D - Sąd Apelacyjny

Sygn. akt II AKzw 445/16
POSTANOWIENIE
Dnia 13 października 2016 r.
Sąd Apelacyjny II Wydział Karny w Rzeszowie
na posiedzeniu w składzie:
Przewodniczący:
SSA Stanisław Urban
Protokolant:
st. sekr. sądowy Paweł Szemberski
przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Rzeszowie
– Janusza Drozdowskiego
po rozpoznaniu w sprawie skazanego J. G.
zażalenia skazanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w Przemyślu
z dnia 29 czerwca 2016 r., sygn. akt IV Kow 179/16/el
o umorzeniu postępowania w przedmiocie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności
poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego
na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. i art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 1 § 2 k.k.w.
p o s t a n a w i a:
I. u t r z y m a ć w mocy zaskarżone postanowienie,
II. z w o l n i ć skazanego w całości od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, a
wydatkami obciążyć Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Wskazanym powyżej postanowieniem, Sąd Okręgowy w Przemyślu umorzył postępowanie w przedmiocie udzielenia
J. G. zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym
w systemie dozoru elektronicznego, z uwagi na to, iż ma on kolejno do odbycia dwie kary łączne, które w sumie
przekraczają jeden rok pozbawienia wolności.
W osobistym zażaleniu na powyższe orzeczenie skazany wskazał na naruszenie przez Sąd a quo 30-dniowego terminu
na wydanie postanowienia
w przedmiotowej sprawie z art. 43 ld § 4 k.k.w. Dodał, że złożył dwa odrębne wnioski w przedmiocie udzielenia
zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, a ponadto obecnie do
wykonania została mu wprowadzona wyłącznie kara łączna 1 roku pozbawienia wolności.
Wskazując na powyższe, skazany wniósł w istocie o zmianę skarżonego orzeczenia i udzielenie mu zezwolenia na
odbywanie kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego,
powołując się zmianę swojego postępowania oraz trudną sytuację swojej rodziny.
Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:
Zażalenie jest bezzasadne w stopniu oczywistym.
Zasadnie przyjął Sąd I instancji, iż na przeszkodzie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia
wolności poza zakładem karnym
w systemie dozoru elektronicznego stoi treść art. 43 la § 6 k.k.w.
Zgodnie z ostatnio przywołanym przepisem, § 1-5 art. 43 la k.k.w. stosuje się odpowiednio do skazanego, któremu
wymierzono dwie lub więcej niepodlegających łączeniu kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno,
nieprzekraczających w sumie jednego roku.
Skazany ubiegał się o udzielenie zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
kary łącznej 1 roku pozbawienia wolności. Nadto ma on do odbycia karę 7 miesięcy pozbawienia, która co prawda
została obecnie odroczona na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Przemyślu z dnia 15 września 2016 r., II
Kzw169/16. Nie zmienia to jednak faktu, iż wymierzono mu dwie kary pozbawienia wolności, które skazany ma kolejno
odbyć, a przekraczają on w sumie rok.
Przepis art. 43 la § 6 k.k.w. mówi o karach pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno. Nie można
utożsamiać wykonywania kary pozbawienia wolności z jej odbywaniem. Gdyby ustawodawca posłużył się zamiast
odbywania słowem „wykonywanie”, to odroczenie jednej z kar pozbawienia wolności miałoby wpływ na ograniczenie
zawarte w art. 43 la
§ 6 k.k.w. Tak jednak nie postąpił. Nadawaniu dwóm różnym pojęciom tego samego znaczenia stoi na przeszkodzie
zakaz wykładni synonimicznej. Wykładnia językowa w prawie karnym ma znaczenie priorytetowe.
Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę, podobnie jak w postanowieniu z dnia 5 marca
2014 r., II AKzw 82/14, LEX nr 1433831, przyjmuje prymat wykładni gramatycznej nad innymi, uznając, że inne
wykładnie mogą być uzupełniająco stosowane jedynie w wypadku, gdy wykładnia gramatyczna nie daje jednoznacznej
odpowiedzi w zakresie interpretacji danego przepisu (por. wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2004 r., sygn. akt V KK 337/03,
OSNwSK 2004/1/700, Prok. i Pr. - wkł. 2004/11-12/5).
W k.kw. brak jest definicji legalnej zarówno wykonywania kary pozbawienia wolności jak i jej odbywania.
Jednak jak wynika z przepisów k.k.w., w szczególności oddziału 3 k.k.w. zatytułowanego „wykonywanie kary i jej
indywidualizacja”, wykonywanie kary pozbawienia wolności odnosi się do sytuacji, kiedy jest ona realnie wykonywana
w zakładzie karnym.
Jak wskazano w uzasadnieniu postanowienia tut. Sądu z dnia 5 marca 2014 r., II AKzw 82/14, system dozoru
elektronicznego może odnosić się tylko do skazanych, którzy nie są niebezpieczni, czy zdemoralizowani,
i dlatego też w tym systemie może być wykonywana krótkoterminowa kara pozbawienia wolności tylko wobec takich
sprawców. Treść natomiast omawianego przepisu (art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 2007 r. |
o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym
w systemie dozoru elektronicznego, obecnie tak samo brzmiącego art. 43 la
§ 6 k.k.w.), w powiązaniu z treścią uzasadniania projektu tej ustawy wskazuje jednoznacznie, że podstawowym
kryterium oceny stopnia demoralizacji skazanych w kontekście tej ustawy jest wymiar orzeczonych względem nich kar
jednostkowych lub też sumy tych kar odbywanych kolejno. Z założenia więc ustawodawca przyjmuje, że osoby, wobec
których orzeczono kary jednostkowe w wymiarze przekraczającym 1 rok lub kary jednostkowe (kolejno odbywane),
których suma przekracza ten próg są na tyle zdemoralizowane, iż nie ma w ich przypadku gwarancji, że kara odbywana
w systemie dozoru elektronicznego spełni swe cele.
Rozumowanie skazanego, jakoby po zakończeniu dozoru elektronicznego w danej sprawie, mógł wystąpić ponownie
o jego zastosowanie, ale wobec już kary 7 miesięcy pozbawienia wolności, która obecnie jest odroczona, jest nie
do pogodzenia z uzasadnieniem wprowadzenia instytucji dozoru elektronicznego, przywołanym wcześniej. Idąc tym
tokiem rozumowania, nawet osoba wielokrotnie karana (a więc zdemoralizowana, wszak regularne dopuszczanie się
kolejnych przestępstw jest najbardziej jaskrawym przykładem demoralizacji), gdyby za pomocą różnych zabiegów
uzyskała np. odroczenie jednej czy kilku kar, mogłaby odbywać inną (poniżej 1 roku)
w systemie dozoru elektronicznego. Jest to sprzeczne z celem tej instytucji.
W sytuacji braku przesłanki formalnej, szersze odnoszenie się do okoliczności naprowadzonych w środku
odwoławczym jest bezprzedmiotowe.
Wspomnieć jedynie należy, iż 30-dniowy termin na wydanie postanowienia, o jakim mowa w art. 43 ld § 4 k.k.w., ma
charter instrukcyjny, a nie zawity, wszak nie jest to termin do wniesienia środka zaskarżenia, ani ustawa go za takie
nie uznaje (arg. ex art. 122 § 2 k.p.k.).
Postanowienie o połączeniu spraw jest niezaskarżalne, zatem kwestia jego prawidłowości nie może być przedmiotem
oceny w tym postępowaniu.
Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że decyzja Sądu I instancji
o umorzeniu postępowania w przedmiocie udzielenia skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności
poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego była w pełni uzasadniona.
O wydatkach za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. w zw. z art.
1 § 2 k.k.w.