docklasa I - iwaszkiewicz.edu.pl
download 
Reklamacja Transkrypt
klasa I - iwaszkiewicz.edu.pl
Wymagania edukacyjne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych CHEMIA – zakres podstawowy (autorka Alicja Talewska) Cele kształcenia – wymagania ogólne (wg podstawy programowej) I. Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń pozyskuje, analizuje, ocenia i przetwarza informacje z różnych źródeł ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i internetu. II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń zdobywa wiedzę chemiczną w sposób badawczy – obserwuje, sprawdza, weryfikuje, wnioskuje i uogólnia; wykazuje związek składu chemicznego, budowy i właściwości substancji z ich zastosowaniami; posługuje się zdobytą wiedzą chemiczną w życiu codziennym w kontekście dbałości o własne zdrowie i ochrony środowiska naturalnego. III. Opanowanie czynności praktycznych. Uczeń bezpiecznie posługuje się sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi; projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne. Poziomy wymagań edukacyjnych: 1. konieczne – na ocenę dopuszczającą (1) 2. podstawowe – na ocenę dostateczną (1+2) 3. rozszerzające – na ocenę dobrą (1+2+3) 4. dopełniające – na ocenę bardzo dobrą (l+2+3+4) 5. wykraczające – na ocenę celującą wymagania podstawowe (P) wymagania ponadpodstawowe (PP) Kryteria stopni Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia oraz Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 1 b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zadania wykraczające poza program nauczania tej klasy lub c) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych, kwalifikując się do finałów na szczeblu wojewódzkim (regionalnym) albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: a) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych w programie nauczania chemii w danej klasie oraz b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował w pełni wiadomości określonych programem nauczania w danej klasie, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania podstawowe oraz b) poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje (wykonuje) samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: a) opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania w danej klasie na poziomie podstawowym oraz b) rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o średnim stopniu trudności. Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 2 Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: a) ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności podstawowych, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z danego przedmiotu w ciągu dalszej nauki oraz b) rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania teoretyczne lub typowe praktyczne o niewielkim stopniu trudności, często z pomocą nauczyciela. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował wiadomości i umiejętności uznanych za konieczne minimum, a braki w wiadomościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy z tego przedmiotu oraz b) nie jest w stanie rozwiązać (wykonać) zadań o niewielkim stopniu trudności. Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 3 Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny „Chemia na co dzień” - zakres podstawowy Uczeń potrafi na ocenę: dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą 3 opisać sposoby wymiany energii, 4 omówić, na czym polega konwersja Rozdział 1. Paliwa i inne źródła energii 1 określić, co to jest energia 2 określić, czego miarą jest energia wymienić rodzaje energii charakteryzować procesy egzoener- wymienić paliwa wykorzystywane w getyczne i endoenergetyczne definiować pojęcie paliwa życiu codziennym dokonać podziału węglowodorów rozróżniać źródła energii i paliwa podać odpowiednie przykłady podać przykłady reakcji spalania węglowodorów w różnych warunkach wodorów nasyconych krakingu i reformingu w przemyśle wymienić zastosowania węglowodo- podać, na czym polega destylacja podać przykłady zwiększania liczby rów nasyconych omówić pochodzenie frakcyjna ropy naftowej king, reforming i koksowanie węgla wymienić grupy produktów otrzy- definiować pojęcie liczby oktanowej manych w wyniku destylacji frak- charakteryzować składniki atomu cyjnej wymienić składniki atomu definiować pojęcie izotopu oktanowej przyczynę nietrwałości opisać przyczyny promieniotwórczo- paliwa i od czego zależy podać przykłady reakcji spalania wyjaśnić, na czym polega proces kłady krakingu i reformingu antydetonatory, podać ich nazwy i wzory wskazać różnice między promienio - radiolizy Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. nych warunkach wymienić stosowane w paliwach jąder atomowych obliczać liczby cząstek elementar- zapisać równania rozpadu α i β nych w nuklidach opisać, co to jest wartość opałowa zapisać równania reakcji jako przy- chemicznego wyjaśnić wyjaśnić, co to jest przegrzanie, paliw i ich zanieczyszczeń w róż- surowców wytłumaczyć, na czym polega kra- wyjaśnić znaczenie przemysłu petro- naturalnych i ich zastosowania układami podać przykłady nasyconych ze względu na ich wła- opisać właściwości fizyczne węglo- uzasadnić konieczność prowadzenia ściwości fizyczne energii wewnątrz układu i między 4 1 wskazać w układzie okresowym pierwiastki promieniotwórcze klasyfikować przemiany jądrowe 2 ści naturalnej i jej przejawy omówić promieniowania jądrowego na żywe organizmy wyjaśnić, co to są alternatywne uzasadnić, źródła energii wpływ dlaczego 3 wskazać dobrodziejstwa i zagrożenia, jakie kryje w sobie promieniowanie jądrowe karboksylowych opisać, co to są biopaliwa liw i wykorzystanie wodoru jako pa- podać właściwości i zastosowanie trownie jądrowe wyjaśnić, na czym polega bezpie- wymienić wady i zalety alternatyw- wyjaśnić, na czym polega sposób charakteryzować zużywane surowce i odpady wytwarzane przez elek- mydłem biopaliw pozyskiwania mywania mydeł i estrów wskazać różnicę między biodieslem i liwa omówić proces dyfuzyjnego wzbogacenia uranu wymienić odnawialne i nieodnawial- opisać sposoby otrzymywania biopa- podać przykładowe równania otrzyne źródła energii zapisać przykłady przemian promieniotwórczych sztucznych energetyka zapisać wzory estrów i kwasów jądrowa jest bezpieczna 4 twórczością naturalną a sztuczną czeństwo jądrowe podawać argumenty „za” i „prze- nych źródeł energii ciw” budowie elektrowni jądrowych energii: słonecznej, spadku wody, wiatru i geotermalnej Rozdział 2. Chemia opakowań i odzieży podawać przykłady tworzyw sztucz- dokonać podziału związków wielko- wskazać różnicę między reakcją nych wraz z ich właściwościami i za- cząsteczkowych wg różnych kryte- stosowaniem riów wskazać mery i monomery we wzo- wyjaśnić, co to jest polimeryzacja i wyjaśnić, co to jest polimer, monostopień polimeryzacji polimeryzacji i polikondensacji mer, mer rze fragmentów cząsteczek polimerów i polikondensatów cji i depolimeryzacji dokonać podziału polimerów ze wyjaśnić, na czym polega modyfikawzględu na pochodzenie i ze względu na sposób otrzymywania podać przykłady naturalnych two- cja substancji wielkocząsteczkowych wskazać wady i zalety opakowań celulozowych, szklanych, metalo- densacji (np. kondensacji aminokwasów) układać równania reakcji spalania polimeru o znanej budowie podać definicję polimeru i tworzywa zapisać równania reakcji polimeryza- obliczać wartości stopnia polimerysztucznego zapisać równania reakcji polikon- definiować i klasyfikować plasto- zacji na podstawie mas cząsteczko- mery ze względu na zachowanie się wych polimerów w trakcie ogrzewania wyjaśnić różnicę między polimerem syntetycznym i sztucznym katory stosowane do ulepszania po- wyjaśnić różnicę między polimerem Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. opisać rolę, jaką odgrywają modyfi- 5 limerów 1 rzyw modyfikowanych i polimerów syntetycznych wymienić domieszki poprawiające właściwości użytkowe tworzyw posługiwać się skrótami popularnych tworzyw sztucznych 2 wych i z tworzyw sztucznych 3 i tworzywem sztucznym odczytywać informacje zawarte na opisać właściwości i zastosowania wyrobach z tworzyw włókien syntetycznych używanych porównać cechy fizyczne tworzyw sztucznych wykorzystywanych domu wyjaśnić, na czym polega recykling podać sposoby wykorzystania lub przeróbki zużytych opakowań naturalnych i syntetycznych odpadami z tworzyw sztucznych w celu zminimalizowania kanizacja i w jakim celu się ją stosuje projektować doświadczenia pozwa- do produkcji odzieży w omówić sposoby postępowania z podawać przykłady włókien natural- wskazać wady i zalety włókien nych i syntetycznych 4 wytłumaczyć, na czym polega wul- lające identyfikować tworzywa metodą płomieniową zagrożeń ekologicznych wymienić surowce potrzebne do produkcji tworzyw biodegradowalnych Rozdział 3. Chemia w walce o zdrowie człowieka podać przykłady leków stosowanych dokonać podziału leków oraz wymie- omówić konsekwencje nadużywania przy leczeniu niektórych chorób nić zasadnicze ich składniki podać zasady bezpiecznego stoso- opisać postępowanie niedopuszczająwania leków ce do zatrucia lekami wymienić informacje, które najczę- omówić właściwości i zastosowania leków oraz wyjaśnić, co to jest lekozależność i lekoodporność podać przykłady substancji pomocniczych stosowanych w lekach wybranych leków z domowej aptecz- analizować dane porównawcze naj- czonej do leku ki podać przykłady substancji uzależniających popularniejszych grup witamin wytłumaczyć, co to są narkotyki i wymienić konsekwencje długotrwadopalacze oraz jakie jest ich działanie podać przykłady zastosowania w leczeniu medycyny niekonwencjo- ściej wymieniane są na ulotce dołą wyjaśnić, co to są używki wyjaśnić sens sentencji Paracelsusa łego palenia papierosów oraz picia nalnej (alternatywnej) wytłumaczyć, na czym polega „magia” działania leków proponować sposoby, które pomagają ustrzec się od uzależnienia od narkotyków i dopalaczy wskazać, w jaki sposób niesiona jest alkoholu wskazać skutki społeczne: alkoholizmu, narkomanii i lekomanii pomoc ludziom uzależnionym i gdzie po taką pomoc należy się zgłosić Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 6 1 2 3 4 Rozdział 4. Chemia w kuchni, czyli żywność i jej składniki wymienić podstawowe składniki omówić, jaką rolę odgrywają tłusz- opisać rolę, jaką odgrywają witaminy podać przykłady chorób wynikają- cze, białka i cukry jako składniki po- i sole mineralne w organizmie czło- cych z niedoboru witamin lub mi- karmowe wieka kroelementów żywności wymienić naturalne źródła tłusz- planować jadłospis zgodny z zasada- wyjaśnić, dlaczego w przyrodzie czów, białek i cukrów wymienić przedstawicieli różnych rodzajów cukrów, tłuszczy i białek wskazać czynniki oraz substancje mi prawidłowego odżywiania opisać znaczenie błonnika dla organi- dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na energię i wymienić rodzaje fermentacji w wytłumaczyć, na czym polega fer- wytłumaczyć, na czym polega ferprzetwórstwie artykułów żywno- ściowych podać znane z życia codziennego sposoby ochrony żywności przed zepsuciem mentacja alkoholowa wymienić substancje mentacja octowa i jakie ma znaczespożywcze podać przyczyny psucia się żywności cja mlekowa, jakie ma znaczenie i żywności wymienić negatywne i pozytywne skutki fermentacji masłowej radiacyjnie jest bezpieczna wytłumaczyć, dlaczego produkuje się żywność modyfikowaną gene- zastosowanie wymienić powszechnie stosowane wyjaśnić, jaką rolę pełnią dodatki do podać argumenty „za” i „przeciw” dodatki do żywności opisać, na czym polega proces pro- przekonać, że żywność utrwalana nie wykorzystywane do produkcji napo- wyjaśnić, na czym polega fermentajów alkoholowych i jaką odgrywają rolę dukcji wina i piwa uzasadnić te wartości mentacji tach żywnościowych wyjaśnić, co to są suplementy diety nych białek określić zmu ludzkiego denaturujące białko, stanowiące za- opisać, na czym polega proces fergrożenie dla organizmu ludzkiego istnieje olbrzymia ilość różnorod- wykryć białka i skrobię w produk- tycznie (GMF) stosowania konserwantów, barwników, aromatów, zagęszczaczy i przeciwutleniaczy Rozdział 5. Chemia środków czystości wyjaśnić, co to są mydła i do jakiej zapisać równania reakcji otrzymywa- omówić produkcję mydeł w procesie grupy związków należą nia mydeł „sodium tallowate” określić rodzaje i właściwości mydeł objaśnić mechanizm usuwania brudu wyjaśnić, co to jest twarda woda wymienić jony powodujące twardość zmydlania tłuszczów rym można otrzymać mydło palmi- wymienić dodatkowe składniki my- tynowe zapisać równanie reakcji zasadowej deł kosmetycznych Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. zaplanować doświadczenie, w któ- 7 1 wymienić sposoby usuwania twardości wody podać przykłady spotykanych na co 2 3 wskazać podobieństwa i różnice wytłumaczyć zachowanie mydeł w między mydłami a detergentami wody wskazać piktogramy opisujące eko- wodzie twardej dzień wyrobów zawierających deter- wymienić dodatki do proszków do wymienić popularne preparaty szające efektywność usuwania brudu wymienić główne składniki prepara- kamienia z czajnika preparatami od- chemii gospodarczej tów do czyszczenia WC i do usuwa- wyjaśnić, na czym polega działanie preparatów do udrażniania rur nia kamienia kamieniającymi, zapisać odpowied- podać przykłady kosmetyków i środków zapachowych opisać skład kosmetyków na podstawie przykładowych etykiet (kremy, balsamy, pasty do zębów) czenia biżuterii srebrnej i złotej oraz łania popularnych preparatów chlo- brązów i mosiądzu rowych wymienić podstawowe krótko je scharakteryzować podać zasady bezpiecznego stosowa- opalanie jest niebezpieczne surowce szybko ulega biodegradacji wyjaśnić, co to jest i jaką pełni rolę TEAD podać, jakie prawdopodobne zagroku mieszania niektórych środków czyszczących, potwierdzić to doświadczalnie wyjaśnić, dlaczego kosmetyków nie nia kosmetyków preparatów kosmetycznych i kryteria wymienić składniki emulsji do opaich doboru wskazać cechy detergentu, który żenia mogą pojawić się w przypad- omówić, jak chronić skórę przed wymienić rodzaje kosmetyków i „ostrym” słońcem i dlaczego długie mocą którego można wykryć fosfo- w proszkach do prania system nie równanie reakcji podać, co to są emulsje i do jakiej wymienić domowe sposoby czysz- omówić zastosowania i zasadę dziagrupy roztworów należą chemiczne rany w proszkach do prania sać ich budowę omówić rolę zeolitów w produktach wytłumaczyć mechanizm usuwania czyszczące, myjące i dezynfekujące wyjaśnić, na czym polega pranie zaplanować doświadczenie, za po- logiczne środki piorące prania i preparatów myjących, zwięk- wymienić grupy detergentów i opi- genty 4 hydrolizy tripalmitynianu glicerolu lania i opisać ich znaczenie należy nadużywać wytłumaczyć, co to są perfumy i jak się je obecnie komponuje Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 8 1 2 3 4 wykazać podstawowe różnice mię- wytłumaczyć, jakie jest praktyczne Rozdział 6. Chemia gleby określić, co to jest gleba omówić, jak powstaje gleba wymienić rodzaje wietrzenia minera- opisywać właściwości gleby (chłonłów sorpcyjne wymienić główne czynniki zagrażające współcześnie glebom sorpcji, zbadać je doświadczalnie wymienić czynniki wymienić najważniejsze pierwiastki chemiczne i biologiczne wietrzenie skał erozję oraz zabiegi chroniące glebę przed erozją niające roślinom warunki do życia wymienić funkcje gleby w środowi- nicznych i krótko scharakteryzować wybranego nawozu sztucznego wa ma zimowe solenie ulic opowiedzieć o konsekwencjach ochrony roślin jest niebezpieczne wskazać zależność między czysto- wozów podać przykłady związków che- omówić pochodzenie i zastosowanie wytłumaczyć, jak powstaje torf i micznych, które używane są jako opisać, jaki wpływ na glebę i drze- uzasadnić, że przenawożenie gleb gleb chemiczne niezbędne w prawidłowej wymienić rodzaje nawozów orga- uzasadnić potrzebę stosowania nawegetacji roślin wyjaśnić czym różni się absorpcja nadmiernego stosowania środków sku naturalnym podać, w jakiej formie rośliny asymi- podać sposoby regulowania odczynu lują azot i fosfor gleb od adsorpcji wywołujące omówić właściwości gleby zapew- wymienić przyczyny zakwaszania określić odczyn danej gleby gleb znaczenie właściwości sorpcyjnych wyjaśnić, na czym polega fizyczne, ność, sorpcję) wymienić składniki gleby, dzięki wyjaśnić, na czym polega zjawisko którym uzyskuje ona właściwości dzy skałami a glebą jakie jest jego zastosowanie nawozy sztuczne ścią gleby a zdrowiem człowieka wyjaśnić, dlaczego warto tworzyć gospodarstwa ekologiczne Rozdział 7. Materiały i tworzywa pochodzenia naturalnego wyjaśnić pojęcia: skorupa ziemska, wymienić pierwiastki i sole budujące zaprojektować doświadczenie otrzyminerały, skały, surowce mineralne skorupę ziemską podać nazwy minerałów, których podać, jak otrzymuje się różne gatungłównym składnikiem jest ditlenek ki szkła, oraz ich zastosowania wskazać, w jaki sposób zmienić mywania krzemianowych wodoro- jakość szkła, np. barwę, wytrzyma- stów; podać inne zastosowania szkła łość mechaniczną i termiczną opisać za pomocą równań reakcji wodnego krzemu, opisać jego właściwości i zapisać równania reakcji towarzyszą- opisać zastosowania talku i azbestu i ciąg przemian – od skał wapiennych zastosowania wymienić podstawowe substancje cych otrzymywaniu zaprawy murar- wytłumaczyć toksyczne właściwości do destrukcyjnego wpływu kwa- skiej azbestu śnych opadów na stan budynków Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 9 1 używane do produkcji szkła i opisać jego właściwości podać skład cementu i jego zastosowania, oraz sposób otrzymywania zaprawy cementowej podać przykłady związków che- 2 i jej wiązaniu się wymienić podstawowe surowce do produkcji wyrobów ceramicznych i opisać proces ich otrzymywania opisać zastosowania wapienia, marmuru, kredy i gipsu 3 porównać budowę szkła i ditlenku krzemu, objaśnić, w czym tkwi tajemnica szkła pancernego wyjaśnić różnicę między cementem i wyjaśnić, czym różni się gips palony sać ich wzory tować zaprawę gipsową podać przykłady alotropów dzając to doświadczeniem zapisać równania reakcji otrzymy- betonem od gipsu krystalicznego, jak przygo- wymienić minerały, których głów- przewidywać zachowanie się hydratów podczas ogrzewania, potwier- micznych, które są hydratami, zapi- wyjaśnić, na czym polega zjawisko alotropii pierwiastków chemicznych, 4 zbudowanych z wapieni wania gipsu palonego i jego twardnienia po dodaniu wody zaprojektować doświadczenie po- wyjaśnić, co jest przyczyną różnic nym składnikiem jest siarczan(VI) we właściwościach grafitu i diamen- wapnia, oraz węglan wapnia tu zwalające zidentyfikować skały wapienne wyjaśnić, co to są fullereny i jak się je otrzymuje oraz jakie mają zastosowania Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro Sp. z o.o. 10
