Nierówne traktowanie uczelni publicznych i niepublicznych. Opis

200.
Nierówne traktowanie uczelni publicznych i
niepublicznych.
Opis problemu
Nierówne traktowanie uczelni publicznych i niepublicznych przejawiające się w braku
ustawowych gwarancji dających możliwość ubiegania się przez uczelnie niepubliczne o środki
z budżetu Państwa;
Nierówne traktowanie uczelni niepublicznych przejawia się także w następujących obszarach:
w zakresie dostępu do środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej
dotychczasowa praktyka dowodzi, iż w tym zakresie preferowane są uczelnie
publiczne;
braku partycypowania Państwa w kosztach kształcenia nauczycieli akademickich w
uczelniach niepublicznych – gdy tymczasem stopnie i tytuły naukowe zdobywane
przez te osoby mają walor uniwersalny - podnoszą poziom nauki polskiej;
braku parytetów przy wyborach reprezentantów do Rady Głównej Szkolnictwa
Wyższego, Państwowej Komisji Akredytacyjnej oraz Centralnej Komisji ds. Stopni i
Tytułów Naukowych – w chwili obecnej uczelnie niepubliczne mają jedynie swoich
pojedynczych przedstawicieli, co nie odpowiada ani ich udziałowi w sektorze
szkolnictwa wyższego, ani też proporcji kształconych studentów i zatrudnionej kadry.
W efekcie nadreprezentatywność uczelni publicznych przekłada się na ich faktyczne
uprzywilejowanie;
braku możliwości nabywania przez uczelnie niepubliczne nieruchomości komunalnych
lub stanowiących własność Skarbu Państwa na uprzywilejowanych zasadach (tak jak
w przypadku uczelni publicznych) – co prawda ustawa „Prawo o szkolnictwie
wyższym” daje formalnie takie możliwości (art. 90 ust. 3 i 6) jednakże już ustawa „o
gospodarce nieruchomościami” takiej możliwości nie przewiduje, a jako przepis
szczególny ma pierwszeństwo stosowania. „Prawo o szkolnictwie wyższym”
przewiduje, że rozporządzenie przez uczelnię taką nieruchomością wymaga zgody
ministra właściwego ds. Skarbu Państwa. Nieodpłatne przekazanie nieruchomości
uczelni niepublicznej nie spowoduje zatem, iż jednostka publiczna straci nad nią
kontrolę zachowana jest bowiem pełna kontrola organu publicznego
Przyczyna prawna lub faktyczna
W art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku ”Prawo o szkolnictwie wyższym”(Dz.U.
Nr164, poz. 1) zostało zawarte upoważnienie ustawowe dla Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego do wydania przepisów wykonawczych, które w precyzyjny sposób miały określać
możliwość dotowania uczelni niepublicznych z budżetu Państwa oraz wskazywać przejrzyste
kryteria przyznawania takiej dotacji. Pomimo faktu, iż przepisy powołanej powyżej ustawy
weszły w życie w roku 2005, ministerstwo nie zrealizowało swojego ustawowego obowiązku i
nie wydało żadnego rozporządzenia regulującego wskazane powyżej kwestie. W grudniu 2013
roku Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż przepisy ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” w
zakresie w jakim przyznają prawo do regulowania materii z zakresu przyznawania dotacji na
Strona 1/2 © Konfederacja Lewiatan
rzecz uczelni niepublicznych w drodze rozporządzenia są niezgodne z art. 70. zdaniem
trzecim ustępu 3. Konstytucji RP. TK stwierdził, iż zasady przyznawania uczelniom
niepublicznym dotacji państwowej powinna regulować ustawa a nie rozporządzenie.
Wskazane powyżej niekonstytucyjne przepisy utraciły swą moc z dniem 18 grudnia 2013
roku, tymczasem do dnia dzisiejszego nie podjęto działań legislacyjnych mających na celu
właściwe uregulowanie przedmiotowej materii.
Rekomendacja - co należy zrobić
Konieczność podjęcia działań legislacyjnych prowadzących do uzyskania przez uczelnie
niepubliczne ustawowych gwarancji zasad ubiegania się o środki z budżetu Państwa, w tym
wskazania w przepisach ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym” przejrzystych kryteriów,
stanowiących przesłanki do przyznawania lub odmowy przyznawania uczelniom środków
publicznych.
Źródło: Czarna Lista Barier w rozwoju przedsiębiorczości. © Konfederacja Lewiatan
Strona 2/2 © Konfederacja Lewiatan
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)