Projekty Ministerstwa Sprawiedliwości dot informatyzacji

RZECZPOSPOLITA POLSKA
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
RZECZNIK PRASOWY
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
Warszawa, dnia 6 kwietnia 2010 r.
P R O J E K T Y M I N I ST E R ST W A S P R A W I E DL I W O Ś C I D O T Y C Z Ą C E
I N F O R M A T Y Z A C J I P O S T Ę P OW A N I A C Y W I L NE G O – I n f o r m a c j e
szczegółowe.
D z i a ła j ą c y
w
Ministerstwie
Sprawiedliwości
Zespół
do
spraw
i n f o r m a t y z a c j i p o s tę p o w a n i a c y w i l n e g o p r z y g o t ow a ł p r o j e k t u s t a w y , k t ó r y
stanowi
kolejny
Wcześniejsze
etap
e ta p y
i n f o r ma ty z a c j i
to:
elektroniczne
postępowania
p o s tę p o w a n i e
cywilnego.
upominawcze
i tzw. elektroniczny protokół.
P r z y g o t ow a n y
w y k o rz y s t a n i e
informatycznych.
projekt
nawiązuje
sprawdzonych
juŜ
w
Dobitnym
w y ra z e m
do
tych
praktyce
kontynuacji
regulacji
poprzez
rozwiązań
p ra w n o -
jest
skonstruowanie
z n a c z n e j c z ę ś c i n o w y c h p r z e p i s ó w z g o d n i e z k o n c e p c ją r o z s z e r z a n i a z a k re su
stosowania
przepisów
d o ty c z ą c y c h
dotąd
tylko
elektronicznego
p o s t ę p o w a n i a u p o mi n a w c z e g o n a n ow e p o s t ę p o w a n i a .
W y k o r z y s ta n i e r e g u l a c j i e l e k t r o n i c z n e g o p o s t ę p o w a n ia u p o m i n a w c z e g o
p r z y c z y n i a s i ę n i e t y l k o d o z a c h ow a n i a s p ó j n o ś c i r o z w i ą z a ń p r a w n o i n f o r m a t y c z n y c h n a g r u n c i e p o s tę p o w a n i a c y w i l n e g o , a l e , p r z e d e w s z y s t k i m,
j u Ŝ n a w s t ę p i e r o z w i e w a w i e l e w ą t p l i w o ś c i c o d o e f ek t y w n e g o s p o s o b u
informatyzacji,
gdyŜ
powielane
są,
sprawdzone
juŜ
w
elektronicznym
p o s t ę p o w a n i u u p o mi n a w c z y m , k o n s t r u k c j e p r a w o - i n f o r m a ty c z n e d o ty c z ą c e
czynności procesowych.
W projekcie ustawy zaproponowano następujące zmiany
postępowaniu
cywilnym:
a)
wprowadzenie
tzw.
elektronicznego
b a n k ow e g o
t y t u łu
e g z e k u c y j n e g o z a m i a s t t r a d y c y j n e g o b a n k o w e g o ty t u ł u e g z e k u c y j n e g o i , w
ślad
za
t y m,
zinformatyzowanie
postępowania
w y k o n a l n o ś c i b a n k ow e m u ty t u ł ow i e g z e k u c y j n e mu .
o
nadanie
klauzuli
2
Nowelizacja
z mi e r z a
do
wprowadzenia
postępowania
o n a d a n i e k l a u z u l i w y k o n a l n o ś c i b a n k ow e m u ty t u ł ow i e g z e k u c y j n e mu d r o gą
elektroniczną.
W
ty m
celu
konieczna
jest
zmiana
przepisów
kodeksu
postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo bankowe. Wniosek o nadanie
klauzuli
wykonalności
b a n k ow e mu
tytułowi
e g z e k u c y j ne m u
moŜe
być
z ł o Ŝ o n y w y łą c z n i e d r o g ą e l e k t r o n i c z n ą , a p o s t a n o w i e n i e s ą d u w y d a w a n e j e st
w p o s t a c i e l e k t r o n i c z n e j . W p r o w a d z e n i e p o s t ę p ow a n i a i n i c j o w a n e g o d r o g ą
e l e k t r o n i c z n ą w p rz e d m i o c i e n a d a n i a k l a u z u l i w y k o n a l n o ś c i b a n k o w e mu
t y t u ł o w i e g z e k u c y j n e m u p o z w o l i o s i ą g n ą ć n a s tę p u j ą c e c e l e :
-
przyspieszenie
postępowania
w
przedmiocie
nadania
klauzuli
w y k o n a l n o ś c i b a n k ow e m u ty t u ł ow i e g z e k u c y j n e mu ;
- w y e l i m i n ow a n i e p r o b l e m ów p r a w n y c h w y s t ę p u j ą c y c h w z w i ą z k u z e
z r ó Ŝ n i c o w a n y m o r z e c z n i c tw e m s ą d ó w n a d a j ą c y c h k l a u z ul e w y k o n a l n o ś c i
b a n k ow y m ty t u ł o m e g z e k u c y j n y m ;
- w p r o w a d z e n i e mo Ŝ l i w o ś c i , w s z e r sz y m z a k r e s i e n i Ŝ d o t y c h c z a s ,
wszczynania
postępowania
egzekucyjnego
drogą
e l e k tr o n i c z n ą
oraz
p o s ł u g i w a n i e s i ę e l e k t r o n i c z n y m ty t u łe m w y k o n a w c z y m;
-
uproszczenie
późniejszym
p ro c e d u r
wierzyciela
wykorzystaniem
związanych
e l e k tr o n i c z n e g o
z
wydawaniem
bankowego
i
t y t u łu
egzekucyjnego;
- o g r a n i c z e n i e k o s z tó w p o s t ę p ow a n i a o n a d a n i e k l a u z u l i w y k o n a l n o ś c i
b a n k ow e mu t y t u ł o w i e g z e k u c y j n e m u p o p r z e z w p r o w a d z e ni e d o k u me n t ó w
e l e k t r o n i c z n y c h , z mn i e j s z e n i e k o sz t ó w o b s ł u g i p o s t r o n i e w i e rz y c i e l i i s ą d u
oraz ograniczenie kosztów późniejszej egzekucji.
P r o j e k t ow a n y p r z e p i s a r t . 7 8 1 1 p r z e w i d u j e , Ŝ e w n i o s e k o n a d a n i e k l a u z u l i
wykonalności
moŜe
być
złoŜony
w y łą c z n i e
w
postaci
elektronicznej.
W n i o s e k m o Ŝ e d o ty c z y ć ty l k o j e d n e g o b a n k o w e g o ty t u łu e g z e k u c y j n e g o
Propozycja
ta
ma
na
celu
usprawnienie
działania
sy s t e mu
t e l e i n f o r m a ty c z n e g o o b s ł u g u j ą c e g o p o s t ę p o w a n i e .
D o w n i o s k u n a l e Ŝ y d o ł ą c z y ć b a n k o w y t y t u ł e g z e k u c y j ny w p o s t a c i
e l e k t r o n i c z n e j o r a z e l e k t r o n i c z n e o d p i sy d o k u m e n t ó w i s t n i e j ą c y c h w p o s t a c i
p a p i e r o w e j . D o ty c z y t o w s z c z e g ó l n o śc i o d p i s u o ś w i a d c z e n i a d ł u Ŝ n i k a o
p o d d a n i u s i ę e g z e k u c j i . O d p i s y p ow i n n y b y ć p o ś w i a d c z o n e z a z g o d n o ś ć z
oryginałem przez wnioskodawcę.
3
Pozostałe
zmiany
mające
na
celu
wprowadzenie
elektronicznego
b a n k ow e g o ty t u ł u e g z e k u c y j n e g o d o t y c z ą u s ta w y – P ra w o b a n k ow e . I t a k ,
p r o p o n u j e s i ę w p r ow a d z e n i e w a r t. 9 6 p o u s t . 1 u s t . 1 1 , k t ó r y b ę d z i e
s t a n o w i ł , Ŝ e b a n k ow e t y t u ł y e g z e k u c y j n e s ą u t r w a l a n e w y ł ą c z n i e w s y s t e m i e
t e l e i n f o r m a ty c z n y m i o p a t r y w a n e b e z p i e c z n y m p o d p i s e m e l e k t r o n i c z n y m, w
rozumieniu
art.
3
pkt
2
ustawy
z
18
września
2001r.
o
podpisie
e l e k t r o n i c z n y m , o s ó b u p r a w n i o n y c h d o d z i a ła n i a w i mi e n i u b a n k u . W c e l u
r e a l i z a c j i te g o z a d a n i a w u s t . 4 ( n ow o d o d a n y m ) p r z e w i d z i a n o u p o w a Ŝ n i e n ie
d l a M i n i s t r a S p r a w i e d l i w o śc i , d o w y d a n i a r o z p o r z ą d z e n i a w p o r o z u m i e n i u z
m i n i s t r e m w ła ś c i w y m d o s p r a w i n s t y t u c j i f i n a n s o w y c h o r a z m i n i s t re m
w ł a ś c i w y m d o s p r a w S k a r b u Pa ń s t w a , k tó r e o k r e ś l i s t r u k tu r ę i s z c z e g ó ł ow ą
t r e ś ć b a n k o w e g o t y tu ł u e g z e k u c y j n e g o .
P o n a d t o p r o p o n u j e s i ę z m i a n ę p rz e p i s u a r t . 9 7 p r z e z d o d a n i e u s t . 1 1
stanowiącego, Ŝe oświadczenie o poddaniu się egzekucji składa się na
f o r m u l a r z u w f o r mi e p i s e mn e j l u b w p o s t a c i e l e k t r o n i c z n e j . U z u p e ł n i o n o
r ó w n i e Ŝ d e l e g a c j ę u st a w ow ą z a w a r tą w p r z e p i s i e a r t . 9 6 u s t . 4 w s k a z u j ą c , Ŝ e
w d r o d z e r o z p o rz ą d z e n i a o k re ś l o n a z o st a n i e s t r u k tu r a i s z c z e g ó ł ow a t r e ść
b a n k ow e g o t y tu ł u e g z e k u c y j n e g o .
W z a k r e s i e p r z e p i só w z w i ą z a n y c h z p o s t ę p o w a n i e m o n a d a n i e k l a u z u l i
w y k o n a l n o ś c i b a n k ow e m u t y t u ł ow i e g z e k u c y j n e m u w s k a z a ć n a l e Ŝ y z m i a n ę
z a w a r t ą w a r t . 1 6 o r a z 2 0 u s t a w y z d n i a 2 7 l i p c a 2 0 0 1 ro k u – P r a w o o
u s t r o j u s ą d ó w p o w sz e c h n y c h . Z m i a n a w p r o w a d z o n a w a r t. 1 6 p ow o ł a n e j
w y Ŝ e j u s t a w y p o l e g a n a d o d a n i u § 7 , k t ó r e g o c e l e m j e s t s tw o r z e n i e p ra w n y c h
podstaw
do
wskazania
przez
Ministra
Sprawiedliwości
w y d z i a ł ów
o d w o ł a w c z y c h r o z p o z n a j ą c y c h z a Ŝ a l e n i a o d o r z e c z e ń s ą d ów p r o w a d z ą c y c h
e l e k t r o n i c z n e p o s t ę p o w a n i a o n a d a n i e k l a u z u l i w y k o na l n o ś c i b a n k o w e mu
tytułowi
w y d z i a ł ów
egzekucyjnemu.
o d w o ła w c z y c h
M o Ŝ l i w o ść
i
ich
elastycznego
właściwości
określenia
miejscowej
liczby
uwarunkowana
będzie ilością środków odwoławczych wnoszonych w sprawach o nadanie
k l a u z u l i w y k o n a l n o śc i b a n k ow y m ty t u ł o m e g z e k u c y j n y m. Na t o m i a s t z m i a n a
w a r t. 2 0 p o l e g a n a d o d a n i u n ow e g o p k t 1 0 , k t ó r y b ę d z i e p r z y z n a w a ł
k o m p e te n c j ę M i n i s t ro w i S p r a w i e d l i w o ś c i d o p r z e k a z a n i a j e d n e m u l u b k i l k u
s ą d o m r e j o n ow y m r o z p o z n a w a n i a s p ra w , w s z c z e g ó l n o śc i w z p o s t ę p ow a n i u
o
nadanie
klauzuli
wykonalności
bankowemu
t y tu ł o w i
e g z e k u c y j n e mu .
U m o Ŝ l i w i t o u tw o rz e n i e , w z a l e Ŝ n o ś c i o d p o t r z e b , j e d n e g o l u b k i l k u
4
wyspecjalizowanych sądów prowadzących elektroniczne
postępowania o
n a d a n i e k l a u z u l i w y k o n a l n o śc i b a n k ow y m t y t u ł o m e g z e k u c y j n y m .
B a n k o w e t y t u ły e g z e k u c y j n e w y d a n e n a p o d s t a w i e d o t y c h c z a s o w y c h
p r z e p i s ów z a o p a t r y w a n e b ę d ą w k l a u z u l e w y k o n a l n o ś c i n a d o t y c h c z a s o w y c h
z a s a d a c h . T a r e g u ła , z a w a r ta w a r t . 1 3 p r o j e k t ow a n e j u s t a w y , p o z w a l a
w p r o w a d z i ć n o w y t y p p o s t ę p o w a n i a e l e k t r o n i c z n e g o , n i e ty l k o b e z z b ę d n y c h
p r o b l e m ów z k o nw e r s j ą d o k u m e n t ó w i s t n i e j ą c y c h w y ł ą cz n i e w p o s t a ci
p a p i e r o w e j , a l e ta k Ŝ e p o z w a l a r o z w i ą z a ć p r o b l e my p r a w n e z w i ą z a n e z
odmiennymi
warunkami
wydawania
b a n k ow y c h
t y t u łó w
egzekucyjnych
p r z e w i d z i a n y m i w d o t y c h c z a s o w y c h p rz e p i s a c h ( w s z c ze g ó l n o ś c i , w z a k r e s i e
w y ma g a ń f o r m a l n y c h o ś w i a d c z e n i a o p o d d a n i u s i ę e g z e k u c j i .
b)
wprowadzenie
d o d a t k ow y c h
instrumentów
p r o c e s ow y c h
w e l e k t r o n i c z n y m p o s t ę p o w a n i u u p o m i n a w c z y m , k t ó ry c h z a d a n i e m j e st
d a l s z e u a t ra k c y j n i e n i e E PU , c o ma d o p r o w a d z i ć d o j e s z c z e w i ę k s z e g o
o d c i ą Ŝ e n i a p o z o s ta ł y c h
sądów
od
rozpatrywania
spraw w
tradycyjnym
postępowaniu upominawczym;
W 2 0 1 0 r o k u ( c z y l i w p i e r w s z y m r o k u o b ow i ą z y w a n i a pr z e p i s ó w o
elektronicznym
p o st ę p o w a n i u
upominawczym)
do
sądu
rozpoznającego
s p r a w y w t y m p o s tę p o w a n i u w p ł y n ę ł o b l i s k o 7 0 0 ty s i ęc y s p r a w z c z e g o
r o z p o z n a n o p o n a d 6 3 5 t y s i ę c y . Ś w i a d c z y t o o d u Ŝ e j p o p u l a r n o ś c i t e j f o r my
dochodzenia roszczeń. Równocześnie nastąpiło na ogół odciąŜenie innych
s ą d ó w o d r o z p o z n a w a n i a s p r a w w t r a d y c y j n y m p o s t ę p ow a n i u u p o m i n a w c z y m
W
ty m
okresie
r e j o n ow y c h )
w
251
o d n o to w a n o
sądach
rejonowych
z m n i e j sz e n i e
(z
w p ły w u
320
wszystkich
spraw
s ą d ów
podlegających
r o z p o z n a n i u w p o st ę p o w a n i u u p o m i n a w c z y m i n a k a z o w y m . W p r z y p a d k u
1 5 4 s ą d ów s p a d e k l i c z b y t y c h s p r a w b y ł w y r a ź n y , g d y Ŝ w y n o s i ł o d 1 0 % d o
3 0 % w s t o s u n k u d o i c h l i c z b y w 2 0 0 9 r o k u , a w 3 7 s ąd a c h b y ł b a r d z o
z n a c z ą c y , p o n i e w a Ŝ p r z e k ra c z a ł 3 0 % .
W celu zwiększenia pozytywnych efektów EPU dla obywateli i dla wymiaru sprawiedliwości
proponuje się wprowadzenie dodatkowych regulacji mających na celu stworzenie dalszych zachęt
5
do korzystania z tej drogi procedowania. Częściowo wzorowano się w tym zakresie na
europejskim postępowaniu nakazowym.
Z m i a n y w e l e k t r o n i c z n y m p o s t ę p o w a n i u u p o m i n a w c z y m og n i s k u j ą s i ę w o k ó ł
n a s t ę p u j ą c y c h k w e s ti i :
a)
umoŜliwienie
powodowi
złoŜenia
wniosku
o
zakończenie
postępowania w razie zaistnienia określonych zdarzeń w toku procedowania;
u w z g l ę d n i e n i e w w i ę k s z y m s t o p n i u w o l i s t r o n c o d o w ła ś c i w o ś c i
b)
m i e j s c ow e j s ą d u ;
c)
niezwiązanie sądu postanowieniem o przekazaniu sprawy w
p r z y p a d k a c h w n i e s i e n i a s p r z e c i w u , o d m ow y l u b n i e m o Ŝ n o ś c i w y d a n i a n a k a z u
z a p ła t y
d)
u z u p e łn i a n i e o p ł a ty o d p o z w u ;
e)
s p r e c y z o w a n i e z a k re s u , w j a k i m p o z e w i s p r z e c i w p o d l e g a j ą
u z u p e łn i e n i u w r a z i e p r z e k a z a n i a s p r a w y .
W wielu przypadkach elektroniczne postępowanie upominawcze jest dla
p o w o d a j e d y n y m i n t e r e s u j ą c y c h g o s p o s o b e m d o c h o d z e n i a r o s z c z e ń p rz e d
s ą d e m . P r o c e d o w a n i e w ra m a c h tz w . p o s t ę p o w a n i a z w y k łe g o l u b i n n e g o
p o s t ę p o w a n i a o d rę b n e g o m o Ŝ e b y ć d l a p ow o d a n i e e fe k ty w n e . W ta k i e j
sytuacji
p ow ó d
cofnąłby
pozew.
Aby
uprościć
kwestie
p r o c e s ow e
wprowadzono moŜliwość wniesienia, juŜ na etapie składania pozwu, wniosku
o zakończenie postępowania w określonych sytuacjach, tj. w przypadkach o
jakich stanowi art. 50533 § 1, 50534 § 1 lub 50536 § 1. Rozwiązanie
w z o r ow a n e
jest
n a k a z ow y m
( p o s tę p o w a n i u
Zgodnie
art.
z
Europejskiego
na
i
7
instytucji
ust.
Rady
w
4
z
istniejącej
sprawie
w
europejskiego
r o z p o rz ą d z e n i a
dnia
12
europejskim
grudnia
nr
postępowaniu
nakazu
1896/2006
2006
r.
z a p ł a ty ).
P a r l a me n t u
ustanawiającego
p o s t ę p o w a n i e w s p r a w i e e u r o p e j s k i e g o n a k a z u z a p ła t y ( D z . U r z . U E L 3 9 9 z
30.12.2006, s. 1–32, dalej: rozporządzenie nr 1896/2006) w załączniku do
p o z w u p o w ó d m o Ŝ e p o i n f o r m ow a ć s ą d , Ŝ e w r a z i e w n i e s i e n i a s p r z e c i w u
p r z e z p o z w a n e g o , s p r z e c i w i a s i ę o n s k i e r o w a n i u s p r a w y d o z w y k łe g o
p o s t ę p o w a n i a c y w i l n e g o w r o z u m i e n i u a rt . 1 7 r o z p o r z ą d z e n i a n r 1 8 9 6 / 2 0 0 6 .
P o w ó d m o Ŝ e z ł o Ŝ y ć t a k i e o św i a d c z e n i e p ó ź n i e j , a l e m u s i t o n a s t ą p i ć p r z e d
w y d a n i e m n a k a z u . P o l s k i u s t a w o d a w c a d o p r e c y z ow a ł w ty m z a k r e s i e , Ŝ e
jeŜeli
powód
zgodnie
z
p r z e p i s a mi
odrębnymi
zaŜądał
zakończenia
6
p o s t ę p o w a n i a n a w y p a d e k w n i e s i e n i a s p r z e c i w u , s ą d u ma r z a p o s t ę p o w a n i e ,
o r z e k a j ą c o k o s z ta c h j a k p rz y c o f n i ę c i u p o z w u ( a r t. 5 0 5 1 9 § 4 k . p . c . ) .
Z a c h o w u j ą c s p ó j n o ść , w t y m t e r m i n o l o g i c z n ą , r o z w i ą z a n i e t a k i e p r o p o n u j e
s i ę r ó w n i e Ŝ w ra m a c h e l e k t r o n i c z n e g o p o s t ę p o w a n i a u p o mi n a w c z e g o , z tą
r ó Ŝ n i c ą , Ŝ e w n i o s e k o z a k o ń c z e n i e p o s t ę p o w a n i a b ę d z i e m u s i a ł z o s t ać
wniesiony wraz z pozwem, a nie do czasu wydania nakazu zapłaty. Rzeczone
odstępstwo
jest
postępowaniu
konsekwencją
s y s te m u
s z e ro k i e g o
te l e i n f o r m a ty c z n e g o
wykorzystywania
i
p o te n c j a l n e j
w
ty m
szybkości
r o z p o z n a n i a s p r a w y . W n o sz e n i e p i s m p r o c e s o w y c h p o m i ę d z y mo m e n te m
wniesienia
pozwu,
a
wydaniem
nakazu
z a p ła t y
moŜe
stwarzać
p e w ne
p r o b l e my t e c h n i c z n e , z w ła s z c z a w s y t u a c j i , k i e d y p i s m o t o n i e p o d l e g a ł o b y
d o r ę c z e n i u p o z w a n e m u , P ow o d o w i w c i ą Ŝ p r z y s ł u g u j e p r z y t y m m o Ŝ l i w o ś ć
c o f n i ę c i a p o z w u , s tą d n i e o g r a n i c z a to w Ŝ a d e n s p o s ó b j e g o u p ra w n i e ń
p r o c e s o w y c h . P r o p o n o w a n e r o z w i ą z a n i e z a c h o w u j e z a s a d ę „ a u t o ma t y c z n e j ”
ciągłości
p o s tę p ow a n i a
po
w n i e si e n i u
sprzeciwu.
Uproszczenie
p r o c e d ow a n i a p o l e g a z a ś n a e l i m i n o w a n i u s y t u a c j i , w k t ó ry c h p o w ó d c o f a
pozew,
czyli
składa
kolejne
w
sprawie
pismo
procesowe.
Umorzenie
p o s t ę p o w a n i a w s k u te k u p r z e d n i e g o w n i o s k u o z a k o ń c z e n i e p o s t ę p o w a n i a w
o k r e ś l o n y c h s y tu a c j a c h j e s t w z a s a d z i e a u t o m a t y c z n e , c o z k o l e i p rz y ś p i e s z a
z a k o ń c z e n i e p r o c e d o w a n i a w d a n e j s p r a w i e (a c z k o l w i e k n i e z a k o ń c z o n e g o
zasądzeniem
roszczenia),
przyczyniając
się
równieŜ
do
lepszego
w y k o rz y s t a n i a z a s o b ó w w są d o w n i c tw i e . ś ą d a n i e z a k o ń c z e n i a p o s t ę p ow a n i a
w p r z y p a d k a c h w s k a z a n y c h w a r t . 5 0 5 3 3 § 1 , 5 0 5 3 4 § 1 l u b 5 0 5 3 6 § 1 w i s t o c ie
m o Ŝ e s p r o w a d z a ć s i ę d o o p c j i p o d l e g a j ą c e j „ z a z n a c z e n i u ” w s y s t e mi e
t e l e i n f o r m a ty c z n y m p r z y o k a z j i „ t w o r z e n i a ” p o z w u .
Kwestia
związania
sądu
p o s t a n ow i e n i e m
o
przekazaniu
sprawy
k o r e s p o n d u j e z p r o b l e ma t y k ą „ p r z e k a z y w a n i a s p r a w y w e d ł u g w ła ś c i w o ś c i
o g ó l n e j ” . Z a p r o p o n o w a n o k o m p l e k s o w e z m i a n y t e j m a t e ri i . A k t u a l n i e w
elektronicznym
postępowaniu
upominawczym
w
przypadku
niewydania
n a k a z u z a p ła t y , j e g o u c h y l e n i a l u b j e g o n i e u p r a w o m oc n i e n i a s i ę s p r a w a
przekazywana jest do rozpoznania przez sąd według właściwości ogólnej.
Rozwiązanie takie znacząco upraszcza wiele kwestii. Wydaje się jednak, Ŝe,
w r a z z c o r a z w i ę k s z y m d o ś w i a d c z e n i e m w z a k re s i e r o z p o z n a w a n i a s p r a w w
e l e k t r o n i c z n y m p o s tę p o w a n i u u p o mi n a w c z y m , w a r t o o d s t ą p i ć o d t e j p r o s t e j
r e g u ł y n a r z e c z re s p e k t ow a n i a w p e ł n y m z a k r e s i e w o l i s t r o n c o d o
7
w ł a ś c i w o ś c i s ą d u . W z w i ą z k u z ty m , w p r z y p a d k u n i e w y d a n i a n a k a z u
z a p ła t y , j e g o u c h y l e n i a l u b j e g o n i e u p r a w o m o c n i e n i a s i ę s p r a w a b y ł a b y
p r z e k a z y w a n a d o s ą d u w s k a z a n e g o p r z e z p ow o d a w p o z w i e , a d o p i e r o w
r a z i e b r a k u ta k i e g o w s k a z a n i a – d o s ą d u w e d ł u g w ła ś c i w o ś c i o g ó l n e j . T y m
s a m y m p o w ó d z y s k a ł b y u p r a w n i e n i e d o w s k a z a n i a w p o z w i e s ą d u , k t ó r e mu
s p r a w a ma b y ć p rz e k a z a n a , j e Ŝ e l i n a k a z n i e z o s t a ł w y d a n y l u b z ł o Ŝ o n y
z o s t a ł s p r z e c i w . J e d n o c z e ś n i e , s ą d , k tó r e m u s p r a w a z o s t a ł a b y p r z e k a z a n a
nie byłby związany postanowieniem o przekazaniu sprawy.
c)
umoŜliwienie
w i e rz y c i e l o w i
wszczęcie
egzekucji
d r o gą
e l e k t r o n i c z n ą w i n n y c h p r z y p a d k a c h , n i Ŝ t e , w k t ó ry c h w y d a n o n a k a z z a p ł a ty
w
elektronicznym
postępowaniu
upominawczym,
a
takŜe
umoŜliwienie
s k ł a d a n i a w i e r z y c i e l o w i d r o g ą e l e k t r o n i c z n ą i n n y c h p i s m i w n i o s k ó w n iŜ
wniosek o wszczęcie egzekucji;
Obecnie wierzyciel, który uzyskał tytuł wykonawczy w elektronicznym
postępowaniu upominawczym moŜe złoŜyć wniosek o wszczęcie egzekucji w
postaci elektronicznej. Komornik jest obowiązany oznaczyć w systemie
t e l e i n f o r m a ty c z n y m, w k tó r y m p r ow a d z o n e j e s t p o s t ę po w a n i e u p o mi n a w c z e ,
Ŝ e w s z c z ą ł e g z e k u c j ę n a p o d s t a w i e w y d a n e g o t y t u ł u eg z e k u c y j n e g o . W o b e c
t e g o , Ŝ e d o te j p o r y p r z e p i s y K o d e k s u p o s t ę p o w a n i a c y w i l n e g o p r z e w i d y w a ły
czynności wierzyciela w postaci elektronicznej jedynie na etapie wszczęcia
postępowania
egzekucyjnego,
nowelizacja
z mi e r z a
do
umoŜliwienia
w i e rz y c i e l o w i d o k o n y w a n i a d a l s z y c h c z y n n o ś c i w t o k u t e g o p o s t ę p o w a n i a w
t y m t r y b i e ( a r t . 7 6 0 ) . P r z e p i s t e n z o s t a ł z a te m w z b o g a c o n y o k w e s t i e
dotyczące
s k ła d a n i a
drogą
elektroniczną
wniosków
i
oświadczeń
w
p o s t ę p o w a n i u e g z e k u c y j n y m . W n i o s k i i o ś w i a d c z e n i e w i e rz y c i e l a , k t ó ry w
p r z y p a d k a c h o k r e ś l o n y c h w p r z e p i s a c h s z c z e g ó l n y c h z ło Ŝ y ł w n i o se k o
w s z c z ę c i e p o s t ę p ow a n i a e g z e k u c y j n e g o d r o g ą e l e k t r o n i c z n ą , s k ł a d a n e b ę d ą
wyłącznie
drogą
elektroniczną.
W
końcu
proponuje
się
przyznanie
k o m p e te n c j i M i n i s tr o w i S p r a w i e d l i w o ś c i , a b y w d r o d z e r o z p o r z ą d z e n ia
określił
sposób
elektronicznej,
d o k u m e n ta m i
sp o r z ą d z a n i a
warunki
w
postaci
zawiadomień
i
wyjaśnień
organizacyjno-techniczne
elektronicznej
przesyłanymi
w
postaci
p os ł u g i w a n i a
pr z e z
s ię
k o m o r n i ka
8
s ą d o w e g o w i e r z y c i e l o w i o r a z w a r u n k i u d o k u me n t ow a n i a z a w i a d o m i e ń i
wyjaśnień
w
p o s ta c i
elektronicznej
w
a k ta c h
egzekucyjnych,
przy
u w z g l ę d n i e n i u b e z p i e c z e ń s tw a p o s ł u g i w a n i a s i ę d o k u me n t a m i w p o s t a c i
elektronicznej,
d o st ę p n o ś c i
akt
egzekucyjnych
dla
st r o n
p o s t ę p ow a n i a
e g z e k u c y j n e g o i p o t r z e b y p r z y s p i e s z e n i a p o s t ę p o w a n ia e g z e k u c y j n e g o .
d)
z i n f o r m a ty z ow a n i e p r o c e d u ry z a j ę c i a r a c h u n k u b a n k o w e g o p r z e z
komornika;
Zmiany w art. 889 zmierzają do stworzenia podstaw prawnych
realizacji tzw.
elektronicznego zajęcia rachunku bankowego. Koncepcja tej zmiany związana jest z istnieniem
zaawansowanych prac komorników sądowych i banków w zakresie usprawnienia i przyspieszenia
wymiany informacji związanych z wykonywaniem zajęć wierzytelności z rachunku bankowego.
Aktualne moŜliwości technologiczne wymiany informacji w postaci elektronicznej umoŜliwiają
stworzenie systemu teleinformatycznego obsługującego wykonywanie zajęć wierzytelności z
rachunku bankowego w sposób efektywny, tani i szybki. Taki system teleinformatyczny,
utworzony przez samorząd komorników sądowych i podmiot reprezentujący banki, po
wprowadzeniu proponowanych zmian proceduralnych, moŜe pełnić rolę jednego systemu
teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Zmiana w tym zakresie dotyczy
moŜliwości dokonywania zawiadomień przez komornika sądowego (właściwych dla zajęcia
wierzytelności z rachunku bankowego) oraz składania oświadczeń trzeciodłuŜnika (banku), w
trakcie realizacji tego zajęcia, w postaci elektronicznej. Realizacja powyŜszych postulatów polega
na dodaniu § 4 w art. 889 , który, stanowi, iŜ zawiadomienie, o którym mowa w art. 889 § 1 pkt 1,
zawiadomienie o zajęciu o którym mowa w art. 8931 § 1, powiadomienie o którym mowa w art.
889 § 3 i zawiadomienie o którym mowa w art. 891 są dokonywane w drodze doręczenia
elektronicznego. W związku z faktem, iŜ system teleinformatyczny realizujący doręczenia
elektroniczne pomiędzy komornikiem sadowym, a trzeciodłuŜnikiem będzie finansowany z opłat
podmiotów, które go uŜytkują, konieczne jest stworzenie czytelnych zasad finansowania tego
sytemu i zasad rozliczania kosztów poniesionych przez komornika sądowego w toku realizacji
zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego. Celem realizacji tego postulatu w art. 39 ustawy z
dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji wprowadza się wyraźne wskazanie,
Ŝe koszty dostępu do systemu teleinformatycznego obsługującego zajęcia wierzytelności z
rachunków bankowych stanowią wydatki w toku postępowania egzekucyjnego.
e/ Wprowadzenie
i n s t y t u c j i e l e k t r o n i c z n e j l i c y t a c j i r u c h o mo ś c i . J a k o
z a s a d ę p r z e w i d u j e si ę p u b l i c z n ą l i c y ta c j ę p r o w a d z o ną p r z e z k o m o r n i k a z a
9
p o ś r e d n i c tw e m
publiczne,
s y st e m u
u t w o rz o n e g o
te l e i n f o r m a ty c z n e g o
na
podstawie
o b s ł u g u j ąc e g o
odrębnych
l i c y ta c j e
p r z e pi s ó w .
SprzedaŜ
r u c h o m o ś c i w d r o d z e l i c y ta c j i p u b l i c z n e j n a s t ę p u j e p rz y u Ŝ y c i u f o r m u l a r z a
umieszczonego
w
systemie
t e l e i n fo r m a t y c z n y m ,
w
k t ó ry m
licytanci
z a m i e s z c z a j ą i n fo r m a c j e o o f e r ow a n e j c e n i e . U d z i a ł w l i c y ta c j i p u b l i c z n e j
k o m o r n i k m o Ŝ e u z a l e Ŝ n i ć o d u i sz c z e n i a r ę k o j m i s ta n o w i ą c e j , n i e w i ę c e j n i Ŝ
2 0 % , c e n y w y w o ła n i a l i c y t ow a n e j r u c h o m o ś c i . R ę k o j m ię u i s z c z a s i ę z a
p o ś r e d n i c tw e m s y s te m u te l e i n f o r m a ty c z n e g o . N a z a r z ąd z e n i e k o m o r n i k a w
przedmiocie
c h a ra k t e r
wyznaczenia
l i c y ta c j i
z
rękojmi
skarga
ruchomości
nie
przysługuje.
prowadzonych
Publiczny
w
systemie
t e l e i n f o r m a ty c z n y m g w a ra n t o w a n y j e s t , m i ę d z y i n n y m i , p rz e z u p ra w n i e n i e
k a Ŝ d e g o l i c y t a n t a d o u z y s k a n i a d o s t ę p u d o s y s t e m u t e l e i n fo r m a t y c z n e g o za
p o ś r e d n i c tw e m i n f ra s t r u k t u r y d o s t ę p ow e j z n a j d u j ą c e j s i ę w k a Ŝ d y m s ą d z i e
r e j o n ow y m n a z a s a d a c h o k r e ś l o n y c h w p r z e p i sa c h s z c z e g ó l n y c h o ra z p rz e z ,
o k r e ś l o n e w p rz e p i s a c h o d rę b n y c h , n o t y f i k ow a n i e i n f o r m a c j i o s p o s o b i e
u d o s t ę p n i e n i a i w a ru n k a c h d o s t ę p u d o s y s t e m u t e l e i n f o rm a t y c z n e g o . D o
8674
p r o j e k t ow a n e g o
art.
rozporządzeniu
wykonawczym,
przeniesiono,
przepisy
znajdujące
o
się
wyłączeniu
dotychczas
od
u d z i a łu
w
w
p r z e t a rg u , u z n a j ą c , i Ŝ n o r m y te , j a k o w y j ą tk o w e i m a j ą c e g w a ra n c y j n y
c h a ra k t e r , m u s z ą z n a j d ow a ć s i ę w s a m e j u s t a w i e p r o c e s o w e j
Nadto,
p r o j e k t u j e s i ę s k ł a d a n i e p r z e z l i c y t a n ta d r o g ą e l e k t r o n i c z n ą o ś w i a d c z e ń , iŜ
n i e z a c h o d z ą p rz e sł a n k i w y łą c z e n i a z u d z i a ł u w l i c y ta c j i . O ś w i a d c z e n i e
s k ł a d a s i ę p o d o d p o w i e d z i a l n o śc i ą k a rn ą z a z ł o Ŝ e n i e fa ł s z y w y c h z e z n a ń .
P r o j e k t ow a n y
8675 §
a r t.
1
z a w i e ra
delegację
u s t a w ow ą
dla
Ministra
S p r a w i e d l i w o śc i d o w y d a n i a , w p o r o z u m i e n i u z m i n i s t r e m w ł a śc i w y m d o
s p r a w i n f o r m a ty z a c j i , r o z p o rz ą d z e n i a , w c e l u o k r e ś l e n i a s z c z e g ó ł ow y c h
w y ma g a ń
dotyczących
t e l e i n f o r m a ty c z n y m
trybu
zakładania
obsługującym
l i c y ta c j e
konta
publiczne
w
s y s t e m ie
oraz
sposobu
p o s ł u g i w a n i a s i ę p o d p i s e m e l e k t r o n i c z n y m w t y m p o s t ę p ow a n i u , m a j ą c n a
w z g l ę d z i e s p r a w n o ść p o s t ę p ow a n i a , d o s t ę p n o ś ć d r o g i e l e k t r o n i c z n e j d la
l i c y t a n t ów
o ra z
ochronę
ich
praw,
usprawnienie
p rz e b i e g u
licytacji
publicznej przy uwzględnieniu aktualnego poziomu dostępnej technologii
o r a z w y k o r z y s ta n i e p o d p i s u e l e k t r o n i c z n e g o , o k t ó ry m m ow a w a r t . 3 p k t 1
ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr
1 3 0 , p o z . 1 4 5 0 , z p ó ź n . z m . ) . P o n a d to , w p r o j e k t ow a n y m p rz e p i s i e a r t . 8 6 7 5
10
§ 2 z a w a r t o d e l e g a c j ę u s ta w ow ą d l a Mi n i s t r a S p r a w i e d l i w o ś c i d o w y d a n i a
r o z p o r z ą d z e n i a w s p r a w i e o k r e ś l e n i a z a s a d k o r z y s ta n i a p rz e z k o m o r n i k a i
l i c y t a n t ów
z
systemu
t e l e i n f o r m a ty c z n e g o ,
a
w
szczególności
ich
u w i e rz y te l n i a n i a s i ę , s p o s o b u d o s t a r c z a n i a i n f o r ma c j i ( o p i s u o r a z f o t o g r a f i i )
o l i c y t ow a n y c h r u c h o m o ś c i a c h , o bw i e s z c z a n i a o t e r m i n i e i p r z e d m i o c i e
l i c y t a c j i , z a s a d p o b i e r a n i a w a d i u m o d l i c y ta n t ó w , ui s z c z a n i a c e n y n a b y c i a ,
s p o s o b u p r z e p r ow a d z e n i a p rz e ta r g u , s p o s o b u d o k o n y w a n i a p rz y b i c i a w
s y s t e m i e te l e i n f o r ma t y c z n y m , z a s a d i p r z e s ł a n e k u j a w n i a n i a w sy s t e m i e
t e l e i n f o r m a ty c z n y m t r e ś c i o p i n i i b i e g ł e g o s z a c u j ą c eg o w a r t o ś ć r u c h o m o ś c i ,
p r z y u w z g l ę d n i e n i u w a r u n k ów o r g a n i z a c y j n o – t e c h n i c z n y c h p o s ł u g i w a n i a
się pismami procesowymi w postaci elektronicznej przesyłanymi przez
k o m o r n i k a s ą d o w e g o l i c y ta n t ow i , w a ru n k ó w d o k u m e n t ow a n i a c z y n n o śc i
l i c y t a c y j n y c h w p o s t a c i e l e k t r o n i c z n e j w a k ta c h e g z e k u c y j n y c h , s p o s o b u
s k ł a d a n i a o ś w i a d c z e ń , o k t ó r y c h m ow a w a r t . 8 6 7 4 § 2 , b i o r ą c p o d u w a g ę
b e z p i e c z e ń s t w o p o sł u g i w a n i a s i ę d o k u m e n t a mi w p o s t ac i e l e k t r o n i c z n e j ,
dostępność akt egzekucyjnych dla stron postępowania egzekucyjnego i
potrzebę
p rz y s p i e s z e n i e
p o s t ę p ow a n i a
egzekucyjnego.
W
załoŜeniu,
p r o j e k t ow a n e p r z e p i s y m a j ą n a c e l u a k ty w i z o w a n i e s p r z e d a Ŝ y r u c h o m o ś c i ,
j a k o j e d n e g o z ty p ow y c h s p o s o b ó w z b y c i a z a j ę ty c h rz e c z y w p o s t ę p ow a n i u
e g z e k u c y j n y m,
przy
z a c h ow a n i u
gwarancji
procesowych.
Przyjęcie
p o w y Ŝ s z y c h z a ł o Ŝ e ń i m p l i k u j e z mi a n ę w a r t . 8 6 9 § 1 p o l e g a j ą c ą n a o d e j ś c i u
od
dotychczasowego
sposobu
udzielania
p rz y b i c i a
nieadekwatnego
do
e l e k t r o n i c z n e g o c h a r a k t e r u l i c y t a c j i e l e k t r o n i c z n e j . W e d ł u g p r o j e k t ow a n e j
r e g u l a c j i k o m o r n i k u d z i e l i p r z y b i c i a o s o b i e o f i a r u j ą c e j n a j w y Ŝ sz ą c e n ę , w
c h w i l i u p ł y w u c z a s u p r z e z n a c z o n e g o n a l i c y ta c j ę , a n i e , j a k d o t y c h c z a s , w
razie braku postąpień po trzykrotnym wezwaniu.
f/
ustanowienie na potrzeby postępowania sądowego publicznych baz
d a n y c h z a w o d ow y c h p e ł n o m o c n i k ó w
K r a j ow a R a d a R a d c ó w P r a w n y c h z o s ta ła z o b ow i ą z a n a d o u t w o r z e n i a i
p r o w a d z e n i a b a z y d a n y c h r a d c ó w p r a w n y c h i a p l i k a n t ó w r a d c ow s k i c h p r z y
u Ŝ y c i u s y s t e m u t e l e i n f o r m a ty c z n e g o (a r t . 6 0 1 u s t . 1 u s t a w y o r a d c a c h
p r a w n y c h ). N a c z e l n a R a d a A dw o k a c k a z o s t a ł a z o b ow i ą z a n a d o u t w o r z e n i a i
p r o w a d z e n i a b a z y d a n y c h a dw o k a t ó w i a p l i k a n t ów a dw o k a c k i c h p r z y u Ŝ y c i u
11
s y s t e m u t e l e i n f o r ma t y c z n e g o ( a r t . 5 8 a u s t . 1 P r a w a o a d w o k a t u r z e ) . O r g a n y
t e z o s t a ły r ó w n i e Ŝ z o b l i g o w a n e d o u t w o r z e n i a b a z y d a n y c h p r a w n i k ów
z a g ra n i c z n y c h
(art.
4
i
5
ustawy
o
świadczeniu
p rz e z
p r a w n i k ów
z a g ra n i c z n y c h p o m o c y p r a w n e j w R z e c z y p o s p o l i te j Po l s k i e j ). K r a j o w a R a da
R z e c z n i k ów Pa t e n tow y c h z o s t a ł a z o b o w i ą z a n a d o u t w o rz e n i a i p r o w a d z e n i a
b a z y d a n y c h r z e c z n i k ó w p a t e n t ow y c h i a p l i k a n t ó w r z e c z n i k o w s k i c h p r z y
u Ŝ y c i u sy s t e m u t e l e i n f o r m a t y c z n e g o ( a rt . 5 1 a u s t . 1 u s t a w y o rz e c z n i k a c h
p a t e n t ow y c h ) .
Prezes
Prokuratorii
Ge n e ra l n e j
z o s ta ł
zobowiązany
do
u t w o r z e n i a i p r o w a d z e n i a b a z y d a n y c h r a d c ó w P r o k u r a t o ri i G e n e r a l n e j i
starszych
r a d c ów
Prokuratorii
G e n e ra l n e j
przy
uŜyciu
systemu
t e l e i n f o r m a ty c z n e g o ( a r t . 5 4 a u s t . 1 u s t a w y o P r o k u r a to r i i Ge n e ra l n e j
S k a r b u Pa ń s t w a ) . P ro k u r a t o r G e n e r a l n y z o s t a ł z o b o w i ą z a n y d o u t w o r z e n i a i
p r o w a d z e n i a b a z y d a n y c h p r o k u r a t o r ów i a s e s o r ów p r o k u r a t o r s k i c h p r zy
u Ŝ y c i u s y s te m u te l e i n f o r m a t y c z n e g o (a r t. 4 2 b u s t . 1 u s ta w y o p r o k u r a t u rz e ) .
A k t u a l n i e b a z y z a w o d o w y c h p e ł n o m o c n i k ó w s ą p r ow a d z o n e p r z e z o r g a n y
korporacji
z a w o d ow y c h
we
własnym
z a k re s i e ,
a
często
są
równieŜ
u d o s t ę p n i a n e p o p r z e z I n t e r n e t . B r a k j e d n a k u m o c o w a n i a p r a w n e g o t y c h b az
p o w o d u j e , Ŝ e n i e o g r y w a j ą o n e d o n i o s łe j r o l i w p o s tę p o w a n i u s ą d o w y m , z
p o w o d u p ra w n i e n i e o k r e ś l o n e j w i a r y g o d n o ś c i t y c h b a z , w t y m g w a ra n c j i i c h
s t a ł e g o a k t u a l i z ow a n i a .
S z c z e g ó l n a r o l a b a z d a n y c h u j a w n i s i ę w p o s t ę p ow a n i a c h s ą d o w y c h
w s z c z ę ty c h
weryfikacja
drogą
elektroniczną,
pełnomocników
gdyŜ
moŜliwa
z a w o d ow y c h .
będzie
RównieŜ
w
a u t o m a ty c z na
tradycyjnym
p o s t ę p o w a n i u b a z y t e b ę d ą m o g ły o d e g r a ć i s t o t n ą r o l ę , z a s t ę p u j ą c p i s e m ne
lub
telefoniczne
k o n t a k ty
z
organem
korporacji
zawodowej
w
celu
z a s i ę g n i ę c i a i n f o r m a c j i o k o n k re t n y m p e ł n o m o c n i k u z a w o d ow y m .
W p rz y p a d k u w y p o s a Ŝ e n i a sa l i r o z p r a w w k o m p u t e r z d o s t ę p e m d o
I n t e r n e t u , m o Ŝ l i w e b ę d z i e s z y b k i e z a s i ę g n i ę c i e p o t r z e b n y c h i n f o r ma c j i z
bazy dostępnej w Internecie.
g / w p r ow a d z e n i e tz w . p o s i e d z e n i a j a w n e g o n a o d l e g ł o ś ć ;
12
h / u m o Ŝ l i w i e n i e st o s o w a n i a k o m u n i k a c j i e l e k t r o n i c z n e j w e u r o p e j s k i m
p o s t ę p o w a n i u n a k a z o w y m;
W p r ow a d z e n i e k o m u n i k a c j i e l e k tr o n i c z n e j w r a m a c h e u r o p e j s k i e g o
p o s t ę p o w a n i a n a k a z o w e g o w z n a c z n y m z a k re s i e o p i e r a s i ę n a r o z w i ą z a n i a c h
stosowanych
w
elektronicznym
postępowaniu
upominawczym.
Nie
z a p r o j e k t ow a n o j e d n a k w p r ow a d z e n i a n o w e g o p o s t ę p o w a n i a o d rę b n e g o .
P r z e p i s a r t . 5 0 5 1 7 a W p r o w a d z a s i ę w e u r o p e j s k i m p o s t ę p ow a n i u n a k a z o w y m
p r z e p i s y u m o Ŝ l i w i a j ą c e p r o c e d ow a n i e z w y k o rz y s t a n i e m n o w y c h te c h n o l o g i i .
P r z e p i s y t e p o w i e l a j ą r e g u l a c j e w ł a ś c i w e d l a e l e k t r o n i c z n e g o p o s t ę p ow a n i a
u p o m i n a w c z e g o . W y r a ź n i e w s k a z a n o , Ŝ e d o w o d ów n i e d o ł ą c z a s i ę d o p o z w u .
S t w o r z o n o t e Ŝ mo Ŝ l i w o ś ć w s k a z a n i a p r z e z p o w o d a w p o z w i e s ą d u , k tó r e mu
s p r a w a m a b y ć p rz e k a z a n a w s y t u a c j a c h o k r e ś l o n y c h w a r t . 5 0 5 2 0 a , c o
s t a n o w i w y r a z r e z y g n a c j i z r e g u ły , a k t u a l n i e o b ow i ą z u j ą c e j w e l e k t r o n i c z n y m
postępowaniu
upominawczym,
Ŝe
w
tych
przypadkach
sprawa
jest
p r z e k a z y w a n a d o s ą d u w e d ł u g w ł a śc i w o ś c i o g ó l n e j ( a r t . 5 0 5 1 7 a § 2 ).
i / w p r o w a d z e n i e r o z w i ą z a ń z z a k r e s u i n fo r m a t y z a c j i p o s t ę p ow a n i a s ą d ow e g o
w m i ę d z y n a r o d o w y m p r a w i e p o s tę p o w a n i a c y w i l n e g o .
h/ Oprócz tego projekt zawiera istotne zmiany w zakresie postępowania klauzulowego w
tym pozwalające na usunięcie negatywnych dla stron i dla praktyki sądowej skutków orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 listopada 2010 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł bowiem
o niezgodności § 182 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych z art. 41 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo
o ustroju sądów powszechnych, a przez to z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Zakwestionowany przepis dopuszczał moŜliwość nadania klauzuli wykonalności orzeczeniu
sądowemu i ugodzie sądowej bez wydawania oddzielnego postanowienia w tym przedmiocie,
chyba Ŝe klauzula miała być nadana na rzecz osoby lub przeciwko osobom, które nie były
wymienione w tytule egzekucyjnym jako uprawnione lub zobowiązane albo tytuł egzekucyjny
został wydany w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Uchylenie tego przepisu
wywołało potrzebę wydawania oddzielnego postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności wraz
z uzasadnieniem. Nadawanie klauzuli w postaci postanowienia wraz z uzasadnieniem powoduje
dodatkowe obciąŜenie sądów i ma niekorzystny wpływ na szybkość i sprawność rozpoznawania
wniosków o nadanie klauzuli wykonalności oraz pozostałych spraw sądowych. P r o j e k t
13
wyraźnie dopuszcza tzw. uproszczoną klauzulę wykonalności ( spełniając
postulat
Trybunału
Konstytucyjnego
),
zawiera
u n o rm o w a n i e
zasad
s p o r z ą d z a n i a u z a s a d n i e n i a p o s t a n ow i e n i a o n a d a n i u k l a u z u l i w y k o n a l n o śc i
oraz reguluje bieg terminu do zaskarŜenia tego orzeczenia .
Docelowo
i n f o r m a ty z a c j a
wszystkie
tryby
wyrazem
byłoby
i
rodzaje
p o s tę p o w a n i a
postępowań
wprowadzenie
do
cywilnego
cywilnych,
Kodeksu
p o w in n a
c z eg o
o b j ąć
legislacyjnym
postępowania
c y w i l n e go
u n i w e r s a l n y c h r e g u l a c j i i n f o r ma t y c z n y c h , k t ó ry c h s t o s o w a n i e n i e b y ł o by
warunkowane,
jak
to
ma
miejsce
w
projekcie,
istnieniem
p rz e p i s ów
s z c z e g ó l n y c h w k o n k r e t n y c h p o s t ę p ow a n i a c h d o n i c h o d s y ła j ą c y c h . Z u w a g i
n a w a r u n k i f a k ty c z n e p r o j e k t j e s z c z e n i e r e a l i z u j e m o d e l u d o c e l ow e g o .
N i e m n i e j , w r a z z u p o w s z e c h n i e n i e m e l e k t r o n i c z n e g o p r o t o k o ł u i s t o t n ie
wzbogacona
zostanie
i n f ra s t r u k t u r a
te c h n i c z n a
są d ó w .
W y k sz t a łc i
się
r ó w n i e Ŝ p r a k ty k a k o r z y s t a n i a z n ow y c h t e c h n o l o g i i w t o k u p o s t ę p o w a n i a , c o
z k o l e i p o z w o l i n a z r e a l i z ow a n i e mo d e l u p e ł n e j i n f o r m a t y z a c j i , w ty m
u m o Ŝ l i w i s t r o n o m w n o s z e n i e p i s m d r o g ą e l e k t r o n i c z n ą w t z w . p o s t ę p ow a n i u
z w y k ł y m.
Modelu
docelowego
nie
z re a l i z ow a n o
w
obecnym
projekcie
r ó w n i e Ŝ w e f e k c i e k a l k u l a c j i , Ŝ e s z y b k i z w r o t k o s z tó w i n fr a s t r u k t u r a l n y c h
m o Ŝ l i w y j e s t w s y t u a c j i , k i e d y o b i e s t r o n y w p o s t ę p o w a n i u z w y k ły m
k o r z y s t a ły b y z k o m u n i k a c j i e l e k t r o n i c z n e j l u b p r z y n a j mn i e j k i e d y t a k a
s y t u a c j a m i a ł a b y m i e j s c e w z n a c z n e j i l o ś c i s p r a w . W y d a j e s i ę j e d n a k , Ŝe
a k t u a l n i e p o z w a n y n i e k o rz y s t a ł b y c z ę s t o z n o w y c h t e c h n o l o g i i . W s k u t e k
t e g o , p r z y k ła d ow o , n a l e Ŝ a ł o b y m u d o r ę c z a ć w s z y s t k i e p i s ma s ą d o w e d r o g ą
tradycyjną, sporządzając równieŜ wydruki pism procesowych drugiej strony
w
celu
ich
doręczenia.
Pism
tych
w
postępowaniu
z w yk ł y m ,
w
p r z e c i w i e ń s t w i e d o e l e k t r o n i c z n e g o p o st ę p o w a n i a u p o m i n a w c z e g o , m o g ła b y
b y ć z n a c z n a i l o ś ć . Pr o b l e m te n r o z w i ą z a ł o b y n a ł o Ŝ e n i e n a s tr o n y , w z g l ę d n i e
n a w y b ra n e k a te g o r i e p o d mi o t ów , o b o w i ą z k u k o r z y s t a ni a z k o m u n i k a c j i
e l e k t r o n i c z n e j . A k tu a l n i e n a ło Ŝ e n i e ta k i e g o o b o w i ą z k u w y d a j e s i ę j e d n a k
z b y t d a l e k o i d ą c e . W o ma w i a n y m p r o j e k c i e z a p r o p o n ow a n o j e d n a k , a b y
o b o w i ą z e k ta k i n a ł o Ŝ y ć n a b a n k i w ra z i e w y s t ą p i e n i a z w n i o sk i e m o n a d a n i e
k l a u z u l i w y k o n a l n o śc i b a n k ow e m u t y t u ło w i e g z e k u c y j n e mu .
14
N a j d o n i o ś l e j sz e
zmiany
projekt
p rz e w i d u j e
w
odniesieniu
do
b a n k ow e g o ty t u ł u e g z e k u c y j n e g o , g d y Ŝ p r o p o n o w a n e r eg u l a c j e z a s t ą p i ą
d o t y c h c z a s o w e , c o z k o l e i s p o w o d u j e k o n i e c z n o ś ć z m ia n w fo r m i e c z y n n o ś c i
d o k o n y w a n y c h p r z e z b a n k i . Z m i a n y te j e d n a k b ę d ą k o r z y s t n e d l a w s z y s t k i c h
p o d m i o t ów , p r z y c z y n i a j ą c s i ę
s p r a w p r z e z są d y .
d o z n a c z n e g o p rz y s p i e s z e n i a r o z p o z n a w a n ia