Czy istnieje sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi

Między Bogiem a naukami przyrodniczymi nie znajdujemy żadnej sprzeczności. Nie wykluczają się, jak dzisiaj
niektórzy wierzą i czego się obawiają, lecz uzupełniają się i warunkują wzajemnie.
MAX PLANCK (1858-1947), fizyk, laureat Nagrody Nobla, twórca teorii kwantów
Czy istnieje sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi?
Nierozwiązywalna sprzeczność między wiarą a naukami przyrodniczymi nie istnieje, ponieważ nie może
istnieć podwójna prawda.
Nie może być mowy o prawdzie wiary, która stanowiłaby konkurencję dla prawdy nauki. Istnieje tylko jedna
prawda, na której opiera się zarówno wiara, jak i rozum. Rozsądek, z którego pomocą możemy poznawać
logiczne prawa rządzące światem, podobnie jak wiara zaistniał, bo taka była wola Boga. Dlatego nauki
przyrodnicze dopominają się wiary chrześcijańskiej i sprzyjają jej. Wiara jest tu potrzebna do tego, żebyśmy
poznali sprawy, które wprawdzie nie są zamknięte przed rozumem, ale realnie istnieją poza tym rozumem.
Wiara przypomina naukom przyrodniczym o tym, żeby nie zajmowały pozycji Boga i by służyły stworzeniu.
Nauki przyrodnicze muszą respektować godność osoby ludzkiej, zamiast podnosić na nią rękę.
Czy nauki przyrodnicze wykazują, że Stwórca jest zbyteczny?
Nie, zdanie „Bóg stworzył świat" to nie jest przestarzały pogląd w naukach przyrodniczych. Mamy tu do
czynienia ze stwierdzeniem teologicznym, czyli stwierdzeniem boskiego sensu ( theos - Bóg, logos - sens) i
początku rzeczy.
Opis stworzenia nie jest przyrodniczym modelem wyjaśnienia początków świata. „Bóg stworzył świat” to
stwierdzenie teologiczne, w którym chodzi o ukazanie stosunku świata do Boga. Bóg chciał świata,
towarzyszy mu i udoskonali go. Bycie stworzonym to trwała właściwość rzeczy i elementarna prawda na ich
temat.
Czy można być przekonanym o istnieniu ewolucji i wierzyć w Stwórcę?
Tak. Wiara wychodzi naprzeciw wynikom badań i hipotezom nauk przyrodniczych.
Teologia nie ma żadnych uprawnień w naukach przyrodniczych. Nauki przyrodnicze nie mają żadnych
uprawnień w teologii. Nauki przyrodnicze nie mogą dogmatycznie wykluczyć, że w stworzeniu istnieje
celowy proces rozwoju. Wiara z kolei nie może zdefiniować, jak konkretnie przebiega ten proces rozwoju
natury. Chrześcijanin może uznać teorię ewolucji za pomocny model wyjaśniający, uważając jednak, by nie
popełnić błędu ewolucjonizmu, który postrzega człowieka jako przypadkowy efekt procesów biologicznych.
EWOLUCJA zakłada, że coś, co istnieje, może się rozwijać. Nie odpowiada jednak na pytanie, skąd to „coś"
pochodzi. Nie da się też na gruncie biologii udzielić odpowiedzi na pytanie o sens, istotę, godność, zadanie
i przyczynę świata i ludzi. Podobnie jak z jednej strony ewolucjonizm, tak z drugiej KREACJONIZM jest
przekroczeniem granic. Kreacjoniści naiwnie przyjmują dosłownie dane biblijne (np. wiek ziemi, sześć dni
stworzenia świata).
29. Dlaczego nie ma sprzeczności między wiarą i rozumem?
Chociaż wiara przewyższa rozum, to jednak nigdy nie może mieć miejsca niezgodność między wiarą i rozumem,
ponieważ i wiara, i rozum pochodzą od Boga. Ten sam Bóg udziela człowiekowi wiary i daje światło rozumu.
475. Kiedy są dozwolone moralnie doświadczenia naukowe, medyczne czy psychologiczne, na osobach lub
grupach ludzkich?
Są moralnie dozwolone wtedy, gdy służą integralnemu dobru osoby ludzkiej i społeczeństwa, pod warunkiem, że
nie narażają życia oraz integralności fizycznej i psychicznej tych osób na niewspółmierne ryzyko, i że są o tym
poinformowane i tego świadome.
Poszanowanie osoby i badania naukowe
2292 Doświadczenia naukowe, medyczne lub psychologiczne na osobach lub grupach ludzkich mogą przyczyniać
się do leczenia chorych i do poprawy zdrowia publicznego.
2293 Podstawowe badania naukowe, jak również badania stosowane stanowią znaczący wyraz panowania
człowieka nad stworzeniem. Nauka i technika są cennymi bogactwami, gdy służą człowiekowi i jego integralnemu
rozwojowi dla dobra wszystkich; nie mogą jednak być celem samym w sobie ani celem postępu ludzkiego. Nauka
i technika są podporządkowane człowiekowi, od którego biorą początek i rozwój; zatem w osobie i w jej
wartościach moralnych znajdują one swoją celowość i świadomość swoich ograniczeń.
2294 Złudne jest domaganie się neutralności moralnej badań naukowych i ich zastosowań. Z drugiej strony,
kryteria oceny nie mogą być wyprowadzane ani ze zwykłej efektywności technicznej, ani z użyteczności, która
może z nich wynikać dla jednych, stanowiąc uszczerbek dla drugich, ani - co gorsza - z panujących ideologii.
Nauka i technika z racji ich wewnętrznego znaczenia domagają się bezwarunkowego poszanowania
podstawowych kryteriów moralności; powinny one służyć osobie ludzkiej, jej niezbywalnym prawom, jej
prawdziwemu i integralnemu dobru zgodnie z planem i wolą Boga.
2295 Badania lub doświadczenia przeprowadzane na istocie ludzkiej nie mogą uzasadniać czynów samych
w sobie sprzecznych z godnością osób i z prawem moralnym. Ewentualna zgoda osób poddawanych
doświadczeniom nie usprawiedliwia takich czynów. Przeprowadzanie doświadczeń na istocie ludzkiej nie jest
moralnie uzasadnione, jeżeli naraża jej życie lub integralność fizyczną i psychiczną na ryzyko niewspółmierne lub
takie, którego dałoby się uniknąć. Przeprowadzanie doświadczeń na istotach ludzkich jest nie do pogodzenia z
godnością osoby, szczególnie jeśli ma ono miejsce bez wyraźnej zgody danej osoby lub osób uprawnionych.
2296 Przeszczep narządów zgodny jest z prawem moralnym, jeśli fizyczne i psychiczne niebezpieczeństwa, jakie
ponosi dawca, są proporcjonalne do pożądanego dobra biorcy. Oddawanie narządów po śmierci jest czynem
szlachetnym i godnym pochwały; należy do niego zachęcać, ponieważ jest przejawem wielkodusznej
solidarności. Moralnie nie do przyjęcia jest pobranie narządów, jeśli dawca lub jego bliscy, mający do tego
prawo, nie udzielają na to wyraźnej zgody. Jest rzeczą moralnie niedopuszczalną bezpośrednie powodowanie
trwałego kalectwa lub śmierci jednej istoty ludzkiej, nawet gdyby to miało przedłużyć życie innych osób.