Psychologia inwestowania

Psychologia inwestowania
„Rynkiem rządzą dwa uczucia:
strach i chciwość”.
Świadomość własnych uczuć może nas
uratować przed nie lada kłopotami.
www.xtb.pl
Błędy i pułapki
Ilość środków
• Inwestuj własne środki.
• Inwestuj pieniądze, które mają znaczenie
i których ewentualny brak nie pogorszy
twojego stylu życia.
• Zainwestowanie wszystkich środków
może doprowadzić cię do ruiny.
Błędy i pułapki
Ilość i częstość otwieranych pozycji
•
•
•
•
Jeśli inwestujesz sam, na niskich interwałach i nie
zajmujesz się tym zawodowo, obserwowanie
więcej niż 3, 4 instrumentów w tym samym czasie
może być bardzo kłopotliwe.
Zbyt częste otwieranie transakcji.
Nieustanne posiadanie otwartych pozycji „pieniądze parzą”.
Brak przerw, aby nabrać świeżego spojrzenia.
Błędy i pułapki
Brak celu
• Jeśli nie znasz celu, będziesz błądzić.
•
Większość graczy nie wie czego chce, bądź nie ma
jasno sprecyzowanego celu.
•
•
•
•
Ile chcesz zarobić w tym roku?
Ile musisz osiągnąć każdego miesiąca?
Ile czasu na to poświęcisz?
Jak do tego dojdziesz?
Błędy i pułapki
Chęć odegrania się
• Jeśli ustawisz sobie cel odegrania się, rynek
odegra się na tobie.
• Chęć odegrania się pozbawia racjonalności i
świeżego spojrzenia.
• Przegrana bitwa nie oznacza przegranej
wojny.
• Podejdź do sytuacji na chłodno, pomyśl,
zrób sobie przerwę.
Błędy i pułapki
Nadmierna pewność siebie
•
•
•
W życiu pewne są tylko 2
rzeczy…
Jeśli ktoś mówi, że jest
pewien na 100%, gdzie
będzie rynek to znaczy, że
kłamie.



„Przywiązanie do własnych
opinii jest czynnikiem,

który powoduje największe
spustoszenie na Wall
Street”

Symptomy:
Podejmowanie
nadmiernego ryzyka.
Nieumiejętność
przyznania się do błędu.
Nadmierna akumulacja
pozycji.
Zaślepienie, stan euforii
i wiary, że najlepsze
przed tobą.
Ignorowanie
wskaźników.
Błędy i pułapki
Brak cierpliwości
•
•
•
Brak cierpliwości czekania
na transakcje o tylko
najwyższym
prawdopodobieństwie
sukcesu.
Podejmowanie decyzji, gdy
tylko nieliczne kryteria
wejścia zostały spełnione.
Inwestowanie to nie
wyścig, bądź jak łowca lub
myśliwy.





Powód?
Obawa, że przeoczysz
istotny ruch.
Nuda.
Brak jasno
zdefiniowanej metody.
Problem z
kontrolowaniem emocji.
„Pieniądze parzą”
Dylematy i wyzwania
Strach
Strach przed porażką
Strach przed utraconą okazją
Obawa – co powiedzą inni
Ludzie unikają działań mogących przynieść
im poczucie wstydu i jednocześnie
poszukują takich, które przynoszą dumę.
• Duma i wstyd czyli dlaczego nie potrafię
akceptować strat
•
•
•
•
Błędy i pułapki
Chciwość
• Z chciwością wiążę się nadmierna pewność
siebie.
• Zbyt długie przetrzymywanie zyskownych
pozycji.
• Nadmierne lewarowanie.
• Zwiększone ryzyko.
• Chęć osiągnięcia zysków w jak najkrótszym
czasie.
„Chciwy nie tylko traci pieniądze,
ale i przyjaciół i dobre imię.”
Rabindranath Tagore
Dylematy i wyzwania
Nadzieja
• Jeżeli, nie jesteś przekonany do swojej
pozycji i polegasz na nadziei,
najprawdopodobniej poniesiesz stratę.
• „ Nadzieja jest naturalną rzeczą. Z
nadzieją czujemy się dobrze, bez niej źle.
(…) Tyle tylko, że nadzieja nie sprawdza
się na giełdzie. Stanowi przeszkodę – a nie
pomoc. Wchodzi w drogę realizmowi.”
*”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 27 tom 1
Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
Bądź
przygotowany
na obydwa
scenariusze !!!
Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
•
•
•
•
•
Co zrobisz, gdy rynek zacznie podążać w niechcianym
przez ciebie kierunku?
Kiedy zamkniesz pozycję? Nigdy?
Jaką stratę jesteś w stanie zaakceptować podczas
jednej transakcji?
Co zrobisz, gdy rynek zacznie podążać w oczekiwanym
przez ciebie kierunku?
Jaki zysk jesteś w stanie zaakceptować podczas jednej
transakcji?
Najgroźniejsze błędy
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych
Najgroźniejsze błędy
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych
•
•
•
Wielu inwestorów posiada wyśmienitą orientację
rynkową, skuteczną metodę i intuicję, ale nie umie
przyznać się do błędu i wyjść w porę ze stratnej
pozycji.
Jesteśmy ludzi i popełniamy błędy. Jest to naturalna
cecha człowieka. Na rynku naturalne jest to, że
czasami mamy rację, a czasami nie.
Stracisz swój kapitał, jeśli pozwolisz sobie na zbyt
długie przetrzymywanie pozycji generujących stratę.
Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Jak w jedną minutę, jako inwestor jesteś w stanie zareagować na taki
ruch rynku, który widzisz poniżej?
Nasz Kapitał: 10000 zł
Maksymalne możliwe zaangażowanie : 2,6 lot’a
Wartość depozytu: 9802 zł
Wartość pipsa: 40,42 zł
Maksymalna potencjalna strata: 6063 zł
To jest ~61% Naszego Całego Kapitału!
150
PIPSÓW
150
pipsów
200
pipów
Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Najgroźniejsze błędy
III. Przenoszenie lub brak Stop Loss’ów
Stop Loss a strata na rynku
Ostatnia kolumna w tabeli przedstawia wartość procentową straty którą trzeba odrobić
aby nasz kapitał wrócił do początkowego stanu
Wielkość Kapitału
Procentowa Wielkość straty
Wartość Nominalna straty
Kapitał po stracie
Wartość procentowa
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
10 000,00 zł
1%
2%
3%
4%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
55%
60%
65%
60%
75%
80%
85%
90%
95%
100%
100,00 zł
200,00 zł
300,00 zł
400,00 zł
500,00 zł
1 000,00 zł
1 500,00 zł
2 000,00 zł
2 500,00 zł
3 000,00 zł
3 500,00 zł
4 000,00 zł
4 500,00 zł
5 000,00 zł
5 500,00 zł
6 000,00 zł
6 500,00 zł
6 000,00 zł
7 500,00 zł
8 000,00 zł
8 500,00 zł
9 000,00 zł
9 500,00 zł
10 000,00 zł
9 900,00 zł
9 800,00 zł
9 700,00 zł
9 600,00 zł
9 500,00 zł
9 000,00 zł
8 500,00 zł
8 000,00 zł
7 500,00 zł
7 000,00 zł
6 500,00 zł
6 000,00 zł
5 500,00 zł
5 000,00 zł
4 500,00 zł
4 000,00 zł
3 500,00 zł
4 000,00 zł
2 500,00 zł
2 000,00 zł
1 500,00 zł
1 000,00 zł
500,00 zł
0,00 zł
1,01%
2,04%
3,09%
4,17%
5,26%
11,11%
17,65%
25,00%
33,33%
42,86%
53,85%
66,67%
81,82%
100,00%
122,22%
150,00%
185,71%
150,00%
300,00%
400,00%
566,67%
900,00%
1900,00%
--------
Stop Loss Nominalny
Transakcja
Saldo operacyjne rachunku
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
10 000,00 zł
9 700,00 zł
9 409,00 zł
9 126,73 zł
8 852,93 zł
8 587,34 zł
8 329,72 zł
8 079,83 zł
7 837,43 zł
7 602,31 zł
7 374,24 zł
7 153,01 zł
6 938,42 zł
6 730,27 zł
6 528,36 zł
6 332,51 zł
6 142,54 zł
5 958,26 zł
5 779,51 zł
5 606,13 zł
5 437,94 zł
5 274,81 zł
5 116,56 zł
4 963,06 zł
4 814,17 zł
4 669,75 zł
4 529,65 zł
4 393,77 zł
4 261,95 zł
4 134,09 zł
Procentowa wartość Stop
Loss
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
3%
Nominalna wartość Stop
Loss
300,00 zł
291,00 zł
282,27 zł
273,80 zł
265,59 zł
257,62 zł
249,89 zł
242,39 zł
235,12 zł
228,07 zł
221,23 zł
214,59 zł
208,15 zł
201,91 zł
195,85 zł
189,98 zł
184,28 zł
178,75 zł
173,39 zł
168,18 zł
163,14 zł
158,24 zł
153,50 zł
148,89 zł
144,43 zł
140,09 zł
135,89 zł
131,81 zł
127,86 zł
124,02 zł
Wartość kapitału po
startnym zleceniu
9 700,00 zł
9 409,00 zł
9 126,73 zł
8 852,93 zł
8 587,34 zł
8 329,72 zł
8 079,83 zł
7 837,43 zł
7 602,31 zł
7 374,24 zł
7 153,01 zł
6 938,42 zł
6 730,27 zł
6 528,36 zł
6 332,51 zł
6 142,54 zł
5 958,26 zł
5 779,51 zł
5 606,13 zł
5 437,94 zł
5 274,81 zł
5 116,56 zł
4 963,06 zł
4 814,17 zł
4 669,75 zł
4 529,65 zł
4 393,77 zł
4 261,95 zł
4 134,09 zł
4 010,07 zł
Stop Loss Nominalny
podsumowanie
 Zaletą jest stała kontrola ponoszonych strat, wraz ze
zmniejszającym się kapitałem zaczynamy angażować
mniejszy kapitał
 Stosowanie tego typu Stop Loss’a pozwala na
przetrwanie 124 stratnych pozycji z rzędu!
(na rynku taka czarna seria jest prawie niemożliwa)
Stop Loss Mentalny
 Polega na wcześniejszym ustaleniu sobie poziomu,
z którego będziemy się wycofywać z rynku i bieżącym
kontrolowaniu rynku oraz naszej pozycji
 Zagrożenie! Przy szybkim rynku możemy mieć trudności
z zamknięciem pozycji
 Inne czynniki od nas niezależne mogę spowodować nie
zamknięcie pozycji (np. brak prądu)
Stop Loss wynikający z
Analizy Technicznej
Stop Loss ustawiany w inwestowaniu opartym
na wybicia z formacji technicznych
Stop Loss jest ustawiany 1 pips poniżej
świecy wybijającej ostatnie opory
(lokalne maksima)
SL
SL
SL
Przesuwanie zlecenia Stop Loss
 Wraz zmianą ceny w pożądanym przez nas kierunku (wzrostem
zysku) warto zastanowić się czy przesuwać zlecenie SL
(zacieśniać SL) w zysku
 Najlepszym sposobem jest przesuwanie SL zgodnie
z wykresem, przesuwając SL po wyrysowaniu się kolejnego
lokalnego ekstremum
Prowadzenie pozycji
Przesuwanie pozycji po ustanawianych nowych
lokalnych minimach, każde kolejne wybicie
potwierdza nam rozwijający się trend.
Obrona zysku
 Podciąganie Stop Loss’a wraz z rozwijającym się
trendem
(przy wzrostach używamy wsparć, przy
spadkach oporów)
 Zacieśnianie S/L po zrealizowaniu się założonej
strategii
 Przestaw S/L na „zero” lub na jeden punkt zysku
Prawdy i mity dotyczące Stop Loss
 Przyznanie się do własnego błędu w analizie rynkowej
 Rynek widzi tylko mojego Stop Loss’a
 Rynek spadł tak nisko, że już niżej nie spadnie
Najgroźniejsze błędy
V. Nadmierne lewarowanie
•
•
•
Przelewarowanie – otwieranie zbyt dużych pozycji w
stosunku do posiadanego kapitału.
Stosowanie dźwigni finansowych daje możliwość
osiągnięcia spektakularnych zysków, ale i strat.
Stosuj lewarownie, które umożliwi Ci kontrolę pozycji.
Najgroźniejsze błędy
I. Brak planowania
II. Trzymanie pozycji stratnych i zbyt
szybkie zamykanie zyskownych
III. Przenoszenie lub brak Stop
Loss’ów
IV. Uśrednianie, piramidowanie strat
V. Nadmierne lewarowanie
Dylematy i wyzwania
Dyscyplina
• Dyscyplina to postępowanie zgodne z
zestawem zasad i reguł, dlatego też bez
dyscypliny nie ma metody.
• Brak konsekwencji często jest powodem
największych porażek na rynku, prowadzi
do niezdecydowania i braku wiary w
system – BĄDŹ KONSEKWENTNY.
Efekt myślenia wstecznego
• Kiedy coś się wydarzy, większość osób jest
przekonana, że przeczuwała to wcześniej.
Przeszłe wydarzenia zawsze wydają się
mniej przypadkowe, niż rzeczywiście były.
Błąd kotwiczenia – nie przypisuj
znaczenia nieistotnym informacjom
• „Kotwiczenie to zjawisko podejmowania
decyzji na podstawie nieistotnej informacji.
(…) Kiedy stykamy się z niepewnością, mamy
skłonność do chwytania się nieistotnych
informacji jak tonący brzytwy – również
wtedy, gdy chodzi o wycenę na giełdzie.”*
*”Sztuka Spekulacji po latach” Zenon Komar ; Linia Warszawa 2011 str. 71 tom 1
Cytaty
• „Najwięcej uczą porażki, nie sukcesy” - Paul Tudor
Jones
• „Sukces na rynku zależy od gracza, a nie od
systemu” – Van Tharp
• „Pamiętaj, że Twoim celem jest grać dobrze, a nie
grać często” – Alexander Elder
• „Więcej nauczy się ten kto 3 razy upadł i się
podniósł, niż ten który nigdy nie upadł” - zasłyszane
CEL
TRADING PLAN
ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM
DYSCYPLINA
Dziękuję za uwagę
Konrad Sobieski
22 601 95 70
22 601 95 70
[email protected]
X-Trade Brokers Dom Maklerski SA
ul. Ogrodowa 58
00-876 Warszawa
www.xtb.pl