ŚLADAMI POWSTANIA WARSZAWSKIEGO

ZAŁĄCZNIKI
DO ODZNAKI KRAJOZNAWCZEJ
„ŚLADAMI POWSTANIA WARSZAWSKIEGO”
Załącznik nr 1
Wykaz miejsc związanych z najmłodszymi uczestnikami Powstania Warszawskiego
do zwiedzenia przy zdobywaniu odznaki „Mały Powstaniec”
1. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Przyokopowa 28.
2. Pomnik Powstania Warszawskiego, Plac Krasińskich.
3. Pomnik Małego Powstańca, ul. Podwale.
4. Pomnik poświęconym poległym po wybuchu niemieckiego stawiacza min na ul. Jana
Kilińskiego.
5. Symboliczny mogiła powstańcza „Antka Rozpylacza” przy ul. Brackiej 5 (w podwórzu)
i tablica upamiętniająca jego śmierć od strony Alej Jerozolimskich 11/19.
6. Tablica upamiętniająca działalność Harcerskiej Poczty Polowej obsługiwanej przez
„Zawiszaków”, ul. Tyniecka 26.
7. Pomnik „małych powstańców” przy kościele pw. św. Stanisława Kostki, ul. Stanisława
Hozjusza 2.
8. Tablica upamiętniająca działalność Harcerskiej Poczty Polowej, ul. Wilcza 35/41.
9. Obelisk poświęcony baonowi harcerskiemu „Wigry”, Skwer im. batalionu
harcerskiego „Wigry”, ul. Gen. Władysława Andersa przed kinem „Muranów”.
10. Tablica upamiętniająca „szczury kanałowe”, czyli młodocianych powstańców
utrzymujących łączność kanałową od 8 sierpnia do 29 września 1944 r. Żoliborza ze
Starówką i Śródmieściem, ul. Ks. Jerzego Popiełuszki, róg ul. Zygmunta
Krasińskiego 22.
Załącznik nr 2
Wykaz klasycznych miejsc związanych z Powstaniem Warszawskim
do zwiedzenia przy zdobywaniu odznaki „Śladami Powstania Warszawskiego”
w stopniu popularnym.
1. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Przyokopowa 28.
2. Pomnik Powstania Warszawskiego, Plac Krasińskich i izba pamięci Powstania
Warszawskiego przy ul. Długiej 22.
3. Pomnik Małego Powstańca, ul. Podwale.
4. Wejście do kanału, Plac Krasińskich róg ul. Długiej (właz kanałowy z oznaczoną
ścieżką w bruku oraz tablica z mapą powstańczego szlaku kanałowego) i wyjście z
kanału ul. Nowy Świat róg ul. Wareckiej (właz oraz tablica z mapą powstańczego
szlaku kanałowego): przebycie trasy powstańczego szlaku kanałowego wzdłuż
następujących ulic: Plac Krasińskich – ul. Miodowa – ul. Krakowskie Przedmieście –
ul. Nowy Świat – ul. Warecka.
5. Pomnik poświęcony poległym powstańcom i cywilom po wybuchu niemieckiego
stawiacza min w dniu 13 sierpnia 1944 r. na ul. Jana Kilińskiego.
6. Twierdza Nazaretanek, ul. Zygmunta Krasińskiego 31 (2 tablice).
7. Tablica upamiętniająca „szczury kanałowe”, czyli młodocianych powstańców
utrzymujących łączność kanałową od 8 sierpnia do 29 września 1944 r. Żoliborza ze
Starówką i Śródmieściem, ul. Ks. Jerzego Popiełuszki, róg ul. Zygmunta
Krasińskiego 22.
8. Pomnik na Placu Powstańców Warszawy, złożony z 63 elementów symbolizujących
dni walczącej stolicy w czasie Powstania.
9. Budynek PAST’y z kotwicą Polski Walczącej, ul. Zielna 37.
10. Pałac Blanka, miejsce śmierci i symboliczny grób Krzysztofa Kamila Baczyńskiego,
ul. Senatorska 14.
11. Cmentarz Powstania Warszawskiego i pomnik Polegli Niepokonani, ul. Wolska
174/176.
12. Cmentarz Powązki Wojskowe: kwatery powstańcze i pomnik AK „Gloria Victis”.
13. Pomnik Pamięci Ludności Woli Wymordowanych w Czasie Powstania 1944, u zbiegu
ul. Leszno i Al. Solidarności.
14. Kwatera sztabu płk Antoniego Chruściela ps. „Monter”, dowódcy Okręgu
Warszawskiego AK, gdzie podpisał w dniu 31.07.1944 r. rozkaz rozpoczęcia
Powstania, ul. Filtrowa 68.
15. Pomnik upamiętniający rozstrzelanie w dniu 27 września ok. 100 żołnierzy pułku AK
„Baszta”, którzy wyszli z kanałów, ul. Dworkowa 5, róg ul. Bedrzycha Smetany w
Parku Morskie Oko.
16. Pomnik Powstańców Czerniakowa i Żołnierzy Wojska Polskiego, ul. Wilanowska 1 w
Parku Kultury.
17. Kopiec Powstania Warszawskiego (d. Kopiec Czerniakowski) z Pomnikiem Polski
Walczącej wzniesiony na gruzach Warszawy, ul. Bartycka.
18. Park Skaryszewski: pomnik Lotników Brytyjskich poległym w czasie Powstania.
19. Skwer 7 pułku piechoty AK „Garłuch” i Skwer Zgrupowania AK Bazy Lotniczej
„Łużyce”, ul. Żwirki i Wigury, róg ul. 17 stycznia: obelisk z tablicą upamiętniającą
2
poległych żołnierzy w natarciu na lotnisko Okęcie; w pobliżu kapliczka na
postumencie z tablicami dotyczącymi walk Zgrupowania AK Bazy Lotniczej „Łużyce”.
20. Dworek Reicherów u zbiegu ul. Ks. Józefa Poniatowskiego i ul. Poznańskiej w
Ożarowie Mazowieckim: kwatera von dem Bacha i miejsce podpisana aktu kapitulacji
Powstania Warszawskiego.
Załącznik nr 3
Wykaz miejsc związanych z Powstaniem Warszawskim wymienionych według
podziału na obwody AK w dniu 1 sierpnia 1944 roku,
do zwiedzenia przy zdobywaniu odznaki „Śladami Powstania Warszawskiego”
w stopniu brązowym, srebrnym i złotym
Obwód I – ŚRÓDMIEŚCIE
(rejony: 1. Stare Miasto, Muranów, Powiśle; 2. Śródmieście część południowo-zachodnia,
Górny Czerniaków; 3. Śródmieście część północno-zachodnia; 4. podobwód Śródmieście
Południe – 2 rejony).
1. Plac Krasińskich 1, róg Długiej: tablica upamiętniająca ewakuację kanałem ok.
5300 powstańców Grupy „Północ” przed kapitulacją Starówki do Śródmieścia i na
Żoliborz oraz tablica ilustrująca trasę powstańczego szlaku kanałowego.
2. Plac Krasińskich: pomnik Powstania Warszawskiego (proj. Wincenty Kućma i Jacek
Budyn; odsłonięty 1.08.1989 r.). Na murze bocznym pomnika tablica upamiętniająca
lotników RAF niosących pomoc walczącej Warszawie.
3. Plac Krasińskich 3/5: dwie tablice upamiętniające żołnierzy AK „Parasol” oraz
żołnierzy 104 Kompanii Syndykalistów Polskich Zgrupowania „Róg”.
4. Park Krasińskich, od strony ulicy Długiej: pozostałości po tzw. pasażu Simonsa, 4
metalowe, skorodowane fragmenty konstrukcji budynku oraz pomnik w formie grupy
obelisków. Miejsce to kryje zbiorowy grób powstańczy: 31 sierpnia w
zbombardowanym budynku poległo około 200 żołnierzy Grup „Chrobry” i „Chrobry I”
oraz cywilów (pamiątkowa tablica).
5. Ulica Długa, róg Placu Krasińskich: tablica upamiętniająca miejsce walk żołnierzy
baonu „Pięść”.
6. Ulica Długa 22, róg Placu Krasińskich: izba pamięci poświęcona Powstaniu
Warszawskiemu i siedziba Związku Powstańców Warszawskich.
7. Ulica Długa 7, d. pałac Raczyńskich: tablica upamiętniająca zamordowanie ok. 430
osób w szpitalu powstańczym.
8. Ulica Długa 24: ostatnia kwatera dowództwa obrony Starego Miasta i grupy „Północ”
AK.
9. Ulica Długa 29: reduta powstańcza zwana „Redutą Matki Boskiej”, przy bloku w Al.
Solidarności na tyłach Reduty pamiątkowy obelisk przedstawiający rannego
powstańca w objęciach Matki Boskiej.
10. Ulica Długa 11: tablica upamiętniająca żołnierzy Brygady Zmotoryzowanej
Narodowych Sił Zbrojnych.
11. Ulica Długa 13/15: tablica upamiętniająca szpital powstańczy.
12. Ulica Długa 18/20: tablica upamiętniająca żołnierzy Legii Akademickiej Szkoły
Podchorążych NSZ walczących w baonie „Gozdawa”.
13. Ulica Długa 44/50: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
14. Ulica Długa 46: tablica upamiętniająca redutę powstańczą.
3
15. Ulica Miodowa 12: tablica upamiętniająca działalność tajnej drukarni Obozu Polski
Walczącej.
16. Ulica Miodowa, róg ul. Senatorskiej: obelisk poświęcony żołnierzom baonu AK
„Gozdawa”.
17. Ulica Miodowa 24/26: tablica upamiętniająca miejsce upadku zestrzelonego
„Liberatora” KG 8-36 z 31. Dywizjonu Bombowego Południowoafrykańskich Sił
Powietrznych SAAF.
18. Ulica Miodowa 5: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
19. Ulica Freta, kościół oo. Dominikanów pw. św. Jacka: w ogrodzie fragment
nieotynkowanej ściany celowo zachowanej z tablicą upamiętniająca rozstrzelanie
lekarzy i sanitariuszek szpitala, a także tablica upamiętniająca ofiary
bombardowania, podpalenia i wysadzenia kościoła (około 1000 osób).
20. Ulica Freta 16: tablica upamiętniająca śmierć żołnierzy Okręgu Warszawskiego Armii
Ludowej.
21. Ulica Senatorska 18: dwie tablice poświęcona obrońcom „Reduty Kanoniczki” oraz
żołnierzy AK 1 Pułku Strzelców Konnych i Zgrupowania „Nałęcz”.
22. Ulica Senatorska 34: dwie tablice upamiętniające działający Szpital Maltański oraz
śmierć płk M. Piaseckiego.
23. Ulica Senatorska 40: tablica informująca o wyjściu z kanału powstańców w dniu 30
sierpnia 1944 r.
24. Ulica Senatorska 14: Pałac Blanka, miejsce śmierci i symboliczny grób Krzysztofa
Kamila Baczyńskiego (na tyłach przedwojennego Ratusza od strony Al.
Solidarności).
25. Ulica Senatorska 12/Nowy Przejazd: tablica ilustrująca trasę szlaku kanałowego,
którym ewakuowali się powstańcy walczący na Starym Mieście.
26. Ulica Senatorska 31/33, kościół św. Antoniego: tablice pamiątkowe i epitafia
poświęcone żołnierzy AK oraz ludności cywilnej zamordowanej przez hitlerowców.
27. Plac Zamkowy, przy Bramie Grodzkiej: kolumna od pomnika Zygmunta III Wazy
zniszczona przez Niemców w dniu 2 września 1944 r. ze śladami kul i odłamków z
czasów ostatniej wojny.
28. Plac Zamkowy, Brama Zegarowa Zamku Królewskiego: dwie tablice poświęcone
żołnierzom Zgrupowaniu AK „Róg” oraz baonowi Wojskowej Służby Ochrony
Powstania „Dzik”.
29. Rynek Starego Miasta 27: tablica upamiętniająca działalność konspiracyjnej
drukarni NSZ.
30. Ulica Świętojańska 4/6: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
31. Ulica Świętojańska 8: tablica na frontonie katedry poświęcona żołnierzom
Zgrupowania „Róg”.
32. Ulica Brzozowa: obelisk upamiętniający żołnierzy Armii Ludowej z batalionu im.
Czwartaków.
33. Ulica Brzozowa 12 (Dom Profesorów): tablica poświęcona żołnierzom 104 Kompanii
Syndykalistów Polskich Zgrupowania AK „Róg”.
34. Ulica Brzozowa 6/8: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
35. Ulica Podwale, na staromiejskim murze obronnym: tablica upamiętniająca żołnierzy
baonu „Gustaw” Zgrupowania AK „Róg”.
4
36. Ulica Podwale 23: tablica upamiętniająca żołnierzy baonu AK „Wigry”.
37. Ulica Podwale 19: Pomnik Małego Powstańca – wzniesiony według projektu
Jerzego Jarnuszkiewicza na chwałę harcerzy – uczestników Powstania
Warszawskiego. Powstał ze składek harcerzy. Odsłonięty 1.10.1983 roku.
38. Ulica Podwale 3: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
39. Ulica Piwna 9/11: krucyfiks wydobyty z gruzów w kościele św. Marcina: figura
Chrystusa bez ramion, rąk i głowy jako pamiątka po zniszczeniu kościoła. Na
dziedzińcu kościoła znajdował się cmentarz powstańczy.
40. Ulica Jezuicka 3: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
41. Ulica Dziekania, róg ul. Kanonia: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
42. Ulica Kanonia 24/26: tablica poświęcona żołnierzom baonu AK „Bończa”.
43. Ulica Dziekania (ściana archikatedry św. Jana Chrzciciela): fragment gąsienicy
niemieckiego stawiacza min, który eksplodował na ul. Jana Kilińskiego 13 sierpnia
1944 r.
44. Ulica Jana Kilińskiego 3: pomnik w kształcie gąsienicy upamiętniający miejsce
wybuchu niemieckiego stawiacza min w dniu 13 sierpnia 1944 r. oraz tablica
upamiętniająca załogę szpitala powstańczego baonu AK „Gustaw”.
45. Ulica Jana Kilińskiego 2: tablica poświęcona żołnierzom kompanii „Orląt” baonu AK
„Gozdawa”.
46. Ulica Świętojerska 4/10: tablica poświęcona 104 Kompanii Syndykalistów Polskich i
żołnierzom Zgrupowania „Róg”, a także upamiętniająca powstańczy szpital,
wytwórnię granatów i obóz jeńców.
47. Ulica Romana Sanguszki 1, Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych:
reduta powstańcza blokująca dostęp do Nowego i Starego Miasta, broniona do 28
sierpnia, ślady po kulach na metalowym ogrodzeniu i bramie (2 tablice).
48. Ulica Bielańska 10/12, Reduta Bank Polski: obelisk poświęcony Zgrupowaniu mjr
„Sosny”, znak Polski Walczącej oraz napis „Ramy Pamięci”.
49. Ulica Bielańska 3: tablica upamiętniająca żołnierzy AK poległych w dniu 31 sierpnia
1944 r.
50. Ulica Barokowa 6: druga siedziba Komendy Głównej AK w dniach 6-13 sierpnia.
51. Plac Powstańców Warszawy (d. Napoleona): pomnik składający się z 63
elementów poświęcony żołnierzom baonu AK „Kiliński”.
52. Ulica Świętokrzyska 31/Jasna 9, Gmach PKO: siedziba KG AK w dniach 26.084.09 (po przejściu kanałami ze Starówki); stąd nadawała powstańcza radiostacja AK
„Błyskawica”.
53. Ulica Jasna 26, Hotel „Victoria”: tablica upamiętniająca siedzibę Antoniego
Chruściela „Montera”, dowódcy warszawskiego korpusu AK.
54. Ulica Jasna 12: tablica upamiętniająca pomordowanych powstańców.
55. Ulica Złota 7/9: tutaj działało powstańcze kino „Palladium”.
56. Ulica Zielna 37, PASTA – gmach Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej: ślady po
pociskach, kotwica Polski Walczącej oraz tablica upamiętniająca zdobycie budynku
przez powstańców.
57. Ulica Krakowskie Przedmieście 3, kościół św. Krzyża: ślady po kulach na epitafium
Polikarpa Girsztowta oraz tablica poświęcona bohaterom poległym w czasie II Wojny
światowej, w tym w Powstaniu Warszawskim.
5
58. Ulica Krakowskie Przedmieście 1: tablica upamiętniająca kpt. Mariana E.
Krawczyka ps. „Harnaś” i jego podkomendnych z kompanii „Genowefa”, „Grażyna”,
„Janusz”.
59. Ulica
Krakowskie
Przedmieście
26/28,
na
dziedzińcu
Uniwersytetu
Warszawskiego: tablica upamiętniająca poległych żołnierzy AK Zgrupowania
„Krybar”.
60. Ulica Krakowskie Przedmieście – Skwer Hoovera: płyta poświęcona oficerom
sztabu AL.
61. Ulica Krakowskie Przedmieście 62: tablica upamiętniająca pomordowanych
Polaków, obok mogiła z brzozowym krzyżem i tablica poświęcona żołnierzowi AK
Jerzemu Oleksiakowi.
62. Ulica Wybrzeże Kościuszkowskie 43: tablica upamiętniająca zdobycie elektrowni
na Powiślu.
63. Skwer im. kpt. „Cubryny”, ul. Wybrzeże Kościuszkowskie: pamięci Stanisława
Skibniewskiego – dowódcy obrony elektrowni na Powiślu.
64. Skwer Tadeusza Kahla: obelisk upamiętniający obrońców elektrowni na Powiślu.
65. Ulica Tamka 1: dwie tablice poświęcone poległym powstańcom – zdobywcom i
obrońcom elektrowni na Powiślu.
66. Ulica Tamka 3: tablica upamiętniająca szpital powstańczy.
67. Ulica Tamka 45: tablica upamiętniająca sztab Zgrupowania „Bicz”.
68. Ulica Tamka 38, pod kładką: obelisk poświęcony Zgrupowaniu „Krybar”.
69. Ulica Tamka róg ul. Juliana Smulikowskiego: tutaj mieścił się szpital powstańczy;
miejsce śmierci o. Michała Czartoryskiego, dominikanina, kapelana Zgrupowania AK
„Konrad”, który został wpisany do grona błogosławionych przez Jana Pawła II jako
męczennik za wiarę.
70. Ulica Juliana Smulikowskiego 10: tablica upamiętniająca żołnierzy Zgrupowania
AK „Konrad”.
71. Ulica Elektryczna, róg ul. Zajęczej: d. elektrownia na Powiślu, punkt strategiczny;
tutaj zbudowano powstańczy samochód pancerny „Kubuś” (tablica).
72. Skwer im. Zgrupowania AK „Róg”, ul. Furmańska.
73. Plac Stanisława Małachowskiego: obelisk upamiętniający żołnierzy AK ze
Zgrupowania „Bartkiewicz”.
74. Ulica Tadeusza Czackiego 3/5: tablica upamiętniająca kwatery i dowództwo pułku
NSZ „Sikora” im. Gen. Władysława Sikorskiego.
75. Ulica Mazowiecka 3/5: tablica ilustrująca trasę powstańczego szlaku kanałowego.
76. Ulica Sienna 45: tablica upamiętniająca siedzibę dowództwa Zgrupowania AK
„Chrobry”.
77. Nowy Świat 53, róg ul. Wareckiej: właz do kanału, którym wychodzili powstańcy
ewakuujący się ze Starówki oraz tablica przedstawiająca trasę szlaku kanałowego.
78. Ulica Konwiktorska róg ul. Bonifraterskiej, kościół św. Jana Bożego: tablice
pamiątkowe i epitafia poświęcone żołnierzom AK baonu „Zośka”, „Miotła”, „Pięść”
oraz zamordowanym ze szpitala oo. Bonifratrów.
79. Ulica Konwiktorska 6, przy wejściu na stadion Polonii: tablica poświęcona
żołnierzom baonów AK „Zośka” i „Czata 49”.
6
80. Ulica Zakroczymska, róg ul. Konwiktorskiej: obelisk poświęcony żołnierzom
baonu AK „Zośka”.
81. Ulica Zakroczymska 7: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
82. Rondo Zgrupowania AK „Radosław” (d. rondo Babka, skrzyżowanie Al. Jana
Pawła II i ul. Zygmunta Słomińskiego): obelisk i tablica informacyjna poświęcona
Zgrupowaniu AK „Radosław”.
83. Skwer im. Batalionu „Czata 49”, ul. Zygmunta Słomińskiego, róg ul. Adama
Mickiewicza: obelisk poświecony żołnierzom Batalionu AK „Czata 49”.
84. Skwer im. batalionu harcerskiego „Wigry”, ul. Gen. Władysława Andersa przed
kinem „Muranów”: obelisk poświęcony baonowi „Wigry”.
85. Skwer im. Batalionu AK „Gozdawa”, przy ul. Konwiktorskiej.
86. Ulica Sapieżyńska 7: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
87. Ulica Świętojerska 12: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
88. Ulica Bonifraterska 14: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
89. Ulica Daniłowiczowska 18: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
90. Ulica Daniłowiczowska 11: tablica upamiętniająca żołnierzy AK kompanii
szturmowej P20 oraz baonu „Łukasiński”.
91. Ulica Rybaki 2 (od strony ul. Mostowej): tabliczka upamiętniająca barykadę
powstańczą.
92. Ulica Bugaj 13/13 ab: tabliczka upamiętniająca barykadę powstańczą.
93. Ulica Bohaterów Getta, na ścianie Arsenału: tabliczka upamiętniająca barykadę
powstańczą oraz tablica poświęcona żołnierzom baonu AK „Chrobry I”.
94. Ulica Boleść 2: tablica upamiętniająca baon Wojskowej Służby Ochrony Powstania
„Dzik”.
95. Aleja Solidarności 64: pomnik poświęcony żołnierzom broniącym „Reduty Matki
Boskiej”.
96. Aleja Solidarności 68a: tablica poświęcona żołnierzom baonu AK „Nałęcz”.
97. Aleja Solidarności 66: tablica w miejscu uświęconym krwią Polaków poległych za
wolność Ojczyzny w czasie Powstania.
98. Ulica Złota, róg ul. Jana Pawła II: Pomnik Czynu Zbrojnego Zgrupowania AK „Gurt”.
99. Skwer im. Zgrupowania AK „Chrobry II”, ul. Chmielna, w kierunku ul. Żelaznej.
100. Ulica Żelazna 21: obelisk poświęcony obrońcom tzw. „Żelaznej Reduty” (d. Dworzec
Pocztowy), czyli powstańcom ze Zgrupowania „Chrobry II”.
101. Ulica Żelazna 75 (od ul. Chłodnej): tablica upamiętniająca zdobycie siedziby
niemieckiej żandarmerii „Nordwache”.
102. Ulica Żelazna 18: obelisk upamiętniający żołnierzy zgrupowania „Chrobry II” i
kompanii „Warszawianka” NSZ.
103. Ulica Śliska 51: tablica informująca o szpitalu polowym zgrupowania AK „Chrobry II”.
104. Ulica Henryka Sienkiewicza, róg ul. Marszałkowskiej: tablica poświęcona
żołnierzom kompanii AK „Koszta”.
105. Ulica Zgoda 11: tablica ilustrująca trasę powstańczego szlaku kanałowego.
106. Ulica Grzybowska 58: obelisk poświęcony żołnierzom zgrupowania AK „Chrobry II” i
baonowi AK „Sowiński”.
7
107. Ulica Towarowa, róg ul. Srebrnej: obelisk upamiętniający walki prowadzone przez
zgrupowanie AK „Chrobry II”.
108. Ulica Srebrna 12: na ścianie Muzeum Woli tablica informująca o punkcie pomocy
medycznej zgrupowania „Chrobry II” i cmentarzu powstańczym.
109. Ulica Twarda 64: tablica upamiętniająca żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych
walczących w ramach zgrupowania „Chrobry II”.
110. Ulica Chmielna, róg ul. Twardej: obelisk upamiętniający poległych żołnierzy NSZ.
111. Ulica Szpitalna 4: tablica upamiętniająca poległych członków sztabu IV Rejonu AK
oraz ludności cywilnej.
112. Ulica Gabriela Boduena 4: tablica upamiętniająca pomordowanych Polaków.
113. Ulica Wojciecha Górskiego 4: tablica poświęcona żołnierzom baonu AK „Kiliński”.
114. Ulica Foksal 3/5: tablica informująca o działalności w czasie Powstania szpitala
PCK.
115. Ulica Emiliana Konopczyńskiego 5/7: tablica upamiętniająca powstańczy szpital
polowy.
116. Ulica Mikołaja Kopernika 43: tablica na ścianie budynku Szpitala Dziecięcego
upamiętniająca powstańczy szpital polowy.
117. Plac Grzybowski 3/5: obelisk przed kościołem oraz pięć tablic na frontonie kościoła
pw. Wszystkich Świętych upamiętniających: Zgrupowanie „Gurt”, „Chrobry II”, „Rum”,
baon „Kiliński”, kompanię „Jeremi” oraz wszystkich żołnierzy walczących w
Powstaniu.
118. Ulica Kredytowa 1: tablica upamiętniająca poległych powstańców.
119. Ulica Kredytowa 5/7: tablica informująca o stanowisku dowodzenia mjr B. Bolesława
Kontryma ps. „Żmudzin”.
120. Ulica Królewska 14: tablica upamiętniająca redutę powstańczą,
konspiracyjną wytwórnię broni i tajną szkołę podchorążych AK.
a
także
121. Plac Jana Henryka Dąbrowskiego 1: utrwalone ślady walk powstańczych na
ścianie budynku.
122. Most im. ks. Józefa Poniatowskiego, na filarze wiaduktu przy ul. Solec: tablica
upamiętniająca rozstrzelanie 15 żołnierzy Zgrupowania AK „Konrad”.
123. Aleje Jerozolimskie 3, Muzeum Wojska Polskiego: na dziedzińcu stoi powstańczy
samochód pancerny „Kubuś”, a w środku wiele eksponatów związanych z
Powstaniem m.in. czołg „Goliat” oraz katapulta butelek zapalających zrobiona z
resoru samochodowego.
124. Aleje Jerozolimskie 3 (w czasie Powstania przemianowane na Aleje gen.
Władysława Sikorskiego), przy bramie Muzeum Wojska Polskiego: tablica
poświęcona żołnierzom 3 Dywizji Piechoty 1 Armii WP walczącym na przyczółku we
wrześniu 1944 r.
125. Aleje Jerozolimskie 23: tablica upamiętniająca zabarykadowane przejście łączące
Śródmieście Północne i Południowe.
126. Aleje Jerozolimskie 11/19: tablica upamiętniająca śmierć pchor. Antoniego
Godlewskiego ps. „Antek Rozpylacz”.
127. Aleje Jerozolimskie 105a: tablica upamiętniająca obrońców Reduty Wolnej
Rzeczpospolitej.
8
128. Ulica Bracka 5: symboliczny grób „Antka Rozpylacza” (w podwórku), w pobliżu ul.
Antka Rozpylacza.
129. Ulica Bracka 13, od Alej Jerozolimskich: tablica poświęcona reducie powstańczej
„Reduta Kuczyńskich” i barykadzie bronionej przez batalion AK „Sokół”.
130. Ulica Nowy Świat 2, róg ul. Książęcej: tablica poświęcona por. Kazimierzowi
Leskiemu ps. „Bradl” – dowódcy kompanii w baonie AK „Miłosz”.
131. Ulica Książęca 21: tablica upamiętniająca poległych żołnierzy Zgrupowania AK
„Leśnik”.
132. Plac Trzech Krzyży 3: tablica upamiętniająca żołnierzy baonu AK „Pięść”.
133. Plac Trzech Krzyży, róg ul. Bolesława Prusa: tablica poświęcona I Kompanii V
Zgrupowania „Siekiera”.
134. Aleje Ujazdowskie 43, róg ul. Wilczej: tablica ilustrująca trasę powstańczego
szlaku kanałowego.
135. Aleje Ujazdowskie, róg ul. Koszykowej: napis na ścianie bocznej budynku
Ministerstwa Sprawiedliwości upamiętniający zamordowanych i więzionych żołnierzy
AK w więzieniu ówczesnego Ministerstwa Bezpieczeństwa Narodowego.
136. Aleje Ujazdowskie 1/3: obelisk upamiętniający Polaków poległych w czasie
Powstania.
137. Aleja Ujazdowskie 28: tablica upamiętniająca żołnierzy Zgrupowania AK „Siekiera”.
138. Ulica Na Skarpie 27, Muzeum Ziemi: tablica informująca o śladach krwi nieznanego
powstańca.
139. Ulica Wiejska, róg ul. Jana Matejki: pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa
Podziemnego przed budynkiem Sejmu RP.
140. Ulica Piękna 19 (d. Piusa XI), budynek tzw. „Małej Pasty”: tablica upamiętniająca
zdobycie Stacji Telefonów Miejskich przez żołnierzy baonu AK „Ruczaj”.
141. Skwer im. Batalionu AK „Ruczaj”, ul. Mokotowska, róg ul. Pięknej: obelisk
upamiętniający żołnierzy baonu „Ruczaj”.
142. Ulica Wilcza 35/41: tablica upamiętniająca działalność Harcerskiej Poczty Polowej.
143. Ulica Wilcza 7/9: kaplica w domu sióstr zakonnych „Przytulisko”, tutaj miał miejsce
powstańczy ślub „kuriera z Warszawy” Jana Nowaka-Jeziorańskiego z „Gretą”.
144. Skwer im. Batalionu AK „Zaremba” na rogu ul. Poznańskiej i ul. Wspólnej: obelisk
upamiętniający żołnierzy baonu AK „Piorun”.
145. Ulica Poznańska 12: tablica pamięci żołnierzy AK batalionu „Zaremba-Piorun” oraz
tablica informująca o mszach świętych odprawianych w czasie Powstania (w
podwórzu).
146. Ulica Nowogrodzka 1/3: tablica upamiętniająca siedzibę dowództwa baonu
szturmowego AK „Sokół”.
147. Ulica Nowogrodzka 51, na frontonie kościoła pw. św. Piotra i Pawła: tablica
poświęcona żołnierzom Zgrupowania AK „Zaremba-Piorun”.
148. Ulica Nowogrodzka 45: tablica poświęcona rozstrzelanym pracownikom poczty.
149. Ulica Marii Konopnickiej 6 (gmach YMCA): tablica upamiętniająca walki
prowadzone przez żołnierzy baonu AK „Miłosz”.
150. Ulica Marszałkowska 74: tablica upamiętniająca żołnierzy baonu AK „Iwo”.
9
151. Ulica Marszałkowska 27/35: dwie tablice poświęcone zamordowanym harcerzom z
Szarych Szeregów oraz ludności cywilnej.
152. Skwer im. 3 Batalionu Pancernego „Golski”, ul. Koszykowa, róg ul. Stanisława
Noakowskiego.
153. Ulica Koszykowa 78: tablica informująca o szpitalu powstańczym.
154. Ulica Koszykowa 55: tablica upamiętniająca żołnierzy baonu AK „Golski”.
155. Ulica Stanisława Noakowskiego 4: tablica informująca o reducie powstańczej, która
broniła się przez cały czas trwania Powstania.
156. Ulica Jazdów 6: obelisk upamiętniający prof. dr med. Edwarda Lotha.
157. Skwer im. Batalionu AK „Miłosz” na rogu ul. Marii Konopnickiej i ul. Bolesława
Prusa: obelisk poświęcony żołnierzom baonu AK „Miłosz”.
II Obwód Armii Krajowej „Żywiciel”– ŻOLIBORZ
(4 rejony: 1. i 2. Marymont; 3. Bielany; 4. Powązki).
1. Ulica Adama Próchnika, róg ul. Pawła Suzina: tablica poświęcona żołnierzom
Organizacji Wojskowej PPS wchodzącym w skład sił obwodu AK „Żoliborz”.
2. Ulica Adolfa Dygasińskiego 13: ostatnia siedziba komendanta Żoliborza ppłk
Mieczysława Niedzielskiego ps. „Żywiciel”.
3. Park Żołnierzy „Żywiciela”, ul. Ks. Jerzego Popiełuszki i ul. Harcerska: obelisk
poświęcony żołnierzom Zgrupowania AK „Żywiciel”.
4. Ulica Adama Mickiewicza, róg ul. Gen. Józefa Zajączka: pomnik ku czci żołnierzy
AK poległych w ataku na Dworzec Gdański.
5. Ulica Zygmunta Krasińskiego 31, klasztor ss. Nazaretanek: dwie tablice na ścianie
klasztoru upamiętniające powstańczą redutę – „Twierdza Zmartwychwstanek”
bronioną przez Zgrupowanie AK „Żyrafa” oraz szpital powstańczy; na ulicy
strategiczne wejście do kanału prowadzącego do Śródmieścia.
6. Ulica Ks. Jerzego Popiełuszki, róg ul. Zygmunta Krasińskiego 22: tablica
upamiętniająca „szczury kanałowe”, czyli młodocianych powstańców utrzymujących
łączność kanałową od 8 sierpnia do 29 września 1944 r. Żoliborza ze Starówką i
Śródmieściem.
7. Ulica Zygmunta Krasińskiego, róg ul. Ks. Jerzego Popiełuszki: obelisk
upamiętniający wspólne boje Armii Krajowej i Armii Ludowej.
8. Ulica Zygmunta Krasińskiego 20: tablica upamiętniająca żołnierzy 227 plutonu AK
Zgrupowania „Żyrafa”.
9. Ulica Zygmunta Krasińskiego 18: tablica poświęcona oddziałom powstańczym.
10. Ulica Zygmunta Krasińskiego 16: tablica poświęcona żoliborskim oddziałom AK.
11. Ulica Stanisława Hozjusza 2, kościół św. Stanisława Kostki: na placu przy kościele
pomnik „małych powstańców” (proj. Jadwiga Zboińska-Załuska) i tablice epitafijne w
kościele poświęcone żołnierzom AK.
12. Ulica Filarecka, róg ul. Zygmunta Krasińskiego 14: tablica upamiętniająca
siedzibę żoliborskiego dowództwa AK w czasie Powstania Warszawskiego.
13. Ulica Wybrzeże Gdyńskie: kamienna płyta ku czci żołnierzy II Dywizji Piechoty I
Armii WP, którzy podczas Powstania od 17 do 23 września dokonali w tym miejscu
nieudanego desantu z Pragi na Żoliborz.
10
14. Ulica Forteczna 4: tablica upamiętniająca konspiracyjną radiostację AK „Łódź
podwodna”, którą kierował od 1940 r. do upadku Powstania Jan Rodowicz ps.
„Anoda”.
15. Ulica Grotowska, róg ul. Westerplatte: pomnik powstańców II Obwodu AK
„Żywiciel”.
16. Ulica Witolda Lutosławskiego 9: tablica upamiętniająca zamordowanych Polaków.
17. Ulica Gdańska 6a, kościół pw. MB Królowej Polski: tablice na zewnętrznych
ścianach upamiętniające żołnierzy zgrupowań AK – „Żaglowiec”, „Żmija”, „Żniwiarz”,
„Żubr”.
18. Ulica Juliusza Słowackiego 52/54: tablica upamiętniająca bastion obronny
żołnierzy AK „Żubr”.
19. Ulica Augusta Cieszkowskiego 1/3: tablica upamiętniająca szpital powstańczy
„Żywiciela”.
20. Ulica Kpt. Stefana Pogonowskiego 28: tablica poświęcona Zgrupowaniu AK
„Żaglowiec”.
21. Ulica Ludwika Mierosławskiego – d. Fort Sokolnickiego w Parku im. Stefana
Żeromskiego: na ścianie muru fortu tablica upamiętniająca lekarzy i sanitariuszki
powstańczego szpitala AK nr 104.
22. Ulica Dymińska 10: tablica poświęcona żołnierzom Zgrupowania „Żaglowiec” oraz
21 PP Dzieci Warszawy.
23. Aleja Zjednoczenia 34: tablica upamiętniająca szpital powstańczy nr 203 obwodu
AK „Żywiciel”.
24. Aleja Armii Krajowej, róg ul. Gdańskiej: pomnik 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty
AK.
25. Aleja Wojska Polskiego 40: tablica upamiętniająca rtm Witolda Pileckiego, więźnia
Auschwitz, organizatora konspiracji
obozowej i uczestnika Powstania
Warszawskiego, który zginął w 1948 r. w więzieniu z rąk stalinowskich oprawców.
26. Aleja Armii Krajowej, skrzyżowanie z Wybrzeżem Gdyńskim:
upamiętniający żołnierzy 2. Dywizji Piechoty walczących na Żoliborzu.
obelisk
27. Skwer im. Kompanii AK „Żniwiarz”, ulica Tucholska: obelisk upamiętniający
żołnierzy AK kompanii Żniwiarz”.
III Obwód AK „Waligóra” – WOLA
(3 rejony: 1. Czyste; 2. Koło-Powązki; 3. Wawrzyszew).
1. Muzeum Powstania Warszawskiego, ul. Przyokopowa 28 (d. elektrownia
tramwajowa): Park Wolności z Murem Pamięci, Kaplica Powstańcza, Dzwon
„Monter”, replika „Kubusia” – powstańczego wozu bojowego, radiostacja
„Błyskawica”, replika „latającej fortecy” B-24 i wiele innych eksponatów. Na murze
zewnętrznym tablica poświęcona AK „Kedyw” i załodze cywilnej elektrowni.
2. Cmentarz Powstańców Warszawy (1945 r.) i Pomnik Polegli – Niepokonani
(Kazimierz Gustaw Zemła, 1973 r.), ul. Wolska 174/176: 177 mogił zbiorowych, gdzie
pochowano zwłoki ekshumowane z grobów tymczasowych, w większości
niezidentyfikowane.
3. Cmentarz Powązki Wojskowe: kwatery powstańcze (żołnierze zgrupowania
„Radosław” i „Żywiciel”, pułku „Baszta” i „Garłuch”), pomnik AK „Gloria Victis”
(Chwała Zwyciężonym; 1.08.1946 r.) oraz panteon dowódców Polski Podziemnej.
11
4. Cmentarz Żydowski, ul. Okopowa 49/51: alejka nr 1 – po obu jej stronach
pochowano żydowskich uczestników Powstania Warszawskiego; mauzoleum
żydowskich żołnierzy poległych w powstaniach i wojnach o wolność Polski.
5. Cmentarz Ewangelicko-Reformowany, ul. Żytnia 42: przy katakumbach pomnik ku
czci żołnierzy batalionu AK „Parasol”, którzy na początku sierpnia walczyli na tym
cmentarzu.
6. Ulica Młynarska 54/58, na bramie Cmentarza Ewangelickiego: tablica poświęcona
żołnierzom baonu AK „Pięść”.
7. Ulica Młynarska 2: tablica upamiętniająca zamordowanych tramwajarzy na terenie
zajezdni.
8. Ulica Młynarska, róg ul. Wolskiej: tablica upamiętniająca poległych żołnierzy III
Obwodu AK oraz zamordowanych mieszkańców Woli.
9. Ulica Wolska 76, na frontonie kościoła św. Stanisława parafii św. Wojciecha: tablica
informująca o obozie przejściowym dla wysiedlanych mieszkańców Warszawy.
10. Pomnik Pamięci Ludności Woli Wymordowanej w Czasie Powstania 1944,
skwer u zbiegu ul. Leszno i al. Solidarności.
11. Ulica Wolska 40: obelisk upamiętniający dawny młyn i pałacyk Michla, gdzie w
pierwszych dniach Powstania bronili się żołnierze z baonu „Parasol”.
12. Ulica Wolska, róg ul. Młynarskiej: obelisk poświęcony batalionowi „Waligóra”.
13. Ulica Wolska 140a, kościół pw. św. Wawrzyńca: na murze tablica upamiętniająca
liczne egzekucje powstańców i ludności cywilnej oraz płyta.
14. Ulica Wolska 37: tablica w szpitalu i obelisk na dziedzińcu upamiętniający
zamordowanych Polaków.
15. Ulica Górczewska 45: tablica poświęcona żołnierzom kompanii Narodowej
Organizacji Wojskowej „Aniela”.
16. Ulica Górczewska, róg ul. Płockiej: Pomnik Pamięci upamiętniający
zamordowanych pracowników i chorych Szpitala Wolskiego (tablica i głazy).
17. Ulica Dzielna 72: pierwsza siedziba Komendy Głównej AK w dn. 1-6 sierpnia w
dawnej fabryce Kamlera.
18. Ulica Mordechaja Anielewicza 34 (d. Gęsia): tablica informująca o wyzwoleniu
przez batalion „Zośka” ludności pochodzenia żydowskiego z obozu pracy zwanym
Gęsiówką.
19. Ulica Chłodna 20: w piwnicy domu ukrywał się przed nalotami w pierwszych dniach
Powstania Miron Białoszewski – autor „Pamiętnika z Powstania Warszawskiego”.
20. Ulica Chłodna 21, kościół św. Karola Boromeusza: tablica
Powstańczemu Oddziałowi Specjalnemu „Jerzyki” i ich dowódcy.
poświęcona
21. Ulica Karolkowa 49, kościół oo. Redemptorystów: tablica na ścianie frontowej
poświęcona zamordowanym księżom oraz na dziedzińcu kompozycja czterech płyt
zatytułowana „Męczennikom warszawskiej Woli”.
22. Ulica Karolkowa 53: tablica upamiętniająca zamordowanych mieszkańców Woli
oraz płyta poświęcona 100. Wolskiej Drużynie Harcerskiej.
23. Skwer im. Wandy Lurie „Polska Niobe”, między ul. Działdowską a ul. Hipolita
Wawelberga.
24. Ulica Stawki 4: tablica poświęcona pamięci żołnierzom AK „Kedyw”.
25. Ulica Dzika, róg ul. Stawki: obelisk poświęcony żołnierzom baonu AK „Miotła”.
12
26. Ulica Okopowa, róg ul. Józefa Mireckiego: obelisk poświęcony żołnierzom
Zgrupowania „Radosław”.
27. Ulica Okopowa 55a: tablica upamiętniająca zakwaterowanie żołnierzy baonu
„Zośka”.
28. Aleje Solidarności 127: tablica na budynku sądów poświęcona żołnierzem
Zgrupowaniu „Leśnik”.
29. Ulica Jana Ostroroga, róg ul. Tatarskiej, na murze Cmentarza Powązkowskiego:
trzy tablice poświęcone żołnierzom baonu „Zośka”.
30. Ulica Spokojna 13: tablica poświęcona dowódcy plutonu „Felek” baonu AK „Zośka”
– ppor. phm Konradowi Okolskiemu ps. „Kuba”.
31. Ulica Wólczyńska, róg ul. Wolumen: obelisk, krzyż i tablica upamiętniający
mieszkańców Wawrzyszewa i żołnierzy AK zamordowanych przez hitlerowców.
32. Ulica Ludwiki 3: tablica poświęcona Powstańczemu Oddziałowi Specjalnemu
„Jerzyki”.
33. Ulica Siedmiogrodzka 5: tablica upamiętniająca pomordowanych mieszkańców
Woli.
34. Ulica Miedziana 8: na ścianie budynku szkoły podstawowej nr 26 tablica
poświęcona powstańcowi warszawskiemu Mirosławowi Biernackiemu „Generał”–
patronowi szkoły.
IV Obwód AK – OCHOTA
(3 rejony: 1. i 2. ul. Żwirki i Wigury – ul. Raszyńska – ul. Filtrowa – do Pola
Mokotowskiego; 3. Dworzec Zachodni – ul. Barska – ul. Raszyńska – linia średnicowa).
1. Ulica Wawelska 60, róg ul. Uniwersyteckiej: tablica upamiętniająca obrońców
Reduty Wawelskiej oraz tablica ilustrująca trasę powstańczego szlaku kanałowego.
2. Ulica Wawelska 28: tablica upamiętniająca 2. baon szturmowy „Odwet” i 1.
szwadron strzelców motorowych.
3. Ulica Wawelska 15: tablica upamiętniająca pomordowanych Polaków.
4. Ulica Wawelska 5: tablica na ścianie budynku KS „Skra” upamiętniająca członków
klubu poległych w Powstaniu Warszawskim.
5. Ulica Grójecka 38, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP parafii św. Jakuba:
epitafia żołnierzy AK, witraż upamiętniający Powstańców Warszawskich i gen.
Tadeusza Komorowskiego ps. „Bór”.
6. Ulica Kaliska 11: tablica informująca o Reducie Kaliskiej.
7. Aleja Bohaterów Września, róg ul. Na Bateryjce: obelisk upamiętniający miejsce
rozbicia zestrzelonego Liberatora EV 264 ze 178. Dywizji Bombowej Royal Air Force.
8. Ulica Filtrowa 68: kwatera sztabu płk Antoniego Chruściela ps. „Monter”, dowódcy
Okręgu Warszawskiego AK; tutaj podpisał w dniu 31.07.1944 r. rozkaz rozpoczęcia
Powstania.
9. Ulica Juliana Ursyna Niemcewicza 5: tablica upamiętniająca siedzibę sztabu IV
Obwodu AK „Ochota”.
10. Ulica Williama Lindleya 4: tablica poświęcona powstańcom warszawskim.
11. Plac Politechniki 1: obelisk poświęcony obrońcom Politechniki.
12. Ulica Barska 4: tablica informująca o zdobyciu ośrodka „Antonin” przez żołnierzy III
Zgrupowania IV Obwodu AK.
13
13. Ulica Raszyńska 52: tablica upamiętniająca Jana Stanisława Jankowskiego ps.
„Soból” Delegata Rządu RP na Kraj w l. 1943-45.
V Obwód AK – MOKOTÓW
(5 rejonów: 1. Sielce-ul. Czerniakowska; 2. Sielce-ul. Stępińska; 3. ul. Skolimowska-Polna;
4. ul. Rakowiecka-Kolonia Staszica; 5. Sadyba; 6. Pułk „Baszta”).
1. Kopiec Powstania Warszawskiego (d. Kopiec Czerniakowski) z Pomnikiem
Polski Walczącej, ul. Bartycka: w pobliżu ulice, których nazwy związane są z
Powstaniem – Aleja Godziny „W”, Pułku AK „Broda”, Grupy AK „Kampinos”,
Wojskowej Służby Kobiet, Zgrupowania AK „Północ”, Batalionu AK „Olza”, Pułku AK
„Waligóra”, Batalionu AK „Karpaty”, Batalionu AK „Ryś”, Polski Walczącej, Batalionu
AK „Bałtyk”, Dywizjonu AK „Jeleń”.
2. Park im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera: pomnik „Mokotów Walczący” i tablica
poświęcona żołnierzom pułku AK „Baszta”.
3. Ulica Puławska 59: „Marsz Mokotowa” – codziennie rozbrzmiewa o godz. 17 z wieży
zegarowej.
4. Ulica Puławska, kościół pw. św. Michała: tablice upamiętniające walki na
Mokotowie.
5. Ulica Puławska 63: tablica upamiętniająca powstańców AK I Pułku Szwoleżerów im.
Józefa Piłsudskiego.
6. Ulica Puławska 103: tablica upamiętniająca płk AK Remigiusza Grocholskiego
„Waligórę”.
7. Park Arkadia, ul. Puławska 113A: tablica/obelisk upamiętniający żołnierzy pułku AK
„Baszta” oraz dwie kolumny po kamienicy z ulicy Królewskiej 16, w której w czasie
okupacji mieściła się wytwórnia granatów filipinek oraz magazyn broni i amunicji.
8. Skwer Małkowskich, ul. Puławska: tablica poświęcona 10 pułkowi artylerii
Zgrupowania AK „Granat”.
9. Skwer im. Grupy AK „Granat”, ul. Puławska, róg ul. Jana Pawła Woronicza.
10. Ulica Puławska 266, u wylotu ul. Wyścigowej: obelisk poświęcony baonowi
„Karpaty” pułku AK „Baszta”.
11. Ulica Dworkowa 5, róg ul. Bedrzycha Smetany, Park Morskie Oko: pomnik
upamiętniający rozstrzelanie w dniu 27 września ok. 100 żołnierzy pułku AK „Baszta”,
którzy wyszli z kanałów.
12. Ulica Zagórna 5, kościół Matki Boskiej Częstochowskiej: panteon AK, pamiątkowe
tablice, epitafia i przerdzewiały karabin maszynowy wmontowany w boczną elewację
świątyni.
13. Ulica Solec, róg ul. Bolesława Prusa: Pomnik Chwała Saperom (proj. Stanisław
Kulon, składa z 3 części, 1975 r.) oraz tzw. Płyta Desantu na nabrzeżu Wisły
upamiętniająca desant oddziałów I Armii WP dokonany w tym miejscu nocami
między 15 a 18 września 1944 r.
14. Ulica Solec, na skraju Parku Kultury: obelisk upamiętniający zamordowanie
rannych w szpitalu powstańczym.
15. Ulica Solec 24: tablica informacyjna o ataku plutonu 1140 ze Zgrupowania AK
„Konrad” na Most Poniatowskiego.
16. Ulica Solec 57: tablica poświęcona żołnierzom AK Zgrupowania „Kryska”,
„Radosław”, 9 PP 1 Armii WP.
14
17. Ulica Wilanowska 1, róg ul. Solec: ostatni punkt oporu na Czerniakowie, pomnik
Powstańców Czerniakowa – grupa obelisków upamiętniająca żołnierzy Zgrupowania
„Kryska”, „Radosław”, „Siekiera”, a także żołnierzy 3. Dywizji WP i Traugutta oraz
krzyż ku czci bł. ks. Józefa Stanka kapelana Zgrupowania AK „Kryska”.
18. Aleja Ks. Józefa Stanka w Parku Kultury: obelisk upamiętniający zamordowanie
Polaków w szpitalu powstańczym oraz obelisk poświęcony żołnierzom ze
Zgrupowania AK „Kryska”, Armii Ludowej, 1 Armii Wojska Polskiego oraz ludności
cywilnej.
19. Ulica Czerniakowska – Skwer Iringha: obelisk upamiętniający powstańca
warszawskiego por. phm. Jerzego Gawina.
20. Ulica Czerniakowska 178a: mieszkanie Jana Nowaka-Jeziorańskiego (słynnego
kuriera z Warszawy i uczestnika Powstania), w którym mieszkał po powrocie z
Ameryki, w pobliskim parku pomnik-ławeczka ku jego pamięci.
21. Aleja Niepodległości 52: tablica informująca o punkcie oporu kompanii „0-3” pułku
AK „Baszta”.
22. Aleja Niepodległości 92/98: tablica poświęcona kompanii „0-2” pułku AK „Baszta”.
23. Ulica Jarosława Dąbrowskiego 6: tablica upamiętniająca miejsce, gdzie znajdował
się właz (tablica ilustrująca trasę powstańczego szlaku kanałowego).
24. Ulica Rakowiecka 26/30: tablica informująca o walkach kompanii O-2 pułku AK
„Baszta”.
25. Ulica Rakowiecka 37, mur Aresztu Śledczego: tablice z opisem wydarzeń z dnia 2
sierpnia 1944 r. – poświęcone pomordowanym więźniom oraz tym, którzy stawili
czynny opór hitlerowcom i przyłączyli się do Powstania.
26. Ulica Św. Andrzeja Boboli 11: tablica upamiętniająca rozstrzelanych powstańców.
27. Ulica Tyniecka 26: tablica upamiętniająca Pocztę Polową AK obsługiwaną przez
„Zawiszaków”.
28. Ulica Seweryna Goszczyńskiego, róg ul. Tynieckiej: obelisk przed budynkiem
szpitala upamiętniający zamordowanych powstańców i cywilów w szpitalu.
29. Ulica Juliana Fałata 6: tablica informująca o tym, że mieszkała w tym domu
Krystyna Krahelska ps. „Danuta”, sanitariuszka 1108 plutonu AK i autorka piosenki
„Hej chłopcy, bagnet na broń…”.
30. Ulica Kazimierzowska, róg ul. Antoniego Madalińskiego: pomnik upamiętniający
żołnierzy kompanii K-2 pułku AK „Baszta”.
31. Ulica Kazimierzowska 60: tablica upamiętniająca walki baonu „Bałtyk” pułku AK
„Baszta”.
32. Ulica Antoniego Odyńca 55: tablica upamiętniająca miejsce walk Polaków o
wolność Ojczyzny.
33. Ulica Jana Pawła Woronicza 6/8: tablica na budynku szkolnym informująca o
zdobyciu go przez żołnierzy pułku AK „Baszta”.
34. Ulica Balonowa 22, róg ul. Racławickiej: dwie tablice na postumencie poświęcone
poległym powstańcom oraz walkom prowadzonym na terenie Fortu Mokotowskiego i
radiostacji Warszawa I przez kompanię „0-1” baonu „Olza” pułku AK „Baszta”.
35. Ulica Promenada, przy ul. Jana III Sobieskiego: tablica i grupa obelisków
upamiętniająca powstańczą „Redutę Magnet” bronioną przez kompanię O-2
„Withala” z pułku AK „Baszta”.
15
36. Ulica Piaseczyńska 114/116: tablica poświęcona powstańcowi warszawskiemu
Eugeniuszowi Lokajskiemu ps. „Brok”.
37. Aleja Wilanowska 226: tablica poświęcona rozstrzelanym powstańcom.
38. Aleja Wyścigowa, róg ul. Bokserskiej: tablica i krzyż upamiętniający śmierć 150
powstańców.
VI Obwód AK „Papież”– PRAGA
(5 rejonów: 1. Nowe Bródno – Pelcowizna; 2. Bródno – Targówek; 3. Grochów, Saska
Kępa; 4. Szmulowizna, ul. 11 Listopada; 5. Praga Centralna).
1. Skwer imienia ppłk Antoniego Żurowskiego: obelisk upamiętniający komendanta
VI obwodu, między ul. Ratuszową i ul. 11 Listopada.
2. Park Skaryszewski przy Alei Jerzego Waszyngtona: obelisk poświęcony
żołnierzom VI Obwodu AK baonu „Chwackiego”.
3. Park Skaryszewski: miejsce rozbicia Liberatora EV 961 C ze 178. Dywizjonu
Bombowego RAF; obelisk z tablicą ku czci poległych lotników brytyjskich.
4. Ulica Grochowska 274: tablica pamięci płk AK Antoniego Żurowskiego.
5. Ulica Grochowska 194/196: d. Budynek Zgromadzenia Albertynów – szpital
powstańczy.
6. Park im. Jana Szypowskiego ps. „Leśnik” – dowódcy Zgrupowania „Leśnik”,
ulica Grochowska, róg ul. Kwatery Głównej: obelisk poświęcony „Leśnikowi”.
7. Park Obwodu Praga AK, ul. Grochowska, róg ul. Podskarbińskiej.
8. Aleja Jerzego Waszyngtona, róg ul. Grenadierów: obelisk upamiętniający
poległych żołnierzy 21 pułku piechoty Dzieci Warszawy.
9. Ulica Jagiellońska, róg ul. Batalionu Platerówek: obelisk upamiętniający miejsce
rozbicia zestrzelonego Liberatora 831 z 31. Dywizjonu Bombowego
Południowoafrykańskich Sił Powietrznych.
10. Ulica Brzeska 24: tablica na elewacji gmachu d. Centrali Telefonicznej (filia
P.A.S.T.) oraz kotwica Polski Walczącej upamiętniająca zdobycie tego budynku
przez żołnierzy AK Obwodu 6-XXVI Rejonu V.
11. Cmentarz Bródnowski, ul. Św. Wincentego: symboliczna mogiła poległych w
Powstaniu na Pradze (aleja 22).
12. Ulica Skaryszewska 12: dwie tablice poświęcone żołnierzom AK praskiego baonu
„Chwackiego” oraz Marianowi Stasiakowi ps. „Mańek”.
13. Ulica Kaleńska 3: tablica poświęcona bohaterom Powstania Warszawskiego.
14. Ulica Cyrklowa, kościół św. Apostołów Jana i Pawła: na bocznej ścianie tablica
upamiętniająca żołnierzy AK przeprawiających się przez Wisłę na pomoc walczącej
Warszawie.
15. Ulica Bartnicza 2: tablica poświęcona Zgrupowaniu AK 632 i 641.
16. Ulica Księcia Ziemowita 38: tablica pamięci 31 powstańców rozstrzelanych w dniu
1 sierpnia 1944 r.
17. Ulica Tykocińska 32/34: tablica informująca o działalności powstańczego punktu
sanitarnego.
18. Ulica Św. Wincentego, róg ul. Oszmiańskiej: tablica poświęcona poległym
żołnierzom AK.
16
19. Ulica Stanisława Witkiewicza 10: tablica poświecona rozstrzelanym w dniu 1
sierpnia 1944 r. 13 partyzantom.
20. Ulica Piotra Wysockiego, róg ul. Bartniczej: obelisk poświęcony mieszkańcom
Bródna i Targówka walczącym w Powstaniu Warszawskim.
21. Ulica Ratuszowa 5, kościół MB Loretańskiej: tablica na bocznej ścianie
upamiętniająca m. in. żołnierzy VI Obwodu AK „Praga”.
22. Ulica Namysłowska: pomnik upamiętniający więzionych, torturowanych i straconych
przez NKWD i UB członków polskich organizacji niepodległościowych.
VII Obwód AK Powiat Warszawski „Obroża“
(8 rejonów: 1. Jabłonna –Legionowo; 2. Marki; 3. Rembertów; 4. Otwock; 5. JeziornaPiaseczno; 6. Pruszków; 7. Ożarów; 8. Młociny).
1. Warszawa-Żoliborz, przy skrzyżowaniu ul. Adama Mickiewicza i ul. Gen. Józefa
Zajączka, na skwerze umieszczono obelisk kamienny upamiętniający żołnierzy AK z
Kampinosu, Żoliborza i Starówki poległym w natarciach na Dworzec Gdański
w dniach 20-22 VIII 1944".
2. Warszawa-Bielany, ulica Wólczyńska 64, kościół św. Marii Magdaleny: tablica na
zewnętrznej ścianie kościoła poświęcona partyzantom Zgrupowania AK „Kampinos”.
3. Warszawa-Śródmieście, ulica Hoża 53, kaplica MB Niepokalanie Poczętej (ss.
Rodziny Marii): tablica poświęcona żołnierzom Armii Krajowej dowództwa
VII Obwodu „Obroża” Warszawa Powiat oraz Zgrupowania „Zaremba Piorun”.
4. Warszawa-Włochy, Park Kombatantów, ul. Świerszcza 4: obelisk poświęcony
mieszkańcom Włoch pomordowanym w czasie II wojny światowej oraz ofiarom
NKWD oraz tablica upamiętniająca wydarzenia 16 września 1944 r., kiedy na skwer
parkowy Niemcy spędzili około 5-6 tysięcy mężczyzn Włochowian, których poprzez
obóz przejściowy w Pruszkowie wywieziono do obozów koncentracyjnych.
5. Warszawa-Włochy, ul. Tumska 40: tablica upamiętniająca szpital powstańczy
służby sanitarnej VII Rejonu „Jaworzyn” VII Obwodu „Obroża” AK.
6. Warszawa-Włochy, ul Popularna 26, budynek Straży Pożarnej: tablica ku czci
strażaków Ochotniczej Straży Pożarnej poległych w kampanii wrześniowej,
Powstaniu Warszawskim, zamordowanych w obozach koncentracyjnych,
rozstrzelanych i zastrzelonych na ulicach.
7. Warszawa-Młociny, ul. Michaliny 10: na skraju lasu obelisk upamiętniający
żołnierzy Zgrupowania AK „Kampinos”, poległych w bitwie o lotnisko bielańskie oraz
symboliczna mogiła por. „Janusza” (Janusza Langnera), który poległ w tym miejscu
w czasie bitwy.
8. Warszawa-Ursus, ul. Bohaterów Warszawy 31: tablica upamiętniająca szpital
powstańczy z 1944 roku.
9. Warszawa-Ursus, ul. Cierlicka, kościół św. Józefa Oblubieńca NMP: pamiątkowe
tablice poświęcone żołnierzom AK Zgrupowania „Kordian”, „Madagaskar-Garłuch”
oraz „Radosław”.
10. Warszawa-Ursus, ul. Traktorzystów 1, przy bramie głównej ZM „Ursus”: pomnik
z tablicą upamiętniającą obóz przejściowy dla ludności Warszawy wypędzonej po
upadku Powstania Warszawskiego.
11. Warszawa-Ursus, ul. Rakuszanki, cmentarz parafii Piastów w Gołąbkach: mogiły
zbiorowe m. in. ludności cywilnej i powstańców warszawskich.
17
12. Warszawa-Ursus, ul. Gen. Kazimierza Sosnkowskiego, kaplica przy kościele św.
Józefa: tablica poświęcona żołnierzom AK batalionu „Miotła” poległym w latach 19391945.
13. Warszawa-Ursus, ul. Walerego Sławka 9 (teren szkoły podstawowej): pomnik
upamiętniający działalność tajnych drużyn harcerskich na terenie Ursusa i okolic
w latach 1939-1945 oraz tablice poświęcone dowódcom batalionu AK „Miotła”,
kpt. Franciszkowi
Wł.
Mazurkiewiczowi
ps.
„Niebora”
i por. Witoldowi
Przyborowskiemu ps. „Kulesza” poległym w Powstaniu Warszawskim.
14. Warszawa-Bemowo, ul. Sternicza 125: Pomnik Pamięci Walczących o Wolność i
Niepodległość Rzeczypospolitej.
15. Warszawa-Wilanów, ul. Wiertnicza, skwer przy Cmentarzu Wilanowskim: obelisk z
pamiątkową tablicą poświęconą żołnierzom pułku AK „Baszta” i batalionu AK „Oaza”
poległym na Sadybie.
16. Warszawa-Wilanów, ul. Wiertnicza, Cmentarz Wilanowski: 7 kwater z 32 mogiłami
zbiorowymi powstańców 1944 r., poległych w walkach o Sadybę, głównie z dywizjonu
AK „Jeleń”.
17. Warszawa-Wilanów, ul. Wiertnicza 1, Zespół Pałacowo-Parkowy: na ścianie tarasu
ogrodowego od strony północnej wmurowano tablicę upamiętniającą rozstrzelanych
w sierpniu 1944 r. powstańców z 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego
oraz grupy ppłk Mieczysława Sokołowskiego ps. „Grzymała”.
18. Warszawa-Wilanów, ul. Biedronki 1A, kościół św. Anny: dwie tablice poświęcone
żołnierzom Batalionów Chłopskich i Rejonu I Wilanów Obwodu VIB Warszawa
Powiat Lewobrzeżna oraz żołnierzom AK 5 Rejonu „Gątyń”, Wilanów – Powsin –
Jeziorna – Skolimów – Piaseczno – Pyry VII Obwodu „Obroża”.
19. Warszawa-Powsin, ul. Przyczółkowa: na cmentarzu znajdują się dwie zbiorowe
mogiły żołnierzy AK walczących w Lesie Kabackim, Lasach Chojnowskich, a także w
grupie odsieczy ppłk Mieczysława Sokołowskiego ps. „Grzymała” (płyta, znak Polski
Walczącej i obelisk).
20. Warszawa-Powsin, ul. Ptysiowa 3, kościół Św. Trójcy: tablica poświęcona
żołnierzom AK 5 Rejonu „Gątyń”.
21. Warszawa-Kabaty, Rezerwat „Las Kabacki im. Stefana Starzyńskiego”: mogiła
żołnierzy poległych w Powstaniu Warszawskim.
22. Warszawa-Pyry, ul. Szumiąca, kościół św. Piotra i Pawła: tablice epitafijne i
pamiątkowe m. in. poświecone pamięci żołnierzy, łączniczek i sanitariuszek AK 5
Rejonu „Gątyń”, Pyry – Dąbrówka – Piaseczno – Skolimów – Jeziorna – Powsin –
Wilanów, walczących w latach 1939-1945 o niepodległość Polski.
23. Warszawa-Rembertów, ul. Grzybowa 1, kościół Matki Boskiej Zwycięskiej: tablice
poświęcone: „Monterowi”, „Wachnowskiemu”, „Tatarowi” oraz innym żołnierzom AK 3
Rejonu „Dęby” walczącym w Powstaniu Warszawskim.
24. Warszawa-Rembertów, kościół garnizonowy na terenie Akademii Obrony
Narodowej: na frontonie 3 tablice poświęcone żołnierzom 1 i 2 Armii WP oraz
dowódcom i żołnierzom Rejonu 3 „Dęby”.
25. Warszawa-Rembertów, ul. Komandosów 8: tablica poświecona poległym we
wrześniu 1944 r. podczas walk o Pragę żołnierzom 1 Warszawskiej Dywizji Piechoty
im. Tadeusza Kościuszki.
26. Warszawa-Wesoła (Osiedle Miłosna Nowa-Cechówka), ul. Kraszewskiego:
pomnik poświęcony żołnierzom AK harcerskiego batalionu „Zośka”.
18
27. Warszawa-Wesoła (Stara Miłosna), przy ul. Gościniec, dziedziniec kościoła
parafialnego: dwa obeliski poświęcone żołnierzom AK kompanii „Dęby” oraz
harcerzom Szarych Szeregów hufca „Wierna rzeka”.
28. Warszawa-Wesoła (Błota), ul. Ptasia 34, kościół św. Maksymiliana Kolbego: tablica
poświęcona żołnierzom AK 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn”.
29. Warszawa-Anin, ul. Rzeźbiarska 46, kościół MB Królowej Polski: tablica
poświęcona żołnierzom AK 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn”.
30. Warszawa-Radość, ul. Wilgi, kościół parafialny MB Anielskiej: tablica poświęcona
żołnierzom AK Oddziału Dywersji Bojowej „Radość” w 4 Rejonie „Koralewo
Fromczyn”.
31. Legionowo, ul. Tadeusza Kościuszki, róg ul. Wrzesińskiej: obelisk poświęcony
żołnierzom AK.
32. Legionowo, Osiedle Stefana Batorego: obelisk z tablicą upamiętniającą
działalność harcerzy członków Szarych Szeregów oraz poniesione przez nich ofiary
w walkach powstańczych na terenie Legionowa.
33. Legionowo, ul. Władysława Broniewskiego 7: tablica na ścianie budynku szkoły
podstawowej upamiętniająca nazwiska harcerzy z Szarych Szeregów.
34. Legionowo, ul. Jagiellońska 30: tablica pamięci por. AK Wandy Tomczyńskiej ps.
„Ala”.
35. Legionowo, ul. Kard. Stefana Wyszyńskiego: na cmentarzu pomnik – symboliczny
grób żołnierzy AK 1 Rejonu „Marianowo Brzozów” zamęczonych na Wschodzie oraz
obelisk poświęcony żołnierzom WP i AK poległym i zmarłym w okresie 1939-45.
36. Legionowo, Rondo Armii Krajowej (skrzyżowanie ul. Stefana Batorego i ul.
Henryka Siemiradzkiego): Pomnik „Polski Walczącej” symbolizuje okresy walki
1939-1944 i 1944-1989 Armii Krajowej i Solidarności o wolność i suwerenność.
37. Legionowo, ul. Ks. Jana Ignacego Skorupki, kościół parafialny św. Jana Kantego:
tablica pamięci harcerzy Szarych Szeregów Chorągwi Mazowieckiej Hufca w
Legionowie oraz 3 tablice z nazwiskami żołnierzy AK.
38. Legionowo, ul. Słoneczna, róg ul. Polnej: obelisk poświęcony dowódcy I Rejonu
VII Obwodu AK „Obroża” płk Romanowi Kłoczkowskiemu ps. „Grosz”.
39. Legionowo, ul. Targowa 73A, Zespół Szkół Zawodowych: tablica poświęcona
Jerzemu Siwińskiemu – żołnierzowi AK, pedagogowi kierującemu tajnym
nauczaniem w latach 1940-44.
40. Chotomów, przy zbiegu ul. Piusa XI i ul. Partyzantów: pomnik poświęcony
żołnierzom WP i AK.
41. Chotomów: tablica w kościele parafialnym poświęcona żołnierzom pułku AK
„Marianowo Brzozów” w Legionowie I Rejonu VII Obwodu AK.
42. Chotomów: na cmentarzu parafialnym groby żołnierzy AK poległych na terenie
Chotomowa i Legionowa, m. in. por. Stefana Krasińskiego ps. „Kacper”.
43. Chotomów, ul. Partyzantów: tablica na frontowej ścianie szkoły podstawowej
poświęcona por. Stefanowi Krasińskiemu ps. „Kacper”, poległego w bohaterskiej
walce z okupantem w Chotomowie dnia 3 sierpnia 1944 roku".
44. Marki, ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 93, kościół parafialny św. Izydora: dwie
tablice poświęcone żołnierzom AK II Rejonu „Celków”.
45. Pustelnik, ul. Jutrzenki, kościół parafialny MB Królowej Polski: tablica poświęcona
mjr Henrykowi Okińczycowi ps. „Bill” – komendantowi II Rejonu „Celków”.
19
46. Zielonka, ul. Jagiellońska 10, kościół parafialny MB Częstochowskiej: tablica
poświęcona żołnierzom AK VII Obwodu „Obroża” 2 Rejonu „Celków”.
47. Zielonka, ul. Kolejowa, róg ul. Henryka Sienkiewicza: pomnik w parku poświęcony
żołnierzom AK 2 Rejonu „Celków” oraz mieszkańcom Zielonki.
48. Struga: pomnik poświęcony żołnierzom AK II rejonu przy skrzyżowaniu dróg
Warszawa – Białystok i Rembertów – Nieporęt.
49. Józefów, ul. 3 Maja, kościół Matki Boskiej Częstochowskiej: tablica, obelisk i pomnik
poświęcony żołnierzom AK 4 rejonu „Koralewo Fromczyn”.
50. Józefów, plac przed Urzędem Miasta: pomnik łączniczek AK przedstawiający
sylwetkę młodej dziewczyny, symbolizującej patriotyzm i ofiarność tysięcy polskich
kobiet walczących podczas II wojny światowej.
51. Las Mlądzki, Góra Lotników (Mazowiecki Park Krajobrazowy na wysokości
Michalina/Józefowa): pomnik lotników alianckich postawiony, w miejscu gdzie w nocy
z 14 na 15 sierpnia 1944 r. spadł samolot niosący pomoc powstańczej Warszawie –
Liberator KG 939 „A” z 31 dywizjonu bombowego SAAF (Siły Powietrzne
Południowej Afryki).
52. Wiązowna, kopiec przy Urzędzie Gminy: obelisk poświęcony żołnierzom AK VII
Obwodu „Obroża” 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn”.
53. Wiązowna, kościół św. Wojciecha: tablica poświęcona żołnierzom WP i AK.
54. Zerzeń, kościół i cmentarz parafialny: tablica poświęcona żołnierzom AK 4 Rejonu
„Koralewo Fromczyn” oraz obelisk poświęcony nieznanym żołnierzom poległym w
latach 1944-45.
55. Malcanów: tablica na budynku szkoły podstawowej poświęcona ppor. Marianowi
Mazowieckiemu ps. „Ludomir” – dowódcy 4 kompanii 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn”.
56. Karczew, kościół parafialny św. Wita: kaplica z tablicami poświęcona ofiarom II
wojny światowej, m. in. żołnierzom AK 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn”.
57. Otwock, ul. Armii Krajowej, Skwer im. Szarych Szeregów: obelisk poświęcony
żołnierzom AK 4 Rejonu „Koralewo Fromczyn” oraz harcerzom z Szarych Szeregów
hufca „Sosna” w Otwocku.
58. Otwock, kościół św. Wincentego A’Paulo: tablica pamięci komendantów AK 4
Rejonu „Koralewo-Fromczyn” oraz żołnierzom AK.
59. Chojnów – Lasy Chojnowskie: pomnik pułku AK „Baszta” na polanie w Pilawie.
60. Chojnów, przy drodze prowadzącej przez wieś: płyta z piaskowca upamiętniająca
23 Polaków zamordowanych przez Niemców w odwecie za nieudaną akcję
zniszczenia oddziałów AK w Lasach Chojnowskich 25 sierpnia 1944 r. pod Zimnymi
Dołami.
61. Klarysew, ul. Słoneczna, kościół parafialny Św. Bożej Rodzicielki Maryi: tablica
upamiętniająca walki w czasie Powstania Warszawskiego Samodzielnego Batalionu
Narodowych Sił Zbrojnych im. brygadiera Czesława Mączyńskiego.
62. Mirków, kościół św. Józefa: tablica poświęcona Samodzielnemu Batalionowi
Narodowych Sił Zbrojnych, od 1944 r. AK, im. Czesława Mączyńskiego.
63. Piaseczno, ul. Chyliczkowska, róg ul. Zenona Przesmyckiego:
poświęcony pamięci 40 rozstrzelanych powstańców warszawskich.
obelisk
64. Piaseczno, ul. Tadeusza Kościuszki, cmentarz parafialny: kwatera poświęcona
pamięci poległych w wojnie w 1939 r., w czasie okupacji i w Powstaniu
Warszawskim.
20
65. Piskórka (gmina Prażmów): obelisk z tablicą upamiętniający bitwę stoczoną
w czasie Powstania Warszawskiego 11 sierpnia 1944 roku z atakującymi Niemcami
przez powstańcze oddziały VII Obwodu AK "Obroża" Rejon V „Gątyń”, batalionu
„Krawiec” oraz kompanii leśnej „Szary” Samodzielnego Batalionu im. Czesława
Mączyńskiego.
66. Słomczyn: na miejscowym cmentarzu pomnik poświęcony pamięci żołnierzy II wojny
światowej i żołnierzy AK 5 Rejonu „Gątyń” VII Obwodu „Obroża”.
67. Słomczyn, kościół św. Zygmunta: tablica poświęcona żołnierzom AK ze Słomczyna i
okolic z plutonu 1700 Rejonu V „Gątyń” Obwodu VII „Obroża” walczącym w latach
1939-1945 z okupantem hitlerowskim w podziemiu i Powstaniu Warszawskim.
68. Zimne Doły: obelisk upamiętniający potyczkę stoczoną 25 sierpnia 1944 r. przez
kompanię leśną „Szarego” z Samodzielnego Batalionu im. Czesława Mączyńskiego z
Niemcami.
69. Pruszków, ul. Łączniczek AK 8: tablica wmurowana w ścianę budynku, gdzie w
okresie okupacji hitlerowskiej i Powstania Warszawskiego 1944 mieściła się skrzynka
łączności VI Rejonu „Helenów” VII Obwodu Armii Krajowej „Obroża”.
70. Pruszków, ul. 3 Maja (teren ZNTK): obóz przejściowy dla mieszkańców stolicy
zorganizowany przez Niemców, przez który w okresie od 6 sierpnia do 15
października 1944 r. przeszło około 550 tysięcy mieszkańców kolejno zdobywanych
przez Niemców dzielnic Warszawy. W końcu sierpnia do obozu kierowano również
powstańców – jeńców wojennych. Na murach napis: „Tędy przeszła Warszawa.
Durchlagerungslager 121, 6 VIII-10 X 1944” widoczny od strony torów kolejowych.
71. Pruszków, ul. Armii Krajowej 7: pomnik „Szesnastu” przywódców Polskiego
Państwa Podziemnego.
72. Pruszków, ul. Ignacego Daszyńskiego 7: tablica poświęcona ppłk Edmundowi
Krzywda Rzewuskiemu ps. „Paweł” – komendantowi 6 Rejonu „Pruszków”.
73. Pruszków, ul. Komorowska: obelisk poświęcony zamordowanym Polakom w
odwecie za wybuch Powstania.
74. Pruszków, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego, kościół św. Kazimierza: tablice
pamiątkowe poświęcone żołnierzom AK 6 Rejonu „Helenów – Pruszków”.
75. Pruszków, ul. 3 Maja, kościół Niepokalanego Poczęcia NMP: tablica upamiętniająca
żołnierzy 6 Rejonu VII Obwodu „Obroża” AK poległych, zaginionych i zmarłych
w latach 1939-1945.
76. Pruszków, ul. Niecała róg ul. Wojciechały: tablica poświęcona powstańcowi
warszawskiemu płk AK Bronisławowi Chajęckiemu.
77. Pęcice, ul. Pęcicka, róg Alei Powstańców Warszawskich: Pomnik Mauzoleum
wraz z mogiłą zbiorową ku czci żołnierzy AK z IV Obwodu Ochota.
78. Pęcice, ul. Parkowa, kościół parafialny: tablica poświęcona komendantowi
Pruszkowskiego Hufca Szarych Szeregów „Zielony Dąb”, druhowi Stefanowi
Kowalskiemu ps. „Jaroń”, uczestnikowi Powstania Warszawskiego.
79. Piastów, ul. Jarosława Dąbrowskiego przy zbiegu z Al. Wojska Polskiego:
pomnik z szarego granitu, zwieńczony metalową lilijką, ufundowany dla uczczenia
pamięci harcerzy i członków Szarych Szeregów z Piastowa walczących o wolną
Polskę w latach 1939-1945.
80. Piastów, przy wiadukcie drogowym im. Gen. Leopolda Okulickiego: obelisk
pamięci gen. bryg. Leopolda Okulickiego ps. „Niedźwiadek” ostatniego Komendanta
Głównego Armii Krajowej.
21
81. Piastów, Park Miejski, między ul. 11 Listopada i ul. Dworcową: pomnik dla
uczczenia pamięci żołnierzy podziemia z terenu Piastowa walczących z okupantem
w latach 1939-1945.
82. Ożarów Mazowiecki, tablica pamiątkowa na obelisku (teren fabryki kabli)
informująca o obozie przejściowym dla żołnierzy Powstania Warszawskiego.
83. Ożarów Mazowiecki u zbiegu ul. Ks. Józefa Poniatowskiego i ul. Poznańskiej,
dworek Reicherów,: w końcowym okresie Powstania Warszawskiego dworek stał się
kwaterą gen. SS Ericha von dem Bacha, dowódcy korpusu, który tłumił Powstanie.
Tu 2 października 1944 r., upoważnieni przez gen. Tadeusza Komorowskiego ps.
„Bór” oficerowie: płk dypl. Kazimierz Iranek-Osmecki ps. „Jarecki”, ppłk dypl.
Zygmunt Dobrowolski ps. „Zyndram”, ppłk Franciszek Herman i tłumacz por. Alfred
Korczyński podpisali umowę kapitulacyjną (tablica).
84. Kiełpin, ul. Rolnicza: pomnik Lotników Amerykańskich na miejscowym cmentarzu;
18 września 1944 r., w rejonie Dziekanowa Polskiego, niosąc pomoc powstańczej
Warszawie, został zestrzelony bombowiec B 17 z 6 Armii Powietrznej USAAF.
85. Polesie Nowe: tablica upamiętniająca walkę oddziału „Motora” z batalionu por.
„Znicza” (Rejonu Legionowo) z patrolem żołnierzy niemieckich w dniu 21 września
1944 roku.
86. Wiersze: pomnik „Niepodległa Rzeczpospolita Kampinoska” i cmentarz partyzancki,
gdzie spoczywają żołnierze AK Zgrupowania „Kampinos” oraz żołnierze ze
Zgrupowania Stołpecko-Nalibockiego AK, a w kościele pamiątkowe tablice.
87. Dziekanów Polski: obelisk upamiętniający partyzanckie Zgrupowanie StołpeckoNalibockie AK.
88. Truskaw: tablica upamiętniająca zwycięska bitwę Grupy AK „Kampinos” z wojskami
RONA.
89. Truskaw, na skrzyżowaniu dróg wiodących z Izabelina i Borzęcina do Pociechy:
pomnik w kształcie obelisku i lufy działa czołgowego poświęcony pamięci poległych
żołnierzy AK i mieszkańców okolicznych wsi rozstrzelanych w okresie 1939-1945.
90. Laski: cmentarz wojenny 1939-1945 i tablica informująca m. in. o poległych
żołnierzach Dywersji Bojowej 8 Rejonu – VII Obwodu Warszawskiego Okręgu AK
oraz Grupy AK „Kampinos” w czasie Powstania.
91. Laski: przed kaplicą na terenie Zakładu dla Niewidomych dwie tablice na murze
informujące o konspiracyjnej działalności zakładu jako szpitala wojennego w czasie
Kampanii Wrześniowej 1939 roku i Powstania Warszawskiego. Na miejscowym
cmentarzu grób płk Józefa Krzyczkowskiego „Szymona” organizatora i dowódcę
pułku ZWZ-AK „Palmiry-Młociny” oraz Grupy AK „Kampinos”.
92. Budy Zosiny: cmentarz partyzancki położony w pobliżu pola bitwy, stoczonej przez
Zgrupowanie AK „Kampinos” 29 września 1944 r. pod Jaktorowem.
93. Leszno, na skwerze miejskim: pomnik poległych w walkach z okupantem
partyzantów grupy „Kampinos” i mieszkańców gminy Leszno, którzy zginęli w latach
1939-1945.
94. Pociecha: pomnik ku czci poległych żołnierzy Powstańczych Oddziałów Specjalnych
AK „Jerzyki”.
VIII Obwód AK – Samodzielny Rejon OKĘCIE
1. Skwer 7 pułku piechoty AK „Garłuch”, ul. Żwirki i Wigury, róg ul. 17 stycznia:
obelisk z tablicą upamiętniającą poległych żołnierzy w natarciu na lotnisko Okęcie; w
22
pobliżu kapliczka na postumencie z tablicami dotyczącymi walk Zgrupowania AK
Bazy Lotniczej „Łużyce”.
2. Skwer Bazy Lotniczej „Łużyce”, ul. Żwirki i Wigury, róg ul. 17 stycznia.
3. Ulica Franciszka Hynka 4a, kościół Matki Boskiej Loretańskiej: tablica poświęcona
pamięci żołnierzy 7 pułku piechoty AK „Madagaskar-Garłuch” Warszawskiego
Okręgu Wojskowego Bazy Lotniczej „Łużyce”.
4. Aleja Krakowska, róg ul. Materii: tablica upamiętniająca poległych żołnierzy z
kompanii „Maria” III baonu 7 PP AK „Garłuch”.
5. Lotnisko Okęcie: na trawniku dziedzińca głaz z tablicą w hołdzie załodze
brytyjskiego samolotu niosącego pomoc walczącej Warszawie, który rozbił się w tym
miejscu.
6. Ulica Mikołaja Drygały, róg ul. Maszynowej: tablica na krzyżu upamiętniająca
rozstrzelanych żołnierzy AK z 7 pp. „Garłuch”.
7. Ulica Instalatorów 7b: obelisk upamiętniający rozstrzelanych żołnierzy AK z 7 PP
„Garłuch”.
23