Żywienie dziecka

Transkrypt

Żywienie dziecka
Żywienie dziecka
dr n.med. Jolanta Meller
„Na wiele potrzebnych nam rzeczy możemy poczekać.
Dziecko nie może.
Właśnie teraz formują się jego kości,
tworzy się krew, rozwija umysł.
Nie możemy mu powiedzieć Jutro.
Jego imię brzmi Dzisiaj.”
laureatka Nagrody Nobla G.Mistral (Chile)
Żywienie dziecka
‹ Budowa
nowych tkanek (rozrost)
‹ Odnowa
zużytych tkanek
‹ Wytwarzanie
energii
‹ Utrzymywanie
temperatury ciała
1
Składniki budulcowe
‹ Białka
‹ Woda
‹ Sole
mineralne
Składniki energetyczne
‹ Węglowodany
‹ Tłuszcze
Białko
‹ powinno
pokrywać zapotrzebowanie na
wszystkie aminokwasy egzogenne
i zapewniać dodatni bilans azotowy
‹ zwierzęce,
roślinne
‹ zapotrzebowanie
2,5-4 g/kg/dobę
2
Węglowodany
‹ dostarczają
energii do pracy mięśni
oraz cieplną
‹ ulegają
przemianie w tłuszcz, nadmiar
magazynowany w postaci glikogenu
w wątrobie i mięśniach
‹ zapotrzebowanie
g/kg/dobę
dzienne 13-14
Tłuszcze
‹ materiał
energetyczny i częściowo
budulcowy
‹ magazynowane w postaci tk. tłuszczowej
‹ mogą być wytwarzane przez organizm
z węglowodanów
‹ są źródłem witaminy ADEK
Tłuszcze
‹ Dla
zdrowia niekorzystne są niektóre
postacie nienasyconych kwasów
tłuszczowych (izomery „trans”) powstałe
w wyniku uwodnienia olejów roślinnych
(niektóre margaryny twarde, tłuszcz
cukierniczy)
3
Woda
‹ jest
głównym składnikiem organizmu
‹ zapotrzebowanie
150-180 ml/kg/dobę
‹ nie mniej niż 1 litr/dzień dla dzieci
młodszych
‹ nie mniej niż 1,5 l/dzień dla dzieci
starszych
Witaminy
‹ biologicznie
czynne substancje potrzebne
do prawidłowej przemiany materii
‹ rozpuszczalne w tłuszczach i wodzie
‹ dostarczane z zewnątrz z wyjątkiem B12,
D, K, kwasu nikotynowego
Składniki mineralne
‹ sole
wapnia
fosforu
‹ żelazo
‹ potas
‹ sód
‹ sole
4
Pierwiastki śladowe
‹ Cu,
Mn, Zn, Co, F, Mo
‹W
celu zapewnienia równowagi ilość
pokarmów zasadotwórczych (warzywa,
owoce) powinna przewyższać 3-4 krotnie
pokarmy kwasotwórcze (mięso, ser, jaja,
pieczywo, tłuszcze)
Żywienie noworodków
i niemowląt
‹
Naturalnym sposobem żywienia niemowlęcia
jest karmienie piersią. Zapewnia ono
prawidłowy, harmonijny rozwój
psychomotoryczny. Jest również najlepszym
elementem profilaktyki chorób
cywilizacyjnych.
Film Avent
Model żywienia niemowląt karmionych piersią
5
Karmienie piersią
‹ Przeciwwskazaniem
do karmienia
piersią jest wyłącznie
„
„
„
„
czynna gruźlica u matki
HIV (w krajach rozwiniętych)
galaktozemia u dziecka
leki (sole złota, sole litu, tetracykliny,
chloramfenikol, ergotamina, jodki)
Mleka modyfikowane dla dzieci
6
Żywienie wcześniaków
‹ Podaż
kalorii powinna umożliwiać tempo
wzrostu wewnątrzmacicznego
‹ Stopniowe zwiększanie objętości
‹ Zapotrzebowanie wodne, elektrolitowe
‹ Witaminy, żelazo
Niedobór żelaza
‹ Wcześniaki
‹ Noworodki
karmione wyłącznie piersią
powyżej 6 m.ż.
‹ Dzieci karmione mlekiem krowim
7
Żywienie dzieci starszych
Dziecko do 2 r.ż. potrzebuje tłuszczu jako bardzo
ważnego składnika energetycznego, budulcowego
i metabolicznego
‹ 32% zapotrzebowania na energię
‹ rozwój układu nerwowego, synteza hormonów
sterydowych
‹ produkcja LC PUFA – składnik fosfolipidów mózgu
i siatkówki oka
‹ motoryka przewodu pokarmowego
U dzieci powyżej 2 r.ż. należy stosować diety
z ograniczeniem tłuszczu i cholesterolu
Żywienie dzieci starszych
‹ Węglowodany
stanowią uzupełnienie
energetyczne tłuszczów
‹ Powyżej 3 r.ż. wraz ze zmniejszeniem
się udziału energetycznego tłuszczów w
diecie wzrasta udział węglowodanów
Probiotyki i prebiotyki
Probiotyki – żywe mikroorganizmy znajdujące
się w pożywieniu, które wywierają korzystny
wpływ na organizm człowieka poprzez
modyfikacje flory jelitowej
‹ Mleko z probiotykiem – modyfikacja mleka
sztucznego polegająca na wzbogacaniu go
bakteriami probiotycznymi (Bifidobakterie)
‹ Prebiotyki – składowe pożywienia nie
podlegające trawieniu i wchłanianiu a
stymulujące wzrost i aktywność wybranych
mikroorganizmów obecnych w okrężnicy
‹
8
Żywienie dzieci starszych
Chęć i potrzeba spożywania posiłków
powinny występować u dziecka samoistnie,
muszą być następstwem uczucia głodu.
Można to osiągnąć poprzez 3-4 godz.
przerwy między posiłkami.
‹ śniadanie I
‹ śniadanie II
‹ obiad
‹ podwieczorek
‹ kolacja
Zalecenia zespołu
ekspertów
‹ Dieta
wegetariańska i inne diety nie
konwencjonalne są nieodpowiednie dla
dzieci, gdyż nie zapewniają pokrycia na
energię i podstawowe składniki
odżywcze np. białko, żelazo, wit. B12
‹ Proporcje białka roślinnego do
zwierzęcego w racji pokarmowej dzieci
powinny wynosić 1 : 2
Monitorowanie żywienia
dziecka
Powinno opierać się na
‹ oszacowaniu spożywanych posiłków
pod względem ilościowym i
jakościowym
‹ ocenie stanu odżywienia (pomiary
antropometryczne, wskaźniki
biochemiczne)
‹ ocenie zachowania się dziecka
9
Żywienie dzieci
Uważa się, że w ogólnej puli energetycznej
‹ białko powinno dostarczać 12-13% energii
‹ tłuszcze 30-32% energii (pochodzenia
zwierzęcego nie więcej niż 15%)
‹ węglowodany ok. 56-58% energii, w tym
sacharozy nie więcej niż 10%
10