Psychologia radzenia sobie ze stresem

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1.
Nazwa przedmiotu w języku polskim
Psychologia radzenia sobie ze stresem
2.
Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Psychology of coping with stress
3.
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii,
Zakład Psychologii Klinicznej i Zdrowia
4.
Kod przedmiotu/modułu
5.
Rodzaj przedmiotu
Fakultatywny
6.
Kierunek studiów
Psychologia
7.
Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie)
Jednolite studia magisterskie
8.
Rok studiów
I
9.
Semestr (zimowy lub letni),
letni
10.
Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć)
Forma zajęć: Wykład autorski , 30godzin
11.
Imiona, nazwiska, tytuły/stopnie naukowe osób prowadzących zajęcia
Ryszard Poprawa, dr
12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla
przedmiotu
brak
13.
Cele przedmiotu
C1 Zdobycie podstaw wiedzy na temat stresu, radzenia sobie z nim oraz
psychologicznych mechanizmów podatności i odporności na stres.
1
C2 Zrozumienie złożoności mechanizmów regulujących przeżyciami i
zachowaniem człowieka w stresujących wymaganiach życiowych.
C3 Zdobycie umiejętności rozpoznawania i adekwatnego nazywania zjawisk
związanych ze stresem i procesami zmagania się z nim.
C4 Kształtowanie emocjonalnej wrażliwości na problemy życiowe człowieka.
14.
Zakładane efekty kształcenia (dla
przedmiotu)
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia, np.:
K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla
kierunku)
EK_W_01 Zna podstawowe teorie
psychologiczne i fizjologiczne stresu
oraz ważniejsze fakty empiryczne z
badań tego obszaru.
EK_W_02 Posiada wiedzę na temat
głównych problemów i dylematów
psychologii stresu i radzenia sobie z
nim
EK_W_03 Zna konsekwencje stresu i
zagrożenia wynikające z deficytów
lub defektów umiejętności zmagania
się z nim.
EK_W_04 Posiada wiedzę na temat
psychospołecznych zasobów
(potencjałów) radzenia sobie ze
stresem.
EK_W_05 Ma podstawową wiedzę na
temat czynników i mechanizmów
podatności na stres.
K_W01, K_W02, K_W03, K_W06,
K_W07, K_W12
EK_U_01 Umie posługiwać się
pojęciami z obszaru psychologii
stresu i radzenia sobie z nim.
EK_U_02 Rozumie przeżycia i
zachowania człowieka w sytuacji
stresu i ich transakcyjne
uwarunkowania.
K_U01, K_U02, K_U03, K_U06
EK_K_01 Potrafi społecznie
K_K01, K_K03, K_K06
porozumiewać się i przekazywać
wiedzę z obszaru psychologii stresu i
radzenia sobie z nim.
EK_K_02 Jest wrażliwy na problemy i
trudności życiowe człowieka
związane z jego zmaganiem się ze
stresującymi wymaganiami
życiowymi.
15.
Treści programowe
2
1. Określenie wymagań i warunków zaliczenia. Czym jest stres i kiedy go
doświadczmy? Czy stres to problem niecodzienny czy nieodłączny
element życia? Przegląd koncepcji teoretycznych, od fizjologii do
psychologii stresu.
2. C.d. przeglądu koncepcji teoretycznych, od fizjologii do psychologii
stresu. Stres jako reakcja. Fizjologia stresu.
3. C.d. przegląd koncepcji teoretycznych, od fizjologii do psychologii stresu.
Stres jako sytuacja i warunki środowiskowe. Rodzaje stresorów, sytuacji
trudnych, krytycznych wydarzeń życiowych.
4. Wpływ stres na dobrostan, przystosowanie i zdrowie. Rola stresu w
zaburzeniach i chorobach. Konsekwencje doświadczania stresu: trauma,
choroba, zaburzenie.
5. C.d. przegląd koncepcji teoretycznych, od fizjologii do psychologii stresu.
Stres jako transakcja. Stres subiektywny czy obiektywny? Rola procesów
poznawczych i emocji w stresie i radzeniu sobie.
6. Przebieg procesu stresu i radzenia sobie z nim.
7. Strategie i style radzenia sobie. Rola mechanizmów obronnych w
radzeniu sobie ze stresem. Efektywność radzenia sobie.
8. Znaczenie proaktywność w radzeniu sobie, przystosowaniu i jakości życia
człowieka.
9. Rola zasobów w doświadczaniu stresu i radzeniu sobie ze stresem. Teoria
zachowania zasobów.
10.Odporność na stres i rola zasobów radzenia sobie. Przegląd zasobów
radzenia sobie (potencjałów zdrowia).
11.Cd. przeglądu zasobów radzenia sobie (potencjałów zdrowia) i ich
funkcji.
12.Rola temperamentu w stresie i radzeniu sobie z nim.
13.Osobowościowa podatność na stres, choroby i zaburzenia.
14.Deficyty zasobów i umiejętności radzenia sobie jako źródło stresu,
problemów przystosowawczych i zaburzeń.
15. Ewaluacja zajęć i sprawdzian wiadomości.
16.
Zalecana literatura
Obowiązkowa:
3
1. Makowska H., Poprawa R. (2001). Radzenie sobie ze stresem w procesie
budowania zdrowia. W: G. Dolińska-Zygmunt. Podstawy psychologii
zdrowia (s.71-102). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu
Wrocławskiego.
2. Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008). Osobowość, stres a zdrowie.
Warszawa: Difin (roz.2: Stres i radzenie sobie a zdrowie, s.45-93; roz.3:
Właściwości osobowości sprzyjające chorobie, s.94-133; roz.4:
Właściwości osobowości sprzyjające zdrowiu, s.134-172).
3. Pervin L. A. (2002). Psychologia osobowości. Gdańsk: GWP (roz. 10:
Emocje, zdolności adaptacyjne i stan zdrowia, s. 310-346).
4. Poprawa R. (2001). Zasoby osobiste w radzeniu sobie ze stresem. W: G.
Dolińska-Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia (s.103-141).
Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
5. Sapolsky R. M. (2011). Dlaczego zebry nie mają wrzodów?
Psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN (roz. 2:
Gruczoły, gęsia skórka i hormony, s.28-43; roz. 13: Dlaczego stres
psychologiczny jest stresujący?, s.257-273; roz.18: Skuteczne radzenie
sobie ze stresem, s.384-415).
Uzupełniająca:
1. Heszen-Niejodek I. (2000). Teoria stresu psychologicznego i radzenia
sobie, [w:] J.Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 3
(roz.56, s.465-492). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
2. Heszen I., Sęk H. (2008). Zdrowie i stres. [W:] J.Strelau, D.Doliński
(red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t.2 (roz.19.3: Stres
psychologiczny i jego przezwyciężanie, roz.19.4: Stres a zdrowie, s.701734). Gdańsk: GWP.
3. Hobfoll S. E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia
stresu. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne (roz. 3: Teoria
zachowania zasobów. Reguły i implikacje, s.67-103).
4. Poprawa R. (2006). Proaktywne radzenie sobie ze stresem a ryzyko
uzależnienia się od alkoholu wśród dorastającej młodzieży. W: B.
Bartosz, J. Klebaniuk (red.), Wokół jakości życia. Studia psychologiczne
(s.49-68). Wrocław: Wydawnictwo „Jakopol”.
5. Poprawa R. (2008). Samoocena jako miara podmiotowych zasobów
radzenia sobie i szczęścia człowieka. W: I. Heszen, J. Życińska (red.),
Psychologia zdrowia w poszukiwaniu pozytywnych inspiracji (s.103-121).
Warszawa: Wydawnictwo SWPS „Academica”
6. Terelak J. F. (2001). Psychologia stresu. Warszawa: Branta (roz.1:
Koncepcje stresu, s.17-91; roz.2.3: Psychologiczne czynniki stresu,
s.185-213; roz.3.1: Model reakcji na stres, s.228-233).
17.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia
osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia
-
wykład: ………………….
wykład fakultatywny: test wiedzy obejmujący pytania zamknięte i otwarte
ćwiczenia: ………………….
laboratorium: ………………….
konwersatorium: ………………….
warsztat: ………………….
4
- zajęcia fakultatywne: ………………….
- inne: ………………….
18.
Język wykładowy
polski
19.
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin na
zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
-
wykład: ……………. godzin
wykład fakultatywny: 15godzin
ćwiczenia: ……………. godzin
laboratorium: ……………. godzin
konwersatorium: ……………. godzin
warsztat: ……………. godzin
zajęcia fakultatywne: ……………. godzin
inne: ……………. godzin
15 godzin
Praca własna studenta np.:
-
przygotowanie do zajęć: ……………. godzin
opracowanie wyników: ……………. godzin
czytanie wskazanej literatury: 15 godzin
napisanie raportu z zajęć: ……………. godzin
przygotowanie do egzaminu: ……………. godzin
przygotowanie do kolokwium: 25 godzin
40godzin
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
55godzin
2
5