Strona 1 z 10

ZNACZENIE UKŁADU CHŁONNEGO
l
UT RZYMANIE ŚRODOW ISKA
CHEMICZNEGO W PRZESTRZENI
MIĘDZYKOMÓRKOW EJ
l
USUWANIE PRODUKTÓW
PRZEMIANY MATERII KOMÓREK
l
ELIMINOWANIE OBUMARŁYCH
I ZMUTOW ANYCH KOMÓREK
l
USUWANIE OBCYCH
ANT YGENOW O KOMÓREK
(BAKTERII, W IRUSÓW, GRZYBÓW,
PASOŻYTÓW )
METODY FIZJOTERAPII
CHORYCH
Z OBRZĘKAMI CHŁONNYMI
PO LECZENIU ONKOLOGICZNYM
NASTĘPSTWA OBRZĘKU CHŁONNEGO
OBRZĘK CHŁONNY
•STAN ZAPALNY
•SŁONIOWACIZNA
KOŃCZYNY
•NIEDOW ŁADY
I PORAŻENIA
•NACZYNIAKOM IĘSAK
LIM FATYCZNY
CZYNNIKI TWORZENIA SIĘ PŁYNU
TKANKOWEGO
CZYNNIKI PRZEPŁYWU CHŁONKI
l
l
l
WPŁYWAJĄCE NA TWORZENIE SIĘ
PŁYNU TKANKOWEGO
WARUNKUJ ĄCE PRZEJŚCIE
PŁYNU TKANKOWEGO
DO NACZYŃ CHŁONNYCH
l
EFEKTYW NE CI ŚNIENIE FILTRACJI
ECF = (CHK+CKP) - (CHP+CKK)
l
ECF DLA TĘTNICZEGO KO ŃCA KAPILARÓW
ECF = (30+6) – (0+28) = +8 MM HG
l
ECF DLA ŻYLNEGO KO ŃCA KAPILARÓW
ECF = (15+6) – (0+28) = -7 MM HG
ODDZIAŁUJĄCE NA RUCH CHŁONKI
W NACZYNIACH CH ŁONNYCH
CZYNNIKI ODPŁYWU PŁYNU
TKANKOWEGO
l
l
l
POM PA TKANKOWA – RUCHY
TKANEK
POMPA CHŁONNA – SKURCZE
ŚCIANY NACZYNIA CH ŁONNEGO
CZYNNIKI PRAWIDŁOWEGO
PRZEPŁYWU CHŁONKI
l
RUCHY CZĘŚCI CIAŁA
l
RUCHY ODDECHOWE KLATKI PIERSIOWEJ
l
TŁOCZNIA BRZUSZNA
l
CZYNNOŚĆ SSĄCA SERCA
l
TĘTNIENIE NACZY Ń
l
CZYNNOŚĆ PRZEPONY
FALA TĘTNA
Strona 1 z 10
CZYNNIKI WZMAGAJĄCE PRZEPŁYW
CHŁONKI
PODSTAW Y FIZJOLOGICZNE FIZJOTERAPII
CHORYCH Z OBRZĘKAMI CHŁONNYMI KOŃCZYN
l
UKŁAD CHŁONNY STANOW I
CAŁOŚĆ
l
l
WZROST CIŚNIENIA TĘTNICZEGO
l
WZROST CIŚNIENIA ŻYLNEGO
CZYNNIKI ZMNIEJSZAJĄCE
TW ORZENIE SIĘ PŁYNU
TKANKOW EGO
l
ZW IĘKSZONA PRZEPUSZCZALNO ŚĆ NACZYŃ
EFEKTYW NE CI ŚNIENIE FILTRACJI
l
WZMOŻONA CZYNNOŚĆ NARZĄDU
l
NADMIERNY W YSI ŁEK MIĘŚNIOW Y
l
CZYNNIKI ZW IĘKSZAJĄCE
ODPŁYW CHŁONKI
LIMFANGIOMOTOR YKA
POMPA MIĘŚNIOWA
CELE FIZJOTERAPII CHORYCH
Z OBRZĘKAMI CHŁONNYMI
FIZJOTERAPIA
⇓
ODPROW ADZENIE NADM IARU P ŁYNU
⇓
ZMNIEJSZENIE ROZCI Ą GNIĘ CIA TKANEK
⇓
ZW IĘKSZENIE CIŚ NIENIA HYDROSTATYCZNEGO
⇓
ZMNIEJSZENIE CI Ś NIENIA KOLOIDOOSMO TYCZNEGO
⇓
PRZYW RÓCENIE W YDOLNOŚ CI ZASTAW EK
⇓
URUCHOMIENIE NIEW YKO RZYSTANYCH NACZYŃ CHŁONNYCH
⇓
LEPSZE W ARUNKI OD ŻYW IANIA
NACZYŃ CHŁONNYCH
⇓
TW O RZENIE KR ĄŻENIA OBOCZNEGO
⇓
REGENERACJA UK ŁADU CHŁONNEGO
POBUDZENIE TW ORZENI A SI Ę KRĄŻENIA
OBOCZNEGO I REGENERACJI UK ŁADU
CHŁONNEGO
PRZYW RÓCENI E RÓW NOWAGI ODP ŁYW U
CHŁONKI
KOMPLEKSOWA TERAPIA
UDRAŻNIAJĄCA
METODY FIZJOTERAPII
CZYNNE
l
ĆW ICZENIA RUCHOW E
l
RĘCZNY DRENA Ż CHŁONNY
l
PRZERYWANA KOM PRESJA PNEUM ATYCZNA
l
BANDA ŻOWANIE
l
ELASTYCZNE R ĘKAW Y/PO ŃCZOCHY
l
POZYCJE UŁOŻENIOW E
l
ZABIEGI FIZYKALNE
l
EDUKACJA PACJENTA
BIERNE
INNE
l
RĘCZNY DRENAŻ LIM FATYCZNY
l
LECZENIE KOM PRESYJNE
l
PIELĘGNACJA SKÓRY
l
ĆW ICZENIA RUCHOW E
FAZY KOMPLEKSOWEJ TERAPII
UDRAŻNIAJĄCA
ĆW ICZENIA RUCHOW E
FAZA I
l
CODZIENNY DRENA Ż CHŁONNY
l
CODZIENNE BANDA ŻOWANI E
KOMPRESYJNE
FAZA II
l
1-2/TYDZI EŃ DRENAŻ CHŁONNY
l
POŃCZOCHY/RĘKAW Y KOMPRESYJNE
ĆW ICZENI A RUCHOW E
MAJĄ DECYDUJACE
ZNACZENIE W
TRANSPORCI E
CHŁONKI W
KOLEKTORACH
ORAZ
POW ROCIE ŻYLNYM
Strona 2 z 10
WPŁYW ĆWICZEŃ RUCHOW YCH
NA UKŁAD CHŁONNY
l
W ZROST SKUTECZNO ŚCI „POM PY M IĘŚ NIOW EJ”
l
DZIAŁANIE SS ĄCE
l
ZW IĘKSZO NE OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA M LECZU
l
W ZROST SPRAW NO ŚCI PRZEP ŁYW U CHŁONKI W
DUŻYCH NACZYNIACH
l
W SPOM AGANIE POW ROTU ŻYLNEGO
l
W ZROST PRZEP ŁYW U CHŁONKI NA JEDNOSTK Ę
CZASU
POMPA MIĘŚNIOWA
SKURCZ MIĘŚNIA
⇓
ZW IĘKSZENIE CIŚNIENIA TKANKOW EGO
⇓
PRZEKAZANIE CIŚNIENIA NA ŚCIANĘ NACZYNIA ŻYLNEGO
I CHŁONNEGO PRZEZ W ŁÓKNA
⇓
UCISK ŻYŁ POW IERZCHOW NYCH PRZEZ POW IERZCHNIĘ
SKÓRY
⇓
W YRZUT KRW I W DOŚRODKOWYM KIERUNKU
PODCZAS SKURCZU MIĘŚNI
⇓
POW TÓRNE NAPE ŁNINIANIE NACZYŃ PODCZAS
ROZLUŹNIENIA MIĘŚNI
⇓
ZMNIEJSZENIE PRZEKRW IENIA
ĆW ICZENIA ODDECHOW E
ĆW ICZENIA RUCHOW E
WDECH
REDUKCJA CI ŚNIENIA W ŻYŁACH BLISKO SERCA
TOWARZYSZĄCYCH W PŁYW O WI CHŁONKI
DO KĄTÓW ŻYLNYCH.
PRZYSPIESZONE KR ĄŻENIE W TYCH ŻYŁACH
DZIAŁA SSĄCO PODOBNIE JAK W POMPIE W ODNEJ
WYDECH
OPRÓŻNIANIE ZBIORNIKA MLECZU DO PRZEW O DU
PIERSIOW EGO
DRENA Ż CHŁONKI Z KOŃCZYN DOLNYCH
DO ZBIORNIKA M LECZU (EFEKT SS ĄCY)
W SZYSTKIE RODZAJE ĆW ICZEŃ
NAJBARDZIEJ WSKAZANE RODZAJE
ĆW ICZEŃ RUCHOWYCH
l
CZYNNE
W SPOMAGAJĄCE POMPĘ
M IĘŚNIOWĄ
l
BIERNE W SPOMAGAJ ĄCE
POMPĘ STAW OWĄ
l
ODDECHOW E
l
ROZLUŹNIAJĄCE
ZASADY ĆWICZEŃ RUCHOW YCH
l
OPTYMALNA INTENSYW NOŚĆ
l
POZYCJA UŁOŻENIOWA
l
WOLNE RUCHY
l
KOLEJNOŚĆ ĆWICZEŃ
ĆW ICZENIA UŁATWIAJĄCE ODPŁYW
CHŁONKI
ĆW ICZENIA ZMNIEJSZAJ ĄCE
PRZEKRWIENIE
l
l
l
l
PRZED I PO ĆW ICZENIACH STYM ULACJA
W ŁAŚCIW YCH W ĘZŁÓW CHŁONNYCH I DUŻYCH
DRÓG CHŁONNYCH (AUTOM ASA Ż)
ROZGRZEW KA – 20-30 POW TÓRZE Ń RUCHÓW W
DUŻYCH STAWACH Z G ŁĘBOKIM I ODDECHAM I
ĆW ICZENIA ZMNIEJSZAJĄCE PRZEKRW IENIE –
OD CZĘŚCI DYSTALNYCH W KIERUNKU
PROKSYMALNYM. SKURCZ MI ĘŚNI KKG
POŁĄCZONY Z W DECHEM, A KKD Z W YDECHEM
ROZCIĄGANIE MIĘŚ NI PRZEZ 20-30 SEKUND
l
ROZLUŹNIAJĄ CE
l
CZYNNE M IĘŚ NI SZYI
l
IZOM ETRYCZNE M IĘŚNI SZYI
l
CZYNNE OBRĘ CZY BARKOW EJ
l
ODDECHOW E TOREM PRZEPONOW YM
l
IZOMETR YCZNE MI ĘŚ NI BRZUCHA
l
ODDECHOW E TOREM ŻEBROW YM
l
CZYNNE KOŃCZYN GÓRNYCH (RAMIĘ, PRZEDRAM IĘ , RĘ KA)
l
IZOM ETRYCZNE KO ŃCZYN GÓRNYCH
l
ROZLUŹNIAJĄ CE
Strona 3 z 10
WPŁYW RDCH NA WYTWARZANIE
CHŁONKI I LIMFANGIOMOTORYKĘ
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
SPECJALNY RODZAJ
DELIKATNEGO
MASA ŻU
W YKONYWANY
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
⇓
ZW IĘ KSZONE W YTWARZANIE CH ŁONKI
⇓
ZW IĘKSZENIE PRZESUW ANIA P ŁYNU TKANKOW EG O
W PRZEDLIM FATYCZNYCH KANAŁACH ŁĄCZNOTKANKO W YCH
⇓
W ZROST CZĘ STOTLIW O ŚCI W YPE ŁNIANIA I OPRÓ ŻNIANIA
POCZĄTKOW YCH NACZYŃ
CHŁONNYCH
⇓
ROZCIĄ GNIĘ CIE Ś CIANY LIMFANGIONU
⇓
PODW YŻSZENIE LIM FANGIOMOTOR YKI
(M ECHANIZM FRANKA STARLINGA)
⇓
W ZROST OBJĘTOŚ CI CZASOW EJ CH ŁONKI
W KI ERUNKU
DOŚRODKOWYM OD
CZĘŚCI BLIŻSZYCH
DO DALSZYCH
KOŃCZYNY
ZASADY RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
l
KIERUNEK DOŚRODKOW Y
l
KOLEJNO ŚĆ OD CZĘŚCI BLIŻSZYCH DO DALSZYCH
l
WSKAZANIA DO RĘCZNEGO
DRENAŻU CHŁONNEGO
OBRZĘK CHŁONNY PIERWOTNY I
WTÓRNY
l
OBRZĘK ŻYLNO-LIMFOSTATYCZNY
l
OBRZĘKI POURAZOWE I
POOPERACYJNE
l
ZAPOBIEGANIE OBRZĘKOM
CHŁONNYM?
POWOLNE W YKONYWANIE
(C ZĘSTOTLIW OŚĆ SKU R C Z ÓW Z D R OW YC H KOLEKTOR ÓW 6/MIN W SPOC Z YN KU I 20/MIN
POD C Z AS R U C H U )
l
l
ODPOWIEDNIA SIŁA CHW YTÓW
(Z BYT D UŻY U SZ KAD Z A WŁÓKN A KR ATKOW ATE)
l
ODPOCZYNEK PO DRENAŻU
(U TR Z YMYW AN IE SIĘ POD W YŻSZ ON EJ AKTYW N OŚC I LIMFAN GION U )
l
RODZAJE CHW YTÓW
(STAŁE OKR ĘŻN E, OBR OTOW E, POMPU JĄC E, C Z ER PIĄC E)
l
FAZY DRENAŻU
(PR Z ESU W AN IA, OD PRĘŻAN IA)
POGLĄDY NA PROFILAKTYCZNE
STOSOWANIE RĘCZNEGO DRENAŻU
CHŁONNEGO
„Idealne byłoby
zastosowanie ręcznego
drenażu chłonnego zaraz
po operacji, a nie dopiero
po rozwinięciu obrzęku”
„Profilaktyczne stosowanie
ręcznego drenażu
chłonnego jest zbędne
i nieracjonalne”
Herpertz,1995
PROFILAKTYCZNE ZNACZENIE
RĘCZNEGO DRENAŻU CHŁONNEGO
Kurz, 1989
Zim m erma nn 20 05
PRZERYWANA KOMPRESJA
PNEUMATYCZNA
(IPC)
PRZECIWWSKAZANIA
DO RĘCZNEGO DRENAŻU CHŁONNEGO
BEZW ZGL ĘDNE
l
NIEW YRÓW NANA NIEW YDOLNO ŚĆ SERCA
l
OSTRE STANY ZAPALNE (BAKTERIE, GRZYBY,
W IRUSY)
W ZGLĘDNE
l
PRZERYWANY UCISK
OBRZĘKNIĘTEJ
KOŃCZYNY
ZA POMOCĄ
DW UWARSTWOWEGO
RĘKAWA LUB
NOGAW ICY
STEROWANYCH
AUTOMATYCZNĄ
POMPĄ
OBRZĘKI SPOW ODO WANE PRZEZ NOW OTWORY
ZŁOŚLIW E
Strona 4 z 10
WPŁYW PRZERYWANEJ KOMPRESJI
PNEUM ATYCZNEJ NA UKŁAD
NACZYNIOW Y
l
ZMNIEJSZENIE CIŚNIENIA ŻYLNEGO
l
ZW IĘKSZENIE PRZEPŁYW U T ĘTNICZEGO
l
ROZSZERZENIE NACZYŃ
l
ZMNIEJSZENIE LEPKOŚCI KRW I
l
AKTYW IZACJA FIBRYNOLIZY
l
ST YMULOW ANIE W YDZIELANIA CZYNNIKÓW
ŚRÓDBŁONKOW YCH I HUMORALNYCH
HIPOTETYCZNE MECHANIZMY
DZIAŁANIA IPC
l
„POMPA MIĘŚNIOWA”?
l
ZM NIEJSZENIE FILTRACJI
KAPILARNEJ?
PRZERYWANA KOMPRESJA
PNEUMATYCZNA (IPC)
l
UZNANA METODA
FIZJOTERAPII
W CHOROBACH NACZYŃ
l
UCISK OBRZĘKNIĘ TEJ
KOŃCZYNY
l
REGULOW ANY CZAS UCISKU I
PRZERW Y
l
REGULOW ANA W YSO KOŚĆ
CIŚ NIENIA UCISKU
l
RÓŻNE RODZAJE RĘ KAW Ó W
WSKAZANIA DO PRZERYWANEJ
KOMPRESJI PNEUM ATYCZNEJ
W SKA ZA NIA
CIŚ NIENIE
LICZBA
ZA B IEGÓW
CZA S UCISKU
CZA S
PRZER W Y
OBRZ ĘK KG
30-50
2 x 3 GODZ
80-100 SEK
25 - 35 SEK
OBRZ ĘK KD
30-60
2 x 3 GODZ
80 – 100 SEK
25 – 35 SEK
OW RZODZ ENIE
Ż YLA KOW ATE
85
1 x 2,5 GODZ
80 – 100 SEK
30 SEK
FORMOW A NIE
KIKUTA
30-60
3 x 4 GODZ.
40 – 60 SEK.
10 – 15 SEK
MIA Ż DŻ Y CA
T ĘT NIC
100
15-90 MIN
3 SEK.
17 SEK
3/T Y DZIEŃ
ZA POB IEGA NIE
?
OB RZ ĘK OM
OBJĘTOŚCI KOŃCZYNY GÓRNEJ
W BADANYCH GRUPACH
PRZECIWWSKAZANIA DO IPC
l
OSTRE STANY ZAPALNE NACZY Ń
l
OSTRE ZAKRZEPOW E ZAPALENIE ŻYŁ
śre dn ia
6 ,0
NIEW YDOLNO ŚĆ KRĄŻENIA
l
ZESPÓ Ł NERCZYCOW Y
l
NIEDOBÓR BIAŁKA
ch o ra p rze d IP C
m in .-m a ks.
ch o ra p o IP C
5 ,5
o b ję to ść ko ńczyn y g órn e j [l]
l
śre dn ia ± od ch . std.
zd row a
l
DUŻE DEFORM ACJE KOŃCZYN
l
CIĘŻKIE NIEDOKRW IENIE KOŃCZYN
5 ,0
4 ,5
4 ,0
3 ,5
3 ,0
2 ,5
2 ,0
sekw e ncja
1
NOW OTWÓR ZŁOŚLIW Y OBRZĘKNIĘTEJ
KOŃCZYNY
śre dn ia ± od ch . st d.
1
1
3
cykl u ci sku 4 5 s
śre d n ia
24
m i n . -m a ks.
10 0
za b ie g
.
ZMNIEJSZENIE SIĘ OBRZĘKU
W BADANYCH GRUPACH
26
śre d n ia
3
cykl u ci sku 9 0 s
ROZMIAR OBRZĘKU PRZED I PO IPC
śre d n i a ±o d ch . std .
m in .-ma ks.
22
25
20
18
V1 - V 2 5 [%]
80
(V c ho ra - V z drow a)/V z dro wa [ % ]
l
60
40
16
14
12
10
8
6
20
4
2
0
sekwe nc ja
1
3
cykl u ci sku 9 0 s
.
1
0
se kwen cj a
3
1
3
cykl u ci sku 9 0 s
cykl u ci sku 4 5 s
Strona 5 z 10
.
1
cykl u ci sku 4 5 s
3
DYNAMIKA ZMNIEJSZANIA SIĘ
ROZMIARU OBRZĘKU
śre dn ia
o b rzę k w sto su n ku d o ko ń czyn y zd ro we j [% ]
40
za b ie g
śre dn ia ± od ch . std.
1
5
10
WYNIKI LECZENIA OBRZĘKU
CHŁONNEGO
m in .-m aks.
15
20
25
35
30
25
20
15
86%
R OZMIAR OB R ZĘK U
51%
25%
RO ZMI A RO B RZĘ K U P RZE D REH A B I LI TA C JĄ =86%
10
5
0
se kw e n cj a
1
3
1
.
c ykl u ci sku 90 s
3
cykl u ci sku 4 5 s
B E ZP O Ś RE D N I O = 51% RO ZM I A R O B RZ Ę K U P O RE H A B I LI TA C JI
STAŁY UCISK
ELASTYCZNE RĘKAW Y/POŃCZOCHY
STAŁY UCISK
ELASTYCZNE RĘKAWY/POŃCZOCHY
ZW I ĘKSZENIE CI ŚNIENIA
HYDROSTATYCZNEGO
TKANEK
PROW ADZ ĄCE
DO OBNIŻENI A
EFEKTYW NEGO
CI ŚNI ENI A
FI LTRACYJNEGO
I ZMNI EJSZENI A
FILTRACJI
KAPI LARNEJ
UZUPEŁNIAJĄCE METODY FIZJOTERAPII
W REDUKCJI OBRZĘKU CHŁONNEGO
l
ELEKTROTERAPIA
l
LASEROTERAPIA
l
ULTRAD ŹW IĘKI
l
HYDROTERAPIA
l
KINESIO TAPING
l
M ASAŻ KLASYCZNY
6 M I E S IĘ C Y = 25%
KLASA
UCISKU
WYSOKOŚĆ
CIŚNIENIA
MMHG
WSKAZANIA
I
20-30
ZAPOBIEGAWCZO
ZAGRAŻAJĄCYOBRZĘK
II
30-40
NIEWYDOLNOŚĆŻYLNA
III
40-50
ODWRACALNYOBRZĘK
CHŁONNY
IV
50-60
NIEODWRACALNYOBRZĘK
CHŁONNY
ELEKTROTERAPIA
l
PRĄD STAŁY – PRZECIWWSKAZANY
(SILNY EFEKT PRZEKRW IENNY)
l
WSKAZANY PRĄDY MAŁEJ
CZĘSTOTLIWOŚCI NP.TENS
l
PRĄD INTERFERENCYJNY
LASER BIOSTYMULACYJNY
UTRADŹWIĘKI
l
l
Pobudza
lymf angiomotoryk ę
Pobudza
lymf angiogenez ę
l
Pobudza makrofagi
l
Redukuje zw łókni enie
l
Ochrania drogi ch łonne
l
Pobudza tworzenie
nowych dróg ch łonnych
l
9 sesji (3/tydzie ń)
l
904 nanometry
l
5 miliwat
l
0,2 cm 2
l
Kontakt głowicy ze
skórą
l
Nad pach ą i rami eniem
l
NIEWIELKI EFEKT PRZEKRWIENNY
l
EFEKT „MIKROM ASAŻU”
l
WSKAZANE PRZY ZW ŁÓKNIENIU
Strona 6 z 10
HYDROTERAPIA
l
l
KRIOTERAPIA
KONTROW ERSYJNE ZASTOSOWANIE
MASAŻU WIROWEGO
DZIAŁANI E
WSKAZANE P ŁYWANIE
(↑CIŚNIENIA HYDROSTATYCZNEGO) W
WODZIE O TEMPERATURZE 22 - 30OC
l
PRZECIW BÓLOW E
l
PRZECI W ZAPALNE
l
ROZLUŹNI AJACE
l
ODRUCHOW E
PRZEKRW IENI E
CZYNNIKI CIEPLNE
CIEP ŁO
↓
PRZEKRW IENIE
↓
W ZROST OBCIĄŻENIA
LIM FATYCZNEGO
↓
ZMNIEJSZENIE CZASOW EJ
OBJĘTOŚCI LIM FY
(>41 0C)
l
MASAŻ KLASYCZNY
PRZECIW W SKAZANE W
OBSZARZE
OBRZĘKOW YM I
PRZYNALE ŻNYCH
KWADRANTACH TU ŁOW IA
l
PRZECIW W SKAZANE
CIEP ŁO
OGÓLNOUSTROJO W E
l
MOŻLIW E POZA
OBSZAREM
OBRZĘKO W YM
l
ZNACZNE PRZEKRWIENIE
l
PRZECIWWSKAZANY W OBSZARZE
OBRZĘKOW YM I PRZYNALEŻNYCH
KWADRANTACH TU ŁOWIA
EDUKACJA CHOREGO
KINESIO TAPING
l
KRIOTERAPI A
↓
ZW OLNIENI E
LI MFANGIOMOTORYKI
↓
PRZECI W W SKAZANE
POST ĘPOWANI E W CZASIE
l
NORM ALIZACJA NAPIĘCIA
MIĘŚNIOWEGO?
I PO ZAKOŃCZENIU SESJI ZABIEGÓW
l
POPRAWA MIKROKR ĄŻENIA?
l
EFEKT UNOSZENIA SKÓRY?
l
DZIAŁANIE PODOBNE DO DRENA ŻU
LIM FATYCZNEGO?
l
UNIKANIE CZYNNI KÓW ZW I ĘKSZAJĄCYCH
RYZYKO OBRZ ĘKU
l
STOSOWANIE METOD W SPOMAGAJ ĄCYCH
ODPŁYW CHŁONKI
SKUTECZNOŚĆ RÓŻNYCH METOD
W REDUKCJI OBRZĘKU
POZIOMY EBM
AUT O M AS AŻ
POZIOM
W IAR YG ODNOŚĆ
I
SILNA
SPÓJNE W YNIKI W IELU BADA Ń
EKSPERYMENTALNYCH
II
Ś REDNIA
SPÓJNE W YNIKI W IELU BADA Ń
EKSPERYMENTALNYCH NISKIEJ
JAKOŚ CI I JEDNO W YSOKIEJ
III
OGRANICZONA
IV
SPRZECZNA
V
BRAK
UŁOŻE NI E K OŃC ZYN Y
ĆWI CZE NI A
KO MP R E S JOT ERAP I A
LAS E R
OPIS
P RZE RY WANA KO MP RE SJA PNE UMAT YC ZNA
RĘC ZNY DRE NAŻ C HŁONN Y
JEDNO BADANIE EKSPERYM ENTALNE
NISKIEJ JAKO Ś CI
K OMP LE KSO WA FI ZJ O T ERAP IA
KO MP L EK SO WA T ERAP IA U DRAŻNI AJ ACA
-50%
-45%
-40%
-35%
-30%
-25%
-20%
-15%
-10%
-5%
NIESPÓJNE W YNIKI W IELU BADA Ń
0%
Annals of Oncology, 2007
Strona 7 z 10
BRAK BADA Ń EKSPERYMENTALNYCH
POZIOM WIARYGODNOŚCI METOD
REDUKCJI OBRZĘKU CHŁONNEGO
WYKAZ PRAC W BAZIE PUBmed
OBRZĘKI CHŁONNE + REHABILITACJA
OD 1950 ROKU
2009-2012
METODA
POZIOM EBM
KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRA ŻNIAJĄCA
PRZERYWANA KOM PRESJA
PNEUM ATYCZNA
W YROBY UCISKOW E
Metaanaliza
Metaanaliza
Eksperymentalna
Eksperymentalna
Nieeksperymentalna
Nieeksperymentalna
Pozos tałe
Pozostałe
I
II/V
V
W YROBY UCISKOW E + ELEKTROTERAPIA
II
BANDA ŻOWANIE
III
LASER BIOSTYM ULACYJNY
V
TENS
M AGNETOTERAPIA
CM AJ 2001
KOMPLEKSOWA TERAPIA
UDRAŻNIAJĄCA
l
RĘCZNY DRENAŻ
LIMFAT YCZNY
l
LECZENIE
KOMPRESYJNE
l
PIELĘGNACJA SKÓRY
l
ĆW ICZENIA RUCHOW E
ĆW ICZENIA FIZYCZNE
l
7 BADAŃ
EKSPERYMENTALNYCH
W CIĄGU 8 LAT
l
I POZIOM EBM
ĆW ICZENIA FIZYCZNE
MAJĄ DECYDUJ ĄCE
ZNACZENIE W
TRANSPORCI E
CHŁONKI W
KOLEKTORACH
ORAZ
POW ROCIE ŻYLNYM
CM AJ 2001
W KI ERUNKU
DOŚRODKOW YM OD
CZĘŚCI BLIŻSZYCH
DO DALSZYCH
KOŃCZYNY
l
l
W Y SOK OŚ Ć
C IŚN I EN IA
MM H G
W S KAZ AN I A
I
20 -3 0
Z A PO BIE GAW C Z O
Z AG R AŻA JĄC Y OBR Z ĘK
II
30 -4 0
N IEW Y D OLN OŚĆ ŻY LN A
III
40 -5 0
OD W R AC A LN Y OBR ZĘK
C HŁO N N Y
IV
50 -6 0
N IE OD W R A C ALN Y OBR ZĘK
C HŁO N N Y
l
ŁAGODZENIE BÓLU
l
ŁAGODZENI E
PRZECZULICY
l
JAKOŚĆ ŻYCIA↑
HIPOTETYCZNE MECHANIZMY
DZIAŁANIA IPC
BRAK DOSTATECZNEJ
LICZBY
EKSPER YMENTALNYCH
BAD AŃ
SAM ODZIELNE GO
W PŁYWU RDCh NA
REDUKCJĘ OBRZĘKU
l
„POM PA M IĘŚ NIOW A”?
l
ZMNIEJSZENIE FILTRACJI
KAPILARNEJ?
l
JEDNO
EKSPERYM ENTALNE
BADANIE W Y ŁĄCZNEGO
W PŁYW U IPC NA
REDUKCJ Ę OBRZĘKU
l
POZOSTAŁE BADANIA Z
UŻYCIEM INNYCH M ETOD
l
II/V POZIOM EBM
POZIOM II/III EBM
STAŁY UCISK
ELASTYCZNE RĘKAWY/POŃCZOCHY
K LA SA
U C IS KU
BRAK ISTOTNEJ
REDUKCJI OBRZ ĘKU
(I POZIOM EBM)
CA NCER 2011
RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY
SPECJALNY RODZAJ
DELIKATNEGO
MASA ŻU
W YKONYWANY
l
l
l
ELEKTROTERAPIA
BRAK
EKSPERYMENTALNYCH
BADAŃ SAMODZIELNEGO
W PŁYW U NA REDUKCJ Ę
OBRZĘKU
l
PRĄD STAŁY –
PRZECIW W SKAZANY
(SILNY EFEKT
PRZEKRW IENNY)
l
W SKAZANY PRĄDY
M AŁEJ CZĘSTOTLIW OŚCI
NP.TENS
V POZIOM EBM
l
PRĄD
INTERFERENCYJNY
Strona 8 z 10
l
BRAK
EKSPERYMENTALNYCH
BADAŃ SAMODZIELNEGO
W PŁYW U
ELEKTROTERAPII NA
REDUKCJ Ę OBRZĘKU
l
V POZIOM EBM
LASER BIOSTYMULACYJNY
l
Pobudza
lymf angiomotoryk ę
l
Pobudza
lymf angiogenez ę
l
Pobudza makrofagi
l
Redukuje zw łókni enie
l
Ochrania drogi ch łonne
l
Pobudza tworzenie
nowych dróg ch łonnych
UTRADŹWIĘKI
l
9 sesji (3/tydzie ń)
l
904 nanometry
l
5 miliwat
l
0,2 cm 2
l
Kontakt głowicy ze
skórą
l
Nad pach ą i rami eniem
l
l
NIEW IELKI EFEKT
PRZEKRW I ENNY
l
EFEKT
„ MI KROMASAŻU”
l
W SKAZANE PRZY
ZW ŁÓKNI ENIU
l
KONTROW ERSYJNE
ZASTOSOW ANIE
MASAŻU W IROWEGO
W SKAZANE PŁYW ANIE
(↑CIŚNIENIA
HYDROSTATYCZNEGO)
W W ODZIE O
TEMPERATURZE
22 – 30O C
l
PRZECIW BÓ LO WE
l
PRZECIW ZAPALNE
l
ROZLUŹNIAJACE
l
ODRUCHOW E
PRZEKRW IENIE
l
l
l
PRZECIWWSKAZANE W
OBSZARZE OBRZĘKOWYM
I PRZYNALE ŻNYCH
KWADRANTACH TU ŁOWIA
PRZECIWWSKAZANE
CIEP ŁO
OGÓLNOUSTROJOW E
l
MOŻLIWE POZA
OBSZAREM
OBRZĘKOWYM
l
V POZIOM EBM
KRIOTERAPIA
↓
ZW OLNIENIE
LIM FANGIOMOTORYKI
↓
PRZECIW W SKAZANE
l
BRAK
EKSPERYMETALNYCH
BADAŃ SAMODZIELNEGO
W PŁYW U KRIOTERAPII NA
REDUKCJ Ę OBRZĘKU
l
V POZIOM EBM
KINESIO TAPING
CZYNNIKI CIEPLNE
CIEP ŁO
↓
PRZEKRW IENIE
↓
W ZROST OBCIĄŻENIA
LIM FATYCZNEGO
↓
ZMNIEJSZENIE CZASOW EJ
OBJĘTOŚCI LIM FY
(>41 0C)
V POZIOM EBM
DZIAŁANIE
V POZIOM EBM
l
l
KRIOTERAPIA
BRAK
EKSPERYMENTALNYCH
BADAŃ
SAMODZIELNEGO
W PŁYWU
HYDROTERAPII NA
REDUKCJĘ OBRZĘKU
l
BRAK
EKSPERYMENTALNYCH
BADAŃ
SAMODZIELNEGO
W PŁYWU
ULT RADŹW IĘKÓW NA
REDUKCJĘ OBRZĘKU
V POZIOM EBM
HYDROTERAPIA
l
l
l
NORMALIZACJA NAPI ĘCIA
M IĘŚ NIOW EGO?
POPRAWA
M IKROKRĄŻENIA?
l
EFEKT UNOSZENIA
SKÓRY?
l
DZIAŁANIE PODOBNE DO
DRENA ŻU
LIM FATYCZNEGO?
KINESIO TAPING
VS BANDA ŻOWANIE
l
REDUKCJA OBRZ ĘKU NS
l
MNIEJSZY DYSKOMFORT
l
M NIEJSZA
NIETOLERANCJA
l
M NIEJSZA TRUDNO ŚĆ
SU PPORT CANCER CARE, 2009
METODY REDUKCJI OBRZĘKU CHŁONNEGO
PO LECZENIU RAKA PIERSI
EDUKACJA CHOREGO
M etoda/czas trwania
l
POSTĘPOWANIE W
CZASIE
I PO ZAKOŃCZENIU SESJI
ZABIEGÓW
l
l
l
UNIKANIE CZYNNIKÓW
ZW IĘKSZAJĄCYCH
RYZYKO OBRZĘKU
ISTOTNIE W SPOM AGA
INNE M ETODY REDUKCJI
OBRZĘKU
BRAK BADA Ń
SAMODZIELNEGO
W PŁYW U EDUKACJI NA
REDUKCJ Ę OBRZĘKU
Opi s
3-5/tydzie ń przez 4 tygodnie
Obrzęk jednostronny, <5 cm ,
>150 m l, czas >1 rok,
Ręc zny d rena ż chłon ny
3 tygodnie
Standa rdowo
Banda żowanie
8 sesji w 2 tygodnie
Ćwicz enia
Obrzęk jedn ostronny,
> 2 cm lub >200 m l , czas >1
rok, >10% ró żnicy
Ćw ic zenia fizycz ne
2/dzie ń przez 1 m iesi ąc
Ćwiczenia kkg, ć w. oddechowe,
Obrzęk jedn ostronny,
>200 m l, czas >0,5 roku,
Przeryw ana kompresja
pn eu ma tycz na
2-5/tydzie ń, 2-4 tygodni
20-30 m inut, 90-120 m m Hg
1 godzina 40-60 m m Hg
Obrzęk jednostronny, > 10 cm ,
> 100 m l, > 20% ró żni cy
Ban dażo w anie
Elastyczn y r ękaw
BD
3/tydzie ń przez 8 tygodni
l
STOSOWANIE METOD
W SPOMAGAJĄCYCH
ODPŁYW CHŁONKI
l
V POZIOM EBM
W skaz ani a
Ćwiczenia, banda żowanie,
spacer, autom asa ż, m asaż
ręczny i wibracyjny, elastyczny
ręk aw
Kompleksow a fizjotera pia
2-8 cm
6 godzin, 160 m m Hg
18 dni 24 godziny na dob ę
European Journal of Obstetrics&Gynecology and Reproductive Biology, 2010
Strona 9 z 10
Obrzęk jedn ostronny,
> 20% ró żnicy
SKUTECZNOŚĆ POSZCZEGÓLNYCH
METOD W REDUKCJI OBRZĘKU
ER/B
IPC
ĆW
RDL
KF
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
European Journal of Obstetrics&Gynecology and Reproductive Biology, 2010
Strona 10 z 10