Degradacja komponentów środowiska

Degradacja komponentów środowiska
1:1 000 000
Metodyka
Plansza mapowa Degradacja komponentów środowiska przedstawia wybrane
elementy, które negatywnie oddziałują na środowisko przyrodnicze województwa
kujawsko-pomorskiego. Elementy te podzielone zostały na następujące rodzaje
oddz iaływania: degradacja powierzchni terenu, degradacja powietrza,
degradacja wód powierzchniowych i wód podziemnych, degradacja lasów oraz
degradacja gleb. Treści tematyczne przedstawiono na poziomie skalowym 1:1 000
000.
Zakres degradacji powierzchni terenu obejmuje jego przekształcenia pod względem
litologii, struktury geologicznej i form terenowych, w której uwzględnione zostały
następujące
elementy
– składowiska odpadów przemysłowych,
w tym
odpadów niebezpiecznych, składowiska odpadów komunalnych, zwałowiska,
osuwiska, a także cmentarze wielkopowierzchniowe (powyżej 5ha) oraz wały
przeciwpowodziowe.
Degradację wód powierzchniowych stanowią najważniejsze powierzchniowe zrzuty
ścieków (powyżej 1000 m3/dobę), a degradację wód podziemnych – leje
depresyjne oraz obniżone zwierciadła tych wód.
Treści
dotyczące degradacji powietrza atmosferycznego związane są z
najważniejszymi emitorami pyłowych i gazowych zanieczyszczeń do atmosfery
(emisja powyżej 300 t/rok) oraz uciążliwymi emitorami hałasu (lotnisko).
Degradacja
lasów
uwzględnia
uszkodzenia
(defoliację)
drzewostanów,
o powierzchni powyżej 50 ha, w zakresie tzw. poziomu ostrzegawczego (2-stopień,
defoliacja w zakresie 11–25%). W 2013 roku na obszarze województwa kujawskopomorskiego nie stwierdzono 3-go, najwyższego stopnia defoliacji koron drzew.
W ramach degradacji gleb wydzielono – gleby zakwaszone (odznaczają się brakiem
składników
zasadowych
i niskimi wartościami pH), gleby zalkalizowane
(charakteryzujące się nadmierną koncentracją kationów zasadowych, a szczególnie
występowaniem węglanu wapnia), gleby zerodowane (gleby w obrębie wypukłych
form terenowych użytkowanych rolniczo – pagórków morenowych i kemów), gleby
zasolone (gleby odznaczające się wysokim stężeniem obojętnych, rozpuszczonych soli
przede wszystkim sodowych spowodowanym kontaktem z zasolonymi wodami lub solą
pochodzenia przemysłowego) oraz gleby zawodnione (gleby o stałym nadmiarze
wody, związanym z płytko zalegającym zwierciadłem wód gruntowych).
Do prezentacji kartograficznej wybranych elementów degradacji środowiska
przyrodniczego w województwie kujawsko-pomorskim wybrano metodę sygnatur
punktowych i liniowych oraz metodę tła jakościowego (powierzchniową).
Bibliografia
Borecki T., Keczyński A., 1992, Atlas ubytku aparatu asymilacyjnego drzew leśnych,
Agencja Reklamowa Atut; Warszawa.
Dąbkowska-Naskręt H., Jaworska H., Malczyk P., 2011, Zmiany stanu środowiska
glebowego w warunkach oddziaływania przemysłu cementowo-wapienniczego w latach
1991–2011 w gminie Barcin, [W:] Jankowski M. (red.), Wybrane problemy genezy,
systematyki, użytkowania i ochrony gleb regionu kujawsko-pomorskiego , PTSH
Wrocław, PTGleb., Warszawa, s. 159–174.
Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 2013 roku na podstawie badań monitoringowych ,
2014, Raport, IBL, Sękocin Stary,
Jankowski M., 2011, Warunki występowania i właściwości gleb ochrowych na
stanowisku Jordan w Kotlinie Toruńskiej, [W:] Jankowski M. (red.), Wybrane problemy
genezy, systematyki, użytkowania i ochrony gleb regionu kujawsko-pomorskiego , PTSH
Wrocław, PTGleb, Warszawa, s. 213–226.
Jankowski M., 2014, Bielicowanie jako wtórny proces w glebach rdzawych Brodnickiego
Parku Krajobrazowego, [W:] Świtoniak M., Jankowski M., Bednarek R. (red.),
Antropogeniczne
przekształcenia
pokrywy
glebowej
Brodnickiego
Parku
Krajobrazowego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 9–24.
Mapa sozologiczna województwa kujawsko-pomorskiego w skali 1:50 000 , 2007–2015,
GUGiK, Warszawa.
Mendyk Ł., Markiewicz M., Jankowski M., Derdzikowski P., 2014, Przekształcenia
pokrywy glebowej wskutek odwodnienia, [W:] Świtoniak M., Jankowski M., Bednarek R.
( r ed . ) , Antropogeniczne przekształcenia pokrywy glebowej Brodnickiego Parku
Krajobrazowego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 87–111.
PTG, 2011, Systematyka gleb Polski, wyd. 5, Rocz. Glebozn., 62, 3.
Raport o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego w 2013 roku , 2014,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Bydgoszcz.
Raport o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego w 2012 roku , 2013,
Biblioteka Monitoringu Środowiska, Bydgoszcz.
Stan zabezpieczeń przeciwpowodziowych w województwie kujawsko-pomorskim, 2011,
Materiały VI Sesji Sejmiku Województwa, KPZMiUW we Włocławku, Włocławek.
Świtoniak M., 2014, Use of soil profile truncation to estimate influence of accelerated
erosion on soil cover transformation in young morainic landscapes, North-Eastern
Poland, Catena, 116, s. 173–184.
Świtoniak M., Bednarek R., 2014. Denudacja antropogeniczna, [W:] Świtoniak M.,
Jankowski M., Bednarek R. (red.), Antropogeniczne przekształcenia pokrywy glebowej
Brodnickiego Parku Krajobrazowego, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń, s. 57–84.
Wytyczne techniczne GIS-4, Mapa sozologiczna Polski, skala 1:50 000 w formie
analogowej i numerycznej, 2005, GUGiK, Warszawa.
Źródła internetowe:
http://geoportal.pgi.gov.pl/css/sopo/mapy/woj_kuj-pomorskie.jpg
http://www.kzgw.gov.pl/files/file/Materialy_i_Informacje/WORP/Woj_Kuj/1.jpg
http://www.wios.bydgoszcz.pl/
Autorzy
Mieczysław Kunz, Rafał Kot, Arkadiusz Krawiec, Marcin Świtoniak, Miłosz Deptuła
17°30'
18°00'
J . Karasińskie
18°30'
Czarna Woda
Br
da
J . Charzykowskie
pomorskie
Liwa
Czersk
J . Dzierzgoń
Chojnice
Kwidzyn
J . J eziorak
Nowe
J . Żurskie
O
Wąbrzeźno
sła
Br
da
W
el
W
Mrocza
J abłonowo
Pomorskie
Chełmno
Koronowo
i
Nakło nad
Notecią
J . Chełmżyńskie
Chełmża
Szamocin
53°
00'
Kowalewo
Pomorskie
Górzno
a
ęc
rw
Rypin
Golub Dobrzyń
TORUŃ
Solec
Kujawski
Szubin
Kcynia
Lidzbark
Brodnica
BYDGOSZCZ
ć
Note
Bieżuń
53°
00'
Łabiszyn
Gniewkowo
J . Żnińskie
Duże
J anowiec
Wielkopolski
Pakość
Mogilno
Kłecko
Kruszwica
Radziejów
a
ełn Trzemeszno
W
Witkowo
ć
Note
Sierpc
mazowieckie
PŁOCK
Lubraniec
Kowal
Izbica
Kujawska
Chodecz
Kłodawa
Golina
18°00'
J . Włocławskie
Lubień
Kujawski
52°
30'
Gostynin
Gąbin
Przedecz
Ślesin
Września
17°30'
Brześć
Kujawski
Sompolno
Kleczew
J . Powidzkie
r
Sk
J . Głuszyńskie
Piotrków
Kujawski
wielkopolskie
Skępe
Lipno
Dobrzyń
nad Wisłą
WŁOCŁAWEK
J . Gopło
Pobiedziska
Czerniejewo
Mień
Nieszawa
Strzelno
GNIEZNO
Ciechocinek
INOWROCŁAW
J anikowo
J . Pakoskie
Skoki
Aleksandrów
Kujawski
ła
Wis
Barcin
Żnin
Wągrowiec
Noteć
wa
Gołańcz
Kostrzyn
53°
30'
Nowe Miasto
Lubawskie
Radzyń
Chełmiński
Świecie
Więcbork
Lubawa
GRUDZIĄDZ
J . Koronowskie
Sępólno
Krajeńskie
Iława
warmińsko-mazurskie
Łasin
sa
Wda
Kamień
Krajeński
Łobżenica
Kisielice
D
Debrzno
53°
30'
Miłomłyn
Susz
Prabuty
Tuchola
52°
30'
19°30'
Zalewo
Skórcz
Człuchów
Wyrzysk
19°00'
Gniew
18°30'
19°00'
łódzkie
Krośniewice
19°30'
Legenda
Degradacja komponentów środowiska
Nazwy geograficzne
Nazwy województw
Nazwy miast
Nazwy wód powierzchniowych
Degradacja powietrza
Emitory pyłów i gazów
Emitory hałasu
Degradacja powierzchni terenu
Składowiska odpadów przemysłowych
Składowiska odpadów komunalnych
Zwałowiska
Wyrobiska
Osuwiska
Cmentarze wielkopowierzchniowe
Wały ochronne
Degradacja wód powierzchniowych
Zrzuty ścieków
Granice administracyjne
Granice województw
Miasta
Degradacja wód podziemnych
Leje depresyjne
Obniżone zwierciadło wód
Wody powierzchniowe
Degradacja lasów
Defoliacja 11-25%
Degradacja gleb
Gleby zakwaszone
Gleby zalkalizowane
Gleby zerodowane
Gleby zasolone
Gleby zawodnione