Wrocław 2005 arkusz

WPISUJE UCZEŃ
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
DATA URODZENIA UCZNIA
KOD UCZNIA
dzień miesiąc
miejsce
na naklejkę
z kodem
rok
dysleksja
PRÓBNY EGZAMIN
W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM
Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW
MATEMATYCZNO-PRZYRODNICZYCH
STYCZEŃ 2005
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 12 stron.
Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.
2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia.
Czas pracy:
120 minut
3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
Liczba punktów
do uzyskania: 50
4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym
tuszem/atramentem. Nie używaj korektora.
5. W zadaniach od 1. do 25. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Odpowiada im następujący układ na karcie odpowiedzi:
A
B
C
D
Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej
literą - np. gdy wybrałeś odpowiedź "A":
6. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeżeli
się pomylisz,
błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź.
7. Rozwiązania zadań od 26. do 33. zapisz czytelnie i starannie
w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.
8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone
napisem Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane
i oceniane.
Powodzenia!
GM-A1
Zadanie 1. (0-1)
2
masy swojego ciała. Jaka będzie wiosną
5
po przebudzeniu masa ciała świstaka, jeżeli tuż przed jego zapadnięciem w sen zimowy
była równa 5 kg?
W czasie zimowego snu świstak traci aż
A. 2 kg
B. 3 kg
C. 4
3
kg
5
D. 5
2
kg
5
Zadanie 2. (0-1)
Na Svalbardzie (Spitsbergenie) noc polarna rozpoczęła się 20 października i będzie
trwała 126 dób. Wobec tego Słońce pojawi się tam nad horyzontem w
A. pierwszej połowie lutego.
C. drugiej połowie lutego.
B. pierwszej połowie marca.
D. drugiej połowie marca.
Zadanie 3. (0-1)
W czasie mrozów lepiej ubierać się „na cebulkę”, czyli zakładać kilka ubrań cieńszych,
a nie jedno grube, ponieważ
A.
B.
C.
D.
warstwy ubrań sklejają się ze sobą i przylegają ściśle do odzieży zewnętrznej.
powietrze zamknięte między warstwami ubrań chroni ciało przed utratą ciepła.
warstwy ubrań krępują nasze ruchy i jest nam wtedy cieplej.
cieńsze ubrania lepiej od grubych przewodzą ciepło.
Zadanie 4. (0-1)
Śnieg zaczął padać za piętnaście dziewiąta wieczorem i padał do wpół do ósmej rano
następnego dnia, czyli padał
A. 11 godz. 45 min
B. 10 godz. 15 min
C. 10 godz. 45 min
D. 11 godz. 15 min
___________________________________________________________________________
Informacje do zadań 5. i 6.
W cenniku za wypożyczenie nart podano:
za pierwszą godzinę.......................6 zł
za każdą następną godzinę.............3 zł
zniżka dla młodzieży szkolnej......30%
Zadanie 5. (0-1)
Agata – uczennica gimnazjum – zapłaciła za wypożyczenie nart 8,40 zł. Ile złotych
kosztowałoby wypożyczenie nart na taki sam okres przez osobę nieuprawnioną
do zniżki?
A. 9 zł
B. 12 zł
C. 10,92 zł
D. 8,70 zł
Zadanie 6. (0-1)
Jeśli t oznacza liczbę godzin, na które wypożyczył narty dziadek Agaty, to kwota, jaką
zapłacił jest równa
A. 6 + 3·(t – 1)
C. 6 + 3·t
B. 6 + 3·(t + 1)
D. (6 + 3)·t
Strona 2 z 12
Zadanie 7. (0-1)
x
Jeśli
< 7, to
2
A. x < 5
B. x <
7
2
C. x < 14
D. x > 14
Zadanie 8. (0-1)
W prostokącie o polu 32 jeden z boków jest dwa razy dłuższy niż drugi. Obwód tego
prostokąta jest równy
A. 12
B. 16
C. 20
D. 24
Zadanie 9. (0-1)
Jacek i Agata porównali ciężary swoich plecaków, korzystając ze sprężynowej wagi
umocowanej na słupie przed schroniskiem. Wydłużenia sprężyny przy ważeniu
plecaków przedstawione są na schemacie. Ile razy plecak Jacka jest cięższy niż plecak
Agaty?
A. 2
B. 2,5
C. 3
D. 5
Zadanie 10. (0-1)
Na zewnątrz schroniska panował 20-stopniowy mróz. Wracając z wycieczki, Jacek
odłamał kawałek lodu i wniósł go do ciepłego pokoju w schronisku. Lód nie od razu
zaczął się topić, ponieważ
A.
B.
C.
D.
początkowo miał niższą temperaturę od temperatury topnienia lodu.
nie od razu zaczęło na niego działać ciepłe powietrze.
ma mniejszą gęstość niż woda.
powietrze jest złym przewodnikiem ciepła.
Strona 3 z 12
Informacje do zadań 11 – 13.
Granica wiecznego śniegu to wysokość, powyżej której roczny opad śniegu nie ulega latem
całkowitemu stopnieniu. Utrzymywanie się pokrywy śnieżnej przez cały rok zależy
od warunków klimatycznych (odpowiednio niska średnia temperatura roku, wystarczająca
ilość opadów) i ukształtowania terenu. Na rysunku przedstawiono położenie granicy
wiecznego śniegu na różnych szerokościach geograficznych.
Na podstawie: M. Walczak, A. Witek-Nowakowska, Wędrówki geograficzne, Warszawa 2001.
Zadanie 11. (0-1)
Na półkuli północnej granica wiecznego śniegu znajduje się na poziomie morza
począwszy od
A. 0º
B. 88ºN
C. 65ºS
D. 72ºN
Zadanie 12. (0-1)
Góry, w których granica wiecznego śniegu przebiega najwyżej, leżą w
A. Ameryce Południowej.
C. Ameryce Północnej.
B. Azji.
D. Afryce.
Zadanie 13. (0-1)
W części Andów leżącej w okolicy zwrotnika granica wiecznego śniegu przebiega wyżej
niż na Kilimandżaro w strefie okołorównikowej, ponieważ
A.
B.
C.
D.
strefę zwrotnikową cechuje mała ilość opadów.
w strefie zwrotnikowej przeważają niziny.
strefa okołorównikowa jest lepiej nasłoneczniona.
w strefie okołorównikowej jest więcej lasów.
Strona 4 z 12
Informacje do zadań 14 – 16.
Zasięg występowania lisa europejskiego, fenka i pieśca.
Na podstawie: Praca zbiorowa, Biologia. Zbiór podstawowych informacji dla ucznia, Warszawa 1985.
Zadanie 14. (0-1)
Lis europejski nie występuje
A.
B.
C.
D.
wewnątrz koła podbiegunowego północnego.
między zwrotnikiem Raka a kołem podbiegunowym północnym.
na południe od zwrotnika Raka.
na północ od równika.
Zadanie 15. (0-1)
Po przeanalizowaniu podanych wyżej informacji można przypuszczać, że
A. długie małżowiny uszne fenka pomagają mu w orientacji przestrzennej w gęstych lasach
tundry.
B. małe małżowiny uszne pieśca pomagają mu wyparować nadmiar wody, a duże
występujące u fenka, ograniczają utratę ciepła.
C. lis europejski nie zmienia sezonowo ubarwienia, ponieważ ruda sierść przez cały rok
doskonale maskuje go na stepach północnej Afryki i Półwyspu Arabskiego.
D. duże małżowiny uszne fenka zapobiegają przegrzaniu, a małe, występujące u pieśca,
ograniczają wypromieniowanie ciepła z organizmu.
Zadanie 16. (0-1)
Nie podano, jaka jest skala mapy. Korzystając z faktu, że na mapie odległość mierzona
wzdłuż równika między 30° a 60° długości geograficznej wschodniej ma około 2,3 cm,
oszacuj skalę mapy i wybierz właściwą odpowiedź.
A. 1 : 2 000
B. 1 : 15 000
C. 1 : 1 500 000
Strona 5 z 12
D. 1 : 145 000 000
Informacje do zadań 17. i 18.
Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo odznaczają się dużym udziałem usług i małym
udziałem rolnictwa w strukturze zatrudnienia ludności. Na wykresie przedstawiono strukturę
zatrudnienia ludności czterech państw: I, II, III i IV (wyrażoną w procentach ogółu ludności
zatrudnionej w gospodarce danego państwa).
%70
60
50
40
30
20
10
0
Rolnictw o
Przemysł
Usługi
I
II
III
IV
Zadanie 17. (0-1)
Które państwo ma najwyżej rozwiniętą gospodarkę?
A. I
B. II
C. III
D. IV
Zadanie 18. (0-1)
Z analizy wykresu wynika, że w państwie II
A.
B.
C.
D.
gospodarka ogółem zatrudnia tyle samo ludzi, co w państwie III.
gospodarka ogółem zatrudnia mniej ludzi niż w państwie III.
w rolnictwie pracuje więcej osób niż w państwie IV.
więcej ludzi jest zatrudnionych w rolnictwie niż w usługach.
___________________________________________________________________________
Zadanie 19. (0-1)
Zimą, aby zapobiec gołoledzi, posypuje się jezdnie solą NaCl. Działania te są skuteczne,
bo
A.
B.
C.
D.
sól podgrzewa lód, powodując jego topnienie.
wodny roztwór soli krzepnie w temperaturze niższej niż woda.
wodny roztwór soli ma dodatnią temperaturę.
sól powoduje większe tarcie opon o jezdnię.
Zadanie 20. (0-1)
Roztwór soli na jezdniach przyśpiesza korozję metalowych części samochodów. Korozję
żelaza przedstawia się często uproszczonym równaniem:
2 Fe + x H2O + O2 → 2 Fe(OH)2
Literą x zastąpiono liczbę
A. 2
B. 4
C. 1
Strona 6 z 12
D. 3
Informacje do zadań 21 – 23.
Temperatura krzepnięcia roztworów wodnych.
Substancja
rozpuszczona
Masa substancji przypadająca
na 100g wody
(g)
NaCl
3
NaCl
10
NaCl
20
NaCl
30,1*
MgCl2
25,9*
CaCl2
42,7*
*
roztwory nasycone w danej temperaturze
Temperatura krzepnięcia
roztworu
(ºC)
–1,8
–6,0
–12,7
–21,2
–33,6
–55,0
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2003.
Zadanie 21. (0-1)
Wymienione w pierwszej kolumnie tabeli substancje to
A. chlorki.
C. zasady.
B. bezwodniki.
D. kwasy.
Zadanie 22. (0-1)
W 100 g wody rozpuszczono 25 g soli NaCl. Jaka jest temperatura krzepnięcia tego
roztworu: równa (–12,7)°C, niższa czy wyższa?
A. Niższa niż (–12,7)ºC.
C. Wyższa niż (–12,7)ºC.
B. Równa (–12,7)ºC.
D. Za mało danych, by odpowiedzieć.
Zadanie 23. (0-1)
Rozpuszczono 40 g jednej z soli wymienionych w tabeli w 100 g wody. Otrzymany
roztwór pozostał cieczą, mimo że jego temperaturę obniżono do (–40)°C. Która to mogła
być sól?
A. NaCl
B. MgCl2
C. CaCl2
D. Żadna z tych soli.
_________________________________________________________________________
Zadanie 24. (0-1)
Jeśli rozpuścimy 25 g soli w 100 g wody, to otrzymamy wodny roztwór tej soli o stężeniu
równym
A. 10%
B. 20%
C. 25%
Strona 7 z 12
D. 0,25%
Zadanie 25. (0-1)
Aby zbadać wpływ soli na rośliny, Jacek z Agatą przeprowadzili doświadczenie.
Przygotowali trzy jednakowe probówki. Do pierwszej wlali wodę z kranu, do drugiej –
1-procentowy roztwór soli kuchennej, a do trzeciej – 10-procentowy roztwór soli
kuchennej. Poziom płynów był we wszystkich probówkach taki sam. Do każdej
probówki włożyli zdrowo wyglądający liść geranium i odczekali kilka dni. Rysunek
przedstawia wynik doświadczenia.
Doświadczenie potwierdziło hipotezę, że
A.
B.
C.
D.
sól kuchenna konserwuje rośliny i zapobiega ich gniciu.
im większe stężenie roztworu soli, tym więcej wody wchłonęły liście.
sól kuchenna kumuluje się w liściach roślin.
sól kuchenna utrudnia roślinom wchłanianie wody.
__________________________________________________________________________
Informacje do zadań 26. i 27.
Układ krążenia w organizmie człowieka pełni m.in. funkcje transportowe. Przenosi różne
związki chemiczne z miejsca wchłaniania lub produkcji do komórek, w których są one
wykorzystywane w procesach fizjologicznych. Odbywa się to za pośrednictwem gęstej sieci
naczyń krwionośnych i limfatycznych. Krew transportuje związki rozpuszczalne w wodzie,
a limfa – tłuszcze wraz z rozpuszczonymi w nich substancjami.
Zadanie 26. (0-2)
Witaminy A, D, E i K są rozpuszczalne w tłuszczach, a witamina C i witaminy z grupy B
– w wodzie. Które z nich transportowane są przez limfę? Uzupełnij zdanie.
Limfa transportuje witaminy..............................................., ponieważ .......................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Strona 8 z 12
Zadanie 27. (0-2)
Uzupełnij zdania I i II (dotyczące transportowej funkcji układu krążenia), wybierając
odpowiednie określenia spośród niżej podanych.
Płuca, hormony, tlen, powietrze, wszystkie komórki organizmu, tłuszcze, węglowodany, sole
mineralne, mocz, kosmki jelitowe.
I:
........................................., produkowane w gruczołach dokrewnych,
są przenoszone do specyficznych komórek i narządów docelowych.
II:
Tlen pobierany w .................................... jest przenoszony do ....................................
.........................................................................................................................................
___________________________________________________________________________
Informacje do zadań 28. i 29.
Sumy algebraiczne można zamieniać na iloczyny (rozkładać na czynniki), stosując wzory:
1.
ab + ac = a(b + c)
2.
a2 + 2ab + b2 = (a + b)2
3.
a2 – b2 = (a + b)(a – b)
lub
a2 – 2ab + b2 = (a – b)2
Przykład I:
2x2 – 12x + 18 = 2(x2 – 6x + 9) = 2(x – 3)2
Przykład II:
(2x + 3)2 – 16 = (2x + 3)2 – 42 = (2x +3 + 4)(2x + 3 – 4) = (2x + 7)(2x – 1)
Zadanie 28. (0-3)
Które wzory wykorzystano w kolejnych przekształceniach przykładu I, a które
w przykładzie II? Wpisz odpowiednie numery.
Przykład I……………………
Przykład II……………………
Zadanie 29. (0-2)
Rozłóż na czynniki, stosując odpowiednie wzory.
4x2 – 9 = .......................................................................................................................................
x2 + x(x + 5) = .………………………………………………………………….….
___________________________________________________________________________
Strona 9 z 12
Zadanie 30. (0-4)
Z prostokątnego arkusza tektury o wymiarach 21 cm × 30 cm wycięto w rogach równe
kwadraty o boku 4 cm i zagięto brzegi arkusza do góry, tworząc otwarte pudełko.
Ile co najwyżej klocków sześciennych o boku 2 cm zmieści się w tym pudełku?
Zapisz obliczenia.
Odpowiedź:.........................................................................................................
Zadanie 31. (0-5)
Krawędź sześcianu ma długość 2. Punkty A i B są środkami krawędzi, a punkty C i D
wierzchołkami sześcianu. Czworokąt ABCD jest zaznaczony na rysunku sześcianu
grubymi liniami. Podpisz jego wierzchołki. Który z czworokątów (I, II, III) przystaje
do czworokąta ABCD? Oblicz obwód czworokąta ABCD. Zapisz obliczenia.
I
II
Odpowiedź: Do czworokąta ABCD przystaje czworokąt ...........
Obwód czworokąta ABCD jest równy ............................
Strona 10 z 12
III
Zadanie 32. (0-4)
Podczas mroźnej zimy uczniowie planowali urządzić lodowisko na boisku szkolnym.
Ma ono kształt prostokąta o wymiarach 24 m i 33 m. Na każdy metr kwadratowy boiska
uczniowie planowali wylać 40 litrów wody. Woda miała być dowożona cysterną
o pojemności 5000 litrów. Ile co najmniej razy musiałaby przyjeżdżać cysterna,
aby przywieźć całą potrzebną wodę? Zapisz obliczenia.
Odpowiedź: .............................................................................................
Zadanie 33. (0-3)
Jacek i Agata włożyli buty z łyżwami i weszli na taflę lodową. Przez chwilę stali
i rozmawiali, a potem Jacek popchnął Agatę przed siebie. Agata odjechała z prędkością
m
o wartości 2,4 . Masa ciała Jacka jest półtora raza większa niż masa ciała Agaty.
s
Dorysuj na schemacie wektor o kierunku i zwrocie prędkości Jacka i podaj jej wartość.
Zapisz obliczenia.
Odpowiedź: .........................................................................................................................
Strona 11 z 12
Brudnopis
Strona 12 z 12