O. ROBERT WAWRZENIECKI OMI Słowo Boże a powołanie Wstęp

O. ROBERT WAWRZENIECKI OMI
Słowo Boże a powołanie
Wstęp:
Chciałbym, abyśmy w tych trzech dniach zatrzymali się na Słowie Bożym,
zgodnie z sugestią papieża Benedykta XVI z Adhortacji Apostolskiej o
Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła „Verbum Domini”. Dodatkową
pomocą i dopełnieniem tych naszych konferencji będzie propozycja do
medytacji Słowem Bożym na każdy następny dzień oraz propozycje na
czytania duchowne, wraz z konkretnymi wskazaniami, aby nasze spotkania
miały także wyraz praktyczny.
W dzisiejszej konferencji, pierwszego dnia, chciałbym wskazać na relacje
pomiędzy Słowem Bożym oraz podejmowaniem swojego życiowego
powołania, na potrzebę atmosfery ciszy w słuchaniu Słowa Bożego i
odpowiadaniu na nie oraz na obowiązek naśladowanie Najświętszej Maryi
Panny i świętych w ich przyjęciu Słowa Bożego i wypełnianiu Go w życiu
codziennym.
Drugiego dnia naszych spotkań chciałbym zatrzymać się na darze Słowa
Bożego, jaki w sposób szczególny jest obecny w liturgii Kościoła. Chodzić
będzie zarówno o Eucharystię, ze szczególnym uwzględnieniem Liturgii
Słowa, możliwość korzystania ze Słowa Bożego w sakramencie pokuty i
pojednania, modlitwę psalmami w Liturgii Godzin, jak i nabożeństwa
związane z Męką Chrystusa: Gorzkie Żale i Droga Krzyżowa oraz różaniec, w
którym sięgamy do całego bogactwa biblijnego.
Wreszcie w trzecim dniu chciałbym zatrzymać się nad osobistym
spotkaniem ze Słowem Bożym w indywidualnej lekturze tekstów i
modlitwie w czasie rozmyślania. Tutaj także chciałbym dotknąć sprawy
indywidualnego przygotowania się do przeżywania wspólnotowej
Eucharystii, poprzez sięganie do bogactwa tekstów biblijnych, które
proponuje nam Kościół w czytaniach na każdy dzień, abyśmy mogli poznać
całe bogactwo Biblii.
Gromadzimy się dziś, aby rozpocząć triduum przygotowawcze do
największych świąt chrześcijańskich, jakimi są Święta Zmartwychwstania
naszego Pana Jezusa Chrystusa.
Dyrektorium Zgromadzenia mówi o tym szczególnym czasie tak: „Ze
szczególną gorliwością przygotowujemy się do uroczystości i świąt
liturgicznych. a) Triduum czyli 3-dniowe przygotowanie praktykujemy w
dowolnym czasie przed uroczystością… Zmartwychwstania Pańskiego. W
tych dniach zachowujemy większe skupienie i milczenie, korzystamy z
konferencji lub odpowiedniego czytania duchownego oraz praktykujemy
dodatkowe umartwienia i dobre uczynki” (D 40).
Biblia i powołanie człowieka
Słowo Boże jest nierozdzielnie związane z powołaniem człowieka,
zwłaszcza ucznia Jezusa Chrystusa, gdyż stanowi uprzywilejowany moment
spotkania się człowieka ze Słowem Boga, które przemienia i powołuje.
Papież Benedykt XVI przypomina wręcz: „Wiara chrześcijańska nie jest
‘religią księgi’: chrześcijaństwo jest ‘religią Słowa Bożego’, nie ‘słowa
spisanego i milczącego, ale słowa wcielonego i żywego” (DV nr 7). Dlatego
można nasze pochylanie się nad Biblią scharakteryzować w następującym
schemacie: GŁOSIĆ – SŁUCHAĆ – CZYTAĆ – PRZYJMOWAĆ WRAZ Z
TRADYCJĄ.
Prawdziwa wiara prowadzi człowieka do tego, aby pogłębić więzi pomiędzy
nim a Bogiem, który dla nas stał się człowiekiem. W ten sposób Bóg staje
się dla nas wezwaniem, aby odpowiedzieć na jego zaproszenie do
wspólnoty z sobą. Co więcej, im bardziej pogłębia się ta nasza więź z
Bogiem, tym bardziej zdajemy sobie sprawę z wezwania do nawrócenia i
przemiany życia, do świętości, do dokonywania definitywnych wyborów i
służby, w różnych zadaniach i posługach, dla budowania wspólnoty
Kościoła (por. VD nr 77).
Oczywiście u podstaw każdego powołania, bez wyjątku, stoi Słowo Boże,
ale w sposób szczególny dotyczy to tych, którzy czują specjalne Boże
powołanie w swoim życiu i chcą praktykować w sposób doskonały rady
ewangeliczne. Powołani zostaliśmy z miłości do własnej drogi życia i
odpowiedzi na Jezusowe „Pójdź za mną” (por. Łk 5, 27).
Biblia i powołanie do życia konsekrowanego
Można śmiało powiedzieć, że życie konsekrowane przez całe dzieje
Kościoła podejmowało, podejmuje i będzie podejmować zadanie głoszenia
Słowa Bożego, zwłaszcza jako świadectwa wobec świata (por. VD nr 94).
Dziś to zadanie nie jest zakończone, bo jak wskazuje Benedykt XVI mamy
„wchodzić odważnie i śmiało na nowe drogi i podejmować nowe
wyzwania, by skutecznie głosić słowo Boże” (VD nr 94).
Samo powołanie do życia konsekrowanego „rodzi się… ze słuchania słowa
Bożego i przyjmuje Ewangelię jako swoją normę życia. Życie będące
naśladowaniem Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego staje się w ten
sposób ‘żywą egzegezą’ [wyjaśnieniem] słowa Bożego’” (VD nr 83).
Zadanie pochylania się nad Słowem Bożym we wspólnotach życia
konsekrowanego nie jest ukierunkowane tylko i wyłącznie na ich własny
wzrost duchowy. Więcej, jest ukierunkowanie na dawanie świadectwa
wobec otaczających ludzi, którzy mają też odnieść z tego korzyść. Dlatego
zaleca się, „aby we wspólnotach życia konsekrowanego nigdy nie zabrakło
solidnej formacji do pełnego wiary czytania Biblii” (VD nr 83).
Widząc świat, który jest wokół nas, a zarazem próbujący nas wciągnąć w
swoje zagubienie i biedę duchową, nie tylko w kontekście świadectwa
życia, nie możemy nie widzieć potrzeby Słowa Bożego i samego Boga w
życiu tego świata. Dlatego osoby konsekrowane „swoim życiem modlitwy,
słuchania i rozważania słowa Bożego przypominają…, że nie samym
chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych
(Mt 4, 4 – VD nr 83).
Biblia i powołanie Służebniczki NMP
To przecież właśnie przez Ducha Świętego oraz otwarcie się na kierowane
do niego Słowo Boże, z którym obcował na co dzień bł. Edmund
Bojanowski podjął on dzieło ochronek i wyrastające z tego doświadczenia
narodziny zgromadzenia zakonnego. To właśnie jest podstawą charyzmatu
i reguły tak charakterystycznych dla Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi
Panny Niepokalanie Poczętej (por. VD nr 83).
Zauważmy, na razie bardzo ogólnie, a w następnych dniach zrobimy to
bardziej szczegółowo, że Słowo Boże i obcowanie z nim w liturgii Kościoła
oraz osobistej medytacji zostało w sposób bardzo wyraźny wpisane w
Konstytucje Zgromadzenia, szczególnie w punkcie dotyczącym modlitwy
(por. K 60-73) i pokuty (por. K 74-77). Uzupełnieniem tego jest Dyrektorium
Zgromadzenia, podające szczegółowe przepisy dotyczące tej modlitwy
(por. D 33-40) oraz pokuty (por. D 47-49).
Jednak zasadnicze jest to, co stwierdza papież Benedykt XVI, a bez czego
nie ma powołania dobrze realizowanego w Zgromadzeniu: „u początku
bycia chrześcijaninem nie ma decyzji etycznej czy jakiejś wielkiej idei, jest
natomiast spotkanie z wydarzeniem, z osobą, która nadaje życiu nową
perspektywę, a tym samym decydujące ukierunkowanie” (VD nr 11).
Maryja, biblijnym wzorem realizacji powołania
Wzorem dla życia konsekrowanego, jeśli idzie o rozważanie Słowa Bożego,
staje się w pierwszym rzędzie Maryja, która „rozważała pilnie słowa i czyny
swojego Syna” (por. Łk 2, 19. 51 – VD nr 83). Maryja staje tutaj przed nami
z jednej strony jako „Matka Słowa Bożego”, a z drugiej strony jako „Matka
wiary” (por. VD nr 27-28).
Konstytucje Zgromadzenia ujmują to tak: „Przykładem naśladowania
Chrystusa i posługiwania człowiekowi jest dla nas Najświętsza Maryja
Panna Niepokalanie Poczęta. Jej słowa ‘Oto ja służebnica Pańska, niech mi
się stanie według słowa twego’ (Łk 1, 38), są naszym hasłem nadającym
właściwego ducha naszemu życiu i działalności” (K 7).
Spojrzenie na przykład Maryi ma skutkować odnowieniem wiary w Słowo
Boże, gdyż właśnie w Jej życiu możemy obserwować zjednoczenie
wierności Słowu Bożemu i wiary w spełnienie się zawartych w nim
obietnic. Tym samym Maryja staje się wzorem realizacji swojego
człowieczeństwa, które ma być wypełnieniem woli Boga (por. VD nr 27).
Maryja od chwili zwiastowania, poprzez ukryte życie Jezusa, Jego publiczną
działalność, mękę, śmierć i zmartwychwstanie aż do Zesłania Ducha
Świętego wciąż chce na nowo pełnić wole Boga, w danym momencie i
konkretnej sytuacji. Maryja wciąż słucha Słowa Bożego, wezwania
skierowanego do Niej i na nie odpowiada swoim „tak” (por. VD nr 27).
Zaproszona przez łaskę Boga w chwili zwiastowania (por. Łk 1, 28), wciąż
jest uległa Słowu Bożemu (por. Łk 1, 38), wciąż nastawiona na Jego
słuchanie, zachowuje w sercu wydarzenia z życia Jezusa Chrystusa, co
skutkuje podporządkowaniu się woli Boga w swojej ludzkiej wolności (por.
Łk 2, 19. 51 – por. VD nr 27).
Maryja, która przez swoje posłuszeństwo uczestniczy w wielkim dziele
zbawienia, gdyż to z Niej narodził się Chrystus (por. Mt 1, 18-25), jest
wzorem Kościoła zasłuchanego w słowo Pana, otwarcia się na Boga i
innych ludzi poprzez czynne a nie bierne słuchanie (słuchała i usłyszała!),
które pozwala to słowo głęboko przyjąć i przyswoić, by stało się stało się
formą życia (por. VD nr 27).
Szczególną modlitwą Maryi, gdzie widoczne jest jej ukierunkowanie na
Słowo Boga jest Magnificat. Można powiedzieć, że ten hymn pokazuje, w
jaki sposób Maryja zgłębia słowo Boga i wychwala Boga Jego słowami.
Kiedy pochylimy się nad tym tekstem biblijnym i zaczniemy szukać
zawartych tam słów, to zobaczymy że Maryja używa słów znanych już z
innych miejsc w Biblii Starego Testamentu (por. VD nr 28).
W relacji Maryi do Słowa Bożego widać pełną naturalność i swobodę, a nie
sztuczność. Wszystko dlatego, że Maryja „mówi i myśli według słowa
Bożego; słowo Boże staje się Jej słowem, a Jej słowo rodzi się ze słowa
Bożego. (…) Jej myśli pozostają w syntonii [współbrzmią] z myślami Bożymi,
że Jej wola zjednoczona jest z wolą Boga” (VD nr 28).
Jednocześnie postawa Maryi pokazuje wielką miłość Boga, który szanuje
wolność człowieka a jednocześnie, jeśli człowiek się na to zgodzi, to
przemienia Go swoim Słowem. Żadne działanie, nawet najlepsze nie
przyniesie swoich efektów, jeśli nie nauczymy się od Maryi, by Bóg nas
kształtował, by wypełniać Jego wolę (por. VD nr 28).
Papież Benedykt XVI podpowiada: „Jak przypomina nam św. Ambroży,
każdy wierzący chrześcijanin w pewnym sensie poczyna i rodzi w sobie
słowo Boże: jest jedna Matka Chrystusa według ciała, natomiast według
wiary Chrystus jest owocem wszystkich. Tak więc to, co przydarzyło się
Maryi, codziennie może na nowo dokonywać się w każdym z nas, gdy
słuchamy słowa Bożego i sprawujemy sakramenty” (VD nr 28).
Święci i ich spotkanie ze Słowem Bożym
Drugim wzorem ewangelicznym staje się Maria, siostra Marty i Łazarza z
Betanii, gdyż „siedząc u stóp Pana, słuchała Jego słowa” (por. Łk 10, 39 –
VD nr 83). Widać tu, że pełne zrozumienie działania Słowa Bożego
widoczne jest wtedy, kiedy wysłuchamy tych którzy sami żyli Słowem
Bożym, a ich żywą lekcją jest dobre życie (por. VD nr 48).
To właśnie święci i błogosławieni wszystkich czasów (Antoni Opat, Bazyli
Wielki, Benedykt, Franciszek z Asyżu, Klara z Asyżu, Dominik Guzman,
Teresa od Jezusa, Teresa od Dzieciątka Jezus, Ignacy Loyola, Jan Maria
Vianey, Jan Bosco, Pio z Pietrelciny, Józef Maria Escrivá, Matka Teresa z
Kalkuty, Teresa Benedykta od Krzyża/Edyta Stein, Alojzy Stepinac,
Eugeniusz de Mazenod, Edmund Bojanowski, Jerzy Popiełuszko, Jan Paweł
II) są najgłębszym wyjaśnieniem prawdziwości przemieniającej mocy Słowa
Bożego. Oni pozwolili się temu Słowu kształtować przez słuchanie, czytanie
i wytrwałe rozważanie. Wielkie dzieła w historii Kościoła zawsze rodziły się
w odniesieniu do Biblii (por. VD nr 48).
W wyznaniu wiary wyznajemy tę prawdę, że ten sam Duch Święty, który
mówił przez proroków, działa w Kościele i pobudza świętych i
błogosławionych do oddania życia dla Ewangelii. Papież pisze wręcz:
„Swoim życiem dali oni świadectwo światu i Kościołowi o nieustannej
płodności Ewangelii Chrystusa” (VD nr 49)
Św. Teresa od Jezus powiedziała: „całe zło świata bierze się z braku jasnego
poznania prawdy Pisma świętego” (VD nr 48). Chyba jednak najtrafniej
relację pomiędzy Słowem Bożym i świętością podsumowuje św. Teresa od
Dzieciątka Jezus, która pisze: „Zaledwie skieruję spojrzenie na Ewangelię
świętą, natychmiast oddycham wonią życia Jezusa i wiem, w którą biec
stronę” (VD nr 48).
Zakończenie
Przywołane już Dyrektorium Zgromadzenia na temat przeżywanego
Triduum mówi, że „w tych dniach zachowujemy większe skupienie i
milczenie” (D 40).
Dlatego na zakończenie dzisiejszej konferencji pragnę przywołać jeszcze
jedną myśl z Adhortacji „Verbum Domni”, która bardzo jasno koresponduje
z tym wskazaniem, gdy wspomina o wartości milczenia wewnętrznego i
zewnętrznego w pochylaniu się nad Biblią i przyjmowaniu Słowa Bożego
(por. VD nr 66).
Wartość milczenia jest konieczna dziś, w świecie, który boi się ciszy.
Odkrycie na nowo Słowa Bożego to też odkrycie wartości skupienia i
wewnętrznego spokoju, które pozwolą z tym Słowem przebywać. To Słowo
Boże mogło zagościć w Maryi dzięki milczeniu, które nie było jej obce (por.
VD nr 66). To samo widzimy w Marii, siostrze Marty i Łazarza, gdyż ona
dzięki temu, że się zatrzymała i wsłuchała w słowa Jezusa, mogła być
uważna na słowa Pana
I już zupełnie na zakończenie dwie propozycje na jutro. Na medytację tekst
Zwiastowania (por. Łk 1, 26-38), wraz z konkretną metodą Västeras –
wskazówki do jej praktykowania znajdują się w przygotowanym materiale
(strzałki, podkreślenia itd.). Na czytanie duchowne zaś tekst „Magnificat”
(por. Łk 1, 46-56) z odnośnikami do innych tekstów biblijnych, do których
warto sięgnąć w czasie tego czytania duchownego.
Ćwiczenia:
1. Medytacja: Zwiastowanie (por. Łk 1, 26-38) metodą Västeras
2. Czytanie duchowne: Magnificat (por. Łk 1, 46-56) i jego odniesienia w
Biblii
Dzień 1 – medytacja: Zwiastowanie (por. Łk 1, 26-38) metodą Västeras
1. Opis metody Västeras
Metoda ta nie jest zwyczajnym czytaniem Pisma Świętego. Zmusza ona w
większym stopniu do zastanowienia się nad każdym słowem i zdaniem. Do
wszystkich ważnych kwestii podchodzimy dwukrotnie w osobistej refleksji
(można też później podzielić się w grupie swoimi spostrzeżeniami).
Spotkanie takie owocuje więc także w indywidualnym czytaniu Pisma
Świętego, uwrażliwia bowiem na różnego rodzaju bogactwo, jakie kryje się
w słowie Bożym. Zazwyczaj na spotkanie wybieramy jeden dłuższy tekst.
Można jednak także połączyć kilka fragmentów, a nawet zestawić teksty
pozornie sprzeczne.
Najpierw należy przeczytać tekst biblijny. Na podanym wyżej tekście należy
zaznaczyć następujące rzeczy wg podanego schematu:
- fragment, którego się nie rozumie - pisze się obok znak zapytania (?);
- fragment, w którym odkryło się nową dla siebie prawdę, której sobie
dotychczas nie uświadamiano tak wyraźnie - pisze się wykrzyknik (!);
- fragment, który zawiera wyraźną wskazówką dla swojego życia - zaznacza
się to miejsce strzałką ().

- jednym kolorem (raczej jasnym) podkreśla się te fragmenty, które mówią
o postawach, które chciałoby się naśladować;
- drugim kolorem (raczej ciemnym) podkreśla się te postawy, które uważa
się za niewłaściwe.
Następnie przeczytać jeszcze raz tekst z zaznaczonymi uwagami i
zastanowić się dlaczego są one zaznaczone w ten sposób, co one mi
mówią?
2. Tekst biblijny do pracy z nim:
W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei,
zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu
Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: «Bądź
pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą».
Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to
pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś
bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię
Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da
Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na
wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca».
Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?»
Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego
osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem
Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna
i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga
bowiem nie ma nic niemożliwego».
Na to rzekła Maryja: «Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według
twego słowa!» Wtedy odszedł od Niej anioł. (Łk 1, 26-38)
Dzień 1 – czytanie duchowne:
W odpowiednim czasie i atmosferze najpierw przeczytać tekst Magnificat
(por. Łk 1, 46-56). Następnie odszukać wskazane na marginesie fragmenty
w innych księgach biblijnych i porównać je z tekstem hymnu Maryi.
Tekst Magnificat
Odniesienia biblijne
46 Wtedy Maryja rzekła: «Wielbi dusza moja Pana,
1 Sm 2, 1-10
Iz 29, 19
47 i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.
48 Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej.
1 Sm 2, 1
Iz 61, 10
Ha 3, 18
Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia,
1 Sm 1, 11
Łk 11, 27
Rdz 30, 13
49 gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię Ps 111, 9
50 a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co
się Go boją.
Ps 103, 17
51 On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się
zamysłami serc swoich.
Ps 89, 11
52 Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych.
Hi 12, 19
Hi 5, 11
53 Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia.
Ps 107, 9
54 Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje Iz 41, 8-9
Ps 98, 3
55 jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na
wieki».
Rdz 12, 3
Rdz 13, 15
Rdz 22, 18
56 Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu.