Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich

Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Jak wyeliminować ryzyko podatkowe dla przedsiębiorcy, który działa poprzez przedstawiciela
handlowego na terytorium innego państwa niż Polska.
-
where to order zithromax online
generic lantus online
buy chantix online
order valtrex online no prescription
how to buy proscar online
cipro without
cheap zetia online
Coraz częściej polscy przedsiębiorcy chcąc rozszerzyć rynki zbytu dla swoich
produktów na terytorium innych państw, szukają przedstawicieli handlowych znających
lokalny rynek, którymi są najczęściej obywatele tych krajów będący ich rezydentami
podatkowymi.
Podejmując decyzję o formie współpracy, polscy przedsiębiorcy powinni rozważyć wariant
polegający na zawarciu z takim przedstawicielem umowy o pracę bądź umowy cywilnej jako
podmiotem prowadzącym samodzielnie działalność gospodarczą. Każdy z tych wariantów
powoduje odmienne obowiązki i konsekwencje na gruncie prawa podatkowego i prawa
ubezpieczeń społecznych dla takich przedsiębiorców, będących zarówno podatnikami, jak i
płatnikami.
W przypadku umowy o pracę należy wziąć również pod uwagę przepisy wynikające z ustawy z
26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (dalej: KP) i w umowie wyraźnie wskazać, gdzie praca będzie
1/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
świadczona.
Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(dalej: UPIT) osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: RP)
miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów)
osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
W myśl art. 3 ust. 2b pkt 1 UPIT za dochody (przychody) osiągane na terytorium RP uważa się
w szczególności dochody (przychody) z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz
spółdzielczego stosunku pracy bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia. Mając zatem
na uwadze powyższe, jeśli zatrudniony pracownik nie będzie wykonywał pracy na terytorium
RP, nie będzie podlegał w Polsce obowiązkowi podatkowemu. Zgodnie z art. 4a UPIT przepis
art. 3 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu
opodatkowaniu, których stroną jest RP.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki
Litewskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od
opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku sporządzonej w Warszawie 20
stycznia 1994 r. (Dz. U. z 1995 r. Nr 51, poz. 277 ze zm.) dalej: umowa polsko-litewska,
określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie"
oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego Państwa podlega tam opodatkowaniu z
uwagi na miejsce zamieszkania, miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu, miejsce rejestracji
albo inne kryterium o podobnym charakterze.
2/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Natomiast stosownie do art. 15 ust. 1 ww. umowy polsko-litewskiej, z uwzględnieniem
postanowień art. 16, 18, 19 i 21 pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba
mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie otrzymuje z pracy najemnej,
podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że praca wykonywana jest w drugim
Umawiającym się Państwie. Jeżeli praca jest tam wykonywana, to otrzymywane za nią
wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie.
W świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, iż wynagrodzenie pracownika podlegałoby
opodatkowaniu wyłącznie w państwie rezydencji, czyli na Litwie według przepisów litewskiego
prawa podatkowego. Wobec tego dochody z tytułu pracy najemnej wykonywanej na Litwie na
rzecz polskiego pracodawcy nie podlegają opodatkowaniu w Polsce.
Pracodawca z tytułu wypłaty takiego wynagrodzenia dla litewskiego rezydenta podatkowego nie jest zobowiązany do poboru zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych według
polskiego prawa podatkowego określonego w UPIT. Również obowiązek objęcia pracownika
ubezpieczeniem społecznym, zdrowotnym, funduszu pracy (dalej: FP) i funduszu
gwarantowanych świadczeń pracowniczych (dalej: FGŚP) będzie również musiał być
realizowany na podstawie przepisów litewskich a nie polskich.
Należy jednak podkreślić to, że wszystkie obowiązki dotyczące zarówno podatków, jak i
ubezpieczenia będą musiały być realizowane na podstawie prawa litewskiego albo
samodzielnie przez pracownika albo przez pracodawcę za pośrednictwem przedstawiciela.
3/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Inna sytuacja ma miejsce, jeżeli osoba, która na rzecz przedsiębiorcy będzie realizowała
zadania przedstawiciela handlowego na Litwie prowadziłaby działalność gospodarczą (może
być jednoosobowa). Wtedy można zawrzeć umowę o świadczenie usług przez jeden podmiot
na rzecz innego podmiotu. W takim przypadku istnieje jednak ryzyko uznania takiej umowy za
umowę o pracę, jeżeli posiadałaby cechy, którymi definiuje się umowę o pracę. Należy w tym
miejscu zauważyć, że w polskim prawie cywilnym treść umowy zawartej między stronami jest
decydująca, a nie jej nazwa. Dlatego też każdorazowo każda ze stron powinna zbadać treści i
cel, biorąc pod uwagę rzeczywiste intencje umowy.
Aby określić, czy istnieje jakiekolwiek ryzyko uznania umowy o świadczenie usług jako umowy o
pracę, należy określić, w jakich sytuacjach nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą.
Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są
następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z
wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający
wykonanie tych czynności,
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez
zlecającego te czynności,
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną
działalnością.
Takie wyłączenie oznacza, że przedsiębiorca, nawet wpisany do ewidencji działalności
gospodarczej, nie rozlicza w sferze podatku dochodowego przychodów z pozarolniczej
działalności gospodarczej z umowy, która spełnia ww. warunki. Dla wyłączenia niezbędne jest
spełnienie wszystkich trzech warunków łącznie.
4/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
Powyższe odnosi się do polskich przepisów prawa podatkowego i po stronie przedsiębiorcy
nabywającego usługi na podstawie takiej umowy istnieje ryzyko z nieprawidłowym
kwalifikowaniem wydatków z tego tytułu. Mając to na uwadze, bardzo ważne jest prawidłowe
określenie treści umowy zawieranej z przedstawicielem handlowym jak samodzielnym
przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą.
Należy jednak podkreślić, iż taka forma świadczenia usług nie rodzi po stronie ich nabywcy
obowiązków jako płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych oraz z tytułu
ubezpieczeń społecznych, zdrowotnych, FP i FGŚP.
Po stronie przedsiębiorcy powstaje jednak obowiązek z tytułu importu usług. Nabywając usługi
z kraju członkowskiego Unii Europejskiej, Spółka dokonuje importu usług, o którym
mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej:
UVAT). Jest ona zatem zobowiązana opodatkować tę usługę podatkiem od towarów i
usług według przepisów i stawek obowiązujących w kraju.
W myśl art. 27 ust. 3 UVAT miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca
usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest
świadczona. W myśl zatem generalnej zasady zawartej w art. 19 ust. 1 UVAT obowiązek
podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą wykonania usługi. W przypadku jednak, gdy
dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek
podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w siódmym
dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi
. Przepisy te mają odpowiednio zastosowanie także w przypadku importu usług.
5/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
W sytuacji zawarcia umowy cywilnej z przedstawicielem handlowym istnieje również ryzyko
powstania zakładu na gruncie ustawy o podatku dochodowym. Zgodnie z art. 5 punkt 5 umowy
polsko-litewskiej, jeżeli osoba zatrudniona - nieważne, w jakiej formie - będzie działała w
imieniu przedsiębiorcy i osoba ta posiada i zwyczajowo wykonuje pełnomocnictwo do
zawierania umów na Litwie w imieniu tego przedsiębiorcy, to uważa się, że po stronie tego
przedsiębiorcy powstaje zakład na Litwie, za pośrednictwem którego prowadzi on na terytorium
Litwy działalność gospodarczą.
Należy wskazać, iż zgodnie z art. 7 umowy polsko-litewskiej zyski przedsiębiorstwa
Umawiającego się Państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym Państwie, chyba że
przedsiębiorstwo prowadzi działalność w drugim Umawiającym się Państwie poprzez położony
tam zakład. Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność w ten sposób, zyski przedsiębiorstwa
mogą być opodatkowane w drugim Umawiającym się Państwie, jednak tylko do takiej
wysokości, w jakiej mogą być przypisane temu zakładowi.
Zatem w przypadku powstania zakładu przedsiębiorcy na Litwie przychód uzyskany przez tego
przedsiębiorcę z tytułu działalności prowadzonej na terytorium Litwy podlega opodatkowaniu
podatkiem dochodowym zgodnie z zasadami określonymi przez Republikę Litewską. Mając na
uwadze powyższe, należy dobrze określić zarówno zakres obowiązków wynikających z umowy
o pracę, jak i zakres czynności zleconych w umowie z litewskim przedsiębiorcą, aby uniknąć
ryzyka powstania zakładu na Litwie.
Jak wskazano powyżej, każda z podjętych form współpracy z przedstawicielem handlowym ma
dla przedsiębiorcy inne konsekwencje zarówno na gruncie prawa podatkowego, jak
określanego jako prawo ubezpieczeń społecznych. Najistotniejsze jest jednak to, aby umowa,
która została zawarta z przedstawicielem handlowym jasno i wyraźnie wskazywała na jej
6/7
Obowiązki i wątpliwości przedsiębiorców mających swoich przedstawicieli handlowych na Litwie
Wpisany przez Grażyna Zaremba
charakter. Pozwoli to wyeliminować ryzyko podatkowe dla przedsiębiorcy, który działa poprzez
takiego przedstawiciela handlowego na terytorium innego państwa niż Polska.
7/7