D - Sąd Okręgowy w Gdańsku

Sygn. akt VII U 1266/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 października 2013 r.
Sąd Okręgowy w Gdańsku
VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący: SSA w SO w Gdańsku Ewa Downar-Zapolska
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Małgorzata Wronkowska
po rozpoznaniu w dniu 14 października 2013 r. w Gdańsku
sprawy E. F.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
o wysokość emerytury
na skutek odwołania E. F.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.
z dnia 18 kwietnia 2013 r. nr (...)
oddala odwołanie
Sygnatura akt: VII U 1266/13
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia 18 kwietnia 2013r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przeliczył wysokość emerytury
ubezpieczonej E. F.. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe i nieskładkowe w
wymiarze 35 lat, 1 miesiąc i 6 dni. Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto dotychczasową podstawę
wymiaru świadczenia. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z poprzedniej decyzji przyjęty do obliczenia emerytury
wyniósł 139,05%. Podstawa wymiaru obliczona przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 139,05%
przez kwotę bazową 2578,26 zł wyniosła 3585,07 zł. Po zmianie stażu pracy i waloryzacji emerytura ubezpieczonej
wyniosła 2720,19 zł.
Ubezpieczona odwołała się od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę poprzez jej uchylenie w części dotyczącej
waloryzacji, ponieważ w w/w decyzji brak jest dokonania waloryzacji w kwocie 71 zł za 2012 r. Nadto, ubezpieczona
wniosła o nakazanie wydania decyzji o waloryzacji w kwocie 71 zł oraz o nakazanie organowi rentowemu ponownego
przeliczenia z uwzględnieniem waloryzacji za 2012 r. i wypłaty emerytury wraz z należnymi odsetkami ustawowymi.
W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona podała, że pomimo zapewnień, że do wyliczenia emerytury uwzględniono
wskaźnik waloryzacji za 2012 i 2013 r., w zaskarżonej decyzji w obliczeniach wysokości emerytury nie zawarto
waloryzacji, a jedynie wskaźnik dotyczący stażu.
W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o jego oddalenie.
W uzasadnieniu organ podał natomiast, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia wynosi 139,05 %.
Kwota bazowa na dzień przyznania świadczenia wynosi 2578,26 zł.
Waloryzacja podstawy wymiaru świadczenia na dzień 1 marca 2010 r. wyniosła 3585,07 x 104,62 % = 3750,70 zł, na
dzień 1 marca 2011 r. 3750,70 x 103,10 % = 3866,97 zł, a na dzień 1 marca 2012 r. 3866,97 x 102,91 % = 3979,50 zł.
Wysokość emerytury na dzień 1 marca 2012 r. wynosi 2.436,57 zł (kwota świadczenia na dzień 28 lutego 2012 r. decyzja z dnia 25 marca 2011 r.) + 71 zł (kwota waloryzacji na marzec 2012 r.) = 2507,57 zł (obliczenie wskaźnika
waloryzacji podstawy wymiaru świadczenia: na 1 marca 2012 r. - 2507,57 zł oraz podzielenie przez kwotę 2436,57 zł
daje wskaźnik 102,91%).
Od dnia 1 marca 2013 r. emerytura wyniosła 3979,50 x 104,00% = 4138,68 zł.
Organ rentowy podał również, iż konieczne było obliczenie wskaźnika wysokości świadczenia z uwagi na fakt, iż
waloryzacja świadczenia w 2012 r. była przeprowadzona kwotowo.
- wskaźnik okresów składkowych 421 x 1,3 %:12 = 45,608,
- wskaźnik okresów nieskładkowych 49 x 07 %:12 = 2,858,
- wskaźnik udziału części socjalnej w podstawie wymiaru 17,26,
- wskaźnik wysokości świadczenia łącznie 65.726.
Zwaloryzowana podstawa wymiaru świadczenia w kwocie 4138,68 zł x 65,726 (wskaźnik wysokości świadczenia) =
2720,19 zł ( kwota emerytury na dzień 1 marca 2013 r.).
W związku z powyższymi wyliczeniami pozwany podaje, iż kwota waloryzacji za rok 2012 w wysokości 71 zł została
ujęta przy ustalaniu wysokości świadczenia.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Decyzją z dnia 24 lipca 2007 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznał ubezpieczonej E. F. prawo
do emerytury od dnia 1 lipca 2007 r. Wypłata emerytury została wstrzymana z uwagi na kontynuacje zatrudnienia
przez ubezpieczoną.
Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 29 lat i 7 miesięcy okresów składkowych oraz 3 lata i 10 miesięcy
okresów nieskładkowych.
Do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjęto wynagrodzenie-dochód-przychód, które stanowiło podstawę
wymiaru składek z 10 lat kalendarzowych, tj. od 1 stycznia 1996 r. do 31 grudnia 2005 r. Wskaźnik wysokości podstawy
wymiaru wyniósł 140,23%.
Podstawa wymiaru została obliczona przez przemnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 140,23% przez
2059,92 zł, tj. kwotę bazową wyniosła 2888,63 zł.
(niesporne, a nadto vide: decyzja ZUS z dnia 24 lipca 2007 r. – k. 59-60 akt rentowych)
Decyzja z dnia 22 kwietnia 2009 r. wysokość emerytury ubezpieczonej została przeliczona, a jej wypłata wznowiona.
Do ustalenia wysokości emerytury przyjęto 31 lat i 3 miesiące okresów składkowych i 3 lata i 11 miesięcy okresów
nieskładkowych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 139,05%. Podstawa wymiaru emerytury wyniosła
3585,07 zł (2578,26 zł x 139,05). Wysokość emerytury wyniosła 2173,62 zł, a do wypłaty 1423,94 zł.
(vide: decyzja z dnia 22 kwietnia 2009 r. – k. 75-76 akt rentowych)
Decyzja z dnia 8 marca 2010 r. wysokość emerytury ubezpieczonej została ponownie przeliczona. Do ustalenia
wysokości emerytury przyjęto 32 lata i 1 miesiąc okresów składkowych i 3 lata i 11 miesięcy okresów nieskładkowych.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 139,05%. Podstawa wymiaru emerytury wyniosła 3585,07 zł (2578,26
zł x 139,05%). Wysokość emerytury wyniosła 2212,35 zł, a do wypłaty 1455,19 zł.
(vide: decyzja z dnia 8 marca 2010 r. – k. 89 akt rentowych)
Po waloryzacji, na dzień 1 marca 2010 r., wysokość podstawy wymiaru emerytury wyniosła 3750,70 zł, a wysokość
emerytury ubezpieczonej 2.314,56 zł (wskaźnik waloryzacji wyniósł 104,62%) – do wypłaty 1.520,56 zł.
(niesporne, a nadto vide: decyzja z dnia 15 marca 2010 r. – k. 96 akt rentowych)
Nadto, decyzją z dnia 24 lutego 2011 r. organ rentowy przeliczył wysokość emerytury ubezpieczonej od dnia 1 marca
2011 r. i wznowił jej wypłatę. Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił 33 lata i 1 miesiąc okresów
składkowych oraz 3 lata i 1 miesiąc okresów nieskładkowych. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł
139,05%. Podstawa wymiaru emerytury wyniosła 3585,07 zł (2578,26 zł x 139,05%), a po waloryzacji 3750,70 zł.
Wysokość emerytury wyniosła 2363,31 zł, a do wypłaty 1.954,61 zł.
(niesporne, a nadto vide: decyzja z dnia 24 lutego 2011 r. – k. 106 akt rentowych)
Po waloryzacji, na dzień 1 marca 2011 r., wysokość podstawy wymiaru emerytury wyniosła 3.979,50 zł, a wysokość
emerytury ubezpieczonej 2.436,57 zł (wskaźnik waloryzacji wyniósł 102,91 %).
(niesporne, a nadto vide: decyzja z dnia 25 marca 2011 r. – k. 116 akt rentowych)
Decyzją z dnia 13 października 2011 r. wstrzymano wypłatę emerytury ubezpieczonej z uwagi na kontynuację
zatrudnienia.
(vide: decyzja z dnia 13 października 2013 r. – k. 117 akt rentowych)
Decyzją z dnia 21 grudnia 2012 r. organ rentowy podjął wypłatę emerytury ubezpieczonej od dnia 22 listopada 2012 r.,
z uwagi na niezgodność z Konstytucją RP przepisów będących podstawa wydania decyzji z dnia 13 października 2011 r.
(vide: decyzja z dnia 21 grudnia 2012 r. – k. 153 akt rentowych)
Decyzją z dnia 12 grudnia 2012 r. organ rentowy przeliczył wysokość emerytury ubezpieczonej od dnia 1 listopada
2012 r. Do ustalenia wysokości emerytury przyjął 34 lata i 10 miesięcy okresów składkowych i 4 lata okresów
nieskładkowych. Wysokość emerytury wyniosła 2526,79 zł, a do wypłaty 2086,38 zł.
(vide: decyzja z dnia 12 grudnia 2012 r. – k. 151 akt rentowych)
Dnia 17 grudnia 2012 r. ubezpieczona złożyła wniosek o emeryturę z zastrzeżeniem wyboru najkorzystniejszego
wariantu.
(vide: wniosek – k. 29-30 akt rentowych)
Decyzją z dnia 31 stycznia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznał ubezpieczonej prawo do
emerytury od dnia 1 grudnia 2012 r.
Podstawę obliczenia emerytury stanowiła kwota składek na ubezpieczenie emerytalne oraz kapralu początkowego
z uwzględnieniem waloryzacji składek i kapitału początkowego zaewidencjonowanych na koncie do końca miesiąca
poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury. Emerytura stanowiła równowartość kwoty
będącej wynikiem podzielania podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia, dla osoby w wieku
równym wiekowi przejścia na emeryturę.
- kwota składek zaewidencjonowanych na koncie z uwzględnieniem waloryzacji wyniosła 187204,41 zł,
- kwota waloryzowanego kapitału początkowego wyniosła 412844,36 zł,
- średnie dalsze trwanie życia wyniosło 239,50 miesięcy,
- wyliczona kwota emerytury wyniosła 2505,42 zł.
Wysokość emerytury została obliczona zgodnie z zasadami określonymi w art. 26 ustawy emerytalnej: (187204,41 +
412844,36 / 239,50 = 2505,42 zł).
Na dzień 1 lutego 2013 r. wysokość świadczenia emerytalnego brutto wyniosła 2526,79 zł, a do wypłaty 2086,38 zł.
Wypłata powyższego świadczenia była zawieszona, ponieważ była mniej korzystna i nadal była wypłacana emerytura
ustalona według dotychczasowych zasad.
(vide: decyzja z dnia 31 stycznia 2013 r. – k. 59 akt rentowych)
Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 18 kwietnia 2013 r. organ przeliczył wysokość emerytury
ubezpieczonej oraz dokonał jej waloryzacji od dnia 1 kwietnia 2013 r.
Do ustalenia wysokości emerytury Zakład uwzględnił okresy składkowe w wymiarze 35 lat, 1 miesiąc i 29 dni oraz
okresy nieskładkowe w wymiarze 4 lata, 1 miesiąc i 6 dni.
Wysokość emerytury obliczono w następujący sposób:
24% x 2578,26 zł (kwota bazowa) = 618,78 zł
(421 x 1,3%)/ 12 x 3585,07 = 1635,15 zł
(49 x 0,7%)/12 x 3585,07 = 102,53 zł
RAZEM = 2356,46 zł
Do obliczenia wysokości emerytury na dzień 1 kwietnia 2013 r. zastosowano waloryzację od dnia 1 marca 2010 r.
- wskaźnik okresów składkowych 421 x 1,3 %:12 = 45,608,
- wskaźnik okresów nieskładkowych 49 x 07 %:12 = 2,858,
- wskaźnik udziału części socjalnej (618,78 zł) w podstawie wymiaru emerytury (3585,07 zł) = 17,26,
łącznie 65.726.
Zwaloryzowana podstawa wymiaru świadczenia wyniosła 4138,68 zł (3979,50 zł x 104%). Po przemnożeniu tej kwoty
przez 65.726 wysokość emerytury na dzień 1 kwietnia 2013 r. wyniosła 2720,19 zł.
(vide: decyzja z dnia 18 kwietnia 2013 r. – k. 69, pismo z dnia 14 maja 2013 r. – k. 83 akt rentowych)
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Odwołanie ubezpieczonej jako bezpodstawne nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 j.t.) emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca.
Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji (ust.
2). Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia
lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację (ust. 3). Waloryzacja obejmuje emerytury i renty
przyznane przed terminem waloryzacji (ust. 4).
Art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 118) wskazano, że w 2012 r. waloryzacja od dnia
1 marca polega na dodaniu do kwoty świadczenia, w wysokości przysługującej w dniu 29 lutego 2012 r., kwoty
waloryzacji w wysokości 71 zł. Waloryzacja podstawy wymiaru świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
polega na pomnożeniu podstawy wymiaru świadczenia przez wskaźnik stanowiący iloraz zwaloryzowanej kwoty
świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i kwoty tego świadczenia ustalonej na dzień poprzedzający termin
waloryzacji.
Podkreślenia wymaga przy tym, że zgodnie z treścią wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 grudnia 2012 r. w
sprawie o sygn. akt: K 9/12 uznano, że art. 4 ust. 1-8 w odniesieniu do świadczeń wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1,
2, 4-15 oraz w art. 6 w związku z art. 7 i art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 118) są zgodne z art. 67 ust.
1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zasadami ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie
prawa oraz ochrony praw nabytych wynikającymi z art. 2 Konstytucji, zasadą sprawiedliwości społecznej wyrażoną w
art. 2 Konstytucji oraz z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Należy jednak zauważyć, że od 2013 r. waloryzacji ponownie podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w
wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację, tj. w
wysokości przysługującej na dzień 28 lutego 2013 r. Wypłacane świadczenia – w wysokości przysługującej w dniu 28
lutego 2013 r. - będą więc mnożone przez wskaźnik waloryzacji.
Należy wskazać, że waloryzacja obejmie świadczenia przyznane przed terminem waloryzacji.
Zgodnie z brzmieniem ustawy emerytalnej, wskaźnik waloryzacji to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego
wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych jest
natomiast średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów
i rencistów albo średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od
wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów. Zwiększenie o
co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest przedmiotem corocznych negocjacji, w ramach
Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, przeprowadzanych w czerwcu, w roku poprzedzającym
waloryzację.
Wskaźnik waloryzacji wynosił w 2013 r. 104,0% - komunikat Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 13 lutego 2013
r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2013 r. (M. P. poz. 78).
Z treści art. 15 ust. 4 w/w ustawy wynika również, że w celu ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty:
1)oblicza się sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z
wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych;
2)oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok
kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu;
3)oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości
podstawy wymiaru emerytury lub renty, oraz
4)mnoży się przez ten wskaźnik kwotę bazową, o której mowa w art. 19.
Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru nie może być wyższy niż 250 % (ust. 5).
W art. 19 cytowanej ustawy wskazano z kolei, że kwota bazowa wynosi 100 % przeciętnego wynagrodzenia
pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o
systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym.
Równoczesne zwaloryzowanie podstawy wymiaru może sugerować jakąś podwójną podwyżkę faktyczną (wysokość
podstawy wymiaru ma przecież bezpośredni wpływ na wysokość świadczenia). Jednak przy kolejnej waloryzacji
ponownie nastąpi przemnożenie kwoty świadczenia przez stosowny wskaźnik. Praktyczny sens indeksacji podstawy
wymiaru należy widzieć zatem w sytuacjach określonych w art. 21 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2-3, art. 111 ust. 3, art. 112 ust. 1.
Zgodnie z art. 112 ust. 1 pkt 1) cytowanej wyżej ustawy, jeżeli emeryt lub rencista zgłosi wniosek o ponowne
ustalenie wysokości świadczenia przez doliczenie nieuwzględnionych dotychczas w wymiarze świadczenia okresów
składkowych lub nieskładkowych, kwotę przysługującego świadczenia zwiększa się doliczając:
1)do kwoty emerytury, o której mowa w art. 53, lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy:
a)po 1,3 % podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów składkowych, o których mowa
w art. 6,
b) po 0,7 % podstawy wymiaru, ustalonej w wyniku waloryzacji, za każdy rok okresów nieskładkowych, o których
mowa w art. 7.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazania wymaga, że w ocenie Sądu zarzuty
przedstawione przez ubezpieczoną nie zasługiwały na uwzględnienie. Organ rentowy w zaskarżonej decyzji dokonał
waloryzacji przysługującego jej świadczenia, uwzględniając waloryzację z 2012 r. W 2012 r. miała bowiem miejsce
waloryzacja kwotowa wysokości świadczenia. Podstawa wymiaru była, z kolei, waloryzowana według wcześniejszych
zasad, tj. poprzez pomnożenie przez wskaźnik waloryzacji. W ten sposób zwaloryzowana podstawa wymiaru
świadczenia na dzień 1 marca 2013 r. wyniosła 4138,68 zł (3979,50 zł x 104%).
Z uwagi na zmianę stażu pracy ubezpieczonej, organ ponownie ustalił wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 1
kwietnia 2013 r. Wskaźnik wysokości świadczenia wyniósł 65.726. Po przemnożeniu kwoty 4.138,68 zł przez wskaźnik
wysokości świadczenia wysokość emerytury na dzień 1 kwietnia 2013 r. wyniosła 2720,19 zł.
Z powyższych przyczyn, odwołanie ubezpieczonej należało uznać za bezpodstawne a decyzja organu rentowego jako
prawidłowa odpowiada prawu.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 47714 § 1 k.p.c. oraz cytowanych powyżej przepisów, Sąd Okręgowy
oddalił odwołanie ubezpieczonego A. K. od decyzji pozwanego organu rentowego z dnia 8 stycznia 2013 r.
SSA w SO Ewa Downar-Zapolska