SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO CENTRUM
Transkrypt
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO CENTRUM
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE 2007 r. Poznań 2008 1 SPIS TREŚCI 1. Wstęp i schemat organizacyjny Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu...... 3 2. Sprawozdanie działu ds. finansowo – księgowych………………………………………………….5 2.1. Opis wykonania planów budżetowych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu za 2007 rok…...............................................................................................……….6 2.1.1. Opis wykonania planu finansowego wydatków ....………………………...…..……6 2.1.2. Opis wykonania planu dochodów bud żetowych...................................................9 3. Sprawozdanie działu ds. osób niepełnosprawnych ………………………………...…...…...….10 3.1. Rehabilitacja Społeczna………....………………………………………………………………11 3.2. Rehabilitacja Zawodowa…….…………………………………………………………………...16 4. Sprawozdanie działu ds. rodzin zastępczych i pomocy środowiskowej.................................17 5. Sprawozdanie Zespołu do Spraw Poradnictwa Specjalistycznego i Promocji .................…23 6. Sprawozdanie działu ds. pomocy instytucjonalnej ………………….…………………..……….31 7. Podnoszenie kwalifikacji przez pracowników PCPR .................................................................40 8. Integracja ze środowiskiem lokalnym.........................................................................................43 9. Podsumowanie ………………………………………………………...………………………………...45 10. Załączniki........................................................................................................................................46 2 2 1. W S T Ę P POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W POZNANIU – zostało powołane Uchwałą Nr IV/21/99 Rady Powiatu Poznańskiego z dnia 22 stycznia 1999 r., w celu wykonywania zadań powiatu poznańskiego w zakresie pomocy społecznej i polityki prorodzinnej. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie jest jednostką organizacyjną wchodzącą w skład powiatowej administracji zespolonej, działa na zasadach określonych dla jednostek budżetowych, jego organizację i zasady funkcjonowania określa regulamin (zał. Nr 1 do uchwały Zarządu 638/2001 r.). Centrum, kierując się zasadą pomocniczości, prowadzi bardzo szeroką działalność na rzecz mieszkańców powiatu, poprawy warunków ich życia. Realizacją powierzonych zadań zajmują się działy: 1. ds. finansowo-księgowych, 2. ds. osób niepełnosprawnych, 3. ds. rodzin zastępczych i pomocy środowiskowej, 4. ds. poradnictwa specjalistycznego i promocji, 5. ds. pomocy instytucjonalnej, 3 3 SCHEMAT ORGANIZACYJNY POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE DYREKTOR POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE ZASTĘPCA DYREKTORA Sekretariat Radca prawny Główny Księgowy Dział ds. finansowoksięgowych 4 Kierownik Dział ds. osób niepełnosprawnych Kierownik Dział ds. rodzin zastępczych i pomocy środowiskowej Kierowcy Dział ds. pomocy instytucjonalnej 4 Zespół ds. poradnictwa specjalistycznego i promocji 2. SPRAWOZDANIE DZIAŁU DS. FINANSOWO - KSIĘGOWYCH W 2007 roku w dziale pracowały następujące osoby: Ø Katarzyna Malinowska – główna księgowa Ø Bogusława Dobra - Kurtiak – specjalista ds. finansowo-księgowych Ø Zuzanna Marchlewska – księgowa Ø Beata Baranowska - księgowa 5 2.1. OPIS WYKONANIA PLANÓW BUDŻETOWYCH POWIATOWEGO CENTRUM POMOCY RODZINIE W POZNANIU ZA 2007 ROK 2.1.1. OPIS WYKONANIA PLANU FINANSOWEGO WYDATKÓW ZA 2007 R. Na pokrycie wszelkich kosztów finansowych związanych z działalnością Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie (rozdz. 85218) do dnia 31.12.2007 roku wydano kwotę 1 065 890 zł. Na wynagrodzenia osobowe pracowników (§ 4010) wydano środki w wysokości 676 884,54 zł. W jednostce zatrudnionych jest 21 pracowników. Na wypłatę dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2006 rok (§ 4040) wydano 40 505,59zł. Od wynagrodzeń i dodatkowego wynagrodzenia rocznego zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na Fundusz Pracy w łącznej wysokości 132 213,65 zł (§ 4110 i § 4120). Na paragrafach płacowych ogólnie wykorzystano 90 % planu. Było to spowodowane zatrudnieniem zastępcy dyrektora i drugiego kierowcy w drugiej połowie roku oraz liczną absencją chorobową pracowników. Z paragrafu 4170 – wynagrodzenia bezosobowe sfinansowano umowę zlecenie na usługi informatyczne, umowy o dzieło- przeprowadzenie szkolenia dla pracowników oraz opracowanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, wydatkowano kwotę 12 215 zł. Z paragrafu 3020 – nagrody i wydatki nie zaliczane do wynagrodzeń – dofinansowano pracownikom zakup okularów korekcyjnych do pracy przy komputerz e w wysokości 900,00 zł. Na materiały i wyposażenie z § 4210 wydano kwotę 51 819,79 zł. Z tej kwoty wydatkowano na: - zakup paliwa do dwóch samochodów s łużbowych – 8 575,14 zł - zakup materiałów biurowych – 9 599,65 zł - prenumeraty (Ubezpieczenia i Prawo Pracy, Rachunkowość budżetowa, Gazeta Prawna, Gazeta Wyborcza) - 2 428,16 zł - zakup mebli biurowych - 7 697,56 zł - zakup sprzętu komputerowego o charakterze wyposażenia - 13 900,96 zł - pozostałe wydatki - 9 618,32 zł (m.in. zakup wody mineralnej, druków, pieczątek, aparatów telefonicznych, drobnego wyposażenia ). Na paragrafie 4260- opłaty za energię i wodę wydano kwotę 5 089,38 zł. 6 Z paragrafu 4270 – zakup usług remontowych wydano kwotę 4 375,81 zł, którą przeznaczono m.in. na prace hydrauliczne, montaż żaluzji, naprawy samochodów służbowych, konserwacje kserokopiarek i sieci telefonicznej. Na zakup usług zdrowotnych (§ 4280) wydano kwotę 1 247,55 zł – badania okresowe, wstępne i kontrolne pracowników. Z paragrafu 4300 – zakup pozostałych usług, wydano 39 984,23 zł, z czego: - koszty zakupu znaczków i opłat pocztowych wyniosły – 19 209,78 zł - inne usługi (m.in. mycie samochodu służbowego, abonament RTV, koszty przeprowadzki, ogłoszenia w prasie, wymiana opon, wywóz śmieci) wyniosły 8 146,85 zł - opłaty za podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników- studia wyższe i podyplomowe – 5 280 zł, - opłaty za sprzątanie i usługę informatyczną – 7 347,60 Opłaty za usługi internetowe (§ 4350) wyniosły 1 178,34 zł. Na opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych telefonii komórkowej (§ 4360) wydano kwotę 2 191,30 zł. Na opłaty z tytułu zakupu usług telekomunikacyjnych telefonii stacjonarnej (§ 4370) wydano kwotę 9 023,96 zł. Opłaty czynszowe za pomieszczenia biurowe (§ 4400) wyniosły 36 189,39 zł. Centrum wydatkowało kwotę 741,31 zł na pokrycie kosztów wyjazdów służbowych pracowników (§ 4410). Różne opłaty i składki (§ 4430) wyniosły 4 170,21 zł.(w tym: opłata skarbowa, opłata za znaczki skarbowe, opłata za ubezpieczenie majątkowe oraz ubezpieczenia za samochody służbowe). Dokonano także odpisu na ZFŚS (§ 4440) w wysokości 16 358,00 zł. Koszty opłaty podatku od nieruchomości (§ 4480) wyniosły 1 516 zł. Na paragrafie 4610 koszty postępowania sądowego nie zostaliśmy obciążeni żadnymi kosztami pomimo prowadzonych postępowań komorniczych, plan wynosił 470 zł. Z paragrafu § 4700 – szkolenia pracowników nie będących członkami korpusu służby cywilnej wydatkowano kwotę 3 234 zł. Na zakup materiałów papierniczych do sprzętu drukarskiego i urządzeń kserograficznych § 4740 wydano 4 964,25 zł. Z paragrafu 4750 – zakup akcesoriów komputerowych, w tym programów i licencji wydano kwotę 21 087,70 zł. Wydatki przeznaczono na zakup tonerów do drukarek, zakup programów komputerowych i aktualizacji a także zakup drobnych akcesoriów komputerowych. Plan na wydatkach rzeczowych zrealizowano w 92 %. Ze względu na pierwszy rok działalności naszej jednostki w nowej siedzibie na ul. Zielonej koszty utrzymania były trudne do oszacowania i dlatego wydatki na paragrafach rzeczowych s ą mniejsze od planu. 7 PCPR wypłaca świadczenia finansowe dla rodzin zastępczych z terenu powiatu poznańskiego ziemskiego (rozdz. 85204). W 2007 r. w rozdz. 85204 w § 3110 wydano 2 923 580,52 zł, co stanowi 94 % planu finansowego. Powyższą kwotę przeznaczono na: - pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki dla 75 pełnoletnich wychowanków – w wysokości 317 205,73 zł, - miesięczną pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci oraz pełnoletnich w rodzinach – w wysokości 2 416 278,79 zł, - pomoc jednorazową związaną z przyjęciem dziecka do rodziny dla 47 osób – w wysokości 73 644,00 zł. - pomoc na usamodzielnienie dla 6 osób – w wysokości 29 646 zł - pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla 18 osób – w wysokości 86 806,00 zł. Ogólnie na § 3110 wykorzystano 94 % planu. Trudno bowiem zaplanować środki finansowe niezbędne do realizacji zadania przy rotacji wśród rodzin zastępczych. Nie można również dokładnie przewidzieć ile zostanie utworzonych nowych rodzin. Na wynagrodzenia osób prowadzących rodzinę zastępczą o charakterze pogotowia rodzinnego oraz zawodową rodzinę zastępczą, która została utworzona w m-cu listopadzie (rozdział 85204, § 4170) wydano kwotę 30 092,58 zł, natomiast na składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na Fundusz Pracy od wypłaconych wynagrodzeń wydano łączną kwotę 6 089,79 zł (§ 4110 i § 4120). Wydatki na wynagrodzenie i pochodne zawodowych rodzin zast ępczych stanowiły 43,50 % planu finansowego. W ramach rozdziału 85201 – placówki opiekuńczo-wychowawcze wypłacono w 2007 r. 84 498,90 zł na pomoc dla pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo- wychowawczych powracających do stałego miejsca zamieszkania. Powyższą sumę wydano na: - pomoc na kontynuację nauki dla 13 osób – w wysokości 52 374,60 zł, - pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej dla 4 osób – w wysokości 14 823 zł. - pomoc na zagospodarowanie w formie pieni ężnej dla 5 osób – w wysokości 17 301,30 zł. W rozdziale 85201 wykorzystano 58 % planu, ze względu na fakt, iż nie wszystkie osoby uprawnione złożyły wnioski o przyznanie pomocy lub z powodu faktu, że niektóre uprawnione osoby zrezygnowały z przysługującej im pomocy. 8 2.1.2. OPIS WYKONANIA PLANU DOCHODÓW BUDŻETOWYCH ZA 2007 ROK W 2007 r. jednostka uzyskała z tytułu dochodów budżetowych łączną kwotę 35 319,74 zł. Wykonanie jest wyższe od planu o 9 736,74 zł. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie z tytułu rozliczeń dot. wpłat od rodziców biologicznych, którzy zobowiązani są do ponoszenia odpłatności za pobyt ich dzieci w rodzinach zastępczych - (rozdz. 85204, § 0690 - wpływy z różnych opłat), za 2007 r. uzyskało 1 368,08 zł. Kwota ta jest większa od zaplanowanej o 488,08 zł. Niespłacone należności wynoszą 2 085 zł. Przeciw wszystkim dłużnikom prowadzone są postępowania egzekucyjne. Z tytułu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń dla rodzin zastępczych za lata ubiegłe (rozdz. 85204, § 0970) uzyskano kwotę 10 248,03 zł. Dochody uzyskane na tym paragrafie są o 5 248,03 zł większe od planu finansowego. Wartość niespłaconych należności wynosi 21 434,70, w tym należności przeterminowane 20 973,50 zł. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie z tytułu wpłat od rodziców biologicznych, za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (rozdz. 85201, § 0680 - wpływy z różnych opłat) wynoszą 14 656,91 zł, wykonanie jest wyższe od planu o kwotę 2 436,91 zł. Wartość niespłaconych należności wynosi 6 438,48, w tym należności przeterminowane stanowią kwotę 2 755,81 zł. Z tytułu zwrotu nienależnie pobranych świadczeń dla wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych (rozdz. 85201 § 0970) uzyskano dochody w wysokości 869,01 zł. Wartość należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych (rozdz. 85201 § 0970) wynosi 4 371,95 zł. Z tytułu odsetek bankowych dopisanych do rachunku bankowego naszej jednostki uzyskano kwotę 22,89 zł (rozdz. 85218, § 0920 – pozostałe odsetki). Jednostka uzyskała dochody w łącznej wysokości 8 154,82 zł (rozdz. 85218, § 0970) pochodzące m.in. z: - rozliczeń z lat ubiegłych ( m.in. zwrotu kosztów za szkolenie PRIDE, wpłata kosztów upomnienia, zwrot nadpłaty prenumeraty ) - 2 311,09 zł - refundacji wynagrodzeń – 5 293,73 zł - wpłaty za książki – 550,00 zł Kwota ta jest o 1 431,82 zł większa od planu na 2007 r. 9 3. SPRAWOZDANIE DZIAŁU DS. OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Zadania realizowane są zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W 2007 roku w dziale pracowały trzy osoby: Ø Elżbieta Mazur – kierownik działu Ø Małgorzata Boruta – specjalista, Ø Daria Smolińska - samodzielny referent. 10 3.1. REHABILITACJA SPOŁECZNA ZA 2007 ROK Zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. nr 123 poz. 776 z późniejszymi zmianami) w ramach rehabilitacji społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w 2007 roku realizowało następujące zadania : - dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, - dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepe łnosprawnych, - dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów, - dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu si ę i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych, - dofinansowanie kosztów tworzenia i dzia łania warsztatów terapii zajęciowej. Ad.1. Rada Powiatu Pozna ńskiego Uchwałą z dnia 28 marca 2007 r. przeznaczyła Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie na turnusy rehabilitacyjne kwotę 500.000,00 zł. Powyższa kwota została podwyższona do wysokości 550.000,00 zł Uchwałą Rady Powiatu z dnia 26 września 2007 r. Z powodu rezygnacji osób niepełnosprawnych z przyznanego wcześniej dofinansowania, ostatecznie dnia 28 listopada 2007r. Rada Powiatu przeznaczyła na turnusy rehabilitacyjne środki w wysokości 533.000,00 zł . W roku 2007 r. liczba ubiegaj ących się o dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych ogółem wyniosła 1867 osób (w tym 348 opiekunów). Wypłacono dofinansowanie dla 927 osób (w tym 179 opiekunów) na łączną kwotę 530.410,00 zł co stanowi 99,51 % sumy przeznaczonej w 2007 roku na w/w cel. Na kwotę wydatkowanych 530.410,00 zł składa się: 454.091,00 zł na osoby dorosłe i ich opiekunów 76.319,00 zł na dzieci i młodzież również z opiekunami. Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków Funduszu uczestnictwa w turnusie między innymi pod warunkiem, że: 11 - została skierowana na turnus na wniosek lekarza, pod którego opiek ą się znajduje, - w roku, w którym ubiega się o dofinansowanie nie uzyskała na ten cel dofinansowania ze środków Funduszu, - weźmie udział w turnusie, który odbędzie się w ośrodku wpisanym do rejestru ośrodków, prowadzonego przez wojewodę, albo poza takim ośrodkiem, w przypadku gdy turnus jest organizowany w formie niestacjonarnej, - złoży oświadczenie o wysokości dochodu obliczonego zgodnie z art. 10 e ustawy wraz z informacją o liczbie osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym. Wysokość dofinansowania uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym uzależniona była od stopnia niepełnosprawności i wynosiła w 2007 roku odpowiednio: 665,00 zł dla osób ze znacznym stopniem 616,00 zł dla osób z umiarkowanym stopniem 567,00 zł dla osób z lekkim stopniem oraz 444,00 zł dla opiekunów i osób niepełnosprawnych - pracowników Zakładów Pracy Chronionej. Wysokość dofinansowania uzależniona była również od dochodów przypadających na jednego członka rodziny. W przypadku przekroczenia kwot dochodu, nale żne dofinansowanie pomniejszane było o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony. Ad.2. Na dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych Rada Powiatu Uchwałą z dnia 28 marca 2007 r. przeznaczyła w 2007 roku kwotę 50.000,00 zł, którą zmniejszono Uchwałą z dnia 28 listopada 2007 r. do wysokości 49.667,00 zł tj. do kwoty zawartych umów i faktycznie już rozliczonych środków. Do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu wp łynęło 11 wniosków na kwotę 72.673,00 zł. Pozytywnie zostało rozpatrzonych 9 wniosków. Dofinansowanie otrzymały i umowę na kwotę ogółem 50.000,00 zł podpisały: 1. Parafia Rzymsko – Katolicka p.w. Św. Mikołaja w Wierzenicy – Kobylnica na kwotę 5.900,00 zł, 2. Stowarzyszenie Sportowe „ START ” – Poznań na kwotę 3.070,00 zł, 3. Stowarzyszenie Wspierania i Rozwoju Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej oraz Rodzin w Kostrzynie na kwotę 6.300,00 zł, 4. Goślińskie Stowarzyszenie Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych w Murowanej Goślinie na kwotę 8.000,00 zł, 12 5. Kórnickie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Niepełnosprawnością Intelektualną i Ruchową „ Klaudynka ” na kwotę 2.280,00 zł, 6. Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski w Swarzędzu na kwotę 9.000,00 zł, 7. Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich „ Pomoc Maltańska ” w Poznaniu na kwotę 8.000,00 zł, 8. Wielkopolski Klub Turystyczny Niewidomych i Słabowidzących „Razem na Szlaku” w Poznaniu na kwotę 1.450,00 zł, 9. Mosińskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Mosinie na kwotę 6.000,00 zł. Zarezerwowana wcześniej Uchwałą Powiatu kwota 50.000,00 zł nie została wydatkowana w całości. Po dokonaniu końcowych rozliczeń zawartych umów w wysokości 49.666,31 zł, konieczne było przesunięcie niewykorzystanych środków na inne zadania z zakresu rehabilitacji społecznej. Ad. 3. Rada Powiatu Uchwałą z dnia 28 marca 2007 r. przeznaczyła Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie na dofinansowanie zaopatrzenia w sprz ęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów na 2007 rok, środki finansowe w wysokości 705.370,00 zł. Z uwagi jednak na bardzo dużą ilość złożonych i napływających na bieżąco wniosków oraz w związku z otrzymaną 16 sierpnia 2007 r. informacją o uzyskanych z PFRON dodatkowych środkach, Rada Powiatu Uchwałą z dnia 26 września 2007 r. postanowiła zwiększyć dofinansowanie w/w zadania do kwoty 1.085.215,00 zł. Następnie w wyniku przesunięć środków między zadaniami, Uchwałami z dnia 28 listopada 2007 r. i 19 grudnia 2007 r. Rada Powiatu zwiększyła dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze z kwoty 1.135.548,00 zł do wysokości 1.157.548,00 zł. W 2007 roku Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie na powyższe zadanie przyjęło ogółem 812 wniosków na kwotę 1.427.964,00 zł, w tym 184 wnioski dla niepełnosprawnych dzieci i młodzieży na kwotę 470.064,00 zł. Na dofinansowanie zaopatrzenia w sprz ęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów wydatkowano w 2007 roku środki finansowe w wysokości 1.157.356,00 zł z czego 724.390,00 zł na niepełnosprawne osoby dorosłe, a 432.966,00 zł na niepełnosprawne dzieci i młodzież. 13 Powiatowe Centrum wypłaciło środki finansowe dla 533 niepełnosprawnych osób dorosłych w wysokości 724.390,00 w tym: - na zakup środków pomocniczych kwotę 489.690 zł, - na zakup przedmiotów ortopedycznych kwotę 168.180 zł, - na zakup sprzętu rehabilitacyjnego kwotę 66.520 zł. Natomiast kwota 432.966,00 zł została przeznaczona dla 167 niepełnosprawnych dzieci i młodzieży w tym : - na zakup środków pomocniczych kwotę 230.274 zł, - na zakup przedmiotów ortopedycznych kwotę 141.140 zł, - na zakup sprzętu rehabilitacyjnego na kwotę 61 552 zł. W związku z powyższym z przeznaczonych w 2007 roku środków w wysokości 1.157.548,00 zł niewykorzystana została na dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze kwota 192 zł. Ad. 4. Rada Powiatu Uchwa łą z dnia 28 marca 2007 r. przeznaczyła Powiatowemu Centrum Pomocy Rodzinie na dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych na 2007 rok środki finansowe w wysokości 630.000,00 zł. W zwi ązku z otrzymanymi dodatkowymi środkami Rada Powiatu Uchwałą z dnia 26 września 2007 r. postanowiła zwiększyć dofinansowanie w/w zadania do wysokości 730.000,00 zł. Natomiast w wyniku dokonanych przesunięć między zadaniami kwota na likwidację barier Uchwałą z dnia 28 listopada 2007 r. została zwiększona do wysokości 755.000,00 zł Wydatkowanie przeznaczonych na bariery w 2007 roku środków finansowych przedstawia następująca tabela: Lp. Wnioski zrealizowane w 2007 roku w 2007 roku Rodzaj likwidacji barier Liczba Kwota w zł Liczba Kwota w zł osób wnioskowana osób wydatkowana 167 1.894.862 54 516.174 - dla dorosłych osób 148 1.674.451 45 420.158 - dla dzieci i młodzieży 19 220.411 9 96.016 dla osób niepełnosprawnych 1. Wnioski przyjęte Bariery architektoniczne w tym: 14 2. Bariery w komunikowaniu się 86 298.016 48 138.648 - dla dorosłych osób 59 175.555 28 60.698 - dla dzieci i młodzieży 27 122.461 20 77.950 Bariery techniczne 45 262.471 29 99.196 - dla dorosłych osób 41 214.207 26 93.425 - dla dzieci i młodzieży 4 48.264 3 5.771 298 2.455.349 131 754.018 w tym: 3. w tym: OGÓŁEM Z uwagi na fakt, że wnioski na bariery przyjmowane są na bieżąco, nie ma możliwości realizacji wszystkich wniosków na likwidację barier architektonicznych, a zwłaszcza złożonych w ostatnich miesiącach roku. Wynika to z długiej procedury obejmującej między innymi: wizję lokalną, przydział środków finansowych, wykonanie kosztorysu planowanych prac, korektę w/w kosztorysu, zawarcie umowy, a zwłaszcza realizację zadania wymagającą często kilku miesięcy. Dlatego też dodatkowe środki finansowe możliwe do uruchomienia dopiero po podjęciu dnia 26.09.2007 r. Uchwały przez Radę Powiatu, przeznaczone były przede wszystkim na realizację likwidacji barier w komunikowaniu się i barier technicznych, czyli zadań, które nie wymagają tak długiego cyklu realizacji. Po dokonaniu końcowych rozliczeń wszystkich zawartych umów z przeznaczonej kwoty 755.000,00 zł na dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych wypłacono łączną kwotę 754.018 zł , co stanowi 99,87 % wysokości środków w 2007 r. na w/w cel. Po dokonaniu rozliczeń zakończonych z końcem roku umów pozostała niewykorzystana kwota 982,00 zł. Ad. 5. Rada Powiatu Uchwa łą z dnia 28 marca 2007 roku przeznaczyła na dofinansowanie działalności warsztatów terapii zajęciowej w Swarzędzu, Wirach, Dopiewcu i Owińskach na 2007 rok środki finansowe w wysokości 1.542.610,00 zł tj. kwotę, którą Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeznaczył jako zobowiązania dotyczące zawartych umów. W związku ze zmianą przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej wysokość dofinansowania ze środków PFRON określona w art. 68 c wynosiła w 2007 roku 95 % 15 kosztów działalności warsztatów. Pozostałe 5 % kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej stanowiły środki budżetu Powiatu Poznańskiego. W rezultacie na koniec 2007 roku ze środków PFRON zostały wypłacone następujące środki finansowe na działalność warsztatów terapii zajęciowej : 1. w Swarzędzu dla 35 uczestników kwotę 469.490,00 zł 2. w Wirach dla 25 uczestników kwotę 335.350,00 zł 3. w Dopiewcu dla 30 uczestników kwotę 402.420,00 zł 4. w Owińskach dla 25 uczestników kwotę 335.350,00 zł Ogółem dla 115 uczestników sumę 1.542.610,00 zł 3.2. REHABILITACJA ZAWODOWA ZA 2007 ROK Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w ramach rehabilitacji zawodowej w 2007 roku zarejestrowało do realizacji tylko 2 wnioski na udzielenie osobom niepełnosprawnym pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej i rolniczej (art.12) na kwotę 75.000,00 zł. Rada Powiatu Poznańskiego dnia 28 marca 2007 r. przeznaczyła na wyżej wymienione zadanie do dyspozycji PCPR kwotę 100.000,00 zł. Dwa złożone wnioski zostały rozpatrzone pozytywnie na kwotę ogółem 45.000,00 zł w tym: 30.000,00 zł na prowadzenie działalności gastronomicznej, 15.000,00 zł na prowadzenie działalności handlowej. Pozostałe niewykorzystane środki, z powodu zmian przepisów ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej, w wysokości 55.000,00 zł zostały Uchwałą z dnia 26 września 2007r. przeniesione na udzielanie osobom niepełnosprawnym jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej (art. 12 a). Ustawą z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115 poz. 791 ) dokonano wielu zmian w obowiązującej ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Między innymi wprowadzono istotną zmianę dotyczącą właściwości organu realizującego zadania powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. W wyniku dokonanych zmian wszystkie zadania rehabilitacji zawodowej zostały przeniesione do realizacji przez Powiatowy Urz ąd Pracy. 16 4. SPRAWOZDANIE DZIAŁU DS. RODZIN ZASTĘPCZYCH I POMOCY ŚRODOWISKOWEJ W 2007 r. poniżej wymienione zadania działu wykonywały cztery osoby: Ø Kierownik - Grażyna Mazurkiewicz – starszy specjalista pracy socjalnej, Ø Anna Makowska – starszy specjalista pracy socjalnej, Ø Teresa Zapeńska – starszy pracownik socjalny, Ø Ewa Mielcarek – pracownik socjalny, 17 DZIAŁANIA W ZAKRESIE WSPIERANIA FUNKCJONOWANIA RODZIN ZASTĘPCZYCH I UDZIELANIA POMOCY ŚRODOWISKOWEJ Organizowano opiekę w rodzinach zastępczych oraz udzielano pomocy w procesie usamodzielniania się wychowankom opuszczającym rodziny zastępcze, tzn.: Ø prowadzono dokumentację rodzin zastępczych oraz pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych, Ø rozpoczęto rejestrację rodzin zastępczych i wychowanków tych rodzin w systemie informatycznym POMOST, Ø przeprowadzano wywiady środowiskowe w celu rozpoznania stanu zabezpieczenia potrzeb bytowych, zdrowotnych i emocjonalnych dzieci wychowujących się w środowisku zastępczym oraz pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych, a także wywiady na zlecenie sądów i innych jednostek pomocy społecznej, Ø opracowywano i przekazywano do zawarcia przez Powiat Poznański z innymi powiatami porozumienia w sprawie umieszczenia w rodzinach zastępczych dzieci oraz zwrotu świadczeń. Prowadzono dokumentację, naliczano należności i wydatki Powiatu w powyższych sprawach oraz przekazywano je do realizacji Wydzi ałowi Finansów a także Wydziałowi Zdrowia i Polityki Społecznej tut. Starostwa Powiatowego, Ø prowadzono pracę socjalną z rodzinami zastępczymi i ich pełnoletnimi wychowankami podczas przeprowadzania wywiadów oraz indywidualnych spotka ń na terenie Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, Ø oceniano stopień wydolności wychowawczej rodziców zastępczych oraz zasadność dalszego pobytu dziecka w danej rodzinie, Ø przygotowywano decyzje administracyjne dotyczące przyznania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych, pokrycie niezbędnych wydatków związanych z potrzebami przyjmowanego do rodziny dziecka, przyznania pomocy dla pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych w zakresie kontynuacji nauki, usamodzielnienia oraz na zagospodarowanie w formie rzeczowej, Ø wyliczano co miesiąc kwoty pomocy pieniężnej przysługujące: rodzinom zastępczym na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz pełnoletnim wychowankom rodzin zastępczych na kontynuowanie nau ki, Ø ustalano zobowiązania rodziców biologicznych do ponoszenia odpłatności za pobyt ich dzieci w rodzinach zastępczych, Ø udzielano rodzinom porad pedagogicznych i socjalnych, 18 Ø współpracowano z sądami rodzinnymi w zakresie nadzoru i wspierania rodzin zastępczych oraz rodziców biologicznych min. poprzez sporządzanie opinii pedagogicznosocjalnych, Ø sporządzono sprawozdania kwartalne, półroczne, roczne dla Ministerstwa Polityki Społecznej oraz roczne dla Głównego Urzędu Statystycznego zawierające szczegółową charakterystykę: rodzin zastępczych, dzieci wychowujących się w tych rodzinach oraz pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych. Dla potrzeb Starostwa Powiatowego sporządzano sprawozdania kwartalne, pó łroczne i roczne z ilości wydanych na podstawie upoważnienia Starosty Poznańskiego decyzji oraz sprawozdanie roczne z realizacji Uchwał Rady Powiatu. Opisane powyżej działania znajdują odzwierciedlenie w następujących danych liczbowych: Na przestrzeni 2007 roku w 257 rodzinach zastępczych wychowywało się 341 dzieci, w tym: • 255 dzieci w 207 rodzinach spokrewnionych, • 74 dzieci w 48 rodzinach niespokrewnionych, • 12 dzieci w 2 zawodowych rodzinach zastępczych: - 6 dzieci w rodzinie zastępczej wielodzietnej, - 6 dzieci w rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia. Wśród 257 rodzin zastępczych było: Ø 198 rodzin z 1 dzieckiem, Ø 43 rodziny z 2 dzieci, Ø 12 rodzin z 3 dzieci, Ø 1 rodzina z 4 dzieci, Ø 1 rodzina z 5 dzieci, Ø 2 rodziny z 6 dzieci. Natomiast pod koniec grudnia 2007 r. w 204 rodzinach zastępczych przebywało 266 dzieci, w tym: Ø 56 wychowanków w 37 rodzinach zastępczych niespokrewnionych z dziećmi, Ø 201 niepełnoletnich w 165 rodzinach zastępczych spokrewnionych ze swoimi wychowankami, Ø 6 dzieci w 1 zawodowej wielodzietnej rodzinie zastępczej, Ø 3 dzieci w 1 zawodowej rodzinie zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego. Wśród powyżej wymienionych dzieci - 16 to sieroty naturalne. Wszystkie znajdowały się pod opieką rodzin zastępczych spokrewnionych. 19 Udzielanie pomocy finansowej dla dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych polegało na: - wypłacie comiesięcznych świadczeń dla 341 dzieci, - wypłacie jednorazowych świadczeń w momencie przyjmowania dziecka do rodziny zastępczej dla 47 dzieci. W ramach pomocy mającej na celu życiowe usamodzielnienie się pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych: Ø wypłacano stałą miesięczną pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki - 75 podopiecznym, Ø wypłacono pomoc pieniężną na usamodzielnienie - 6 podopiecznym, Ø przyznano pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej - 18 podopiecznym, Ø udzielono pomocy w formie pracy socjalnej 77 podopiecznym. Opracowano i przekazano do zawarcia przez Powiat Pozna ński z innymi powiatami 45 porozumień w sprawie umieszczenia w rodzinach zastępczych dzieci oraz zwrotu świadczeń, z czego: Ø 17 porozumień w sprawie dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych dotyczyło wydatków Powiatu Poznańskiego, Ø 28 porozumień w sprawie dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych dotyczyło wpływów do Powiatu Poznańskiego. Zadania realizowano na podstawie Uchwa ł Rady Powiatu Poznańskiego w sprawie realizacji zadania własnego Powiatu z zakresu pokrywania kosztów utrzymania dzieci z terenu Powiatu Poznańskiego umieszczonych w rodzinach zastępczych na terenie innych powiatów oraz dzieci pochodzących z innych powiatów umieszczonych w rodzinach zastępczych na terenie Powiatu Poznańskiego. Sporządzono łącznie 626 decyzji administracyjnych, w tym: Ø 327 dotyczących miesięcznej pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka wychowującego się w rodzinie zastępczej, w tym o przyznaniu jednorazowej pomocy pieni ężnej, Ø 45 dotyczących pomocy pieniężnej dla pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych na kontynuowanie nauki, Ø 34 decyzje dotyczące zawieszenia bądź uchylenia jednej z w wymienionych form pomocy, Ø 28 w sprawie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie i zagospodarowanie w formie rzeczowej, Ø 165 w zakresie zobowiązań rodziców naturalnych do ponoszenia odpłatności za pobyt dzieci w rodzinach zast ępczych, 20 Ø 27 dotyczących przekazania sprawy zgodnie z właściwością miejscową. Zadanie realizowano na podstawie Uchwały Nr XIX/150/II/2004 z dnia 29.06.2004 r. w sprawie ustalenia zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia rodziców z odpłatności za pobyt ich dziecka, również po osiągnięciu pełnoletniości w rodzinie zastępczej, Informowano mieszkańców powiatu poznańskiego o przysługujących im uprawnieniach. Szkolono przyszłych pracowników socjalnych, tj. słuchaczy Szkoły Pracowników Służb Społecznych w Poznaniu, studentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Uczestniczono w: - sesjach panelowych kończących Szkolenie „PRIDE” – Rodzinna Opieka Zastępcza/Adopcja, - konferencji i szkoleniu poświęconym przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Współpracowano z: Ministerstwem Polityki Społecznej, Wielkopolskim Urzędem Wojewódzkim, Wydziałem Polityki Społecznej tego Urzędu, Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w Poznaniu, starostwami powiatowymi, Komitetem Ochrony Praw Dziecka, powiatowymi centrami pomocy rodzinie, ośrodkami pomocy społecznej, domami dziecka, Powiatowym Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności, Ośrodkiem Adopcyjno-Opiekuńczym w Poznaniu, sądami rejonowymi, organizacjami pozarządowymi, szkołami, przedszkolami, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, poradniami lekarzy rodzinnych, Szko łą Pracowników Służb Społecznych w Poznaniu, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Departamentem Rejestrów Państwowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Powiatowymi Urzędami Pracy. Pogotowie rodzinne Od lipca 2005 r. na terenie powiatu poznańskiego w gminie Mosina funkcjonuje rodzina zastępcza o charakterze pogotowia rodzinnego (PR). Od 2005 do 2007 roku w pogotowiu rodzinnym przebywało 13 dzieci. Z trzynastki dzieci 6 została zaadaptowana, 3 z nich funkcjonuje w rodzinie zastępczej, 3 wróciła do swoich rodziców biologicznych, 1 dziecko wróciło do Domu Dziecka. Utworzone pogotowie rodzinne jest przeznaczone dla dzieci w wieku do lat 10. Dzieci kierowane są do PR przez Starostę Poznańskiego, na podstawie orzeczenia Sądu lub odrębnie zawartej umowy powierzenia dziecka. Przyjęcie do PR, dziecka doprowadzonego przez policję może nastąpić bez zgody rodziców w sytuacji zagrożenia dobra dziecka, w szczególności: zagrożenia dobra dziecka tj. zagrożenia zdrowia lub życia dziecka, porzucenia dziecka, w przypadku niemożności ustalenia tożsamości rodziców lub miejsca ich 21 pobytu. Dzieci są kierowane do PR na pobyt okresowy wynikający z orzeczenia Sądu, jednak nie dłuższy niż 12 miesięcy. Jednakże, w przypadku, gdy szczególne okoliczności wskazują na potrzebę wydłużenia tego okresu, dziecko może przebywać w PR maksymalnie 15 miesięcy. Powstanie zawodowej wielodzietnej rodziny zastępczej w Powiecie Dnia 22 października 2007 roku powstała kolejna zawodowa wielodzietna rodzina zastępcza w gminie Kórnik. Rodzina sprawuje opiekę nad 6 dzieci ( 2 dziewczynki i 4 chłopców). 5 z dzieci stanowi rodzeństwo. 22 5. ZESPÓŁ DO SPRAW PORADNICTWA SPECJALISTYCZNEGO I PROMOCJI W dziale w 2007 r. pracowały następujące osoby: - Paulina Mańczak – pracownik socjalny - Dominika Rynkowska – terapeuta - Paulina Jażdżewska – terapeuta 23 Do zadań zespołu ds. poradnictwa specjalistycznego i promocji należy: 1) poszukiwanie zainteresowanych zapewnieniem opieki dzieciom jej pozbawionym, 2) szkolenie zainteresowanych opieką zastępczą oraz innych osób, które chcą zdobyć/uzupełnić posiadane wiadomości na temat sprawowania opieki nad dzieckiem, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z problemami rozwojowymi, 3) kwalifikowanie przeszkolonych kandydatów na rodziny zast ępcze, 4) konsultacje dla opiekunów zastępczych i rodziców biologicznych, 5) wspomaganie opiekunów zastępczych w przezwyciężaniu kryzysów rozwojowych dzieci, 6) pomoc usamodzielnianym wychowankom rodzin zastępczych i placówek w integracji ze środowiskiem, 7) prowadzenie specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, dla mieszkańców powiatu poznańskiego, a także interwencji kryzysowej i terapii rodzinnej, 8) zapewnianie szkolenia i doskonalenia zawodowego oraz doradztwo metodyczne dla kadr pomocy społecznej z terenu powiatu, 9) opracowywanie powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, 10) pomoc uchodźcom poprzez przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, opracowywanie programów działań integracyjnych i adaptacyjnych, przyznawanie świadczeń pieniężnych na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego, 11) przygotowywanie wniosków w celu pozyskiwania środków pozabudżetowych, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy strukturalnych, koordynowanie realizacji projektów, w przypadku pozyskania środków, 12) koordynowanie prac Zespołu Wsparcia Rodziny Zastępczej, 13) przygotowywanie sprawozdań z działalności działu, 24 DZIAŁANIA ZESPOŁU PORADNICTWA SPECJALISTYCZNEGO I PROMOCJI W 2007 ROKU 1. KAMPANIA INFORMACYJNO-PROMOCYJNA NA TEMAT RODZICIELSTWA ZASTĘPCZEGO W okresie czerwiec-sierpień przeprowadzono kampani ę informacyjno-promocyjną na temat rodzicielstwa zastępczego. Na terenie wszystkich gmin powiatu poznańskiego, jak również na terenie miasta poznania, zostały rozprowadzone ulotki i plakaty informujące o możliwości zostania rodzicem zastępczym. Ulotka i plakat znajdują się w załączniku nr 1. Materiały informacyjne zostały rozesłane i rozwiezione do parafii, przedszkoli, aptek, przychodni lekarskich, bibliotek, ośrodków kultury, itp. Celem kampanii było pozyskanie kandydatów do pełnienia funkcji rodzin zastępczych, tak aby uruchomić kolejną grupę szkoleniową od września 2007 roku. Cel ten został osiągnięty. 2. SZKOLENIE PRIDE DLA KANDYDATÓW NA RODZINY ZASTĘPCZE Ruszyła kolejna edycja szkoleń PRIDE – 2007 r. Dnia 11 września 2007 roku odbyło się spotkanie organizacyjne grupy szkoleniowej PRIDE dla Kandydatów na Rodziny Zastępcze. 20 września 2007 roku rozpoczęło się szkolenie PRIDE Rodzinna Opieka zastępcza/ Adopcja. 10 uczestników szkolenia (5 małżeństw z terenu powiatu poznańskiego) uczestniczyło przez 9 tygodni w 3 godzinnych szkoleniach (od godziny 17 do 20) odbywających się w sali konferencyjnej Zarządu Dróg Powiatowych na 6 piętrze budynku, w którym mieści się Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie na ulicy Zielonej 8 w Poznaniu. Szkolenie prowadziło 2 pracowników PCPR, Trenerów PRIDE. Szkolenie trwało od 20.09.07 r. do 17.01.08 r. Zmiany w kwalifikowaniu kandydatów na rodziny zastępcze. W październiku 2007r. wprowadzono zmiany do rozporządzenia w sprawie rodzin zastępczych, w wyniku których integralną częścią szkolenia dla kandydatów na rodziny zastępcze, a tym samym warunkiem otrzymania zaświadczenia o jego ukończeniu jest odbycie przez kandydatów na rodziny zastępcze 10-godzinnego stażu w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej (§ 6 ust. 1 pkt.10) Obecnie na terenie powiatu poznańskiego funkcjonują 2. zawodowe niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze: wielodzietna i o charakterze pogotowia rodzinnego a także 3. całodobowe placówki opiekuńczo – wychowawcze. 25 Równocześnie wprowadzono zmiany do rozporządzenia w sprawie ośrodków adopcyjnoopiekuńczych, w wyniku których do zadań ośrodka należy wydawanie zaświadczeń kwalifikacyjnych stwierdzających ukończenie szkolenia dla rodzin zastępczych według wzoru określonego w załączniku do rozporządzenia (§4.1 pkt.3). W przypadku gdy zaświadczenie kwalifikacyjne potwierdzające ukończenie szkolenia wydaje powiatowe centrum pomocy rodzinie zaświadczenie to wraz z dokumentacją kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia placówki rodzinnej przekazywane jest do ośrodka adopcyjnoopiekuńczego w terminie dwóch tygodni od dnia jego wydania. Ponadto na podstawie wprowadzonych do ww. rozporządzenia zmian opinię o spełnianiu przez kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej warunków, o których mowa w art. 73 ust. 1 i 3 pkt. 2 – 6 ustawy o pomocy społecznej lub o posiadaniu odpowiedniego przygotowania przez kandydatów do prowadzenia placówki rodzinnego wydaje o środek adopcyjny w ciągu miesiąca od dnia przekazania przez powiatowe centrum pomocy rodzinie za świadczenia kwalifikacyjnego wraz z dokumentacją (§4.2. pkt 3). Opinia jest integralną częścią zaświadczenia kwalifikacyjnego. Pakiet informacyjny dla kandydatów na rodziny zast ępcze znajduje się w załączniku nr 2. 3. BADANIA PSYCHOLOGICZNE KANDYDATÓW DO PEŁNIENIA FUNKCJI NIESPOKREWNIOPNYCH RODZIN ZASTĘPCZYCH W 2007 roku na wniosek pracowników Zespołu Poradnictwa Specjalistycznego i Promocji Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zakupiło w Pracowni Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego dwa komplety testów: 1. CISS – Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych, 2. SIE-T - Skala Inteligencji Emocjonalnej – Twarze. Dnia 18.10.2007 roku Grupa X szkolenia PRIDE (kandydaci na rodziców zastępczych biorący udział w szkoleniu) została jako pierwsza poddana grupowemu badaniu testami psychologicznymi. Kandydaci wyrazili zgodę na badanie. Badanie trwało około godziny. Zostało przeprowadzone pod kontrol ą terapeuty. Po przeliczeniu i zinterpretowaniu wyników psycholog umawiał się na konsultacje z parami biorącymi udział w szkoleniu, które zostały poddane badaniu testowemu. Wszyscy kandydaci wyrażali dużą chęć i zainteresowanie tymi konsultacjami. Podczas konsultacji kandydaci zapoznali się z wynikami badania, dowiedzieli się jakie te wyniki mają przełożenie na ich przyszłe funkcjonowanie w rolach rodziców zastępczych, zapoznali się także z pisemną opinią sporządzoną przez psychologa. Spotkania te z założenia miały służyć poszerzeniu świadomości kandydatów na rodziców zastępczych na temat swoich zasobów i braków, na temat funkcjonowania w relacji partnerskiej/małżeńskiej, a 26 także przemyśleniu, co warto było by poprawić aby lepiej radzić sobie w przyszłości z wyzwaniami jakie stawia rodzicielstwo zastępcze. 4.UTWORZENIE GRUPY WSPARCIA DLA RODZICÓW ZASTĘPCZYCH Biorąc pod uwagę zgłaszane przez podopiecznych Działu ds. Opieki Zastępczej i Pomocy Środowiskowej zapotrzebowanie na kontakt z innymi rodzinami zastępczymi oraz zgłaszane przez nich problemy w 2007 roku rozpoczęła swoją działalność Grupa Wsparcia dla rodziców zastępczych. Pracownicy ZPSP przygotowali pismo informujące rodziców zastępczych z terenu powiatu poznańskiego o możliwości wzięcia udziału w spotkaniach tej grupy. Pismo zostało rozwiezione przez pracowników socjalnych PCPR do rodzin oraz rozes łane pocztą. Pierwsze spotkanie Grupy Wsparcia miało miejsce 14.11.2007 roku. Zostały na nim rozpoznane przez terapeutę prowadzącego oczekiwania i potrzeby uczestników oraz ustalono wspólnie zasady funkcjonowania grupy. Systematycznie w spotkaniach grupy uczestniczy 10 rodzin. Spotkania odbywają się średnio raz na miesiąc, w środy o godzinie 18.00. Przebieg spotkań wyznaczany jest najczęściej przez aktualnie nurtujące uczestników pytania i problemy. Przykładowe tematy omawiane na spotkaniach Grupy: - Co robić kiedy dzieci kłamią? - Kwestia zmiany zachowania dziecka po wizytach u rodziców biologicznych. - Jak zadbać o swój komfort psychiczny będąc rodzicem zastępczym? - Jak organizować spotkania z rodzicami biologicznymi? - Możliwości wspólnego spędzania czasu w rodzinie zastępczej – jak poprawić kontakt z dziećmi? - Jak ustalać zasady i jak je egzekwować? - Jak i kiedy informować dzieci o tym, że wychowują się w rodzinie zastępczej a nie biologicznej? - Jak zostać rodziną adopcyjną? - Kwestie kontaktu z psychologiem i innymi specjalistami w sytuacjach problemowych. - Zasady pracy psychologa. Oczekiwania rodziców a możliwości psychologa/psychiatry. - Problemy w kontaktach z nauczycielami. Wykorzystywanie dzieci jako pośredników w kontakcie z rodzicami zastępczymi. Jak rozmawiać aby nawiązać współpracę i rozwiązać problemy? - Konieczność rozmowy z dziećmi na temat zmiany prawnej/rodzinnej/mieszkaniowej itd. Jak przygotować je do zmiany sytuacji? - FAS – Płodowy Zespół Alkoholowy - Ucieczki dzieci z domu – dlaczego to robią, jak sobie z tym poradzić? Każdorazowo problemy są omawiane na podstawie konkretnych sytuacji. 27 ich sytuacji Z relacji rodzin biorących udział w spotkaniach Grupy wynika, iż są oni bardzo zadowoleni z uczestnictwa i że pomogło im ono w pokonywaniu różnych trudności, nie tylko opiekuńczowychowawczych ale również małżeńskich. Ponadto rodziny, które uczęszczają na spotkania Grupy pozostają w stałym kontakcie z terapeutą PCPR i w razie jakichkolwiek trudności zgłaszają się po indywidualną poradę. 5. PORADNICTWO, INTERWENCJA I TERAPIA Terapeuci z ZPSP na bieżąco: - udzielali porad psychologicznych mieszkańcom powiatu poznańskiego, zwłaszcza klientom PCPR, - interweniowali w sytuacjach kryzysowych, - udzielali informacji na temat praw, możliwości, instytucji gdzie można uzyskać pomoc w sytuacji, z którą klient się zgłasza. Działania terapeutów miały charakter kontaktu telefonicznego lub mailowego, spotkań osobistych w siedzibie PCPR oraz w domach klientów (wyjazdy w teren) – w sytuacjach tego wymagających. Klienci zgłaszali się dzwoniąc pod numer telefonu widniejący na stronie internetowej PCPR, osobiście przychodząc do PCPR, bądź też byli kierowani przez pracowników socjalnych z Działu ds. Rodzin Zastępczych i Pomocy Środowiskowej. Część klientów chciała pozostać anonimowa. Problemy z jakimi zgłaszali się klienci: Zgłaszany problem Liczba Liczba Liczba Liczba osób konsultacji konsultacji konsultacji w stałym osobistych w kontakcie telefonicznych osobistych w PCPR domu klienta I mieszkańcy powiatu poznańskiego przemoc fizyczna, psychiczna, 5 3 0 0 Problemy małżeńskie 0 3 0 1 problem alkoholowy 0 1 0 0 opiekuńczo- 0 6 0 1 3 0 0 1 0 1 0 0 opiekuńczo- 4 9 1 2 problemy w kontakcie z rodziną 0 2 0 0 seksualna problemy wychowawcze problemy seksuologiczne II rodziny zastępcze Problemy małżeńskie problemy wychowawcze biologiczną dziecka 28 Odbyła się także jedna konfrontacja rodziny zastępczej z rodziną biologiczną w obecności i przy wsparciu terapeuty PCPR. Pracownicy ZPSP brali prowadzili również mediacje w konflikcie małżeńskim (rozmowy telefoniczne i wizyta domowa). Ponadto terapeuci wystawiali opinie psychologiczne na potrzeby Sądu na temat rodzin zastępczych oraz w sprawach dotyczących przemocy. 6. WSPÓŁPRACA Z KURATORIUM OŚWIATY – KOORDYNOWANIE WYJAZDÓW KOLONIJNYCH DLA DZIECI Z TERENU POWIATU W czerwcu 2007 roku Kuratorium Oświaty w Poznaniu przydzieliło 95 miejsc na kolonii letniej dla dzieci z terenu powiatu poznańskiego z rodzin popegeerowskich ( wiek dzieci 7-15 lat) w dwóch turnusach: 1. w dniach od 23.06.07 r. do 06.07.07 r. w liczbie 45 miejsc organizowany w: Domu Wczasowo Kolonijnym „DUNAJEC” ul. S łoneczna 14, 57-350Kudowa Zdrój 2. w dniach od 16.08.07 r. do 29.08.07 r. w liczbie 50 miejsc organizowany w: Pensjonacie „Sokolec” Sokolec 35, 57 -450 Ludwikowice Kłodzkie Kolonia była bezpłatna. Pracownicy ZPSP w porozumieniu z Ośrodkami Pomocy Społecznej rozdysponowali miejsca na wypoczynek letni dla dzieci. Z wypoczynku letniego skorzystały dzieci z następujących gmin: - gmina Buk - 3 miejsca, - gmina Dopiewo - 10 miejsc, - gmina Kleszczewo - 26 miejsc, - gmina Kostrzyn Wlkp. - 20 miejsc, - gmina Murowana Goślina - 5 miejsc, - gmina Pobiedziska – 6 miejsc, - gmina Stęszew – 5 miejsc, - gmina Swarzędz – 20 miejsc. 7. DZIAŁANIA W RAMACH PARTNERSTWA W PROJEKCIE POWIATOWEGO URZĘDU PRACY „BYĆ AKTYWNĄ” Pracownicy działu ZPSP w ramach partnerstwa w projekcie Powiatowego Urzędu Pracy udzielali bieżących wyjaśnień telefonicznych dotyczących projektu, monitorowali sytuację, 29 na bieżąco wyjaśniali pojawiające się problemy i niejasności. Na zakończenie wzięli udział w konferencji podsumowującej projekt. 8. ANALIZA ZJAWISKA PRZEMOCY NA TERENIE POWIATU POZNAŃSKIEGO ZPSP opracował na prośbę Wojewódzkiego Koordynatora Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie analizę zjawiska przemocy. Analizy dokonano na podstawie informacji uzyskanych z Ośrodków Pomocy Społecznej z terenu powiatu oraz na podstawie własnych informacji i doświadczeń. Pełna analiza znajduje si ę w załączniku nr 4. Ponadto pracownicy Zespołu Poradnictwa Specjalistycznego i Promocji: 1. brali udział w szkoleniach, konferencjach, debatach z zakresu problemów spo łecznych, 2. przekazywali informacje na temat działalności PCPR różnym instytucjom i firmom badawczym, 3. zbierali informacje na temat zapotrzebowania szkoleniowego pracowników placówek funkcjonujących na terenie powiatu oraz Ośrodków Pomocy Społecznej, 4. współpracowali z Regionalnym Ośrodkiem Polityki Społecznej w zakresie promocji szkoleń, wystaw, imprez itp. organizowanych przez ROPS i w zakresie re krutacji do tych projektów, 5. opracowali sprawozdania z realizacji na terenie powiatu pozna ńskiego Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dla Ministerstwa Pracy i Polityki Spo łecznej 30 6. SPRAWOZDANIE DZIAŁU DS. POMOCY INSTYTUCJONALNEJ W 2007 roku w dziale pracowały trzy osoby: - Joanna Bedekier – starszy specjalista pracy socjalnej, - Danuta Koch – Luther – specjalista pracy socjalnej, - Marta Dziurla – specjalista pracy socjalnej. 31 Zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej /Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm./, realizowano następujące zadania powiatu ; Ø zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie placówek opiekuńczo – wychowawczych, w tym placówki socjalizacyjnej, wielofunkcyjnej (z grupą interwencyjną, socjalizacyjną) i rodzinnej; przekazywanie do innych powiatów wniosków w sprawie umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego; Ø przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki oraz pomocy za zagospodarowanie w formie rzeczowej osobom opuszczającym placówki opiekuńczo – wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz zakłady poprawcze; Ø pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo – wychowawcze /socjalizacyjne, rodzinne/, specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, młodzieżowe ośrodki szkolno – wychowawcze; Ø prowadzenie i rozwój infrastruktury Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nim skierowanych osób a ponadto ustalanie odpłatności za pobyt w DPS oraz przekazywanie wniosków mieszkańców ww. Domu do innych powiatów w sprawie umieszczenia w domach pomocy społecznej funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego; Ø prowadzenie Wspomagania mieszkań Rodziny chronionych w funkcjonujących Kobylnicy w przewidzianych ramach dla Ośrodka pełnoletnich usamodzielnianych wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych oraz rodzin zastępczych z terenu powiatu poznańskiego wskazujących w planie usamodzielnienia powiat poznański jako miejsce osiedlenia oraz w ramach Domu Dziecka w Kórniku – Bninie przeznaczonych dla usamodzielnianych wychowanków z placówek opiekuńczo – wychowawczych i rodzin zastępczych; Ø prowadzenie Ośrodka Interwencji Kryzysowej przy Ośrodku Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, kierowanie do niego osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej na ich wniosek, Ø prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi – Środowiskowego Domu Samopomocy w Puszczykowie. 32 ZAPEWNIENIE OPIEKI I WYCHOWANIA DZIECIOM CAŁKOWICIE LUB CZĘŚCIOWO POZBAWIONYM OPIEKI RODZICÓW 1. Kierowanie dzieci do placówek opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących na terenie powiatu poznańskiego. Na terenie powiatu poznańskiego funkcjonują 3. placówki opiekuńczo – wychowawcze: Ø Dom Dziecka w Kórniku – Bninie – placówka socjalizacyjna (50 miejsc), w ramach której funkcjonują mieszkania chronione (6 miejsc), Ø Ośrodek Wspomagania Rodziny w Kobylnicy – placówka wielofunkcyjna, w skład której wchodzą grupa interwencyjna (20 miejsc), grupa socjalizacyjna (20 miejsc), ośrodek interwencji kryzysowej (16 miejsc), mieszkania chronione (4 miejsca), Ø Rodzinny Dom Dziecka w Swarzędzu – placówka rodzinna (8 miejsc). W 2007 roku skierowano: Ø 10. dzieci do Domu Dziecka w Kórniku – Bninie, Ø 13. dzieci do grupy interwencyjnej i socjalizacyjnej placówki opiekuńczo – wychowawczej Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, Ø do Rodzinnego Domu Dziecka nie skierowano ani jednego dziecka z powodu braku wolnych miejsc w placówce. 2. Umieszczanie dzieci pochodzących z terenu powiatu poznańskiego w placówkach opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego. W związku z brakiem wolnych miejsc w placówkach opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących na terenie powiatu poznańskiego, powiat poznański w 2007 roku wystąpił z wnioskiem o umieszczenie do innych powiatów. W 2007 roku umieszczono 27. dzieci w placówkach opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących na terenie: Ø Miasta Poznania (10. dzieci), Ø powiatu szamotulskiego (4. dzieci), Ø powiatu słupeckiego (2. dzieci), Ø powiatu gnieźnieńskiego (3. dzieci), Ø powiatu czarnkowsko – trzcianeckiego (4. dzieci), Ø Miasta Konina – (2. dzieci), 33 Ø 1. dziecko dowieziono interwencyjnie, bez skierowania do całodobowej placówki opiekuńczo – wychowawczej funkcjonującej na terenie Miasta Kielce, za pobyt którego (ze względu na właściwość miejsca zamieszkania) wydatki poniósł powiat poznański, Ø 1. dziecko dowieziono interwencyjnie, bez skierowania do całodobowej placówki opiekuńczo – wychowawczej funkcjonującej na terenie Miasta Krakowa, za pobyt którego (ze względu na właściwość miejsca zamieszkania) wydatki poniósł powiat poznański. Ze względu na krótki pobyt dziecka w placówce nie zawarto porozumienia, lecz poniesiono koszty na podstawie noty księgowej. 3. Ustalanie możliwości ponoszenia odpłatności za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących na terenie powiatu poznańskiego i poza jego obrębem. W roku 2007 wydano 203 decyzje administracyjne, w tym: Ø 59 decyzji dotyczących wychowanków placówki opiekuńczo – wychowawczej Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, Ø 47 decyzji dotyczących wychowanków Domu Dziecka w Kórniku – Bninie, Ø 5 decyzji dotyczących wychowanków Rodzinnego Domu Dziecka w Swarzędzu, Ø 92 decyzji dotyczących wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego. Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej określa Uchwała Nr XIX/149/II/2004 Rady Powiatu Poznańskiego z dnia 29.06.2004 r. w sprawie ustalenia zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia rodziców, opiekunów prawnych i kuratorów z opłaty za pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej w placówce opiekuńczo – wychowawczej. Opracowano porozumienia w sprawie umieszczenia dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej oraz ponoszenia wydatków na jego utrzymanie i przekazywano do zawarcia pomiędzy powiatami. Pracownicy Działu uczestniczyli w 25. posiedzeniach Stałego Zespołu ds. Oceny Sytuacji Dziecka w placówkach funkcjonujących na terenie powiatu poznańskiego i poza jego obrębem. 34 USAMODZIELNIENIE I INTEGRACJA ZE ŚRODOWISKIEM OSÓB OPUSZCZAJĄCYCH PLACÓWKI W ramach pomocy mającej na celu życiowe usamodzielnienie się i integrację ze środowiskiem osób, które po osiągnięciu pełnoletniości opuszczają placówki opiekuńczo – wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, specjalne ośrodki szkolno – wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, zakłady poprawcze: 1. Wydano 6 decyzji administracyjnych przyznających pomoc pieniężną na usamodzielnienie, w tym: Ø 4 decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom młodzieżowych ośrodków wychowawczych, Ø 2 decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom placówek opiekuńczo – wychowawczych, w tym: o 1. decyzję administracyjną przyznającą pomoc wychowankowi Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, o 1. decyzję administracyjną przyznającą pomoc wychowankowi placówki funkcjonującej poza terenem powiatu poznańskiego. 2. Wydano 5 decyzji administracyjnych przyznających stałą miesięczną pomoc pieniężną na kontynuowanie nauki, w tym: Ø 1. decyzję administracyjną przyznającą pomoc wychowankom młodzieżowych ośrodków wychowawczych, Ø 4 decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom placówek opiekuńczo – wychowawczych, w tym: o 2. decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, o 2. decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom placówek funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego. 35 3. Wydano 6 decyzji administracyjnych przyznających pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej w tym: Ø 2. decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom młodzieżowych ośrodków wychowawczych, Ø 4 decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom placówek opiekuńczo – wychowawczych, w tym: o 1. decyzję administracyjną przyznającą pomoc wychowankowi Domu Dziecka w Kórniku – Bninie, o 3 decyzje administracyjne przyznające pomoc wychowankom placówek funkcjonujących poza terenem powiatu poznańskiego. Wydanie powyższych decyzji wymagało przeprowadzania wywiadów środowiskowych u osób ubiegających się o przyznanie pomocy, przeprowadzania wizytacji w miejscu zamieszkania osób usamodzielnianych celem sprawdzenia stopnia realizacji programu usamodzielniania w zakresie przyznanej pomocy na zagospodarowanie w fo rmie rzeczowej. 36 KIEROWANIE DO OŚRODKA INTERWENCJI KRYZYSOWEJ ORAZ MIESZKAŃ CHRONIONYCH W 2007 roku wydano: Ø 24 skierowania wraz z odpłatnością do Ośrodka Interwencji Kryzysowej w Kobylnicy oraz 2. decyzje administracyjne dotyczące pobytu w Ośrodku, w tym 1. decyzję administracyjną zmieniającą odpłatność oraz 1. decyzję administracyjną umarzającą postępowanie w sprawie, Ø 7 decyzji administracyjnych dotyczących pobytu w Mieszkaniach Chronionych funkcjonujących w ramach Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, w tym 6 decyzji administracyjnych dotyczących odpłatności oraz 1. decyzję administracyjną umarzającą postępowanie w sprawie. Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodku interwencji kryzysowej i mieszkaniach chronionych działających w ramach Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy Uchwały Nr XXVII/243/II/2005 Rady Powiatu Poznańskiego z dnia 30 marca 2005 r. 37 ORGANIZOWANIE WSPARCIA SPOŁECZNEGO W FORMIE OŚRODKÓW WSPARCIA DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI Na terenie powiatu poznańskiego funkcjonuje ośrodek wsparcia dla 25. osób z zaburzeniami psychicznymi – Środowiskowy Dom Samopomocy w Puszczykowie. Kierowanie do Środowiskowego Domu Samopomocy w Puszczykowie ma na celu zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wsparcia psychologicznego, terapeutycznego i usług w zakresie rehabilitacji społecznej. W 2007 roku wydano 70. decyzji administracyjnych, w tym: Ø 33 decyzje administracyjne skierowujące wraz z odpłatnością, Ø 23 decyzje administracyjne zmieniające wysokość odpłatności, Ø 1. decyzję administracyjną uchylającą decyzję skierowującą, Ø 13 decyzji administracyjnych umarzających postępowanie. Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodku wsparcia – Środowiskowym Domu Samopomocy w Puszczykowie określa Uchwała Nr XLI/370/II/2006 Rady Powiatu Poznańskiego z dnia 30 maja 2006 r. 38 KIEROWANIE DO DOMU POMOCY SPOŁECZNEJ W LISÓWKACH Na terenie powiatu poznańskiego funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej w Lisówkach przeznaczony dla 100. osób w podeszłym wieku. W 2007 roku miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach wynosił 2.674,39 zł – zgodnie z Ogłoszeniem Starosty z dnia 06 marca 2007 r. w sprawie ustalenia średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach w roku 2007. W 2007 roku wydano 30 decyzji administracyjnych o umieszczeniu osób zainteresowanych w Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach, z czego do DPS zostało przyjętych 21 osób, w tym 14 kobiet i 7 mężczyzn. 39 7. PODNOSZENIE KAWLIFIKACJI PRZEZ PRACOWNIKÓW PCPR W roku 2007 r. pracownicy PCPR uczestniczyli w wielu szkoleniach i konferencjach, które stwarzały możliwość poszerzenia wiedzy i podwyższenia kwalifikacji. - Ukończenie przez pracownika PCPR kursu kwalifikacyjnego dla trenerów Programu PRIDE: Rodzinna opieka zastępcza/ Adopcja w wymiarze 290 godzin i uzyskanie niezbędnej wiedzy i umiejętności do prowadzenia szkoleń kandydatów na: rodziny zastępcze, wszystkie rodzaje zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych wymienionych w Ustawie o pomocy społecznej z dnia 12.03.2004 r., rodzin adopcyjnych oraz prowadzących placówki rodzinne (Program zatwierdzony przez Ministerstwo Polityki Spo łecznej). - Udział w konferencji pod tytułem: „PROFITY DLA NON-PROFIT- jak wzmacniać rozwój organizacji pozarządowych” zorganizowanym przez Urząd Miasta Poznania, Wielkopolska Rada Koordynacyjna Związek Organizacji Charytatywnych w Poznaniu, Centrum Innowacji Społecznej SIC oraz Niemiecki Związek Parytetowy Związek Socjalny Dolnej Saksonii. - Uczestnictwo w Regionalnym Forum Edukacyjnym Programu Równać Szanse w Zespole Szkół Handlowych im. Śniadeckich 54/58 zorganizowanego przez Stowarzyszenie Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP. - Udział w Seminarium „Wiedza i Rozwój” w Urzędzie Miasta Poznania zorganizowanego przez Wielkopolska Radę Koordynacyjną we współpracy ze Wspólnotą Roboczą Związków Organizacji Socjalnych. - Udział w konferencji „Programy edukacyjne w zwalczaniu wykluczenia społecznego- doświadczenia i perspektywy” w auli WSZ „Kadry dla Europy” w Poznaniu. - Udział w konferencji na temat: „System Wsparcia Osób Zagrożonych Wykluczeniem Społecznym” w Poznaniu zorganizowanym przez Fundację Niemiecko- Polska „Nadzieja” w Szamotułach w imieniu partnerstwa na rzecz Rozwoju „ Szwajcarski zegarek”. - Udział w konferencji promocyjno- informacyjnej dotyczącej Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 w Instytucie Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu zorganizowanej przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu. - Udział w „Warsztatach z zakresu przygotowywania projektów współfinansowanych z EFS” w Mickiewiczowskim Centrum Turystycznym w Żerkowie zorganizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej i Stowarzyszenie Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP. - Udział w spotkaniu informacyjnym „Europejski Fundusz Społeczny w Polsce w latach 2007-2013 - integracja społeczna i wspieranie obszarów wiejskich” w Hotelu Ikar w Poznaniu zorganizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu. 40 - Udział w spotkaniu dotyczącym zarządzania projektem i realizacji dobrych praktyk w zakresie realizacji projektów finansowanych ze środków unijnych w Klubie Garnizonowym w Poznaniu. - Udział w konferencji podsumowującej projekt „BYĆ AKTYWNĄ” organizowanej przez Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu. - Udział w szkoleniach w ramach projektu „Krok po wolontariat – program pilotażowy dla wykluczonej młodzieży, instytucji, organizacji pozarządowych” realizowanego przez Stowarzyszenie Regionalne Centrum Wolontariatu w partnerstwie z Europejską Grupą Doradczą i współfinansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny. - Udział w debacie strategicznej w ramach prac nad Strategią Polityki Społecznej Województwa Wielkopolskiego 2007-2020 zorganizowanej przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Ośrodku Nauki PAN w Poznaniu. - Udział w szkoleniu pt: Wdrażanie procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie- „Niebieska karta” dla pomocy społecznej prowadzonym przez Centrum Edukacji i Profilaktyki Problemów Uzależnień – Wielkopolska Fundacja Etoh w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu. - Udział w konferencji „Wspólnota działań szansą skutecznego wsparcia wykluczonych” organizowanej przez Wyższą Szkołę Kadry Dla Europy oraz Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-Markot. - Udział w seminarium „Rewalidacyjne aspekty turystyki osób niepełnosprawnych” organizowanym przez ZG PTTK i Warsztaty Terap ii Zajęciowej „Pawełek” w Owińskach. - Udział w cyklu spotkań z doradcą – „Kto pyta nie błądzi” zorganizowanym i prowadzonym przez Centrum PISOP w Poznaniu. Celem spotkań jest zaprezentowanie zagadnień związanych z przygotowaniem wniosku aplikacyjnego oraz zarządzaniem projektem. Tematy spotkań: 15.10.2007 r. - „Finansujemy tylko co możemy- budżetowanie i koszty kwalifikowane w ramach PO KL” 22.10.07 r. - „Wspólna praca, to się opłaca- zarządzanie zespołem, podział obowiązków i komunikacja w realizacji projektu” 29.10.2007 r. – „Ekonomicznie i społecznie – ekonomia społeczna w PO KL” 12.11.07 r. – „Aby wszystko było ok. - audyt i kontrola w projekcie” 19.11.07 r. – „Razem łatwiej- partnerstwo w projektach” - Udział w konferencji pt. „Usługi asystenckie w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych” organizowanej przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Poznania. - Udział w konferencji naukowo-szkoleniowej pod patronatem Prezydenta Miasta Poznania „Jakość życia w starości – mity i rzeczywistość”. 41 - Udział w naradzie poświęconej podsumowaniu działalności Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie w 2007 roku i planom szkoleniowym na 2008 r. oraz problematyce rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych wraz z warsztatami komunikacji społecznej i autoprezentacji. - Udział w szkoleniu „Usamodzielnianie wychowanków placówek opiekuńczo- wychowawczych” organizowanym przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu. - Szkolenie wewnętrzne w PCPR w zakresie ochrony danych osobowych, bezpieczeństwa informatycznego - Udział w warsztatach „ Podnoszenie kwalifikacji kadr pomocy i integracji społecznej w Wielkopolsce” organizowanych przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Poznaniu. 42 8. INTEGRACJA ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM W trakcie realizacji zadań pracownicy brali czynny udział w organizowanych imprezach i spotkaniach ze środowiskiem lokalnym, m.in.: - Udział w Spotkaniu Noworocznym w Ośrodku dla Dzieci Niewidomych w Owińskach organizowanym przez Warsztat Terapii Zajęciowej „Pawełek”. - Udział w uroczystym otwarciu Środowiskowego Domu Samopomocy przy ul. Owsianej w Poznaniu. - Udział w posiedzeniu Komisji Spraw Społecznych w Urzędzie Miejskim w Puszczykowie. - Udział w uroczystym Śniadaniu Wielkanocnym organizowanym przez Warsztat Terapii Zajęciowej w Dopiewcu. - Udział w Gali Finałowej Regionalnego Etapu Konkursu LODOŁAMACZE 2007. - Udział w wernisażu Wystawy Prac Plastycznych Osób Niepełnosprawncyh w Puszczykowie zorganizowanym przez Dom Pomocy Maltańskiej w Puszczykowie. - Udział w Festynie z okazji Dnia Dziecka w Domu Dziecka w Kórniku- Bninie. - Udział w Inauguracji Międzynarodowego Integracyjnego Klubu Kibica w Puszczykowie zorganizowanej przez Fundację im. Królowej Polski Św. Jadwigi w Puszczykowie. - Udział w Festynie integracyjnym pt. „Tacy sami” w Owińskach zorganizowanym przez Wielkopolski Związek Inwalidów Narządu Ruchu i Warsztat Terapii Zajęciowej w Owińskach. - Udział w Integracyjnym Plenerze Artystycznym Puszczykowo 2007 w Puszczykówku zorganizowanym przez Wielkopolskie Forum Organizacji Osób Niepełnosprawnych oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Niewidomych i Słabowidzących. - Udział w VI powiatowych Igrzyskach Sprawnych Inaczej z plenerem malarskim zorganizowanym przez Stowarzyszenie Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski im. Leszka Grajka w Swarzędzu. - Udział w spotkaniu w imieniu dzieci i organizatorów turnusu rehabilitacyjnego w Międzywodziu zorganizowanym przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy w Poznaniu. - Udział w V Mitingu „Barierom Stop” oraz IX Rajdzie Integracyjnym „Po żegnanie Lata” w Domu Pomocy Społecznej w Lisówkach. - Udział w VI Otwartych Mistrzostwach wielkopolski Osób Niepełnosprawnych w pływaniu, Bocci i Kręglarstwie w Czerwonaku zorganizowanym przez Sportowe Stowarzyszenie Inwalidów START w Poznaniu. - Udział w obchodach Jubileuszu V-lecia Goślińskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych. 43 - Udział w otwarciu wystawy pokonkursowej „Śniła mi się rzeczywistość” w Środowiskowym Domu Samopomocy Zielone Centrum w Poznaniu. - Udział w spotkaniu z okazji Dnia Pracownika Socjalnego w Poznaniu zorganizowanym przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Poznaniu. - Udział w uroczystości w Sadach k. Poznania dot. przekazania dzieciom osieroconym i niepełnosprawnym pomocy w sprawach mieszkaniowych, sprzętu rehabilitacyjnego i ułatwiającego naukę i start życiowy oraz zawodowy zorganizowanej przez Stowarzyszenie Pomocy Mieszkaniowej dla Sierot. - Udział w spotkaniu z okazji Świat Bożego Narodzenia na Międzynarodowych Targach Poznańskich zoorganizowanym przez Komisję Rehabilitacji i Integracji Społecznej przy Oddziale PAN w Poznaniu, Wielkopolską Społeczną Radę Programową ds. Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz Stowarzyszenie Centrum Wspomagania i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych BARTEK. - Udział w Spotkaniu Wigilijnym w Stowarzyszeniu Przyjaciół Dzieci Specjalnej Troski im. Leszka Grajka Warsztat Terapii zaj ęciowej w Swarzędzu. - Udział w Spotkaniu Wigilijnym w Stowarzyszeniu Centrum Wspomagania i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych BARTEK. - Udział w Spotkaniu Wigilijnym w Ośrodku Terapeutycznym w Dopiewcu zoorganizowanym przez Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych PROMYK w Komornikach – Warsztaty Terapii Zajęciowej w Dopiewcu. - Udział w Spotkaniu Wigilijnym w Ośrodku Szkolno - Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Owińskach. 44 PODSUMOWANIE Pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu w e wszelkich swoich zaprezentowanych powyżej działaniach mieli na celu poprawę warunków życiowych mieszkańców powiatu poznańskiego. Uczynili wiele, aby to założenie urzeczywistnić, ale mają świadomość konieczności dalszej pracy i konkretne plany dzia łań na tej drodze. 45 Załączniki Zespołu ds. Poradnictwa Specjalistycznego i Promocji Załączniki: 1. Ulotka informacyjna PRIDE i dla kandydatów na opiekunów zast ępczych i plakat. 2. Pakiet informacyjny PRIDE dla kandydatów na opiekunów zast ępczych. 3. Analiza zjawiska przemocy na terenie powiatu. 46 Załączniki działu ds. Pomocy Instytucjonalnej Załączniki: 1. Sprawozdanie z wydanych w 2007 roku decyzji administracyjnych. 2. Sprawozdanie z działalności Domu Dziecka w Kórniku – Bninie za rok 2006. 3. Sprawozdanie z działalności Ośrodka Wspomagania Rodziny w Kobylnicy w roku 2007. 4. Sprawozdanie opisowe dotyczące wykonania planu finansowego Ośrodka Wspomagania Rodziny za rok 2007. 5. Sprawozdanie z działalności Środowiskowego Domu Samopomocy w Puszczykowie w roku 2007. 6. Sprawozdanie opisowe z wykonania planów finansowych w Domu Pomocy Spo łecznej w Lisówkach w roku 2007. 47 Załącznik nr 2. Pakiet informacyjny PRIDE dla kandydatów na opiekunów zastępczych. PRIDE: Rodzinna opieka zastępcza/ Adopcja Szkolenie dla kandydatów na rodziny zastępcze Najważniejsze informacje dla kandydatów na rodziny zastępcze POZNAŃ 2007 48 Drodzy Państwo, Dziękujemy za zainteresowanie jakie okazali Państwo dzieciom, które potrzebują opieki zastępczej. Dzieci, o których mowa były zaniedbywane, często są to ofiary przemocy fizycznej, emocjonalnej i seksualnej. Ich rodzice biologiczni nie mogą lub nie potrafią sprawować władzy rodzicielskiej m.in. z powodu nieporadności życiowej, choroby alkoholowej itp. W związku z tym Sąd zawiesił, ograniczył lub pozbawił ich praw rodzicielskich. Konieczność rozdzielenia dzieci i rodziców to zawsze sytuacja tragiczna. Takie dzieci są zagubione, przerażone, zszokowane – potrzebują czasowej ochrony i opieki, jaką może im zapewnić rodzina zastępcze. Proszę o zapoznanie się z załączoną informacją dotyczącą opieki sprawowanej przez rodziny zastępcze. Jest ich w kraju tysiące, współpracują z powiatowymi centrami pomocy rodzinie, ośrodkami adopcyjnymi i innymi osobami czy organizacjami, którym los pozostawionych dzieci nie jest obojętny. Mam nadzieję, że Państwo dołączą do nas w tej jakże ważnej sprawie. Z przyjemnością czekamy na spotkanie z Państwem. 49 Wiele osób twierdzi, że przejmuje je los dzieci z otoczenia. Zdecydowanie mniej osób decyduje się jednak samemu zaangażować w konkretne działania. To, że skontaktowali się Państwo z nami aby zasięgnąć informacji dotyczącej zastępczego rodzicielstwa oraz fakt, że czytają Państwo ten pakiet oznacza, że zrobili już Państwo pierwszy krok. Pragniemy przywitać Państwa na początku drogi stawania się rodzicem zastępczym i podziękować za odwagę okazania zainteresowania i troski dzieciom pozostawionym bez opieki, za „wyjście za szeregu”. CEL PROGRAMU PRIDE PRIDE (ang. Duma) to skrót Parent Resources for Information, Development and Education, co można przetłumaczyć jako – Źródło Informacji, Rozwoju i Nauki dla Rodziców. Program ten to narzędzie dla Państwa i dla Trenerów prowadzących szkolenie. Dostarcza wiedzy i umiejętności tak bardzo potrzebnych dla sprawowania opieki zastępczej, pomagając w nauczeniu się jak stać się najlepszymi rodzicami zastępczymi. Teraz pewnie niektórzy z Państwa pomyślą: „Chwileczkę, co za szkolenie czy uczenie? Wiem dużo o dzieciach. Wychowałem dzieci i wnuki, od lat zajmuję się dziećmi sąsiadów. Mam także własne dzieci. Po co mi ten program?” To bardzo ważne pytanie. Prawdą jest, że większość osób zainteresowanych opieką zastępczą posiada doświadczenia w zakresie sprawowania opieki nad dzieckiem. Jednakże dzieci, które potrzebują rodziny zastępczej to dzieci o specyficznych potrzebach. Dzieci, które były zaniedbywane, przy których spożywano alkohol, które doświadczyły przemocy czy molestowania, wymagają szczególnej opieki. Potrzebują wiele czasu aby nauczyć się zaufania do dorosłych, uwierzyć, że nikt nie chce ich skrzywdzić oraz zrozumieć, że można wyrażać negatywne emocje w sposób akceptowalny dla otoczenia. To sami rodzice zastępczy uznali, że udzielenie pomocy tym dzieciom wymaga szczególnego rodzaju wiedzy i umiejętności, prosili o przeznaczony specjalnie dla nich program szkoleniowy. PRIDE na pomóc Państwu nauczyć się skutecznie i bezpiecznie, tak dla dziecka jak i dla Państwa, sprawować opiekę zastępczą. Pozwoli odpowiedzieć na wiele pytań oraz zrozumieć w jaki sposób zostaje się rodzicem zastępczym. NAJCZĘSTSZE PYTANIA DOTYCZĄCE OPIEKI ZASTĘPCZEJ Co to jest opieka zastępcza? „Rodzinna opieka zastępcza jest formą pomocy dzieciom i ich rodzicom, którzy przez pewien czas muszą być oddzieleni od siebie z powodu zaniedbania lub innych szczególnych okoliczności wymagających opieki poza domem1”, przy zachowaniu więzów prawnych, a zwykle także emocjonalnych. Znaczenie rodzinnej opieki zastępczej polega na zaspokajaniu indywidualnych potrzeb dzieci oraz ich rodzin. „Celem rodzinnej opieki zastępczej jest zapewnienie ochrony, opieki i warunków do zaspokajania potrzeb dziecka przez czas potrzebny do zapewnienia takich usług rodzinie naturalnej, aby rozwiązane zostały problemy, które doprowadziły do separacji członków rodziny lub przez adopcję lub usamodzielnienie doprowadzić do trwałych i pozytywnych rozwiązań w życiu dziecka, wspieranych przez związki dające poczucie bezpieczeństwa i trwające przez całe życie2”. Jakie dzieci najczęściej potrzebują rodzin zastępczych? • • • 1 2 dzieci z placówek opiekuńczo-wychowawczych, dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo, niezaradnych, nie potrafiących prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie, sieroty naturalne. T. Polkowski, Standardy usług profilaktyczno-opiekuńczych, s. 44, Towarzystwo NASZ DOM 1999, Tamże, 50 Nie należy zapominać, że rodzin zastępczych potrzebują tak dzieci małe (w tym niemowlęta), jak i nastolatki czy nastoletnie matki. Czy wszystkie dzieci potrzebujące rodzin zastępczych mają problemy? Większość niestety tak. Zwykle są zlęknione, zagubione – bowiem oprócz traumy związanej z negatywnymi zjawiskami w rodzinie przeżyły rozdzielenie z rodzicami. Niektóre są nerwowe, agresywne, inne apatyczne i smutne. Często wydaje im się, że ponoszą karę za swoje nieodpowiednie zachowanie. Nawet niemowlęta mogą zachowywać się w niepokojący i irytujący sposób. Dzieci potrzebują rodziców zastępczych dlatego, że zabrakło osoby, która umiałaby lub chciałaby sprawować nad nimi opiekę, czasem dlatego, że wyrządzono im krzywdę, nie dlatego, że coś zrobiły. To nie są „złe” dzieci, ze „złych” rodzin. Z biegiem czasu uczucia smutku i wściekłości słabną, dzięki rosnącemu zaufaniu dziecka do nowych opiekunów. Nie ma większej dumy dla rodziców zastępczych niż obserwowanie jak ich podopieczni wyrastają na silnych, świadomych swej wartości ludzi. Rodzice zastępczy mogą być także dumni z siebie, gdy uda im się np. pomóc nastolatkowi w nadrobieniu szkolnych zaległości lub nauczyć go troski o samego siebie. Czasem rodzicom zastępczym dana jest także satysfakcja przywrócenia dziecka rodzicom czy krewnym, umożliwienia jego przysposobienia. Jakie są rodzaje rodzin zastępczych? Zgodnie z art. 74 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.) rodziny zastępcze dzielą się na: - rodziny spokrewnione z dzieckiem, - rodziny niespokrewnione z dzieckiem, - rodziny zawodowe niespokrewnione z dzieckiem (tej funkcji nie mogą pełnić osoby całkowicie niezdolne do pracy, starosta zawiera z taką osobą/małżonkiem umowę, do której mają zastosowanie przepisy dotyczące umowy zlecenia, gdy umowę zawierają małżonkowie wynagrodzenie przysługuje jednemu z nich – art. 75 ustawy o pomocy społecznej): wielodzietne – umieszcza się w nich w tym samym czasie nie mniej niż 3. i nie więcej niż 6. dzieci, chyba, że w grę wchodzi liczne rodzeństwo. specjalistyczne – umieszcza się w nich dzieci niedostosowane społecznie, względnie dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi, wymagające szczególnej opieki i pielęgnacji. Wychowywać się w nich może nie więcej niż 3. dzieci w tym samym czasie. o charakterze pogotowia rodzinnego - kieruje się do nich nie więcej niż 3. dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej dziecka, nie dłużej niż na 12 miesięcy, chyba, że szczególne okoliczności wskazują na potrzebę wydłużenia tego okresu, jednak nie dłużej niż o dalsze 3 miesiące. Jeżeli zostaną Państwo tego rodzaju rodziną zastępczą muszą być Państwo przygotowani na to, że telefon może zadzwonić o każdej porze dnia i nocy – bycie takim „alarmowym” rodzicem zastępczym wymaga specjalnych umiejętności i środków. Jednocześnie jednak rodzina pełniąca zadania pogotowia rodzinnego otrzymuje miesięcznie wynagrodzenie także z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka (art. 75 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej). 51 „Zwykłe” rodziny zastępcze spokrewnione/niespokrewnione mają zapewnić ochronę i opiekę dzieciom znajdującym się obecnie w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub zagrożonych skierowaniem do takiej placówki. Tacy opiekunowie również otrzymują wsparcie finansowe – pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka wychowującego się w rodzinie zastępczej (o szczegółach dalej). Jakie trzeba mieć kwalifikacje aby zostać rodzicem zastępczym? Rodziną zastępczą mogą być małżonkowie jak również osoba stanu wolnego, osoby te mogą ale nie muszą mieć własne dzieci. Najistotniejszym jest bowiem aby były to osoby, które są w stanie zapewnić dziecku opiekę i bezpieczeństwo. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej, według ustawy o pomocy społecznej (art. 73), można powierzyć małżonkom lub osobie nie pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli: • posiadają stałe miejsce zamieszkania na terytorium RP, • korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich, • nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej, ani też władza rodzicielska nie została zawieszona, • wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, o ile taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu na nich ciąży, • nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim, • mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania, • uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania, • dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej. Ponadto, zgodnie z zapisami nowej ustawy o pomocy społecznej, kandydaci na rodziny zastępcze uczestniczą w szkoleniu organizowanym przez powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek adopcyjno – opiekuńczy lub inny podmiot, w przypadku zawodowych niespokrewnionych rodzin zastępczych szkolenie uwzględnia specyfikę zadań opieki i wychowania jakie przed nimi stoją. Rodzice zastępczy muszą posiadać niezbędną wiedzę dotyczącą rozwoju dziecka oraz czynników zakłócających jego przebieg. Nie bez znaczenia jest także fakt, iż muszą oni umieć uszanować fakt istnienia więzi uczuciowej między umieszczonym u nich dzieckiem/dziećmi, a ich biologicznymi rodzinami. Im dziecko starsze tym ta więź silniejsza, tym więcej wspomnień. Rodzice zastępczy zobowiązani są pomagać dziecku w utrzymywaniu kontaktów z ich biologicznymi rodzinami i to nie tylko z tego powodu, że zwykle możliwy jest powrót dziecka do jego rodziny. Kontakty takie mają niezwykle istotne znaczenie dla poczucia wartości dziecka, dla jego poczucia tożsamości i przynależności. Najważniejszym sposobem podtrzymywania więzi rodzinnych są bezpośrednie spotkania – oczywiście w przypadku zaistnienia takiej możliwości i chęci obu stron a przede wszystkim przy braku przeciwwskazań ze strony Sądu. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu gotowe jest służyć pomocą w nawiązaniu i utrzymywaniu tych kontaktów. Czasem zdarza się, że relacje między rodziną zastępczą a rodziną biologiczną dziecka są na tyle dobre, że rodzice biologiczni mogą odwiedzać dziecko w domu rodziców zastępczych. W rzeczywistości, o warunkach organizacyjnych spotkań (czas, miejsce, częstotliwość, długość trwania) decyduje rodzina zastępcza bądź na jej prośbę Sąd. Szczegółowe wymogi dotyczące osób starających się o pełnienie funkcji rodziny zastępczej zawierają odpowiednie, wskazane powyżej, przepisy. 52 Kto i jak finansuje rodziny zastępcze? Zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej oraz rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych (Dz. U. Nr 233, poz. 2344, z późn. zm.) rodzina zastępcza otrzymuje miesięczną pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania wychowującego się w niej dziecka. Pomocy tej udziela Starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania rodziny zstępczej. Pomoc ta stanowi określony % tzw. kwoty bazowej – obecnie 1.647,00 zł. Jej wysokość uzależniona jest od takich czynników jak: wiek dziecka, fakt posiadania przez dziecko orzeczenia o niepełnosprawności, stopień niepełnosprawności, fakt umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej na mocy odrębnych przepisów prawnych (ustawa o nieletnich) oraz dochód dziecka. Rodzina niespokrewniona z dzieckiem otrzymuje dodatkowo na każde umieszczone w niej dziecko kwotę odpowiadającą 10% kwoty bazowej, z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem i jego wychowania (art. 78 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej). Zawodowe niespokrewnione z dzieckiem wielodzietne lub specjalistyczne rodziny zastępcze otrzymują wynagrodzenie z tytułu świadczonej opieki i wychowania, a rodzina o charakterze pogotowia także z tytułu pozostawania w gotowości do przyjęcia dziecka. Dlaczego potrzebne jest szkolenie? Opieka zastępcza to nie to samo co bycie rodzicem dla własnego dziecka. Z biegiem czasu może się np. pojawić potrzeba rozmowy z dzieckiem o jego pochodzeniu lub konieczność wsparcia dziecka w poradzeniu sobie ze świadomością, że znajduje się w rodzinie zastępczej. Nasze szkolenie Państwu w tym pomoże. Niektóre osoby mogą uważać, że dzieci pozostawione, które często przeżyły tak wiele złego będą wdzięczne za możliwość wychowywania się w innej rodzinie. Nie jest to takie proste – nawet w rodzinie z największymi problemami były przecież lepsze dni, miesiące czy lata. Dziecko odczuwa silną więź ze swoją rodziną, jaka by ona nie była i trzeba o tym pamiętać. Jednym z największych wyzwań opieki zastępczej jest zapobieżenie sytuacji, w której dziecko musiałoby wybierać między nową (lepszą) rodziną, a dawną biologiczną (gorszą). Potrzeba czasu i wiele cierpliwości aby dziecko zrozumiało, że rodzina biologiczna i zastępcza to dwie różne sprawy. Dziecko musi poczuć, że nie ma nic złego w tym, iż jest związane uczuciowo z każdą z nich. ETAPY STAWANIA SIĘ OPIEKUNEM ZASTĘPCZYM Rozmowa telefoniczna lub informacja bezpośrednia i pakiet PRIDE Dzwoniąc lub przychodząc osobiście do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu wykonali Państwo pierwszy krok. W ten sposób wyrazili Państwo swoje zainteresowanie opieką zastępczą. Teraz otrzymują Państwo pakiet informacyjny PRIDE. Wkrótce pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu umówią się na spotkanie informacyjne i odpowiedzą na pytania, na które zabrakło odpowiedzi w pakiecie, a które pojawiły się po zapoznaniu się z nim. Po tym spotkaniu postanowią Państwo wspólnie z pracownikami PCPR czy wezmą Państwo udział w szkoleniu. Domowe spotkanie konsultacyjne w gronie rodzinnym Jako, że Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne o ukończeniu szkolenia Trenerzy PRIDE muszą być w pełni przekonani, że jesteście Państwo świadomi podejmowanej decyzji oraz posiadacie wiedzę niezbędną do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. Rodziny, które nie sprostają tym wymaganiom mogą jedynie otrzymać zaświadczenie o uczestnictwie w szkoleniu nie uprawniające do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. 53 Podczas szkolenia PRIDE, Trenerzy co najmniej dwukrotnie spotkają się z Państwem z Waszym miejscu zamieszkania celem przeanalizowania i omówienia mocnych stron oraz potrzeb rodziny, wyjaśnienia budzących wątpliwości kwestii związanych z opieką zastępczą jak i samym szkoleniem. Jeśli jasnym jest, że Państwo jako kandydaci na opiekunów zastępczych nie dajecie rękojmi prawidłowego sprawowania opieki, Trenerzy nie będą tego ukrywali. Uważamy, że jesteśmy odpowiedzialni za los dzieci, które mają być powierzone osobom przez nas szkolonym. Dbamy zatem o uczciwą i otwartą komunikację z potencjalnymi rodzicami zastępczymi. Prosimy o szczerość i współpracę z Trenerami tak aby możliwym stało się podjęcie decyzji (kwalifikacja czy tylko zaświadczenie o odbyciu szkolenia) odpowiadającej rzeczywistości. Staż w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie rodzin zastępczych (§ 6 ust. 1 pkt. 10) integralną częścią szkolenia dla kandydatów na rodziny zastępcze a tym samym warunkiem otrzymania zaświadczenia o jego ukończeniu jest odbycie 10 – godzinnego stażu w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej. Obecnie na terenie powiatu poznańskiego funkcjonują 2. zawodowe niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze: wielodzietna i o charakterze pogotowia rodzinnego a także 3. całodobowe placówki opiekuńczo – wychowawcze. Wybór miejsca odbycia stażu w ramach powyższego pozostawiamy Państwu. Zaświadczenia końcowe 1. Zaświadczenie o uczestnictwie w szkoleniu i odbyciu 10 – godzinnego stażu w zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodzinie zastępczej lub całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej wydaje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu. 2. Zaświadczenie kwalifikacyjne o ukończeniu szkolenia wydaje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu. 3. Opinię o spełnianiu przez kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej warunków, o których mowa w art. 73 ust. 1 i 3 pkt. 2 – 6 ustawy o pomocy społecznej (o tym będzie mowa niżej) lub o posiadaniu odpowiedniego przygotowania przez kandydatów do prowadzenia placówki rodzinnego wydaje Ośrodek Adopcyjny w Poznaniu. Opinia jest integralną częścią zaświadczenia kwalifikacyjnego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 30 września 2005 r. w sprawie ośrodków adopcyjno – opiekuńczych (Dz. U. Nr 205, poz. 1701, z późn. zm.) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu przekazuje zaświadczenie kwalifikacyjne stwierdzające ukończenie szkolenia dla rodzin zastępczych wraz z Państwa dokumentacją w terminie 2. tygodni od dnia jego wydania do Ośrodka Adopcyjnego w Poznaniu celem uzupełnienia go o ww. opinię. Podstawowe warunki otrzymania zaświadczenia kwalifikacyjnego: 1. Obecność na wszystkich sesjach PRIDE (10 sesji, 2 konsultacje domowe). 2. Zaangażowanie i aktywność w trakcie szkolenia. 3. Wypełnienie wszystkich Ksiąg Życia (9. ankiet z pytaniami umożliwiającymi poznanie kandydatów). 4. Wywiązanie się ze wszystkich zadań nałożonych programem PRIDE oraz dodatkowych, indywidualnie dostosowywanych do rodziny. 5. Świadomość podejmowanej decyzji o pełnieniu funkcji rodziny zastępczej. 6. Wiedza ze zrozumieniem w zakresie 5. kategorii kompetencji (umiejętności) opiekuńczych (o tym będzie mowa niżej). 54 Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli te osoby spełniają następujące warunki (art. 73 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej): • dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej, • mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, • korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich, • nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we władzy rodzicielskiej ani też władza rodzicielska nie została im zawieszona, • wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu, • nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem, co zostało stwierdzone zaświadczeniem lekarskim, • mają odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania, • uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się (art. 73 ust. 3 pkt. 2 – 6 ustawy o pomocy społecznej): • przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, • odpowiednią różnicę wieku między kandydatami do pełnienia funkcji rodziny zastępczej a dzieckiem, • poziom rozwoju i sprawności dziecka, wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno – wychowawczej lub resocjalizacyjnej oraz możliwości zaspokajania potrzeb dziecka, • zasadę nierozłączania rodzeństwa, • w miarę możliwości opinię wyrażoną przez dziecko. SESJE SZKOLENIOWE Szkolenie PRIDE to 10 sesji po 3 godziny każda, odbywać się ono będzie w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu, ul. Zielona 8, w czasie najbardziej dogodnym dla wszystkich uczestników (o terminie i sali, w której odbywać się będą spotkania zostaną Państwo odpowiednio wcześniej poinformowani). Zajęcia będą prowadzone przez dwóch Trenerów. Zdajemy sobie sprawę, że 30 godzin to dużo czasu, ale zostanie rodzicem zastępczym wymaga dobrego przygotowania. Dla wielu osób pomoc dzieciom kończy się na słowach, Państwo poszli krok dalej – skontaktowali się z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Poznaniu, a teraz czytają pakiet informacyjny. Szkolenie PRIDE dostarczy Państwu wszelkich informacji niezbędnych dla świadomego podjęcia decyzji czy rodzinna opieka zastępcza to rzeczywiście najlepszy wybór. Co ważne – decyzja ta zostanie podjęta zanim dziecko lub dzieci znajdą się u Państwa. Dzięki uczestnictwu w szkoleniu mają Państwo okazję porozmawiać o wszelkich odczuciach dotyczących tak ważnej sprawy jaką jest opieka nad dziećmi pozostawionymi. W rezultacie wypracujemy wspólną ocenę Państwa gotowości sprawowania tak odpowiedzialnej roli. Dobrzy rodzice zastępczy powinni posiadać wiedzę w 5. podstawowych dziedzinach, które w programie PRIDE nazwane zostały kategoriami kompetencji: 1. Umiejętności opiekuńcze (zapewnienie odpowiedniej opieki i bezpieczeństwa) Dzieci, które umieszcza się w rodzinach zastępczych potrzebują bezpiecznego miejsca, w którym nie spotka je żadna krzywda, potrzebują niezwykłej troski. Niektóre z nich nie będą początkowo umiały zrozumieć i zaakceptować Państwa wysiłków w tym kierunku, gdyż wcześniej nie 55 czuły się bezpieczne, nie troszczono się o nie. Inne z kolei pragną za wszelką cenę być w centrum zainteresowania. Program szkoleniowy PRIDE pomoże Państwu sobie z tymi problemami radzić. 2. Zaspokajanie potrzeb rozwojowych dzieci oraz kompensacja opóźnień rozwojowych. W przypadku większości ludzi dorastanie to naturalny i w miarę przewidywalny proces. (np. niemowlęta, które mają możliwość chodzenia i są do tego zachęcane nauczą się chodzić). Rozwój dzieci, które znalazły się w rodzinie zastępczej zwykle nie przebiegał prawidłowo – brakowało odpowiednich bodźców lub było ich zbyt wiele. Mogą zatem nie nadążać za rówieśnikami w jednych sprawach, w innych zaś zdecydowanie ich przerastać. PRIDE pomaga potencjalnym opiekunom zastępczym zrozumieć przyczyny tych zaburzeń i radzić sobie z nimi. 3. Wspieranie więzi pomiędzy dziećmi a ich rodzicami Więź z rodziną oznacza więź z rodzeństwem i dalszymi krewnymi, także z rodzicami. Dzieci nie stają na progu domu rodziny zastępczej bez bagażu osobistych doświadczeń. Nawet niemowlęta, których rodzice nigdy nie wzięli na ręce mają doświadczenia prenatalne czy te związane z pobytem w szpitalu. Różne są to wspomnienia, ale to nie oznacza, że może ich nie być. PRIDE przygotuje Państwa do zrozumienia istotności doświadczeń dziecka, a także do radzenia sobie z nimi. 4. Umożliwienie dzieciom nawiązania bezpiecznych, pozytywnych i trwałych związków na całe życie. Dzieci mają prawo do stałych więzi rodzinnych, które trwają całe życie. Ukształtowanie się prawidłowej osobowości dorosłego człowieka w dużym stopniu zależy od tego czy uda się wytworzyć i utrzymać takie więzi. Wiele osób i instytucji wspiera rodziców w radzeniu sobie z kłopotami tak aby, kiedy to tylko możliwe, zapewnić dziecku powrót do domu. Jeśli rodzice nie chcą lub nie mogą współpracować poszukuje się innej rodziny dla ich dzieci. 5. Praca z innymi członkami zespołu w celu rozwiązania problemu dziecka lub całej rodziny. Bez względu na to z jakiego środowiska pochodzi dziecko najważniejsze jest jego dobro. W celu zaspokojenia jego potrzeb najważniejsze jest uświadomienie sobie, że w opiece zastępczej istotna jest praca zespołu, szeregu specjalistów mających wspólne cele, zadania i wartości. Tak wiele jest rodzin i dzieci, które potrzebują wsparcia, to zbyt wiele pracy dla jednej osoby czy dwóch osób. Nie oczekujemy, że będziecie Państwo idealnymi rodzicami, oczekujemy współpracy, a następnie wypracowania wspólnej przemyślanej decyzji dotyczącej opieki zastępczej. KOSZTY • • szkolenie jest bezpłatne dla mieszkańców powiatu poznańskiego, podręcznik PRIDE: 50,00 zł Z przyjemnością oczekujemy na spotkanie z Państwem. Trenerzy: Marta Dziurla 061 8410 – 719 Paulina Mańczak 061 8410 – 722 56 Załącznik nr 3. Analiza zjawiska przemocy n a terenie powiatu. Zaplecze instytucjonalne (w tym dostępność do specjalistów) na terenie działania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w obszarze przemocy. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w obszarze przemocy oferuje mieszkańcom powiatu poznańskiego pomoc psychologiczną, wspierające działania terapeutyczne oraz konsultacje. Mają oni możliwość skonsultowania sytuacji problemowych i kryzysowych pojawiających się w ich życiu. W PCPR prowadzone jest poradnictwo specjalistyczne, w tym także poradnictwo rodzinne. Istnieje możliwość podjęcia indywidualnych spotkań z psychologiem. Działania PCPR-u wspierane są w gminach poprzez działania Ośrodków Pomocy Społecznej i Gminnych Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Kroki podejmowane odnośnie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są wspieranie przez psychologa, pedagoga oraz pracowników socjalnych. W PCPR funkcjonuje telefon zaufania dla ofiar przemocy w rodzinie istnieje więc możliwość zgłoszenia problemu i uzyskania porady tą drogą. Dyżury konsultantów: poniedziałki, środy, piątki - od 13.00- 15.00. Mieszkańcy powiatu poznańskiego mogą sie także zgłaszać osobiście do punktu konsultacyjno- informacyjnego, który mieści się w PCPR. Niektóre Ośrodki Pomocy Społecznej oferują pomoc specjalistów zajmujących się udzielaniem pomocy osobom doświadczającym przemocy w rodzinie. • Ośrodek Pomocy Społecznej – Swarzędz 62-020, ul. Poznańska 25 tel. (61) 6512- 650 - punkt konsultacyjny ds. przemocy: pracownik socjalny udzielający pomocy w poniedziałek w godz. od 16.00 do 18.30. • Ośrodek Pomocy Społecznej – Czerwonak 64-004, ul. Plac Zielony 1 tel. (61) 8121- 488 (89) - psycholog udzielający pomocy: - we wtorek w godzinach od godz.8.00 -13.00 - filia OPS-u w Koziegłowach, os. Leśne 5 przy parafii Pod Wezwaniem Matki Bożej Fatimskiej, - w środę od godz.13.00 – 18.00 - OPS Czerwonak. Ø psycholog ds. uzależnień udzielający pomocy: - w poniedziałek od godz. 9.30 do 14.30 - OPS w Czerwonaku, - we wtorek od godz. 15.30 do 19.00 - OPS w Czerwonaku, - w środę od godz. 09.30 do 17.30 - filia OPS-u w Koziegłowach, os. Leśne 5 przy parafii Pod Wezwaniem Matki Bożej Fatimskiej - w czwartek od godz. 15.30 do 19.00 - OPS w Czerwonaku 1. Ośrodek Pomocy Społecznej- Dopiewo 62-070, ul. Konarzewska 12 tel. (61) 8148-020 - pracownicy socjalni udzielają porad, wsparcia, służą dostępnymi informacjami, - terapeuta udziela pomocy w środę od godz. 14.00 do 18.00. 2. Ośrodek Pomocy Społecznej- Kórnik 62-035, ul. Poznańska 34a tel.(61) 8170-054 - pracownik zajmujący sie problemem przemocy udziela porad w środę od godz. 08.00 do 57 3. 4. 5. 6. godz. 18.00. Ośrodek Pomocy Społecznej- Pobiedziska 62-010, ul. Kaczyńska 26 tel. (61) 8152-000 - pomocą psychologiczną zajmuje się przeszkolony pracownik dyżurujący w piątek od godz. 17.00 do 20.00. Ośrodek Pomocy Społecznej- Puszczykowo 62-040, ul. Wysoka 1 tel. (61) 8194-648 Pomocy udzielają: - radca prawny we wtorki i czwartki w godz. od 09.00 do 12.00, - psycholog we wtorki w godz. od 15.00 do 17.00, - specjalista pracy socjalnej od poniedziałku do piątku w godz. od 07.30 do 15.30. Ośrodek Pomocy Społecznej- Stęszew 62-060, ul Poznańska 11 tel. (61) 8134-062 Pracownicy OPS-u udzielają pomocy mieszkańcom gminy w każdy dzień tygodnia: - poniedziałek w godz. od 08.00 do 16.00, - wtorek., środa, czwartek, piątek - w godzinach od 07.00 do 15.00. Ośrodek Pomocy Społecznej- Rokietnica 62-090, ul. Golęcińska 1 tel. (61) 8145-341 Pracownicy socjalni udzielają pomocy we wtorek, czwartek i piątek w godz. od 07.30 do 15.30. Na obszarze powiatu poznańskiego, na terenie gminy Swarzędz działa Ośrodek Interwencji Kryzysowej (ul. Poznańska 91, Kobylnica). Ośrodek funkcjonuje całodobowo w zakresie usług hostelowych, a w zakresie poradnictwa specjalistycznego 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku. Przedmiotem działania ośrodka jest zapewnienie kompleksowej pomocy osobom i rodzinom znajdującym się w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych, ze szczególnym uwzględnieniem ofiar przemocy w rodzinie. Ośrodek realizuje swoje zadania poprzez: I. dyżury specjalistów, II. zapewnienie schronienia w hostelu, III. świadczenia poradnictwa psychologicznego, pedagogicznego, rodzinnego, socjalnego oraz prawnego, IV. prowadzenie terapii kryzysowej, V. prowadzenie grup terapeutycznych i grup wsparcia, VI. prowadzenie porad telefonicznych, VII. przeciwdziałanie przemocy, upowszechnianie wiedzy na temat przemocy i umiejętności radzenia sobie w przypadku wystąpienia przemocy w rodzinie, VIII. inicjowanie i tworzenie warunków do powstawania grup samopomocowych dla osób dotkniętych przemocą. Działalność w zakresie udzielania pomocy osobom doświadczającym przemocy Powiatowe Centrum udziela wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie w obrębie 3 obszarów: - eksplorowania zasobów społecznych niezbędnych do podjęcia interwencji wobec ofiar przemocy w rodzinie: § współpraca pomiędzy służbami społecznymi funkcjonującymi w obrębie gmin i powiatu poznańskiego, § kontakt z pracownikami Ośrodków Pomocy Społecznej powiatu poznańskiego mający na celu utrzymania aktywnego systemu współpracy na rzecz ofiar przemocy domowej, 58 § § współpraca z Policją Miejską w celu aktywizacji działań na rzecz ofiar przemocy, stworzono i aktywowano bazę danych oferującą osobom w kryzysie telefoniczne wsparcie informacyjne w zakresie praw i uprawnień, § zapewnienie osobom wymagającym wsparcia w kryzysie usług radcy prawnego. - monitorowania dynamiki zjawiska przemocy w rodzinie na terenie powiatu poznańskiego: Ø współpraca z instytucjami oświatowymi, wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia, organami ścigania w celu pełniejszej identyfikacji sytuacji rodzin doświadczających trudności w sprawowaniu opieki nad dziećmi - interwencji kryzysowej w zakresie przepracowania traumy i zaburzeń pourazowych: - zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony i opieki oraz warunków zaspokojenia podstawowych potrzeb ofiary przemocy, - w przypadku oznak świadczących o przemocy wysokiego ryzyka (wiążących się z pogorszeniem stanu psychicznego i fizycznego oraz brakiem pomocy ze strony bliskich) pracownicy dążą do zapewnienia ofierze przemocy w rodzinie ochrony. W tym celu niezbędne jest skierowanie osoby zagrożonej do Hostelu przy Ośrodku Wspomagania Rodziny w Kobylnicy, - pomoc psychologiczna nastawiona na odbudowanie szacunku i nabycie pewności, że podjęta decyzja o ujawnieniu przemocy jest słuszna. Współpraca z instytucjami 1. Ośrodki Pomocy Społecznej z obszaru powiatu poznańskiego, 2. Ośrodek Wspomagania Rodziny w Kobylnicy- Ośrodek Interwencji Kryzysowej, 3. organizacje pozarządowe działające na ternie powiatu poznańskiego i miasta Poznania, 4. Terenowy Komitet Praw Dziecka w Poznaniu, 5. stała współpraca z instytucjami oświatowymi, wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia, organami ścigania w celu udzielenia pełniejszej pomocy ofiarom przemocy zgłaszającym się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. Ustosunkowanie się do wniosków zespołu doradczego, powołanego przez Wojewodę Wielkopolskiego w celu analizy zjawiska przemocy wobec dzieci. 1. Świadomość społeczna i gotowość ofiar do informowania o stosowaniu przemocy niewątpliwie wzrasta. Choć w dalszym ciągu występuje niechęć ofiar do rozpoczęcia procedury sądowej przez co wiele spraw stoi w miejscu i nie zmienia swojej postaci. Przyczyny należy dopatrywać się w obawie ofiar przemocy o utratę źródła utrzymania i zamieszkania jeżeli sprawca zostanie ukarany gdyż często jest on jedynym żywicielem rodziny. 2. Brak wspólnego sytemu, programu przeciwdziałania przemocy dla wszystkich instytucji zajmujących się problematyką pomocową. Stąd reakcja na zjawisko przemocy jest opóźniona i wiele spraw toczy sie w nieskończoność. 3. Przemoc występuje nie tylko w rodzinach z problemem alkoholowym, patologicznych ale także w rodzinach o wysokim statusie społeczno-ekonomicznym, również wśród ludzi powszechnie szanowanych. Pod pojęciem przemoc trzeba mieć także na uwadze oprócz przemocy fizycznej także przemoc psychiczną, seksualną, ekonomiczną. Występowanie jej często nie odbywa się przy udziale alkoholu. 59 4. Procedura załatwiania spraw sądowych, brak współpracy i wspólnego systemu wsparcia spowalnia sprawy dotyczące krzywdzonych dzieci, które naraża się na doświadczanie kolejnych przeżyć traumatycznych. 5. Nie istnieje baza danych dotycząca instytucji, organizacji, stowarzyszeń zajmujących się szeroko rozumianą przemocą. 6. Brak jest specjalistów przeszkolonych w kierunku pracy ze sprawcą. Takie działania wydają się bardzo istotne biorąc pod uwagę fakt, iż ofiary bardzo często powracają do swojego wcześniejszego środowiska. 7. Powinno zostać zmodyfikowane prawo lokalowe aby sprawca jak najszybciej mógł być eksmitowany - jak dotąd niemożność eksmisji stanowi znaczącą barierę w rozwiązywaniu spraw dotyczących przemocy. 8. Istnieje zapotrzebowanie na szkolenia dla osób mających styczność zarówno z ofiarami przemocy jak i jej sprawcami (dla przedstawicieli Ośrodków Pomocy Społecznej, Ośrodków Interwencji Kryzysowej). 9. Osoby, które mają pierwszy kontakt z osobą doświadczającą przemocy powinny posiadać podstawowa wiedzę dotyczącą postępowania z ofiarami przemocy, ale także powinny być partnerami i sprzymierzeńcami osób zgłaszających się z takimi problemami. 10. Współpraca oparta na partnerstwie między instytucjami jest podstawą podejmowania różnorodnych działań na rzecz ofiar i sprawców przemocy. 60 TABELE DOTYCZĄCE ZJAWISKA PRZEMOCY – DANE UZYSKANE Z OPS Z TERENU POWIATU POZNAŃSKIEGO Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Rokietnica informacje uzyskane z OPS w Rokietnicy dnia 17.07.2007 Bieżące działania: 1. Współpraca OPS z kuratorami rodzinnymi 2. Współpraca OPS z Policją 3. Współpraca OPS z lekarzami rodzinnymi 4. Współpraca OPS z instytucjami oświatowymi 5. Prowadzenie przez OPS świetlicy socjoterapeutycznej 1. Sąd Rejonowy w Szamotułach 2. Komenda Rejonowa Policji w Tarnowie Podgórnym 3. Szkoły Podstawowe i Gimnazja w Rokietnicy 4. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci 1. Kierownik OPS jest członkiem GKRPA 2. Wzajemne zgłaszanie spraw 3. Przekazywanie przez GKRPA środków finansowych na funkcjonowani e świetlicy socjoterapeutycznej i organizowanie kolonii letnich 2 Suchy Las informacje uzyskane z OPS w Suchym Lesie dnia 17.07.2007 1. Udzielanie pomocy w formie dofinansowania do wynajętych mieszkań dla ofiar przemocy – Wójt Gminy 2. Udzielanie pomocy rzeczowej i finansowej oraz porad psychologicznych i prawnych - Caritas 1. OPS 2. Urząd Gminy 3. Komisariat Policji 4. Straż Gminna 5. Ośrodki Zdrowia 6. Szkoły 7. Punkt Konsultacyjny Poradni Odwykowej 8. Caritas 1. Wymiana informacji 2. Kierowanie osób uzależnionych do GKRPA 3.Uczestnictwo w GKRPA 1 1. Policja 1. Wymiana 2. Szkoły informacji 3. Ośrodek 2. Kierowanie 24 - OPS Komorniki informacje - POLICJA uzyskane z OPS w - SZKOŁY 61 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Komornikach dnia - GKRPA Zdrowia 17.07.2007 4. GKRPA - pogadanki w szkołach 5. Sołtysi - w ramach prewencji kryminalnej rozdawano ulotki na terenie gminy na temat zapobiegania przemocy oraz uzyskania pomocy - quizy - ulotki - udzielanie informacji na temat zapobiegania przemocy na festynie zorganizowanym z okazji Dni Komornik Mosina informacje uzyskane z OPS w Mosinie dnia 17.07.2007 Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych dzieci na zajęcia do świetlic socjoterapeutycznych 3. Zapewnienie wypoczynku dzieciom 4. zapewnienie pomocy psychologicznej 5. przeprowadzanie wywiadów Zgłoszenia na leczenie klientów OPS – 9 osób 4 Wieczorne wizyty Pobiedziska informacje pracowników socjalnych z uzyskane z OPS w policją Pobiedziskach dnia 17.07.2007 1. Komisariat Policji 2. Szkoły 3. Pedagodzy 4. Kuratorzy sądowi 5. Prokurator Zespół ds. Przemocy w Rodzinie przy Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 16 1. ścisła współpraca OPS z policjantami, nauczycielami, pielęgniarkami, lekarzami, kuratorami 2. monitorowanie przez OPS (we współpracy z Policją, Szkołami, służbą zdrowia, kuratorami) środowisk, w których występuje przemoc 1. Policja 2. Szkoły 3. poradnie lekarskie 4. Poradnia PsychologicznoPedagogiczna 5. Ośrodek Zdrowia 6. Sąd 7. Kościół 8. Towarzystwo 1. Zgłaszanie osób uzależnionych na przymusowe leczenie odwykowe 2. Wymiana informacji dot. podejmowanych działań na rzecz rodzin, w 1 Stęszew informacje uzyskane z OPS w Stęszewie dnia 17.07.2007 62 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych Przyjaciół Dzieci których 9. Punkt występuje przemoc KonsultacyjnoInformacyjny Do Spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 10. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1. porady psychologiczne Puszczykowo informacje 2. porady prawne uzyskane z OPS w Puszczykowie dnia 17.07.2007 POLICJA 63 1. Stały kontakt z Miejską Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2. Sygnalizowanie przez pracowników socjalnych pojawiających się problemów dot. uzależnienia w rodzinach korzystających z pomocy tutejszego Ośrodka 3. Wymiana informacji np. o podejmowanych działaniach mających na celu leczenie osoby uzależnionej 4. Współpraca 1 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych z psychologiem zatrudnionym w Punkcie Konsultacyjnym Dopiewo informacje uzyskane z OPS w Dopiewie dnia 17.07.2007 1. Konferencja "Stop przemocy i uzależnieniom" zorganizowana przez Ośrodek Pomocy Społecznej i GKRPA, skierowana do nauczycieli i pracowników OPS 2. Stopień uzależnień i przemocy wsród dorosłych, organizowane przez Ośrodek Pomocy Społecznej i GKRPA, skierowane do pracowników OPS 3. Konferencja "Dziecko krzywdzone – od podejrzenia do interwencji" organizowana przez Komitet Ochrony Praw Dziecka, skierowana do nauczycieli i pracowników OPS 4. Szkolenie "Spójrz inaczej na agresję " organizowane przez OPS, skierowane do nauczycieli 5. Szkolenie "Agresja i przemoc wobec dziecka" organizowane przez OPS i Wielkopolską Fundację ETOH, skierowane do nauczycieli 6. Zadania komisji i zadania szkoły z zakresu przeciwdziałania przemocy w szkole, organizowane przez Studio Profilaktyki 64 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów alkoholowych 2. Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Poznaniu 3. Wielkopolska Fundacja ETOH Podejmowane działania w obszarze przemocy realizowane są przez GKRPA i OPS 6 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych Społecznej i Niepubliczną Placówkę Doskonalenia Nauczycieli, skierowane do nauczycieli i członków GKRPA 7. "Pierwszy kontakt z ofiarą przemocy w rodzinie" organizowane przez PCPR Poznań, skierowane do pracowników OPS 8. Opracowanie i realizacja GPRPA z uwzględnieniem przemocy w rodzinie – działania realizowane przez OPS i GKRPA, skierowane do społeczności lokalnej 9. "Przemoc seksualna wobec dzieci, regulacje prawne i pomoc psychologa", organizowane przez Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka 10. "Wszystko o narkomanii i przemocy", organizowane przez Ośrodek Twórczej Interwencji – Kraków, skierowane do członków GKRPA i nauczycieli 11. Szkolenie "Jak sobie radzić w trudnych sytuacjach" organizowane przez OPS i GKRPA, skierowane do nauczycieli Murowana Goślina informacje uzyskane z OPS w Murowanej Goślinie dnia 18.07.2007 Tworzenie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy, w ramach którego powstanie Punkt Konsultacyjny dla ofiar i sprawców przemocy. 65 1. Straż Miejska 2. Policja 3. Szkoły 4. Zakład Opieki Zdrowotnej 5. Punkt InformacyjnoKonsultacyjny dla 1. Wymiana Informacji 2. Współtworzenie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy Gmina Kostrzyn Wlkp. - dane uzyskane z OPS w Kostrzynie wlkp. Dnia 19.07.2007 Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) 1. Utworzono Punkt InformacyjnoKonsultacyjny ds. Uzależnienia i Przemocy w Rodzinie – zatrudnieni są : pedagog, psycholog, prawnik. 2. Świetlice środowiskowe z programem opiekuńczowychowawczym i socjoterapeutycznym w 8 miejscowościach 66 Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych osób uzależnionych i ich rodzin 6. Kuratorzy społeczni i zawodowi 3. Współtworzenie Punktu Konsultacyjnego dla ofiar i sprawców przemocy 1. GKRPA 2. Stowarzyszenie "Abstynenci" 3. Policja 4. Sąd Rejonowy we Wrześni 5. Kuratorzy Sądowi 6. Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Gnieźnie – Oddział Leczenia Uzależnień 7. Oddział Detoksykacji Szpitala im. J. Strusia w Poznaniu 8. Poradnia Lekarza Rodzinnego "Sanus" 9. Pielęgniarki szkolne 10. Pielęgniarki środowiskowe 11. Dyrektorzy szkół i nauczyciele 12. Ośrodek Interwencji Kryzysowej OWR w Kobylnicy Kierownik OPS jest jednocześnie przewodniczącym GKRPA i Pełnomocnikiem Burmistrza ds. Profilaktyki Uzależnień. Ścisła współpraca w każdym aspekcie przemocy, która w większości przypadków wiąże się z uzależnieniami Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych Przeprowadzanie wywiadów Kleszczewo - dane uzyskane z OPS w Kleszczewie dnia 19.07.2007 3 Tarnowo Podgórne informacje uzyskane z OPS w Tarnowie Podgórnym dnia 20.07.2007 Przy tutejszym Ośrodku działa Punkt Konsultacyjny ds. Problemów Alkoholowych – zatrudniony terapeuta uzależnień posiada uprawnienia do udzielania pomocy ofiarom przemocy domowej i jej sprawcom 1. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2. Posterunek Policji w Tarnowie Podgórnym i Baranowie 3. Poradnia PsychologicznoPedagogiczna w Tarnowie Podgórnym 4. Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka w Poznaniu 1. Poradnictwo W 2006 socjalne i roku w koordynacja w związku z przemocą ramach współpracy z domową Policją i udzielono Gminną pomocy 7 Komisją rodzinom Rozwiązywa- (34 osoby w nia Problemów tych alkoholowych rodzinach) 2. Pomoc finansowa i rzeczowa zgodnie z ustawą 3. Kierowanie do placówek i organizacji społecznych ds. Przemocy Czerwonak informacje uzyskane z OPS w Czerwonaku dnia 20.07.2007 1. Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie przy GOPS w Czerwonaku 2. Zespół Pierwszego Kontaktu ze Sprawcą Przemocy – pracownik socjalny, psycholog, policjant 3. Zespół Interdyscyplinarny w składzie: pracownik socjalny, kurator rodzinny, 1. Policja 2. Kuratorzy 3. Sąd Rodzinny 4. Szkoły 5. Poradnia PsychologicznoPedagogiczna 1. Wymiana informacji o osobach nadużywających alkoholu i stosujących przemoc 2. Niebieskie Karty 3. Zgłaszanie sprawców przemocy 67 33 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych kurator dla dorosłych Luboń informacje uzyskane z OPS w Luboniu dnia 20.07.2007 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej: - kierowanie do placówek opiekuńczowychowawczych - współpraca z kuratorami zawodowymi i społecznymi a także z Sędzią Sądu Rejonowego VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich - kwalifikowanie dzieci na wypoczynek organizowany przez Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (kolonie terapeutyczne) - występowanie w imieniu ofiar przemocy - współpraca z pedagogami i psychologami szkolnymi oraz z Poradnią PsychologicznoPedagogiczną 1. Policja 2. Szkoły 3. Poradnia PsychologicznoPedagogiczna 4. Sąd Rejonowy VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich 5. PCPR Poznań 6. Caritas 1. organizowanie letniego wypoczynku 2. członkostwo Kierownik MOPS w Komisji Na terenie Lubonia to Komisariat Policji zakłada Niebieskie Karty 1. Przychodnia Lekarza Rodzinnego "VIGILAX" 2. Punkt Konsultacyjno – Informacyjny 3. Poradnia PsychologicznoPedagogiczna 4. Szkoły - pedagog - psycholog 1. składanie wniosków o wszczęcie postępowania, leczenia odwykowego 2. kierowanie osób uzależnionych do Punktu InformacyjnoKonsultacyjnego 2 Policja: - współpraca z MOPS - zakładanie Niebieskich Kart Buk informacje uzyskane z OPS w Buku dnia 19.07.2007 68 Gmina Lokalne Inicjatywy podejmowane w obszarze przemocy (Jakie?Kto?) Instytucje współpracujące, w tym organizacje pozarządowe Liczba Formy współpracy z Niebieskich Kart gminną założonych komisją rozwiązywania przez pomoc społeczną problemów alkoholowych 5. Policja 6. Sądy 7. Kurator sądowy i społeczny GKRPA – Kampania KTPS Kórnik informacje "Trzeźwy Umysł" uzyskane z OPS w Kórniku dnia 18.07.2007 Swarzędz informacje uzyskane z OPS w Swarzędzu dnia 19.07.2007 Punkt Konsultacyjny ds. Przemocy: dyżury specjalistów: pracownik socjalny, psycholog, policjant, prawnik 1. Szkoły 2. Policja 3. Kościół 4. Stowarzyszenie Abstynentów "Żagiel" 5. Stowarzyszenie na Rzecz Zakres interwencji: Aktywizacji wsparcie informacyjne, Społeczności poradnictwo Lokalnej 6. Stowarzyszenie Ulotki informacyjne "Bezpieczna Gmina" Program edukacyjnokorekcyjny dla sprawców przemocy Placówki opiekuńczowychowawcze wsparcia dziennego dla dzieci 69 1. składanie wniosków 2. uczestnictwo w posiedzeniach GKRPA 2 Ścisła współpraca w zakresie motywowania do leczenia osób uzależnionych stosujących przemoc i ofiar przemocy 7