spis / content

!
AKTUALNOŚCI / ENDOCRINOLOGY NEWS
Poziom Aldosteronu a przypadki nadciśnienia u osób bez nadciśnienia tętniczego .. 453
Angiogeneza nowotworowa ........................................................................................................ 454
Tkanka tłuszczowa narządem wydzielania wewnętrznego ................................................. 455
PRACE POGLĄDOWE / REVIEWS
Pharmacological treatment of pituitary tumors –history, state of art and future.
Farmakologiczne leczenie guzów przysadki –historia, stan obecny, przyszłość.
Marek Pawlikowski ........................................................................................................................... 458
Apparent Mineralocorticoid Excess –AME.
Pozorny nadmiar mineralokortykoidów.
Tomasz Romer, Mieczysław Litwin, Ewa Małunowicz .................................................................. 463
Praktyczne zalecenia dotyczące hormonalnego leczenia zastępczego (HLZ) w okresie
około- i pomenopauzalnym
Tomasz Paszkowski ........................................................................................................................... 471
MATERIAŁY ZJAZDOWE / CONGRESSIONAL PAPERS
Delayed aging in hypopituitary and growth hormone resistant mice.
Andrzej Bartke, Michal Masternak, Khalid Al-Regaiey, and Liou Sun .........................................
Epidemia otyłości i jej kliniczne następstwa. Zapobieganie i leczenie
Barbara Zahorska-Markiewicz ..........................................................................................................
Otyłość, insulinooporność i cukrzyca typu 2. Janusz Krassowski .........................................
Metformina i inne leki zmniejszające insulinooporność w zespole PCO.
Magdalena Krzyczkowska–Sendrakowska ........................................................................................
Patogeneza guzów przysadki. Anna Gruszka ...........................................................................
Guzy neuroendokrynne. Beata Kos-Kudła .................................................................................
Co nowego w osteoporozie? Marek Bolanowski, Marek Demissie ...........................................
Co nowego w etiopatogenezie zespołu PCO? Marek Demissie, Marek Bolanowski ..........
Klinicznie nieczynne gruczolaki przysadki. Marek Pawlikowski .........................................
Trudności diagnostyczne i terapeutyczne w przypadkach prolaktynoma,
akromegalii i choroby Cushinga. Wojciech Zgliczyński ..........................................................
Rozpoznawanie i leczenie niedoczynności przysadki. Piotr Zdunowski .............................
Hiperprolaktynemia a ciąża. Wojciech Zgliczyński ..................................................................
Niedoczynność kory nadnerczy – jak rozpoznać i leczyć? Lucyna Papierska ....................
Trudności diagnostyczne i terapeutyczne w przypadku incydentaloma nadnerczy.
Anna A. Kasperlik-Załuska ..............................................................................................................
Nadciśnienie tętnicze hormonalne. Jadwiga Słowińska-Srzednicka, Marek Srzednicki .........
Zespół metaboliczny: insulinooporność, hiperlipidemia i nadciśnienie tętnicze.
Aleksandra Kruszyńska .....................................................................................................................
Insulinooporność i cukrzyca typu 2: rozpoznawanie i leczenie.
Małgorzata Godziejewska-Zawada ...................................................................................................
Osteoporoza, osteomalacja, pierwotna nadczynność przytarczyc?
Waldemar Misiorowski .....................................................................................................................
Rozpoznawanie i leczenie podklinicznej niedoczynności tarczycy.
Małgorzata Gietka-Czernel ...............................................................................................................
Rozpoznawanie i leczenie podklinicznej nadczynności tarczycy. Helena Jastrzębska .....
Wole guzowate- incydentaloma i rak tarczycy. Małgorzata Gietka-Czernel .........................
Choroby tarczycy a ciąża. Helena Jastrzębska ............................................................................
Amenorrhea – brak miesiączki. Romuald Dębski .....................................................................
Rozpoznanie i leczenie zaburzeń hormonalnych w zespole policystycznych jajników.
(streszczenie) Jadwiga Słowińska-Srzednicka ...............................................................................
Praktyczne zalecenia dotyczące hormonalnego leczenia zastępczego (HLZ) w okresie
około- i pomenopauzalnym. Tomasz Paszkowski ......................................................................
481
482
483
485
488
492
500
503
506
508
510
515
517
520
522
528
529
531
534
536
538
540
543
547
547
Ogłoszenia ........................................................................................................................................ 548
Informacje o zjazdach i kongresach ............................................................................................. 556
Informacje dla Autorów ................................................................................................................. 557
OD
REDAKCJI /
EDITORIAL
Endokrynologia otyłości
Otyłość „prosta” nie była dawniej przedmiotem
zainteresowań endokrynologów. Jednak z czasem,
w miarę rozwoju cywilizacji, wzrostu dobrobytu
i nadmiernego spożycia energii na niektórych
obszarach naszego globu, problem otyłości zaczął
stopniowo narastać, stając się tam jednym z
głównych problemów społecznych, ekonomicznych
i zdrowotnych. Wkrótce okazało się, że otyłość
zwiększa częstość występowania cukrzycy, nadciśnienia, zawałów serca, udarów mózgu, nowotworów, kamicy żółciowej i zmian zwyrodnieniowych
stawów (osteoarthrosis).
W Stanach Zjednoczonych współcześnie
ponad 65% dorosłych ma nadwagę (wskaźnik
masy ciała BMI ≥25 kg/m2) lub otyłość (BMI
≥30 kg/m2). W ostatnim dziesięcioleciu występowanie otyłości wzrosło tam o 110% (z 14,5%
do 30,5%) [1, 2] zyskując miano powszechnej
epidemii. Było to zapewne jedną z głównych
przyczyn dla której E. Chester Ridgeway, prezes
Endocrine Society, wybrał otyłość jako główny
temat 86 Dorocznego Zjazdu „ENDO 2004”
w Nowym Orleanie.
Wcześniej już było wiadomo, że tkanka
tłuszczowa uwalnia do krwiobiegu substancje
białkowe zwane adypocytokinami. Można by do
nich zaliczyć: leptynę, adiponektynę, rezystynę,
TNF-α (Tumor Necrosis Factor-α) i IL-6 (Interleukina-6). Inne substancje białkowe uwalniane
z komórek tłuszczowych – adipocytów – oddziałują na układ immunologiczny oraz fibrynolityczny (PAI, czynniki tkankowe, adipsyna).
Jeszcze inne oddziałują na gospodarkę tłuszczową lub są enzymami związanymi z przemianą
hormonów sterydowych (np. aromataza zależna
od cytochromu P-450, 17-β-hydroksydehydrogenaza (17-βHSD) i 11-β-hydroksydehydrogenaza-1
(11-βHSD1) – enzymy wpływające na aktywność
kortyzolu i aldosteronu oraz innych mineralokortykoidów oraz enzymy oddziałujące na układ
renina-angiotensyna-aldosteron [3].
Z badaniami nad otyłością wiąże się zamieszczona w tym numerze EP praca grupy polskojapońskiej (E. Franek i wsp. Endokrynol Pol
2004 (55); 4: 442-446) na temat wpływu redukcji
ciężaru ciała na stężenie adiponektyny u otyłych
z upośledzoną tolerancją glukozy oraz publikacja
M. Olszaneckiej-Glinianowicz i wsp. informująca,
że „Zwiększone stężenie interleukiny-6 (IL-6)
u kobiet wiąże się z otyłością, a nie z insulinoopornością” (Endokrynol Pol 2004 (55); 4: 437-441).
Należy zwrócić uwagę na zamieszczoną
również w tym numerze EP oryginalną pracę
dotyczącą ghreliny – hormonu ściśle związanego
z łaknieniem i bilansem energetycznym ustroju
(Endokrynol Pol 2004 (55); 4: 414-420). W tej publikacji Jarosław Kozakowski i wsp. po raz pierwszy
wykazali, że „U mężczyzn stężenie ghreliny jest
niższe niż u kobiet i obniża się wraz z wiekiem
i spadkiem stężenia testosteronu”.
Prof. Stefan Zgliczyński
Redaktor Naczelny
Piśmiennictwo:
1.
2.
3.
Flegal KM et al. „Prevalence and trends in obesity among
U.S. adults, 1999-2000. JAMA; 2002,288:1723-1727
Flegal KM et al. Overweight and obesity in the United States:
prevalence and tends, 1960-1994. Int J Obes 1998:39-47
Kershaw EE, Flier JS. Adipose tissue as an endocrine organ.
J Clin Endocrinol Metab 2004;89-2548-2556
411