D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Tarnowie

Sygn. akt IV U 602/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 lipca 2014 roku
Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSO Natalia Lipińska
Protokolant: stażysta Monika Barwacz
po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2014 roku w Tarnowie na rozprawie
sprawy z odwołania A. L.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
z dnia 17 kwietnia 2014 roku nr (...)
w sprawie A. L.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
o rentę socjalną
zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującej się A. L. prawo do renty socjalnej od dnia 01 lutego
2014 roku na okres lat dwóch.
Sygn. akt IV U 602/14
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie
z dnia 25 lipca 2014 r.
Decyzją z dnia 17 kwietnia 2014 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., na podstawie art. 4 ust.
1 ustawy z dnia
27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982), odmówił A. L. przyznania prawa do renty socjalnej. W
uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że ubezpieczona nie spełnia warunku całkowitej niezdolności do pracy
określonej
w/w przepisem, co jest niezbędną przesłanką dochodzenia prawa do renty socjalnej, ponieważ Komisja Lekarska ZUS
w orzeczeniu z dnia 11 kwietnia 2014 r. uznała, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy.
Odwołanie od tej decyzji wniosła A. L., domagając się jej zmiany i przyznania prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu
odwołująca podniosła, że stan zdrowia uniemożliwia jej wykonywanie jakiejkolwiek pracy.
W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.
W uzasadnieniu wskazał, że roszczenie A. L. o przyznanie renty socjalnej jest
w świetle orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11 kwietnia 2014 r. bezzasadne- stosownie do treści art. 4 ust.
1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, bowiem odwołująca nie spełnia przesłanek określonych w/w
przepisem, z kolei odwołanie nie wnosi żadnych nowych okoliczności, które miałyby wpływ na zmianę tego orzeczenia.
Bezsporne w niniejszej sprawie było, że A. L., urodzona (...) r.,
z zawodu jest technikiem żywienia, ukończyła dwuletnie pomaturalne studium informatyczne i podjęła naukę w
policealnym studium administracyjnym, które z trudem ukończyła bez zdobycia tytułu- z uwagi na chorobę.
Od 26 stycznia 2007 r. do 31 stycznia 2014 r. wnioskodawczyni pobierała rentę socjalną.
W dniu 31 grudnia 2013 r. wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o ponowne przyznanie jej prawa do tego
świadczenia.
Zaskarżoną decyzją z dnia 17 kwietnia 2014 r. ZUS Oddział w T. odmówił wnioskodawczyni przyznania prawa do renty
socjalnej, ponieważ Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 11 kwietnia 2014 r. uznała, że ubezpieczona nie jest
całkowicie niezdolna do pracy.
(okoliczności bezsporne)
Nadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:
Lekarz Orzecznik ZUS w opinii lekarskiej z dnia 24 marca 2014 r. stwierdził u wnioskodawczyni:
• wrodzony przerost nadnerczy,
• zaburzenia wielogruczołowe,
• skrócenie kończyny dolnej prawej,
• otyłość olbrzymią.
W konsekwencji, uznał, że ubezpieczona jest nadal całkowicie niezdolna do pracy na okres do 31 stycznia 2017 r.
Na skutek zarzutu wadliwości, sprawa skierowana została do Komisji Lekarskiej ZUS, która w opinii lekarskiej z dnia
11 kwietnia 2014 r. rozpoznała u wnioskodawczyni:
• otyłość olbrzymią,
• zespół nadnerczowo- płciowy w przebiegu wrodzonego niedoboru 21- hydroksylazy,
• wrodzony przerost nadnerczy,
• subkliniczną niedoczynność tarczycy,
• zespół metaboliczny,
• endometriozę- stan po dwukrotnym leczeniu operacyjnym ginekologicznym.
Orzeczenie to legło u podstaw wydania zaskarżonej decyzji.
dowód:
• orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 24.03.2014 r.- k. 28 cz. I akt ZUS,
• orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 11.04.2014 r.- k. 30 cz. I akt ZUS,
W celu ustalenia, czy odwołująca jest całkowicie niezdolna do pracy oraz kiedy powstała u niej ewentualna całkowita
niezdolność do pracy, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza sądowego: lek. med. M. B.- specjalisty chorób
wewnętrznych
i endokrynologa.
W wydanej opinii biegły specjalista chorób wewnętrznych i endokrynolog zdiagnozował u odwołującej:
• zespół nadnerczowo- płciowy w przebiegu wrodzonego niedoboru 21- hydroksylazy,
• wrodzony przerost nadnerczy z zespołem utraty soli,
• niedoczynność tarczycy,
• zespół metaboliczny,
• otyłość olbrzymią,
• hyperlipidemię,
• usunięcie torbieli endometrialnej jamy Douglasa,
• usunięcie przydatków lewych,
• bielactwo,
• nietrzymanie moczu,
• żylaki kończyn dolnych,
• zespól bólowy kręgosłupa i stawów obwodowych.
W oparciu o przeprowadzone badanie oraz wyniki badań specjalistycznych uznał, że odwołująca jest osobą całkowicie
niezdolną do pracy od 1 lutego 2014 r. na okres dwóch lat.
W uzasadnieniu opinii podał, że obecnie ograniczenia wydolnościowe badanej wynikają z jej olbrzymiej otyłości,
narastającej w szybkim czasie (od 2012 r. wzrost wagi
o około 30 kilogramów). Aktualnie waga opiniowanej przekracza 180 kilogramów. Próba podania w/w większych
dawek hormonów, celem uzyskania spadku wagi, zakończyła się niepowodzeniem z powodu wystąpienia działań
ubocznych w układzie sercowo- naczyniowym pod postacią tachyarytmii. Niewydolność nadnerczowa jest prawidłowo
wyrównana suplementacją doustną. Nie występują objawy niedoborowe i objawy dekompensacji. Do tej pory nie
było potrzeby hospitalizacji badanej z powodu niedoborów hormonalnych, zaburzeń świadomości czy zaburzeń
elektrolitowych. Odwołująca nie może poruszać się sprawnie z uwagi na otyłość. Utrzymanie przez dłuższy czas
niezmiennej pozycji wyzwala u niej bóle mięśni z ich usztywnieniem bólowym. Otyłość będąca obrazem zespołu
nadnerczowego jest przyczyną całkowitej niezdolności do pracy zarobkowej.
dowód:
• opinia sądowo- lekarska z dnia 24.06.2014 r.- k. 14-18,
Sąd podzielił wnioski wynikające z opinii biegłego specjalisty chorób wewnętrznych i endokrynologa, uznając, że
opinia ta sporządzona została w sposób rzetelny, po przeprowadzeniu badania ubezpieczonej oraz bardzo szczegółowej
i wszechstronnej analizie dokumentacji zgromadzonej w aktach rentowych, przy czym biegły legitymował się fachową
wiedzą oraz odpowiednim doświadczeniem zawodowym. W ocenie Sądu, dokonana przez biegłego diagnoza schorzeń
występujących
u wnioskodawczyni jest prawidłowa, zaś wnioski wynikające z opinii korespondują ze zgromadzoną dokumentacją
medyczną oraz bazują na wynikach przeprowadzonego badania, co czyni opinię wewnętrznie spójną, logiczną i
kompletną. Opinia w sposób jednoznaczny i przejrzysty obrazuje stan zdrowia odwołującej i w oparciu o aktualne
wskazania wiedzy medycznej kategorycznie rozstrzygają kwestię wpływu stwierdzonych u niej schorzeń na zdolność
do pracy. Z tych też powodów, Sąd w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii biegłego sądowego odnośnie dalszej
całkowitej okresowej niezdolności opiniowanej do pracy zarobkowej.
W piśmie procesowym z dnia 18 lipca 2014 r. (data prezentaty) organ rentowy wniósł o uzupełnienie postępowania
dowodowego poprzez dopuszczenie w sprawie dowodu z opinii biegłego z zakresu ortopedii celem ustalenia, czy
otyłość olbrzymia powoduje
u wnioskodawczyni niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, w tym pracy umysłowej w niepełnym wymiarze
godzin. Na uzasadnienie tego wniosku ZUS podał, że schorzenia leżące w zakresie specjalizacji biegłego endokrynologa
są prawidłowo wyrównane, bez cech dekompensacji, natomiast proponowana całkowita niezdolność do pracy wynika
z ograniczeń narządu ruchu z powodu otyłości olbrzymiej.
Wydana w sprawie opinia wyjaśnia wszystkie kwestie sporne w sposób pełny, powołując się na rzeczowe, konkretne
i przekonujące argumenty. W ocenie Sądu, w sprawie niniejszej nie ma potrzeby uzupełniania postępowania
dowodowego i dopuszczania dowodu
z opinii biegłego ortopedy. Według organu rentowego, biegły ten miałby ustalić, czy otyłość olbrzymia powoduje
u wnioskodawczyni niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, w tym pracy umysłowej w niepełnym
wymiarze godzin. Na to pytanie odpowiedział już biegły endokrynolog w opinii z dnia 24 czerwca 2014 r., będący
jednocześnie specjalistą chorób wewnętrznych, a zatem osobą posiadającą wystarczającą wiedzę z zakresu medycyny
i doświadczenie, potrzebne do oceny stanu zdrowia odwołującej. Analiza wydanej w sprawie opinii sądowo- lekarskiej
prowadzi do wniosku, że biegły ten przeprowadził dokładny wywiad z opiniowaną, a następnie wykonał badanie
przedmiotowe. W punkcie 8 opinii, dotyczącym opisu narządu ruchu, wskazał na prawidłowy kręgosłup szyjny,
piersiowy
i lędźwiowo- krzyżowy z lordozą- ograniczeniem ruchomości (skoliozą niebadalną z uwagi na masę ciała), brak
obrzęków w stawach obwodowych, zmienione obrysy stawów
i ograniczenie ruchomości w stawach biodrowych, kolanowych, skokowych, barkowych, łokciowych i nadgarstkowych,
skrócenie prawej kończyny dolnej; w punkcie 5, dotyczącym układu krążenia, na żylaki kończyn dolnych, podudzi i
ud, a w punkcie 9, dotyczącym układu nerwowego i stanu psychicznego, na prawidłowe odruchy kończyn górnych i
kończyn dolnych, ograniczoną zborność ruchów z powodu nadmiaru tkanki tłuszczowej, kończyny ustawione w pozycji
przymuszonej do tułowia z powodu otyłości oraz spowolniały i ociężały chód. Jak wynika z treści wydanej opinii,
ograniczenia wydolnościowe badanej wynikają z jej olbrzymiej otyłości, narastającej w szybkim czasie- obecnie jest
to waga przekraczająca
180 kilogramów (od 2012 r. nastąpił wzrost masy ciała o około 30 kilogramów). Otyłość ta jest obrazem zespołu
nadnerczowo- płciowego w przebiegu wrodzonego niedoboru
21- hydroksylazy z wrodzonym przerostem nadnerczy, z zespołem utraty soli. Schorzenie to wchodzi zatem w zakres
specjalizacji biegłego sądowego- endokrynologa, będącego jednocześnie specjalistą chorób wewnętrznych. W opinii
wyraźnie podano, że próba podania wnioskodawczyni większych dawek hormonów, celem uzyskania spadku wagi,
zakończyła się niepowodzeniem z powodu wystąpienia działań ubocznych w układzie sercowo- naczyniowym pod
postacią tachyarytmii. W przypadku ubezpieczonej nie wchodzi zatem
w rachubę dieta czy aktywność fizyczna celem uzyskania spadku wagi ciała, ponieważ otyłość jest skutkiem zespołu
nadnerczowego, a zwalczanie jej możliwe jest hormonalnie, co w przypadku odwołującej nie jest możliwe z uwagi na
działania uboczne i powikłania
w układzie krążenia. Biorąc pod uwagę wzrost odwołującej (160 centymetrów) oraz jej obecną masę ciała i duży
przyrost wagi w ostatnim czasie, nie trzeba być specjalistą ortopedą, aby móc dokonać oceny możliwości podjęcia przez
odwołującą pracy i jej wykonywania. Nawet praca umysłowa wiąże się bowiem z tym, że do miejsca jej wykonywania
należy dotrzeć, a potem nie tylko myśleć, ale i przebywać przez dłuższy czas, czy to w pozycji stojącej, czy siedzącej.
To zaś w przypadku odwołującej jest niemożliwe z uwagi na ograniczenia związane z wagą. Jest to waga olbrzymia,
powodująca, że nawet wykonanie badania nie tylko kręgosłupa, ale i większości narządów wewnętrznych staje się
niemożliwe. Biegła w opinii zaakcentowała, że wnioskodawczyni nie może poruszać się sprawnie
z powodu otyłości, a utrzymanie przez dłuższy czas niezmienionej pozycji wyzwala u niej bóle mięśni z ich
usztywnieniem bólowym. Jeżeli zaś tak, trudno zasadnie twierdzić, że odwołująca byłaby w stanie wykonywać pracę
umysłową, nawet w niepełnym wymiarze godzin. Biorąc pod uwagę wszystkie te okoliczności stwierdzić należało, że
biegły endokrynolog nie wyszedł poza swoje kompetencje dokonując oceny stanu zdrowia ubezpieczonej i następstw
choroby zespołu nadnerczowego w postaci otyłości oraz jej wpływu na niemożność wykonywania pracy. W takim stanie
rzeczy, zdaniem Sądu orzekającego, opinia biegłego ortopedy niczego nowego do sprawy nie wniosłaby, zmierzając
jedynie do przewłoki postępowania, tym bardziej, że z powodu otyłości, dokonanie dokładnego badania ubezpieczonej
nie jest możliwe.
Uwzględniając powyższe, na podstawie wydanej w sprawie opinii z dnia 24 czerwca 2014 r., ocenionej pozytywnie,
zgodnie z kryteriami zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, a także sposobu
motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków, Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie w niniejszej
sprawie.
Pozostałe okoliczności sprawy Sąd uznał za bezsporne, gdyż nie były w żaden sposób kwestionowane przez strony, zaś
dokumenty przedstawione na ich stwierdzenie nie budziły wątpliwości Sądu co do ich autentyczności.
Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:
Odwołanie od decyzji ZUS Oddział w T. z dnia 17 kwietnia 2014 r., w świetle ustalonego stanu faktycznego i
obowiązujących przepisów prawa, zasługiwało na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej
(Dz. U. z 2013 r. poz. 982), renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu
naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
1) przed ukończeniem 18 roku życia;
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej- przed ukończeniem 25 roku życia;
3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Z kolei ustęp 2 tego artykułu statuuje, iż osobie, która spełnia warunki określone
w ust. 1, przysługuje:
• renta socjalna stała- jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała;
• renta socjalna okresowa- jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.
Jak stanowi art. 5 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, ustalenie całkowitej niezdolności do pracy
dokonywane jest na zasadach i w trybie określonych
w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w myśl zaś art. 15
pkt 1, wymienione w nim przepisy tej ustawy, w tym
art. 12-14, art. 107 i art. 118 ust. 1-5, w sprawach nieuregulowanych w ustawie z dnia
27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, stosuje się odpowiednio.
Zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 poz. 1440 ze zm.), niezdolną do pracy jest osoba, która
całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej
z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.
Całkowicie niezdolną do pracy jest natomiast osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust.
2).
Równocześnie, stosownie do treści art. 13 ust. 1 powołanej ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności
do pracy oraz rokowania co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu
oraz możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, jak również możność wykonywania
dotychczasowej pracy, względnie możliwość przekwalifikowania zawodowego. W myśl
ust. 2, trwałą niezdolność do pracy orzeka się, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności
do pracy.
Jak wynika z wydanej w niniejszej sprawie opinii biegłego endokrynologa, odwołująca z uwagi na otyłość olbrzymią
(z zespołem metabolicznym i hyperlipidemią), będącą obrazem zespołu nadnerczowo- płciowego w przebiegu
wrodzonego niedoboru
21- hydroksylazy z wrodzonym przerostem nadnerczy z zespołem utraty soli, jest osobą całkowicie niezdolną do pracy
od 1 lutego 2014 r. na okres dwóch lat.
Skoro więc zaskarżona przez A. L. decyzja ZUS Oddział w T.
z dnia 17 kwietnia 2014 r. nie była zasadna, należało uwzględnić jej odwołanie, przyjmując jako podstawę prawną
takiego rozstrzygnięcia powołane wyżej przepisy prawa materialnego.
Tym samym, na podstawie art. 47714 § 2 k.p.c., Sąd zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującej
prawo do renty socjalnej od 1 lutego 2014 r. na okres dwóch lat.