POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

Sygn. akt VIII Ns 1420/14
POSTANOWIENIE
Dnia 3 grudnia 2015 roku
Sąd Rejonowy w Kielcach Wydział VIII Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSR Agnieszka Kierkowska
Protokolant: stażysta Agnieszka Tomak
po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2015 roku w Kielcach
na rozprawie
sprawy z wniosku M. S.
z udziałem A. S., K. W., G. G. (1), M. D., Gminy K., Skarbu Państwa- Prezydenta Miasta K.
o stwierdzenie nabycia spadku po H. W.
postanawia:
I. stwierdzić, że spadek po H. W. z domu R. córce J. i J. z domu G. zmarłej w dniu (...) w K. i ostatnio stale tam
zamieszkałej, na podstawie dziedziczenia ustawowego nabył w całości Skarb Państwa;
II. orzec, że wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.
SSR Agnieszka Kierkowska
Sygn. akt VIII Ns 1420/14
UZASADNIENIE
Pismem z dnia 4 sierpnia 2014 r. M. S. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po H. W., która była drugą żoną jej
pradziadka F. S.. Wnioskodawczyni wskazała, że spadkodawczyni zmarła jako bezdzietna wdowa w dniu (...) w K.. Nie
pozostawiła bliskich wstępnych ani zstępnych. (k. 2-3)
Uczestnicy A. S., K. W., G. G. (1), M. D. przyłączyli się do powyższego wniosku. (k. 41)
Wezwani do udziału w sprawie w charakterze uczestników Skarb Państwa – Prezydent Miasta K. i Gmina K. nie
sprzeciwili się wnioskowi. (k. 128, 139)
Z uwagi na brak wiadomości co do spadkobierców H. W. i w związku z tym brak możliwości złożenia zapewnienia
spadkowego, w trybie art. 672 k.p.c. spadkobiercy zostali wezwani do udziału w sprawie przez ogłoszenie (k. 42).
Żadna osoba nie zgłosiła się do Sądu jako spadkobierca H. W..
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
H. W. z domu R. córka J. i J. z domu G. urodziła się (...) w K.. Dwukrotnie zawierała związek małżeński. Jej pierwszym
mężem był F. S. syn W. i J., który zmarł w dniu(...) w K.. Następnie w dniu (...) w K. H. W. (wtedy S.) wyszła za mąż
za J. W. syna I. i M. urodzonego (...) H. W. zmarła jako wdowa w dniu (...) w K., gdzie ostatnio stale zamieszkiwała.
Dowody: odpis skrócony aktu zgonu F. S. k. 4, odpis skrócony aktu małżeństwa J. W. i H. S. k. 5, odpis skrócony aktu
zgonu H. W. k. 6, świadectwo chrztu J. W. wraz z tłumaczeniem k. 100-101.
Sąd zważył, co następuje:
Wniosek M. S. o stwierdzenie nabycia spadku po H. W. zasługuje na uwzględnienie.
Jak wynika z odpisu skróconego aktu zgonu nr (...)wydanego przez Urząd Stanu Cywilnego w K., H. W. zmarła (...)r.
W sprawach spadkowych stosuje się prawo obowiązujące w chwili śmierci spadkodawcy, co wynika z art. LI przepisów
wprowadzających Kodeks cywilny i art. XVIII przepisów wprowadzających wcześniej obowiązujący dekret Prawo
spadkowe z dnia 8 października 1946 r. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 1994 r. II CRN 34/94
LEX nr 79943). W dacie śmierci H. W. obowiązywały przepisy dekretu z dnia 8 października 1946 r. Prawo spadkowe
(Dz. U. z dnia 20 listopada 1946 r.), które weszły w życie z dniem 1 stycznia 1947 r. , a zostały uchylone ustawą z dnia
23 kwietnia 1964 r. Przepisy wprowadzające kodeks cywilny (Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.) z dniem wejścia w życie
Kodeksu cywilnego, tj. z dniem 1 stycznia 1965 r.
Jak wynika z art. 16 dekretu z dnia 8 października 1946 r. Prawo spadkowe (Dz. U. z dnia 20 listopada 1946 r. – dalej
Prawo spadkowe), spadkobiercami ustawowymi z tytułu pokrewieństwa są krewni spadkodawcy: w linii zstępnej - bez
ograniczenia, w linii wstępnej - tylko rodzice, a w linii bocznej - rodzeństwo i jego zstępni. Zgodnie z art. 22 Prawa
spadkowego, pozostały przy życiu małżonek dziedziczy z ustawy: w zbiegu ze zstępnymi małżonka zmarłego - jedną
czwartą część spadku, w zbiegu z jego rodzicami i rodzeństwem lub zstępnymi rodzeństwa - połowę spadku, a w braku
takich krewnych - cały spadek. Jak wynika z art. 27. § 1 Prawa spadkowego, w braku powołanych do spadku krewnych
i małżonka spadkodawcy dziedziczy z ustawy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli miejsce to
znajdowało się za granicą - Skarb Państwa. Jednakże nieruchomości ziemskie oraz nieruchomości położone za granicą
dziedziczy Skarb Państwa, inne nieruchomości zaś - gmina miejsca ich położenia.
Sąd nie powziął informacji o tym, aby H. W. pozostawiła po sobie testament, zatem stwierdzenie nabycia spadku po
niej nastąpiło na podstawie dziedziczenia ustawowego. Z dokumentów złożonych do akt niniejszej sprawy wynika, że
H. W. zmarła jako wdowa. Nie ma informacji o tym, aby miała dzieci małżeńskie bądź pozamałżeńskie. Ze złożonych
dokumentów nie wynika również, aby w chwili śmierci H. W. żyli jej rodzice, rodzeństwo bądź zstępni. Z uwagi na brak
wiadomości co do spadkobierców H. W. nie było możliwości złożenia w niniejszej sprawie zapewnienia spadkowego,
o którym mowa w art. 671 k.p.c. Z tych względów na podstawie art. 672 k.p.c. spadkobiercy H. W. zostali wezwani do
udziału w sprawie przez ogłoszenie, jednak żadna osoba nie zgłosiła się do Sądu jako zainteresowana w sprawie. W
tej sytuacji na mocy art. 27 § 1 Prawa spadkowego, w braku powołanych do spadku krewnych i małżonka, spadek po
H. W. powinna dziedziczyć z ustawy gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawczyni, tj. Gmina K.. Jednakże
ustawą z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej (Dz. U. z dnia 13 kwietnia 1950
r.), która weszła w życie z dniem ogłoszenia, zniesiono związki samorządu terytorialnego, a majątek dotychczasowych
związków samorządu terytorialnego z mocy prawa stał się majątkiem Państwa (art. 32). Rady narodowe oraz ich
organa przejęły dotychczasowy zakres właściwości zniesionych organów odpowiedniego stopnia (art. 37). Skoro z
dniem wejścia w życie ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o terenowych organach jednolitej władzy państwowej, uległy
zniesieniu samorządy terytorialne, zaś własność mienia należącego do tych samorządów z mocy prawa przeszła na
rzecz Skarbu Państwa, to stwierdzić należy, że na Skarb Państwa przeszło również prawo dziedziczenia wcześniej
przysługujące gminom ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. W prawie polskim nie istnieją bowiem spadki
bezdziedziczne, zamiarem ustawodawcy jest, aby w braku testamentu i krewnych spadkodawcy z ustawy byli powołani
tzw. spadkobiercy w ostatniej kolejności, czyli gmina lub Skarb Państwa. Skoro na skutek zniesienia samorządu
terytorialnego, na datę śmierci H. W. nabywać majątku nie mogły gminy to dokonując wykładni celowościowej za
spadkobiercę w ostatniej kolejności należy przyjąć Skarb Państwa.
Mając na uwadze powyższe, Sąd stwierdził, że spadek po H. W. z domu R. córce J. i J. z domu G. zmarłej w dniu (...)roku
w K. i ostatnio stale tam zamieszkałej, na podstawie dziedziczenia ustawowego nabył w całości Skarb Państwa.
Na postawie art. 520 § 1 k.p.c. w punkcie II orzeczono, iż w wnioskodawczyni i uczestnicy ponoszą koszty postępowania
związane ze swoim udziałem w sprawie.
SSR Agnieszka Kierkowska