Opinia SSUJ w sprawie opodatkowania

UKD/PO/10/2011/2012
Kraków, dnia 21 lutego 2012 r.
OPINIA
Samorządu Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego
w sprawie: opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwolnień studentów
z opłat za świadczone usługi edukacyjne.
Działając na podstawie art. 202 ust. 5 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo
o szkolnictwie wyższym (Dz. U z 2005 r.; Nr 164; Poz. 1365; ze zm., zwana dalej ustawą)
oraz §2 ust. 7 Regulaminu Studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych
studiów magisterskich tekst jednolity z dnia 30 czerwca 2010 r. (ze zm.) w imieniu
Samorządu Studentów UJ chciałbym zwrócić uwagę, że przyjęta na Uniwersytecie praktyka
sporządzania informacji o przychodach studenta (PIT-8c) w związku z uzyskaniem
zwolnienia z opłaty za usługi edukacyjne świadczone na Uniwersytecie może być
nieprawidłowa.
Na podstawie Komunikatu nr 16 Prorektora UJ ds. polityki kadrowej i finansowej
z 4 kwietnia 2011 r. niezawierającego uzasadnienia, na Uniwersytecie przyjęto, że kwoty
odpowiadające wysokości zwolnienia z opłat stanowią przychody podlegające opodatkowaniu
podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Zdaniem Samorządu
Studentów taka interpretacja może być błędna i wymagać zmiany.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 99 ust. 3 ustawy Senat Uczelni publicznej określa tryb i warunki
zwalniania – w całości lub części – z opłat studentów lub doktorantów, w szczególności
osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji
materialnej. Na podstawie uchwały nr 42/VI/2011 Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego
z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie: zasad udzielania zwolnień z opłat za świadczone usługi
edukacyjne na studiach pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz jednolitych studiach
magisterskich w Uniwersytecie Jagiellońskim dopuszcza się możliwość całkowitego lub
częściowego zwolnienia studenta z opłaty za świadczone usługi edukacyjne z powodu:
istotnego pogorszenia sytuacji materialnej w rodzinie studenta, uzyskiwania wybitnych
wyników w nauce, wyjazdu na stypendium w ramach programu MOST i Erasmus oraz
w wypadkach losowych. Bez wątpienia udzielenie studentowi zwolnienia z ponoszenia opłat
za usługi edukacyjne może zostać uznane za pomoc materialną świadczoną studentowi.
Przesłanki zwolnienia odpowiadają przesłankom udzielenia stypendium socjalnego oraz
stypendium Rektora za wybitne osiągnięcia w nauce. Jeśli do otrzymania zwolnienia z opłat
za usługi edukacyjne wymaga się spełnienia tych samych kryteriów jak do otrzymania
wymienionych wcześniej stypendiów, które bez wątpienia są świadczeniem pomocy
materialnej, nieuzasadnione jest twierdzenie, że zwolnienie z opłaty jest innym nieodpłatnym
świadczeniem na rzecz studenta a nie jest rodzajem pomocy materialnej.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (tj. Dz.U. z 2010 r., Nr 51, Poz. 307, ze zm., dalej: ustawa o podatku
dochodowym) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju
dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52 c oraz dochodów,
od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Zwolnienie studenta z opłaty za świadczone usługi edukacyjne zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy
o podatku dochodowym może zostać uznane za przychód w formie tzw. innych nieodpłatnych
świadczeń. Nie ma wątpliwości, że zwolnienie studenta z opłaty poprawia jego sytuację
materialną i powoduje brak konieczności poniesienia określonego wydatku.
Trzeba jednak zauważyć, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku
dochodowym świadczenia pomocy materialnej dla studentów pochodzące z budżetu państwa,
budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni –
przyznane na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - są wolne od podatku
dochodowego. Zwolnienie studenta z opłaty za świadczone usługi edukacyjne spełnia
powyższe kryteria. Po pierwsze zwolnienie jest świadczeniem pomocy materialnej dla
studentów, które pochodzi bądź z budżetu państwa, bądź środków własnych Uniwersytetu.
Po drugie instytucja zwolnienia ma swoją podstawę prawną w przywołanym powyżej art. 99
ust. 3 ustawy.
W związku z powyższym zdaniem Samorządu Studentów UJ na Uniwersytecie nie
ciąży obowiązek sporządzania informacji podatkowej PIT-8c.
Tomasz Kocoł
Przewodniczący
Uczelnianej Komisji Dydaktycznej
Samorządu Studentów UJ
Otrzymują
1. Rektor UJ;
2. Prorektor ds. polityki kadrowej i finansów;
3. Dział Finansowy UJ;
4. a/a;