Invest in Pomerania : Aktualności

2010-02-24
Rekomendacja T udręką kredytobiorców?
Od końca 2008 roku systematyczność spłacania kredytów dla gospodarstw domowych
systematyczne ulega pogorszeniu. Dynamika przyrostu kredytów spłacanych z opóźnieniem
postępuje szybciej niż przyrost kredytów. W szczególności dotyczy to kredytów konsumpcyjnych informuje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF).
W ubiegłym roku wartość zagrożonych kredytów dla gospodarstw domowych zwiększyła się o 9,7 mld PLN, do
poziomu niespełna 23 mld PLN. Rok wcześniej, czyli w 2008 roku, wzrost ten był o jedną czwartą mniejszy i wyniósł
2,6 mld PLN (wzrost do poziomu 13,1 mld zł).
Jedną z przyczyn wzrostu zagrożonych bankowych zobowiązań jest rozluźnienie zasad polityki kredytowej. Jako
przyczynę takiej sytuacji, banki wskazywały przede wszystkim presję konkurencyjną ze strony innych instytucji
finansowych, w tym innych banków. Ponadto, zbyt optymistyczna ocena sytuacji gospodarczej (w tym wzrost cen
nieruchomości w przypadku kredytów mieszkaniowych) przyczyniła się do zbytniej liberalizacji w udzielaniu kredytów.
Kto ma największe problemy ze spłatą kredytów?
Szacunki KNF oraz Biura Informacji Kredytowej (BIK) mówią, iż problem ze spłatą kredytów dotyczy pięciu procent
klientów banków. Szczególnie niepokojące jest to, iż dotyczy to grup klientów o najniższych dochodach, którzy
przeznaczają największą część dochodów (w ujęciu procentowym w stosunku do ogólnego poziomu dochodów) na
zaspokojenie podstawowych potrzeb. Jednak nadmierna akcja kredytowa banków może w przyszłości przyczynić się
do zwiększenia liczby osób, mających problemy ze spłatą kredytów. Jak rozwiązać ten problem?
Rekomendacja T
We wtorek, tj. 23 lutego 2010 roku KNF przyjęła Rekomendację T, która dla banków jest zbiorem dobrych praktyk
w zakresie udzielania kredytów detalicznych. Głównym jej celem jest poprawa jakości zarządzania ryzykiem
w bankach, w tym zapobieżenie zjawisku nadmiernego zadłużania się kredytobiorców.
Dokument składa się z 25 rekomendacji, z których każda jest rozpisana na kilka do kilkunastu podpunktów. Do
najważniejszych zaleceń można uznać to, iż:
●
1
bank powinien mieć tak określoną politykę kredytową, aby uwzględniała ona cykliczność gospodarki i jej wpływ na
●
●
●
●
●
spłacalność kredytów;
bank określa ryzyko, jakie chce akceptować;
bank powinien korzystać z baz danych (swoich, jak i zewnętrznych) w celu oceny ryzyka kredytowego klientów;
oceniając zdolność kredytową klienta, bank powinien przyjąć bezpieczny poziom jego zadłużenia (maksymalnie 50%
dochodu osób zarabiających średnią krajową lub mniej, oraz 65% dochodu dla osób zarabiających powyżej średniej
krajowej);
przyjęte przez bank zabezpieczenie, powinno być monitorowane w trakcie trwania umowy kredytowej;
bank powinien informować klienta o ryzyku i wszystkich kosztach związanych z umową kredytową przed jej
zawarciem, w szczególności przy udzielaniu kredytów w walutach obcych.
Rekomendacja S nieskuteczna?
W 2006 roku, ówczesna Komisja Nadzoru Bankowego (obecnie Komisja Nadzoru Finansowego) przyjęła Rekomendację
S, która nie do końca spełniła oczekiwania bankowców. Zalecała ona, aby przy liczeniu zdolności kredytowej klienta
ubiegającego się o kredyt walutowy, zakładać iż kredyt jest o 20% wyższy od złotowego.
Niedoskonałość tego rozwiązania polegała na tym, iż nie określono bazy do wyliczania owych 20%. W praktyce, banki
mogły dostosowywać procedury badania zdolności kredytowej do wnioskowanego przez klienta kredytu, co miało
negatywny wpływ na jakość portfela kredytowego.
Przedstawiciele banków szacują, iż Rekomendacja T może ograniczyć udzielanie kredytów dla gospodarstw
domowych o 40 do 80 procent. Jednak KNF tłumaczy, iż szacowany spadek akcji kredytowej wyniesie poniżej 5%
w przypadku kredytów mieszkaniowych oraz poniżej 10% dla kredytów konsumpcyjnych. Tym samym Komisja
podkreśla, iż wdrożenie Rekomendacji T nie ma na celu utrudnienia dostępności kredytów dla klientów banków, lecz
stara się nie dopuścić do nadmiernego ich zadłużania się.
Pełna wersja Rekomendacji T
Marek Trocha
Autor
MT
2