Gdzie opodatkować usługę dla włoskiej firmy

Gdzie opodatkować usługę dla włoskiej
firmy
Szymon Karpiński 31-01-2008,
Aby ustalić miejsce świadczenia usługi, musimy przede wszystkim prawidłowo ją
zaklasyfikować. Od tego zależy, czy VAT płacimy w Polsce, czy w innym kraju
– Włoska spółka mająca unijny numer identyfikacji podatkowej sprzedaje polskim
firmom zespoły maszyn wraz z usługą doradztwa w zakresie ich uruchomienia i roczną
gwarancją na niezawodność pracy. Po zawarciu kontraktu z polskim inwestorem włoski
dostawca zawiera umowę z inną polską spółką, mającą numer identyfikacyjny VAT na
potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych. Zleca jej bieżące doradztwo przy
zespalaniu i uruchamianiu maszyn, udostępnianie polskiemu inwestorowi know-how (w
tym dokładnych tłumaczeń) oraz opiekę w okresie gwarancyjnym. Istotne w tej umowie
jest to, że polska spółka nie wykonuje żadnych usług „w formie fizycznej” i nie
zatrudnia osób do fizycznych prac, a jedynie doradza inwestorowi, jak należy
postępować, aby maszyny prawidłowo zespolić i aby one prawidłowo działały do końca
gwarancji. Czy jest to usługa na majątku ruchomym, czy doradztwo inżynierskie?
Wynagrodzenie polskiej spółki ustalono w formie ryczałtowej, a jego zapłata nastąpi po
zakończeniu okresu gwarancyjnego. Czy polska spółka, która świadczy te usługi dla
inwestora polskiego, może wystawić włoskiemu podmiotowi fakturę bez naliczania
podatku VAT, o ile otrzymała jego unijny numer identyfikacji podatkowej? – pyta
czytelnik DF.
Jak wynika z pytania, wątpliwości wiążą się przede wszystkim z tym, czy polska spółka
świadcząca usługi doradcze może wystawić faktury bez polskiego VAT. Rozwiązanie takie
byłoby właściwe, gdyby usługa ta miała „miejsce świadczenia” poza granicami Polski, np. w
miejscu siedziby usługobiorcy, którym jest włoska spółka. Wówczas transakcja nie
podlegałaby opodatkowaniu VAT w Polsce i powinna być dokumentowana fakturą bez
polskiego VAT.
Doradztwo oraz usługi na majątku
Reguły dotyczące ustalania miejsca opodatkowania usług znajdziemy w art. 27 i 28 ustawy o
VAT. Ogólna zasada nakazuje opodatkowywać usługi w kraju siedziby usługodawcy,
niemniej ustawa o VAT wprowadza wiele modyfikacji tej reguły. Najistotniejsze, dla
czytelnika, wydają się zapisy dotyczące „usług niematerialnych” (w tym np. usług doradztwa
w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, usług inżynierskich) oraz usług na
ruchomym majątku rzeczowym. W pierwszym przypadku miejscem świadczenia jest miejsce,
gdzie usługobiorca ma siedzibę. W drugim, w sytuacji gdy nabywca usługi poda usługodawcy
swój numer identyfikacyjny na potrzeby podatku od wartości dodanej w państwie unijnym
innym niż to, w którym wykonywane są usługi, miejscem świadczenia jest terytorium
państwa członkowskiego, które nadało ten numer.
Jednakże w przypadku gdy usługodawcą jest polski podatnik, reguła ta ma zastosowanie,
jeżeli towary po wykonaniu na nich usług zostaną w ciągu 30 dni wywiezione z Polski. Jak
rozumiem, w sytuacji opisanej przez czytelnika warunek ten nie zostanie spełniony, co
oznacza – przy uznaniu usług świadczonych przez polski podmiot za usługi na ruchomym
majątku rzeczowym – konieczność opodatkowania czynności podejmowanych przez polską
spółkę podatkiem VAT w Polsce.
Faktura bez VAT
Określenie miejsca opodatkowania wymaga oczywiście analizy postanowień umów
zawartych między włoską firmą a polską spółką świadczącą na jej rzecz usługi określone
przez czytelnika jako doradcze. Zakładając, że charakter tych świadczeń usprawiedliwia
klasyfikację usług świadczonych przez polską spółkę jako „usług niematerialnych” (a więc
np. doradczych, inżynierskich), zasadne moim zdaniem byłoby przyjęcie, że mają one miejsce
świadczenia w kraju siedziby usługobiorcy – czyli we Włoszech (a więc tam powinny być
opodatkowane). W takiej sytuacji polska spółka powinna wystawić fakturę bez polskiego
VAT. Faktura ta powinna zawierać numer, pod którym nabywca usługi jest zidentyfikowany
na potrzeby podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego innym niż
Polska (wspomniany przez czytelnika unijny numer identyfikacji podatkowej), oraz
informację, że zobowiązanym do rozliczenia tego podatku jest nabywca usługi.
Ważna klasyfikacja usług
Moim zdaniem, na podstawie informacji przedstawionych przez czytelnika, nie byłoby
właściwe przyjęcie, że opisane usługi powinny być zaklasyfikowane jako usługi na
ruchomym majątku rzeczowym. Samo to, że w pewnym sensie dotyczą one takiego majątku
(doradztwo dotyczy m.in. instalacji urządzeń), nie powinno być bowiem decydujące dla takiej
klasyfikacji. Moim zdaniem dla uznania, że określone usługi są usługami na ruchomym
majątku rzeczowym, istotne jest, by czynności fizycznie wykonywane były na tym majątku.
Innymi słowy usługi „na majątku” to usługi, w wyniku których majątek jest obrabiany,
przetwarzany, modyfikowany, uszlachetniany itp. Jak wynika z pytania czytelnika, sytuacja
taka nie ma jednak miejsca. Stanowisko takie zdają się potwierdzać również interpretacje
organów podatkowych. Przykładowo Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 19
listopada 2007 r. (IPPP1/443-283/07-4/SM) uznała, że usługi polegające na nadzorowaniu
procesu prefabrykacji elementów rurociągów w polskiej fabryce (a więc dotyczące
ruchomego majątku rzeczowego) powinny być traktowane jako usługi inżynierskie
opodatkowane VAT w kraju siedziby usługobiorcy.
Autor jest doradcą podatkowym, partnerem w Sendero tax & legal
Źródło : Rzeczpospolita