HOMO SPIRITUALIS XX i XXI WIEKU

KATEDRA KULTUROZNAWSTWA
i
KATEDRA FILOLOGII ROMAŃSKIEJ
UNIWERSYTETU MIKOŁAJA KOPERNIKA
w TORUNIU
oraz
FUNDACJA PIONOWY WYMIAR KULTURY
mają zaszczyt
ZAPROSIĆ PAŃSTWA NA MIĘDZYNARODOWĄ INTERDYSCYPLINARNĄ KONFERENCJĘ
NAUKOWĄ
POD TYTUŁEM
HOMO SPIRITUALIS XX i XXI WIEKU
która odbędzie się
w dniach 27-28 maja 2015 r.
w Toruniu
U progu współczesności Fryderyk Nietzsche ogłosił śmierć Boga, a Maks Weber zapowiadał
odczarowanie świata i potęgowanie się, zgubnej dla religii, racjonalizacji życia. Od tego czasu zjawisko
sekularyzacji, występujące w cywilizacji zachodniej już wcześniej, nabiera rozpędu, prowadząc do natężenia
się procesu ateizacji jednostek i całych społeczeństw (T. Luckman, P. Berger). Jednocześnie pogłębiającemu
się kryzysowi duchowemu, który przede wszystkim okazał się być kryzysem wiary i kryzysem chrześcijaństwa
(A. Bielik-Robson, T. Bartoś, Kłopot z chrześcijaństwem. Wieczne gnicie, apokaliptyczny ogień, praca),
towarzyszą zjawiska świadczące o niewygasaniu duchowych tęsknot człowieka (P. Norris, R. Inglehart, Sacrum
i profanum. Religia i polityka na świecie; K. Skowronek, Z. Pasek, Nowa Duchowość w kulturze popularnej,
J. Kristeva, Ta niewiarygodna potrzeba wiary). Druga połowa XX wieku stoi przecież z jednej strony pod
znakiem poszukiwań charakterystycznych dla newage’owego synkretyzmu, z drugiej zaś reform Soboru
Watykańskiego II. Działania kolejnych papieży gromadzą tłumy, a literatura, muzyka i sztuki plastyczne stają
się dowodem na to, że w życiu wybitnych jednostek ów pierwiastek duchowy nadal odgrywa ważną rolę. Dusza
pozostaje też istotnym składnikiem potocznej wyobraźni (D. Czaja, Anatomia duszy. Figury wyobraźni i gry
językowe). Z drugiej jednak strony zmiany legislacyjne zachodzące w prawodawstwie europejskim,
poprawność polityczna, obyczajowość mieszkańców Starego Kontynentu, pustoszejące kościoły sugerować
mogą wygasanie pewnego paradygmatu. Owe sprzeczności obserwowane w funkcjonowaniu cywilizacji
zachodniej skłaniają do stawiania pytań o udział homo spiritualis i jego świata wartości w kształtowaniu
kultury nadchodzących dziesięcioleci (G. Weigel, Katedra i sześcian. Europa, Stany Zjednoczone i polityka bez
Boga).
Niniejsza konferencja poświęcona ma być refleksji nad kondycją współczesnego człowieka rozpatrywaną
w kontekście formuły homo spiritualis. Podstawową dla niej kwestią ma być pytanie, czy formuła ta nadal
wyraża istotę człowieczeństwa – czy jest aktualna w odniesieniu do człowieka współczesnego.
Inne pytania, na które chcielibyśmy znaleźć odpowiedzi w zaproponowanych przez Państwa referatach to:
 Jaka jest sytuacja homo religiosus – człowieka religijnego – we współczesnej rzeczywistości
kulturowej?
 Jak wyglądają obszary tzw. duchowości bez Boga?
 Czy homo religiosus ma szansę przetrwać w zmienionych warunkach kulturowych naszych czasów?
 Człowiek współczesny – homo religiosus czy homo spiritualis?
 Jak wygląda duchowość współczesnego człowieka wierzącego, ale niereligijnego? (o duchowości
niekonfesyjnej)
 Jak wygląda sytuacja chrześcijanina w obliczu przemian kulturowych świata współczesnego?
 Jak scharakteryzować można relację między światem współczesnym a ludźmi wierzącymi
(chrześcijanami, muzułmanami, społecznością żydowską, przedstawicielami innych wyznań)?
 Jaka jest kondycja i możliwość samorealizacji człowieka religijnego we współczesnej kulturze?
 Jakie działania kulturowe zawdzięczają swoje istnienie duchowości współczesnych ludzi?
 Jaki obraz człowieka religijnego rysuje się w przestrzeni intertekstualnej?
 Jak należałoby scharakteryzować człowieka religijnego XX wieku?
 Jakie zmiany zachodzą obecnie w religijności jednostek i społeczeństw?
 Jakie diagnozy na przyszłość można postawić, obserwując sytuację obecną?
 Jakie wnioski dotyczące kondycji człowieka rozumianego jako istota duchowa/religijna można by
wyciągnąć na podstawie tworzonej współcześnie sztuki (literatura, muzyka, sztuki plastyczne, teatr,
film)?
 W jaki sposób współczesna sztuka (re)interpretuje teksty sakralne?
 Jakie wnioski dotyczące homo spiritualis nasuwa obserwacja popkultury?
 Co o duchowej kondycji człowieka mówią formy życia społecznego?
Do wzięcia udziału w obradach zapraszamy: kulturoznawców, medioznawców, antropologów, etnologów,
filozofów, teoretyków sztuki, filologów, muzykologów, historyków i historyków sztuki, wreszcie – teologów.
Obrady konferencyjne odbywać się będą w języku angielskim oraz francuskim. W tych językach
opublikowana zostanie też książka gromadząca najlepsze teksty powstałe jako efekt konferencyjnych rozważań.
Propozycje wystąpień nieprzekraczających 20 minut prosimy nadsyłać w formie kilkuzdaniowych abstraktów
wraz
z załączoną
kartą
zgłoszenia
do
dnia
31
października
2014 r.
na
adres:
[email protected].
Informacje w sprawie akceptacji tematu otrzymają Państwo: do dnia 5 grudnia 2014 r.
Ostateczny termin uiszczenia opłaty konferencyjnej (560 zł): 31 stycznia 2015 r.
Numer konta, na który należało będzie przelać wymaganą kwotę, podany zostanie w grudniu.
Czas obrad: 27–28 maja 2015 r.
Opłata w wysokości 560 zł pokrywa koszty materiałów konferencyjnych, bufet, obiad oraz koszty związane
z publikacją zakwalifikowanych do druku artykułów w recenzowanej książce pokonferencyjnej.
Bardziej szczegółowe informacje zostaną przesłane wraz z decyzją o akceptacji zgłoszonego tematu.
Ewentualne pytania prosimy kierować na adres: [email protected].
Komitet organizacyjny:
dr Joanna Bielska-Krawczyk
dr Ewa Dryglas-Komorowska
dr Małgorzata Lisecka
dr Anna Żurawska – sekretarz konferencji