin godzinki interpretuje obraz, wykorzystując podstawową wiedzę dotyczącą symboliki średniowiecza odczytuje dzieło i omawia niektóre jego symboliczne i metaforyczne znaczenia rozumie, czym jest konwencja portretu średniowiecznego dostrzega artystyczną finezję wiersza omawia Bogurodzicę w kontekście filozofii i kultury średniowiecznej dostrzega partie tekstu mówiące o filozoficznym sensie katedry wie, że zmiana świadomości religijnej spowodowała zmianę stylu architektonicznego interpretuje różnice w realizacji tego samego tematu w różnych tekstach kultury rozumie różnice wypowiedzi, wynikające z różnych form relacji rozumie, że przejście od stylu romańskiego do gotyckiego łączyło się ze zmianą świadomości religijnej interpretuje wypowiedzi artystów, tworząc ich hipotetyczny portret artystyczny odczytuje obraz i omawia jego symboliczny i metaforyczny sens z uwzględnieniem filozofii średniowiecza dostrzega kulturowy kontekst dzieła wskazuje na obecność podobnych motywów w różnych dziedzinach sztuki średniowiecza Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 18 Niemiecki artysta w polskim mieście opowiedział o średniowiecznej Europie. Ołtarz Wita Stwosza z kościoła NMP w Krakowie zna ołtarz Wita Stwosza i rozumie jego artystyczną rangę rozumie „poznawczy” charakter ołtarza zna treść narracyjną ołtarza i jego związek z Biblią rozumie, czym jest pentaptyk, dyptyk i tryptyk porównuje ołtarz z innymi dziełami sztuki gotyckiej rozróżnia elementy charakterystyczne dla sztuki gotyku oraz te, które zapowiadają nowe spojrzenie na człowieka rozróżnia elementy religijne i świeckie w rzeźbach ołtarza rozumie, że przedstawiony na ołtarzu szczegół umożliwia poznanie ówczesnej obyczajowości mieszczańskiego Krakowa Między słowem a. . . Funkcje intersemiotyki zna wiersz Z. Herberta i rozumie jego temat wie, kim był Tadeusz Kantor zna nazwę teatru Cricot 2 rozumie, że ten sam temat może być realizowany przez artystów reprezentujących różne dziedziny sztuki zna pojęcie aluzja poetycka rozumie rolę aluzji w sztuce dostrzega w wierszu Z. Herberta aluzję do sceny z ołtarza porównuje dwa rodzaje wypowiedzi (plastyczną i poetycką) wyraża własny pogląd na temat siły oddziaływania rzeźby i słowa Teatr, który był, a którego nie było. Średniowieczne widowiska rozumie, na czym polegał dostrzega analogię między „średniowieczny teatr bez teatru” sposobem przedstawiania widowiska zna fragment tekstu W. Berenta i na średniowiecznego (symultaniczność) jego podstawie potrafi opisać w paru a ówczesnym malarstwem zdaniach średniowieczny teatr (kompozycja obrazu) uliczny potrafi dokonać analizy słowotwórczej Średniowieczne widowiska wpisane w religijną kulturę tego czasu rozumie znaczenie obrzędu liturgicznego dla rozwoju teatru średniowiecznego wie, czym był teatr misteryjny i scena mansjonowa Ile historii mógł i może poznać uważny odbiorca Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim Mikołaja z Wilkowiecka? zna fragment Historyi o chwalebnym rozumie, jakie miejsce zajmuje Zmartwychwstaniu Pańskim Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim pośród inscenizacji i dostrzega jej związek ze średnioinnych utworów religijnych wiecznym postrzeganiem świata na podstawie tekstu rekonstruuje dostrzega w utworze inspiracje mentalność średniowieczną biblijne i antyczne porównuje formę misterium z dramatami poznanymi w gimnazjum Misteria trwają. . . Szkolna inscenizacja Historyi o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim rozumie, że nawet bardzo stary tekst może być inspiracją dla współczesnych działań teatralnych rozumie, czym jest inscenizacja próbuje interpretować tekst zgodnie z zasadami sztuki żywego słowa Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 interpretuje wiersz Z. Herberta w kontekście ołtarza Wita Stwosza rozpoznaje i omawia podobieństwa w interpretacji sceny z Maryją w ujęciu Z. Herberta i T. Kantora 19 omawia interpretację sceny, poszerzając rozważania o kontekst historyczny, o rolę i miejsce artysty w świecie zna historię narodzin teatru chrześcijańskiego opracowaną przez Z. Raszewskiego rozumie symultaniczność jako charakterystyczną zasadę przedstawiana rzeczywistości w średniowiecznym teatrze wskazuje sposób przedstawiania świata w malarstwie i rzeźbie średniowiecznej zna najważniejsze inscenizacje Histo- wskazuje związek między zamysłem dostrzega kontekst społeczny i historyczny ryi o chwalebnym Zmartwychwstaniu reżyserskim a wymową widowiska w inscenizacjach Historyi o chwalebnym Pańskim i nazwiska ich reżyserów rozumie i interpretuje rolę rekwizytu, Zmartwychwstaniu Pańskim rozumie ideę współczesnych kostiumu teatralnego itp. dokonuje własnej interpretacji wiersza inscenizacji misterium interpretując wiersz Drewno T. Różewicza, zaDrewno T. Różewicza wie, że w polskiej tradycji religijnej uważa związek wiersza z tematem misterium omawia związek utworu z tematem misterium zachowała się tradycja misteryjna Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 20 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 21 Jak postrzegano umie określić temat tekstu zna poglądy J. Kłoczowskiego i J. Le człowieka w różpublicystycznego Goffa na temat zmian zachodzących nych okresach rozumie, że średniowiecze nie było w kulturze średniowiecza tysiącletniego epoką jednolitą pod względem wyraża własny pogląd na temat średniowiecza? kultury i filozofii zmian zachodzących we Jak postrzegamy umie ocenić własną pozycję w świecie współczesnej kulturze siebie dziś? Święty Augustyn zna podstawowe wiadomości o augustynizmie wyznaje, opowiada, rozważa. dostrzega wpływ myśli św. Agustyna na kulturę europejską Autobiograficz dostrzega związek między Legendą ność Wyznań o św. Aleksym a augustynizmem parafrazuje fragment Wyznań rozważa postawę św. Augustyna, biorąc pod rozumie pojęcia państwo Boże uwagę wiadomości o kulturze średniowiecza i państwo ziemskie komentuje postawę św. Augustyna w kontekście tekstu W. Tatarkiewicza umie wyjaśnić, czym jest predestynacja dostrzega humanizm Wyznań wnioskuje o wyjątkowej drodze Augustyna do świętości w kontekście innych żywotów świętych Źródła złej i dobrej sławy pierwszego nowożytnego liryka Europy Franciszka Villona zna legendę o F. Villonie zna fragment Wielkiego testamentu i rozumie jego tematykę rozumie wyjątkowe miejsce poezji F. Villona na tle ówczesnej poezji rozpoznaje podstawowe środki artystycznego wyrazu zastosowane w wierszu zna pojęcie poeta przeklęty i wie, że to określenie łączy się z F. Villonem rozumie sens zabiegów stylizacyjnych, dokonanych przez tłumacza porównuje spojrzenie na nietrwałość życia ludzkiego, wyrażoną w wierszu F. Villona, ze światopoglądem średniowiecznym Nadgrobek, który upamiętnił nie śmierć, a życie. Nadgrobek w formie ballady. . . Franciszka Villona zna utwór i rozumie jego temat wskazuje argumentacyjną konstrukcję wiersza interpretuje wiersz, wskazuje postawę F. Villona wobec śmierci porównuje sytuację proszących o modlitwę w Nadgrobku w formie ballady. . . np. z sytuacją błagalną w Bogurodzicy omawia i ocenia pozaliterackie aspekty wiersza wyraża swoje zdanie na temat średniowiecznego człowieka w kontekście tekstu J. Kłoczowskiego charakteryzuje podmiot liryczny ocenia go w kontekście średniowiecznych wzorców osobowych analizuje postawę F. Villona w kontekście światopoglądu średniowiecznego traktuje biografię F. Villona jako pierwowzór zbuntowanego poety nowoczesnego W szkole o szkole i filozofii szkolnej wie, jak funkcjonował średniowieczny uniwersytet i jaką rolę odgrywał w kulturze rozumie, czym była scholastyka rozumie współczesną ocenę scholastyki rozumie fragment tekstu św. Augustyna zna metodologiczne aspekty scholastyki wyraża własne zdanie o tym sposobie rozumowania rozumie sens satyrycznego ujęcia kwestii scholastyki przez S. Mrożka Krótki kurs tomistycznej koncepcji poznania ma podstawowe wiadomości na temat tomizmu rozumie fragment rozważań św. Tomasza rozumie, czym jest teocentryzm, i łączy go z filozofią św. Tomasza rozumie oryginalność myśli św. To rozpoznaje i wskazuje związek myśli św. masza na tle scholastyki i porównuje Tomasza z niektórymi ideami filozofów je z poglądami św. Augustyna greckich, np. Platona, Arystotelesa odnosi myśl św. Tomasza do znanych tekstów literackich, np. Bogurodzicy Co Francesco odnajduje na obrazie elementy Traini miał na opisane w podręczniku myśli, gdy malo- traktuje obraz jako tekst kultury, charakterystyczny dla sztuki wał św. Tomasza, średniowiecznej który wielkim łączy kompozycję obrazu z ideą filozofem był? teocentryzmu omawia obraz jako sposób opowiadania i tłumaczenia świata, charakterystyczny dla średniowiecznego dydaktyzmu rozumie sens zastosowanej w obrazie kompozycji, kolorystyki, symboliki „I książki mają swoje losy” – Terencjusz Maur. Zanim pojawił się druk posługuje się słownictwem dotyczącym średniowiecznej książki pisze pracę o roli książki i czytelnictwa dawniej i dziś zna historię książki zna rolę książki w kulturze średniowiecznej i współczesnej wie, skąd wywodzi się powiedzenie benedyktyńska praca wie, jak wyglądała i powstawała książka w średniowieczu omawia i komentuje tomizm jako myśl teologiczną i filozoficzną Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 22 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 23 Miłosna poezja dworska potrafi streścić teksty A. Hausera i D. de Rougemonta wie, na czym polega konwencjonalizacja tematu miłości odnajduje związek między zależnością feudalną a literackim przedstawianiem miłości na podstawie zamieszczonych w podręczniku tekstów publicystycznych redaguje wypowiedź uwzględniającą różnice między stwierdzeniami a przypuszczeniami zawartymi w tekstach, hierarchizuje treści wskazuje stereotypowe przejawy miłości dworskiej porównuje konwencję miłości dworskiej z późniejszymi przedstawieniami miłości średniowiecznej, np. w Opowieści małżonki św. Aleksego Miłość, która pokonała śmierć traktuje miłość jako temat uniwersalny charakteryzuje Tristana jako kochanka wskazuje elementy typowe dla średniowiecznego przedstawiania miłości dworskiej i mówienia o niej porównuje rycerza zakochanego z rycerzem walczącym odnajduje w opowieści o Tristanie i Izoldzie cechy zaprzeczające stereotypowemu myśleniu o średniowieczu odróżnia własne przeżycia czytelnicze od odbioru utrwalonego w tradycji dyskutuje o potrzebie idealizacji miłości „Trwały wasal twego żebra. . .” Gdzie biją źródła konwencji mówienia o miłości? zna wiersz S. Grochowiaka i dostrzega jego związek z tematyką miłosną wie, co to jest erotyk odnajduje elementy stylizacji interpretuje wiersz S. Grochowiaka dostrzega elementy średniowiecznej konwencji miłosnej i jej przekształcenie Dworskie i żakowskie wyznania miłosne. Dzisiejsze zwroty oficjalne i grzecznościowe w zapisie wie, że miłość była w średniowieczu wie, że istniał dworski i pozadworski na podstawie warstwy językowo-stylistycznej tematem piosenek i listów wzorzec mówienia o miłości charakteryzuje nadawcę i określa stopień wie, że tematyka miłosna była ujmo- redaguje konwencjonalny skonwencjonalizowania wypowiedzi wana w sposób frywolny i sprośny średniowieczny list miłosny, stosując pisze list motywacyjny lub CV odpowiednie zwroty O tempora! O mores! Uczmy się od Słoty zasad dobrego wychowania zna wiersz P. Słoty i rozumie jego temat dostrzega aktualność zasad dobrego wychowania rozumie dydaktyzm wiersza traktuje wiersz jako źródło wiedzy o epoce na podstawie tekstu N. Eliasa dyskutuje na temat wpływu rozwoju cywilizacji na zmianę stylu spożywania wspólnych posiłków redaguje zbiór zasad obowiązujących w barach szybkiej obsługi lub restauracjach formułuje sądy na temat potrzeby stosowania rozważa wpływ kultury dworskiej na etykiety kształtowanie się kultury wysokiej i pisze dostrzega obecność motywu biesiadowania pracę na ten temat w sztuce O terapeutycznej roli śmiechu charakteryzuje Marchołta jako postać ludyczną wie, co to jest parodia odnajduje cechy parodii w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią zna wyrażenie świat na opak rozumie różne funkcje śmiechu rozumie, na czym polegało średniowieczne współistnienie kultury wysokiej i ludycznej rozumie istotę i funkcję średniowiecznego karnawału traktuje tekst krytyczny jako komentarz do dzieła literackiego tworzy własny tekst parodystyczny, nawiązujący do Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią lub na temat związany ze szkołą dostrzega w wierszu J. Iwaszkiewicza inspiracje opowieścią o Tristanie i Izoldzie odczytuje nastrój wiersza porównuje poznane teksty o tematyce miłosnej formułuje sądy o związkach literatury współczesnej i średniowiecznej odczytuje pozaliterackie aluzje w wierszu S. Grochowiaka interpretuje wiersz S. Grochowiaka jako erotyk omawia wiersz J. Iwaszkiewicza w kontekście idealnej miłości pojmuje literaturę jako źródło wiedzy o obyczajowości minionych epok oraz obyczajowości współczesnej ocenia rolę śmiechu w kulturze, także w kulturze współczesnej Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 24 Śmierć. Sąd. Piekło czy. . .? Na co mógł liczyć średniowieczny człowiek? wie, jaki stosunek do śmierci mieli teologowie średniowieczni i co było źródłem ich poglądów rozumie, dlaczego wizerunkom śmierci nadawano formę np. rozkładającego się ludzkiego ciała zna pojęcia danses macabres i memento mori „Wypięła żebra i kości, groźno siecze przez lutości”. Śmierć! zna treść Rozmowy Mistrza Polikarpa interpretuje wiersz, uwzględniając ze Śmiercią i rozumie jej temat stosunek Polikarpa do Śmierci oraz na podstawie Rozmowy Mistrza stosunek Śmierci do ludzi i zwierząt Polikarpa ze Śmiercią rekonstruuje omawia związek między treścią Rozliteracki obraz śmierci mowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią porównuje literacki opis śmierci z jej a światopoglądem średniowiecznym ikonicznymi przedstawieniami rozumie dydaktyczny i groteskowy rozumie, dlaczego wiersz jest charakter wiersza dialogiem Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 25 przywołuje opinie mediewistów na temat przyczyn pojawienia się tematu i wizerunków śmierci w późnym średniowieczu przywołuje opinie ojców kościoła i mediewistów o kondycji człowieka wobec śmierci omawia temat, wykorzystując reprodukcje średniowiecznych obrazów śmierci Mistrz Polikarp zna wiersz M. Białoszewskiego interpretuje wiersz M. Białoszewzmienia się i odnajduje jego związek z Rozmową skiego w Mistrza Mistrza Polikarpa ze Śmiercią traktuje Rozmowę Mistrza Polikarpa Mirona, a Śmierć porównuje stosunek człowieka do ze Śmiercią jako źródło inspiracji pozostaje śmierci i śmierci do człowieka M. Białoszewskiego Śmiercią. w obydwu utworach porównuje wiersze pod względem Średniowieczne treściowym i formalnym reminiscencje dwudziestowiecznego poety porównuje wiersze pod względem treściowym rozumie, na czym polega i z czego wynika i formalnym oraz uogólnia te porównania zmiana wizerunku śmierci i relacji człowiek – śmierć w ujęciu M. Białoszewskiego rozmawia o związkach współczesnej kultury z epokami przeszłymi redaguje zestaw pytań do własnego „wywiadu” ze śmiercią Celuloidowa po- rozumie, co to jest kreacja filmowa dróż w czasy An- odnajduje w filmie I. Bergmana protoniusa Blocka blemy znane z wcześniejszych lekcji porównuje własne wyobrażenie o średniowieczu z kreacją filmową posługuje się podstawowym słownictwem związanym z filmem interpretuje zdarzenia przedstawione w filmie dostrzega w filmie konteksty literackie, w kontekście własnych wiadomości o epoce historyczne i kulturowe odnajduje nawiązania do wątków biblijnych ocenia walory poznawcze i artystyczne filmu formułuje sądy na temat kreacji świata redaguje recenzję przedstawionego w filmie omawia jeden z motywów filmu (np. motyw rycerza, teatru) w kontekście własnych wiadomości o kulturze średniowiecza weryfikuje własne wiadomości o epoce w kontekście filmu omawia walory artystyczne filmu Ars moriendi, czyli piękne umieranie wie, że istnieją nieliterackie formy łączy ars moriendi ze światopogląnarracji dem późnego średniowiecza łączy ars moriendi z tematem śmierci rozumie sens średniowiecznej wie, co to jest moralitet i umie symboliki obrazu odnaleźć jego elementy w cyklu odczytuje i omawia treść cyklu drzeworytów drzeworytów, posługując się rozumie pojęcie Każdy (Everyman) odpowiednim słownictwem (moribund, psychomachia) rozumie korespondencję między literaturą późnego średniowiecza a innymi tekstami kultury (plastyką, teatrem) porównuje obraz śmierci przedstawionej w Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią ze śmiercią wyobrażoną na drzeworycie i wypowiada się na temat dydaktyzmu tych tekstów rozumie alegoryczność i paraboliczność cyklu drzeworytów wyjaśnia powody, dla których omawiane drzeworyty można traktować jako źródło wiedzy o epoce Między życiem a śmiercią zna teksty Skarga umierającego i Dusza z ciała wyleciała odnajduje związki między powyższymi tekstami a poznanymi wcześniej dziełami o podobnej tematyce rozumie wagę tematu śmierci i spraw ostatecznych interpretuje i porównuje teksty wpisuje teksty Skarga umierającego i Dusza Skarga umierającego i Dusza z ciała z ciała wyleciała w światopogląd wyleciała z innymi tekstami średniowiecza podejmującymi temat śmierci, odnosząc się do osobistego pojmowania np. utworem F. Villona spraw ostatecznych, formułuje sądy na temat dostrzega humanistyczne średniowiecznej eschatologii i ponadczasowe aspekty tekstów rozumie, jak ujmowano ars moriendi w różnych dziedzinach sztuki (literaturze, plastyce, teatrze) analizuje i interpretuje teksty Skarga umierającego i Dusza z ciała wyleciała w kontekście innych dzieł podejmujących temat śmierci (utwór F. Villona, Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią, cykl drzeworytów) oraz tekstów krytycznych (J. Huizinga i Ph. Arièsa) formułuje sądy na temat średniowiecznej i współczesnej eschatologii Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 26 Przedmiotowy system oceniania, cz. 1 27 Od słowa do rozumie, czym jest topos słowa, od obrazu zna wiersz jednego z poetów do obrazu. Todwudziestowiecznych (J. Tuwima, pos zielonej łąki Z. Herberta lub B. Kierca) oraz odnajduje związek między tekstami Skarga umierającego a Dusza z ciała wyleciała interpretuje wybrane wiersze dwudziestowiecznych poetów, odnajdując inspiracje i nawiązania do tekstów średniowiecznych omawia sposoby funkcjonowania toposu zielonej łąki Biblia o rzeczach zna fragmenty Ewangelii ostatecznych i Apokalipsy i łączy je z problematyką eschatologiczną rozumie aksjologię tych tekstów i parafrazuje zawarte w nich wskazania moralne rozumie pojęcia: wizja, proroctwo i apokalipsa dostrzega związek tekstów biblijnych z tematyką dzieł średniowiecznych oraz porównuje je z wybranymi poglądami filozoficznymi Hans Memling o rzeczach ostatecznych. Malarska wizja Sądu Ostatecznego zna obraz H. Memlinga i rozumie jego temat dostrzega trójdzielną kompozycję obrazu i umie objaśnić jej sens odczytuje symbolikę głównych scen redaguje pracę na temat wrażeń, jakie wywołuje obraz we współczesnym odbiorcy porównuje obraz H. Memlinga z odpowiednimi fragmentami Ewangelii i Apokalipsy dostrzega elementy psychomachii odczytuje symbole wpisane w obraz omawia obraz jako dzieło charakterystyczne dla średniowiecza pod względem tematu i formy Współcześni nam o sprawach ostatecznych zna wiersze: Z Herberta, T. Lenartowi- omawia różnice w ujęciu tego samego rozumie, czym jest ironia poetycka, cza i Cz. Miłosza i rozumie ich temat tematu przez poetów różnych epok i odnajduje ją w tekście dostrzega podobieństwa i różnice omawia stylistykę każdego utworu w ujęciu tego samego tematu przez wypowiada się na temat wizji Sądu różnych twórców Ostatecznego w sztuce średniowiecznej i współczesnej ocenia współczesne ujęcia tematu Sądu Ostatecznego rozumie, jaką rolę odgrywa w tekstach temat, i omawia sposoby jego przekształcania, m.in. przez zastosowanie ironii poetyckiej Z dziełem w ręku – krótki przewodnik po Boskiej komedii zna fragmenty Boskiej komedii wskazuje w dziele Dantego treści omawia wizję zaświatów w Boskiej komedii odszukuje najważniejsze tematy typowe dla kultury średniowiecza rozumie, dlaczego dzieło Dantego nosi miano fragmentów Boskiej komedii oraz te, których nie spotykamy komedii zna kompozycję utworu w średniowieczu umie wyjaśnić, kim są główni omawia kunsztowną budowę utworu bohaterowie utworu Dantego rozumie, jakie ma znaczenie dla kultury europejskiej twórczość Dantego wyjaśnia, dlaczego Boska komedia jest nazywana summą średniowiecza przy omawianiu fragmentów Boskiej komedii wykorzystuje uwagi G. Minois i Cz. Miłosza Dwa głosy (J. Le- zna teksty poetyckie i dostrzega ich choń i T. Różezwiązek z Boską komedią określa nastrój wierszy i obrazów wicz) i dwa obW. Blake’a razy (W. Blake) na temat piekła interpretuje i omawia realizacje wyobrażenia duszy w tekstach współczesnych poetów, nawiązując do wyobrażeń średniowiecznych interpretuje wybrane wiersze dwudziestowiecznych poetów, odnajdując i wskazując w nich nawiązania treściowe i formalne do tekstów średniowiecznych odnajduje w wierszach dwudziestowiecznych poetów odniesienia do współczesności wykorzystuje tekst J. Le Goffa, omawiając zmiany zachodzące w średniowiecznym pojmowaniu śmierci porównuje obraz H. Memlinga z odpowiednimi fragmentami Ewangelii i Apokalipsy odczytuje dydaktyczne treści obrazu traktuje obraz jako opowieść o średniowiecznej wizji człowieka i Boga dostrzega różnorodność tematyczną pisze interpretację wybranego wiersza wierszy (miłość, wstępowanie do piekła) inspirowanych Boską komedią odnajduje korespondencję między tekstami literackimi a dziełami plastycznymi odnajduje w wierszu T. Różewicza odniesienia do współczesności pisze analizę porównawczą wierszy
